"Jetari" vepër e shkrimtarit Kristaq F. Shabani

Citatet janë marrë nga studimi i Etien Dilos, kushtuar jetës dhe veprimtarisë së Ilia Dilo Sheperit.

Shkurt 2001 Gazeta “Zagoria”nr. 46

Zbulesa e një veprimtarie që nuk u realizua

Një ditë marsi të vitit 2000, në mos gabohem, takohem me Vasil Bicin,

për të diskutuar e për të realizuar një veprimtari me objekt :

‘Të ripërsëritim një traditë të hershme zagorite në Gjirokastër”

Në programimin që kisha hartuar dhe që kisha marrë edhe miratimin e

anëtarëve të tjerë të Kryesisë kisha vënë objeksionin:

Të ripërsëritet tradita e mirë e mjedist social, kulturor edhe e manifestimit të humanizmit, solidaritetit, lidhjes së ngushtë midis njerëzve dhe e afrimitetit të tyre në kahjet pozitive, që i bashkojnë në festimet e përbashkëta të ngjarjeve të mëdha individuale, që përgatitin krijimin e shtatit gjigand të emocionit, të nderimit dhe të respektit. Të respektohet njeriu i elitës, i cili përpiqet për progres shumëplanësh duke e vënë në shërbesë të krahinës, vendit potencialin intelektual dhe aftësitë e tij.

I pëlqeu shumë ideja dhe tha: “Këtë duhet ta kishim filluar që vjet në qershor…”.

Unë qesha. Ai e kishte kuptuar mirë se cili ishte qëllimi im dhe i të tjerëve. Për të vazhduar i thashë: “Dëgjo tani edhe programin” dhe fillova ta lexoja:

“Të përtëritim një traditë të madhe, që i përket qysh në origjinim krahinës sonë inteligjente” referim nga Kristaq F. Shabani.

“Të mbushësh 50 vjeç do të thotë të kesh një përmbajtje të gjallë, një kompozicion të tejpasur në fushat që je përkushtuar”

Skicim portreti - dialogim, traditë, humor, kujtesë.

Në këtë ceremonial ishin planifikuar zotërinjtë: Fori Bici, Thimjo Peçi, Harilla Koxhjoni, Kristo Semi, Robert Dilo, Thoma Dilo, Violeta Duri, Eli Vito, Eli Bici… e tjerë.

“Në udhëtim me veprimtarinë gjuhësore të “Dilos “ së ri…”.

Prof. Assoc. Dr. Mihal Kaso

“Jetë – Peripeci” skica, përshkrime, poezi me temën “Bici”.Kishim planifikuar të interpretoheshin nga studiuesi Viktor Dervishi skicimin “Si lindi një këngë”, nga poema ime “Lugina e katër grykave” një fragment, nga vepra e Jorgo Telos “Evë, moj si u gënjeve” (disa vjersha) si dhe humor e këngë zagorite me

udhëheqës artistik Aristotel Stefanin, duke përmbledhur në repertor edhe këngën e bukur ”Rashë e theva shtëmbën - o”. Në fund ishte shkruar edhe për drekën, që do të realizohej me këtë rast për evenimentin.

Vasua e dëgjoi me vëmendje shumë të madhe programin e hartuar. Dhe më tha: “Faleminderit shumë që ju doni të organizoni një veprimtari të tillë për të festuar 50 vjetorin tim, por se si më duket, se jam edhe kryetar dhe të them të drejtën nuk jam dakort me këtë nismë. Ju jeni të ftuar të gjithë në shtëpinë time më 15 Mars…”

“Mirë, - i thashë ky është mendimi yt, ndërsa ky program i hartuar është mendimi ynë …”.

“Unë e shpreha mendimin tim…”.

Pas dy orësh lamë takim te ‘Klinika Dentare “ e zagoritëve dhe atje ai na e “mbushi” mendjen që të mos e bëjmë këtë veprimtari, që ai e konsideroi shumë të rëndësishme si objekt, por të mos ishte ai protagonisti që do të hapte siparin…

Letër për në Parajsë

I dashuri Vasua ynë! Ne erdhëm atë ditë të pesëmbëdhjetë të marsit 2000 në shtëpinë tënde dhe të uruam ditëlindjen. U mjaltësuam me ëmbëlsira dhe me fjalë urimore, të cilat shpërthyen si shpirtrat beharorë të zagoritëve për shpirtin behar. Na the se shumë pesëmbëdhjetë marse do të vijnë më të bukur në këtë demokraci, që tashmë është e brishtë, por nesër do të jetë e formuar mirë…dhe kemi kohë të bollshme për të festuar. Më the se ne të dy edhe kemi vuajtur e ndeshur në rezistenca. Ti ke qenë kaq vjet në Veri, larg prej këtej…,por vargu filozofik yti do të bëjë punën e vet”.

