ZAGORIA "PERLA PROFIL I BISKUAR" Kristaq

Unë nuk mund ta mohoj se kur hyj në konkurrim shpresoj gjithnjë të marr çmimin e parë, por kjo nuk do të thotë të mos pranoj atë çka do të më ndodhë më pas, qoftë kjo edhe mosmarrje e asnjë çmimi…”.
Kur nisesh në një start, ke korsinë tënde të interpretimit dhe mundohesh të “interpretosh bukur” për të fituar garën. Pra edhe konkurrimi është një garim i bukur. Dhe Rovena ka një aftësi studiuese, di nivelin e saj, ka parasysh konkurrencën e fortë dhe garon me gjithë talentin dhe aftësitë e saj, duke i kombinuar harmonishëm.

3.
Arkitekturimi emocional: “ROVENA”
Kur ndjek interpretimin e kurbaturës emocinale dhe pushtetshmërinë që ka interpretimi i Rovenës bindesh dhe krijon fazime emocionale, të cilat shpërthesën e tyre ndjenjësore e shprehin me “rrahjen e shuplakave “ natyrshëm, pa sforco. Rovena në interpretim, me stilin e saj, fiton admirimin dhe si rrjedhojë motivimi interpretativ i saj është perifrazuar bukur: ” Këngët e Rovenës, janë këngë që e fitojnë suksesin”.
Shumë këngë të interpretuara prej saj si: “Fjalët e përjetshme”, “Jeta është e shenjtë, “Bota e madhe është për ty” apo “Hape qiellin për mua”, “You are my mind, you are my heart” kanë lënë mbresa të shumta, duke precipituar në një botë të madhe mbresash, të cilat kanë simbolizuar e metaforizuar energjikisht Rovena Dilon.

Rovena, përveç të tjerash, ka një aftësi të madhe edhe në zhanret e gjinisë së këngës. Krahas këngës së muzikës së lehtë, ajo është aq e këndshme edhe në interpretimin e këngës qytetare apo këngës së përpunuar. Kjo është treguar katërcipërisht, jo vetëm në koncertet ku ka marrë pjesë, por edhe në ekranin e vogël.
Që të arrinte këtu këngëtarja simpatike, e origjinuar nga krahina inteligjente e Zagorisë, e prejardhur nga familja e dëgjuar e Dilenjve, ka realizuar bashkëpunime me kompozitorë të njohur si: Alfred Kaçinari, Ardit Gjebrea, Pirro Çako.

Edhe ulja për të shkruar tekstin e një kënge frymëzuese si, në rastin”Ante i tokës sime”, të cilin edhe juria e festivalit e kishte konsideruar një tekst poetik - gjetje, është një rast i veçantë, pasi arrin të sinkronizojë melodinë me tekstin. Një këngëtare, një poete e ndoshta nesër edhe një kompozitore. Kjo do të ishte një trinom i këndshëm…

4.
Nga ana tjetër e Dhëmbelit është origjina ime
Ishte një çast emocionant, para disa vjetësh, në mos gabohem në majin e vitit 2002, në festimin e “Luleve të verës” në Përmet, kur në pallatin e sportit të këtij qyteti në Koncertin e organizuar për këtë ngjarje të madhe, ku merrnin pjesë shumë poetë nga Shqipëria dhe nga Jugu, ishim edhe të Lidhjes së Krijuesve “Pegasi”, kur po i gëzoheshim numrit të parë të gazetës sonë letrare “PEGASI”, Rovena interpretoi disa këngë të saj, që e ngritën publikun peshë, pasi gjendjen e tij emocionale e shprehte me duartrokitje frenetike, ajo i përshëndeti, siç di të përshëndesë Rovena… Pas fjalës së bukur e tingëlluese: “Ju faleminderit!” Ajo u shpreh, pak a shumë kështu: “ Ju dua shumë… Unë e kam origjinën e gjyshërve të mi nga ana tjetër e Dhëmbelit, nga Sheperi. Ne mbështetemi në një mal… Jam krenare për këtë…”.

Unë nuk e njihja nga afër Rovenën, por thënia e saj shkurtoi distancimin. Poetët ndjejnë krenari, kur thuhet fjala e bukur e dalë gjelbërisht nga zemra, e në këtë rast nga një shpirt i emërzuar nunshëm “ROVENA”.