Nuk e dininim se marset e tua fizikë, ishin të paktë dhe prilli i vitit 2004 do të të merrte përfundimisht fizikisht dhe ne nuk do të festonim më me praninë tënde fizike përvjetoret e ditëlindjevetë tua. Syri nuk do të shikonte më dritat e syrit të tij. Por, kur nuk kemi praninë tënde dhe rritja e mallit kërkon të shfryjë… Por sivjet ne do ta festojmë përvjetorin tënd të 55 të lindjes si dhe do të kujtojmë, duke e kthyer dhimbjen “parabolë” në forcë ditën e dy prillit 2005, kur ti mbush një vit nga mosqenia fizike… Marsi të lindi dhe prilli të mori… Çuditërisht sa pranë këta muaj dhe sa larg në veprime janë!!!…

Gjirokastër, shkurt 2005

Veprimtari

15 Mars 2005

Përfaqësues të Shoqërisë Civilie dhe pushtetit vendor përkujtojnë 55 vjetorin e ditëlindjes së Prof. Assoc. Dr. Vasil Bici

Ka trokitur pranvera. Mimozat kanë çelur. Manushaqezat e Naimit po ashtu. Sot është 15 Mars. Një ceremoni e organizuar me ndjenjë dhe shpirt. Inisiatore: Dega e Shoqatës Atdhetare - Kulturore “Çajupi” Gjirokastër. Ai sot mbush 55 vjet. Le të harrojmë për një çast dhimbjen. Fori Bici, Aristotel Stefani, Josif Lekgjiku, Harrillaq Koxhioni, Jorgo Roze, Roland Karalliu, Eli Vito, Teuta Semi, Jorgo Telo, Kristaq Shabani, Lavdi Hasani, Kristaq Çombi, Puto, At Theodhori Nikolla, Qirjako Hila, Kasëm Lamaj, Hektor Joanidhi, Antoneta Mallta, dy studente të Univesitetit “Eqrem Çabej”, që mbajnë një vazo me lule ylberi, shkojnë për të përkujtuar 55 vjetorin e ditëlindjes së Vasil Bici. Ai sot mbush 55 vjet.

Në shtëpinë e Vasilit presin bashkëshortja e tij, Shaniko (Nushi siç i flasin të gjithë të afërmit),vajzat e tij Esmeralda me Manjolën, djali Armandua, vëllai i tij Dhimitri, motrat Donika (Tala) bashkë me bashkëshortin e saj Petron, Marika me Epaminondën, Drita dhe të afërt të tjerë. Në çdo cep të shtëpisë është ai, babai, njeriu më i dashur, bashkëshorti, vëllai, i afërti, miku, shoku, kolegu Vasili, i cili buzëqesh nga fotografia. Është një fotografi e gjallë. E marrin fjalën njëri pas tjetrit përfaqësuesit e Shoqatës
“Zagorie”, të Këshillit Bashkiak të qytetit të Gjirokastrës, të Prefekturës, të PSD, të stafit akademik të Universitetit “Eqrem Çabej” Gjirokastër,

përfaqësues të Shoqërisë Civile artistë, pedagogë, shkrimtarë e tjerë. Sjellin pazazhe, ndjesi, mbresa, emocione nga veprimtaria e tij. Nushi i falënderon pjesëmarrësit në këtë takim simbolik. “Të kujtofshim përherë në përvjetorë ditëlindje i dashuri ynë , Vasil!” është lajtmotivi i këtij përkujtimi.

Çdo anëtar i Shoqatës sonë ka hapësirë të iniciojë veprimtari

Koncepti i Vasil Bicit për funksionimin e veprimtarisë së Shoqatave Atdhetare – Kulturore ishte koncept modern. Ai midis të tjerash proklamonte se çdo anëtar i Shoqatës ka të drejtë të inicioi veprimtari, të përgatisë veprimtari dhe të përdoren forma sa më të natyrshme për të realizuar. Ky koncept i ri e kishte bazamentin e tij në aftësinë e intelektualëve dhe të tjerëve që shquhen në komunitetin zagorit në Gjirokastër. Vetë njoftimi i mëposhtëm e tregon më së miri këtë konceptim

si dhe nxjerr në pah frymën e komunitetit dhe mbajtjen në kontakt të tij të vijueshëm.