5.
Magjia i ka hapur natyrshëm kanatat
Publicisti Ilia Laska më kishte thënë dikur: “Duhet shkruar për njerëzit e talentuar që krahina jonë e dashur i ka të shumtë… E një prej tyre është dhe e qeshura, komunikuesja, brilantja me shpirt të gjerë Rovena Dilo, e cila është në këngë dhe në jetë mjaft serioze, po kështu edhe në rolin e biznesmenes, duke e zotëruar këtë “art” të magjikshëm. Në rrugën “Vaso Pasha Nr. 1, në Tiranën e Re, ajo ka ndërtuar një lokal modern, ku mblidhen artistë, ajka intelektuale e Kryeqytetit, fansat e saj, këngëtarë dhe poetë, po kështu lokali është i “hapur” natyrisht edhe për zagoritët”.

Fjalët plot ngjyrë portretizuese të Ilia Laskës lanë vragë tek unë dhe, në librin tim “JETARI”, i dhashë vend dhe letrës ngushëlluese të Rovenës drejtuar familjes të Prof. Dr. Vasil Bicit. Më pëlqeu aftësia, thelbi dhe poetizmi origjinal i përdorur për këtë rast, që kishte “gradë” të lartë shpirtërore, që i nevojiten kësisoj rastesh, të cilat përfshihen nga një tragjizëm ikjeje, jo natyrshëm, por aksidentale.
Krenimin, në këtë rast, se shmang dot as presja…

SA SHUMË TË TILLË . . .
Alva Jani mund të quhet një “fenomen”.
Emri i saj është një bashkim shkurtimesh AL + VA. Është një përzgjedhje emri, që prindërit e saj Alqi dhe Vasilikë ngritën dashurinë e tyre në krijesë për të mbijetuar.
Cila është Alva dhe ç’përfaqëson ajo ?
Në sintezë: Mbaroi në Shqipëri shkollat 8 vjeçare, të mesme dhe Universitetin për Gjuhë të Huaj (Anglisht ) me rezultate të shkëlqyera. Pretendimi i saj dhe kërkesa e Universitetit për ta mbajtur si pedagoge “nuk u miratua”, por u caktua në Picar për të dhënë gjuhë të huaj. Refuzoi dhe më vonë u caktua në Shkollën pedagogjike “Pandeli Sotiri” të Gjirokastrës, mandej formatore në Drejtorinë Arsimore të rrethit.
Vijoi një kurs special në Universitetin e Kembrixhit, Angli, dhe u kthye sërish në Drejtorinë Arsimore. Fiton me konkurs “FULL – BRAJT”. Mbaroi një kurs njëvjeçar në SH.B.A. dhe fitoi titullin: “MASTER”. Ushtron profesionin në SH.B.A.

Gjatë vitit 1999, në kohën kur Komuniteti Ndërkombëtar dhe NATO-ja po i jepte zgjidhje problemit të Kosovës, Alva në SH.B.A. së toku me bashkëshortin e saj, Arian K. Kotoni, nxori gazetën e Komunitetit shqiptar “KOSOVA E LIRE” NË CFB HALIFAKS. Editor (botues) i saj Ariani dhe kryeredaktore, për faqet anglisht dhe shqip, ishte Alva. Synimi i tyre për daljen e kësaj gazete ishte: bashkimi i forcës morale dhe materiale të të gjithë shqiptarëve për përkrahje të luftës për liri e pavarësi të Kosovës, një objektiv ky madhor.

Me anën e kësaj gazete i erdhi në ndihmë luftës së paepur të kosovarëve, duke nxjerrë në pah historinë e lavdishme trimërore të popullit tonë në shekuj, evidentimin e figurave të shquara, për luftën heroike të UÇK-së, për jetën civile dhe historinë e Kanadasë, evidentimin programit të ndihmës për sistemin e shqiptarëve nga shteti kanadez e shumë informacione të tjera, të cilat ishin në fokusin e kësaj gazete për të njohur realitetin. Ky është një kontribut i zagoritëve dhe të tjerëve në Kanada për Kosovën.

Me anën e kësaj gazete i erdhi në ndihmë luftës së paepur të kosovarëve, duke nxjerrë në pah historinë e lavdishme trimërore të popullit tonë në shekuj, evidentimin e figurave të shquara, për luftën heroike të UÇK-së, për jetën civile dhe historinë e Kanadasë, evidentimin programit të ndihmës për sistemin e shqiptarëve nga shteti kanadez e shumë informacione të tjera, të cilat ishin në fokusin e kësaj gazete për të njohur realitetin. Ky është një kontribut i zagoritëve dhe të tjerëve në Kanada për Kosovën.