Shoqata Atdhetare- Kulturore

“Çajupi”

Dega Gjirokastër

Njoftim

Me iniciativën e një grupi zagoritësh të Gjirokastrës, me synim afrimin më të madh me njëri tjetrin dhe forcimin e një tradite të mirëkuptimit dhe të bashkëpunimit është menduar që të organizohet një Drekë zagorite në mjediset e Viroit më 3 Nëntor 2002 ora 12.00 me shpenzimet e secilit. Në të mund të marrin pjesë edhe familjarët e tjerë (gruaja, fëmijët). Për të shpenzuar më pak, kushdo mund të marrë me vete pijen që dëshiron.

Kujdo që i bie në dorë ky njoftim, duhet të njoftojë edhe bashkëkrahinasit e tjerë, që mund të mos jenë njoftuar. Në takim do të përurohet edhe libri i studiuesit Evjen Peri “Zagoria , zakone dhe tradita”.

Mirutakofshim! Kryetari

Gjirokastër, më 12.10.2002 /Vasil Bici/

Pse zë vend ky fakt në këtë libër? Dhe pse sillet një substancë e tillë lajmërimi. Natyrisht edhe për efekte studimi dhe përpunim metodash. Krahas shpjegimit të mësipërm duhet evidentuar edhe fakti që ky libër ka redaktor Vasilin, të pasionuarin për trevën e tij, për të evidentuar e nxjerrë vlerat, i cili mori përsipër redaktimin e librit “Zagori, zakone e tradita”, një punim serioz i studiuesit Evjen Peri, që ka zënë vend në Panteonin e Kulturës Zagorite. Por edhe botimi i këtij studimi disaplanësh u realizua nën kujdesin e intelektuales së shquar zagorite, pedagoges Eli Vito, e cila në këtë “drekë” pune, ku ishin të ftuar autori, kryetarja e Komunës së Zagorisë znj. Anastasia Dushi dhe rreth 150 zagoritë, mbajti një referencë prezantimi për këtë libër. Ishte një ndërthurje midis asaj çka ishte shkruar në libër për zakonet zagorite dhe demostrimit të larmitetit gëzimor me këngë, valle, shëndete, recitime e deklarime. Gjithashtu u tregua dhe lidhësia e komunitetit me komunën, e shprehur edhe në prezencën e Kryetares së Komunës, e cila, në fjalën e saj, vlerësoi veprimtari të tilla plot nerv dhe që ngrenë e përçojnë krenarinë trashëgimore zagorite. Kjo veprimtari tregoi më së miri largimin nga formatet e praktikuara më parë dhe që praktikojnë disa shoqata edhe ineksistente. Madje u bë dhe një kumtim për veprat e poetëve dhe shkrimtarëve zagoritë.

Pasthënie për veprën e Evjen Perit “Zagoria zakone dhe tradita”, viti 2001

Dy fjalë përcjellëseNe zagoritët mburremi në Krahinën tonë jo se mburrjen, krenarinë e kemi tipar karakteristik, jo se Krahina jonë është një “parajsë”ku mbretëron begatia, por se në atë Krahinë fisnike, rrethuar me male hijerëndë, kanë “mbretëruar” në fatin dhe lirinë e tyre njerëz me dinjitet, kulturë, traditë dhe mënyrë jetese për t’u admiruar. Libri i studiuesit zagorit të palodhur Evjen Peri, i shumëpritur e i mirëpritur, vjen në raftin e relikeve të çmuara të çdo zagoriti, si një memorie e gjallë e asaj bukurie zagorite që është brenda nesh e që pret të ngacmohet. Ai duket sikur na drejtohet ne zagoritëve që jetojmë jashtë saj për të na ngrohur me prushin e vatrës sonë të lindjes,

për të na ngjallur kujtimeve e të parëve e të fëmijërisë sonë e për të na bërë të ndjehemi krenarë për vendlindjen tonë. Po ai u drejtohet ca më tepër fëmijëve tanë që ta njohin Zagorien, të kuptojnë ç’kanë marrë prej saj e ç’mund të marrim më tej në formimin e personalitetit të tyre të ardhshëm. Duke lexuar këtë libër fëmijët tanë do të dinë të dimensionohen më mirë në raportet e tyre me veten, me prindërit dhe me trashëgiminë potenciale të genit të tyre zagorit, për të cilin nuk ka si të mos ndjehen krenarë. Libri njëherësh u drejtohet zagoritëve që banojnë aty duke shërbyer, si një album i bukur, ku janë rreshtuar pamjet, copëzat e jetës së tyre në evenimentet më kulmore, me mesazhin për t’i ruajtur e zhvilluar më tej ato tradita dhe zakone të larmishme, me përmbajtje e bukuri të papërsëritshme.

Libri është shkruar “zagoriçe”, por kjo se pengon të jetë i dobishëm dhe për jozagoritët, të cilët duke u endur nëpër bukuritë zagorite të përshkruara me aq ngrohtësi nga autori, do të përjetojnë kënaqësi të madhe estetike dhe do të pasurojnë njohjen e tyre me “perlat” e një krahine me kontribut të shënuar në kulturën kombëtare.

Duke falenderuar autorin për këtë vlerë që shton në thesarin e kulturës zagorite e për kënaqësitë që na dhuron gjatë shpalosjes së jetës së Krahinës, le t’i urojmë librit “udhë të mbarë” për në raftet dhe zemrat e zagoritëve dhe miqve të saj kudo që janë.

Qershor, 2000

Vasil Bici

Një grupim intelektual diskuton me intelektualizëm për ZagorinëInteresante ishte lëvizja intelektuale e marsit 2003 e një grupi intelektualësh zagoritë në Gjirokastër për t’i shërbyer me një konceptim modern krahinës, vendlindjes. Ç’është e drejta në programin e kësaj lëvizjeje u planifikua që energjitë potenciale të intelektualëve të viheshin në lëvizje, të hidheshin në sulm, të mos mbaheshin të ndrydhura. Kishin dalë në qarkullim dy librat e mi “Intelekt 2001…” 1, 2, që për substancën e tyre kontribuan pa dyshesë jo vetëm elita intelektuale zagorite në Gjirokastër, duke evidentuar Vasil Bicin, Koço Andonin e shumë të tjerë, por edhe në qytetet të tjera, sidomos në Durrës e udhëhequr ng a studiuesi Viktor Dervishi, Dhimitër Joanidhi, në Tiranë nga Ilia Laska e tjerë. Për këtë kontribut madhor dhe për një paraqitje historike reale e shkruar me një trajtë letrare dhanë mendime shumë personalitete zagorite dhe përkrahën këtë ecuri. Mund të përmendim Prof. Emil Qirkon.

Ishte një substancë konkrete, që evidentonte mendimin inteligjent të krahinës inteligjente. Madje, duhet thënë që në Durrës u organizuan dy takime me autorin, me objekt për të dy librat dhe gazeta “Zagoria” dha informacione rakitikë për këto dy evenimente dhe në substancën e saj paraqiste me pseudomani e shkurtima emrash “artikuj” proliksë… Në këtë kohë me Vason kishim kontakte të

përhershme dhe të shpeshta, duke diskutuar për të sjellë “erëra” të mira në komunitetin zagorit dhe për të realizuar objeksionin ndriçues për ecuri progresive të komunitetit zagorit.

Në këtë grupim intelektual me temë: “Zagori, kjo trevë inteligjente”, në bazë të një anketimi të bërë me pyetsor u dhanë shumë mendime në të gjitha sferat, që sigurojnë zhvillim mendor dhe social, infrastrukturor. Vasoja erdhi me vonesë në këtë veprimtari, që drejtohej prej meje, pasi ishte në një veprimtari tjetër. Siç e kishte zakon më lajmëroi se do të vinte pak me vonesë. Në këtë takim interesant ishte prezent dhe studiuesi Viktor Dervishi, i cili mori pjesë aktive në krijimin e një programi synues me masa të përcaktuara qartë.

Kur erdhi Vasoja, ne kishin precipituar qartë për shumë probleme. Folën dhe hodhën probleme për diskutim Ing. Jorgo Ndreu, Ing. Filip Konomi, Ing. Mitro Duri, dr. Mitro Vllahu, Aristotel Stefani, Ing.Viktor Dervishi, Thimio Peçi, At Theodhori Nikolla, Qirjako Andoni, Kiço Muçi, Hektor Joanidhi e shumë të tjerë. Këtu më lindi dhe ideja që ne intelektualët zagoritë të Gjirokastrës të kishim edhe gazetën “Intelekt 2001…”, e cila në maj të vitit 2004 u bë realitet. Në këtë eveniment të mendimit Vasoja dha mendimet e tij në formë të përmbledhur, siç i kishte dhënë gjatë gjithë veprimtarisë së Shoqatës “Çajupi”.

» Në fron “Jetari” : Ali Podrimja... Nga Kristaq F. Shabani
» Interviste e poetit Kristaq F. Shabani
» GJIROKASTRA : KRISTAQ F. SHABANI, BASHKEPUNETOR ABI, USA
» Metafora e “luleve” nga Kristaq F. Shabani
» "Kur lind Nënta" nga KRISTAQ F. SHABANI