Tema që mbrojti Alva në Tiranë ishte: “ The paychdogylof the 19-th century English uomen in the novele “ Jane Eyro”, “ Mary Barton” and“ Granford ”.
Alva ka shumë ambicje për të ardhmen.

ALBANA JORGO PANGO , vështrimi 50 metra

Atlete nga Topova
Albana Pango, atlete e ekipit të Dinamos, ka thyer në fundjavë në ambjentet e Institutit të Fiskulturës, rekordin kombëtar në hedhjen e çekiçit. Rezultati i ri rekord i saj është 48.80 metra dhe është arritur gjatë një gare kontrolli kualifikues. Rezultati i kësaj gare njihet si rezultat rekord, sepse ka qenë edhe në kuadër të normave që kërkon KOKSH për Solidaritetin Olimpik. Rekordi i vjetër është mbajtur nga një atlete tjetër e Dinamos, që edhe ajo ka konkurruar në këtë garë Emiliana Ciko. Atletet stërviten nga trainieri i ekipit përfaqësues Vaso Selenica. Gara e zhvilluar që ka dhënë rekordin kombëtar ka qenë një garë, që është zhvilluar me shumë rivalitet dhe me një formë shumë të mirë të dy sportisteve pretendente në këtë garë. Ajo që është e veçantë në rezultatin e saj është se atletja është fare e re 17 vjeçare dhe është fare afër kufirit cilësor të 50 metrave. Përveç rezultatit rekord për të rriturat, ajo natyrisht ka thyer në të njëjtën kohë dhe rekordet e moshës së saj, rekordin e të rejave dhe

rekordin kombëtar. Atletja Pango prej kohësh stërvitet nga trainieri Vaso, i cili ka qenë dhe trainieri i atletit tjetër të talentuar të hedhjes së çekiçit Dorian Çollaku. Atletja është një nga kandidatet e Sidneit 2000 dhe me sa duket nga arritja e rezultateve, ndoshta një nga më të afirmuarat. Për fatin e mirë, ajo është datlindja 1981 dhe shpresa që ajo do të ketë ngarkesë më të madhe është shumë evidente. Sportistja është një nga pjesëtaret më në formë momentalisht në ekipin olimpik, që ende nuk ka filluar veprimtarinë e tij në komunitet.

“ Është një rezultat shumë i mirë dhe ajo që të gëzon në të gjithë këtë histori është stabiliteti i rezultateve të sportistes së hedhjes së çekiçit”, ka thënë Pavllo Mihali, një nga atletët më të mirë të Shqipërisë, zyrtar i Federatës .
BEN ANDONI

Po fryn një “erë e mirë”…
Tashmë në Zagori po krijohet një traditë e bukur, e cila është shpërthesë e dëshirës së mirë për të realizuar kontakte shpirtërore mes njerëzve të origjinuar nga një fshat. Realizime të tilla kanë vlera të jashtëzakonshme shumëplanshe në planin moral e shpirtëror, në rifreskimin e kujtesës historike, në riafirmim të traditës, në realizimin e kontaktit me ata që banojnë ende në fshat dhe e mbajnë atë gjallë, në lindjen e interesit për vendin e të parëve dhe për traditizimin dhe përcjelljen e dashurisë për vendlindjen në breza. Kështu “Nostalgjia” e krijuar “derdhet” dhe njerëzit çlirohen, duke rifituar aftësi të mëdha në fushën ku derdhin energjitë. Ata bëjnë një kthim të bukur në retrospektivë dhe në këto takime përkujtojnë e nderojnë veprën e të parëve. A nuk e tregoi këtë edhe takimi i organizuar bukur në fshatin e vogël Lliar? Apo takimi i bukur i fshatrave Nivan Konckë – Ndëran dhe në takimet e tjera në Hoshtevë, Sheper, Topovë e

Zhej? Përvoja në këto takime tashmë është rritur. Të gjitha fshatrat e Zagories kanë organizuar takime të tilla me vlerë. Iniciuesit e këtyre lëvizjeve ka qenë intelektualët, të cilëve u dhimbset Zagoria dhe kanë vizion të qartë për ardhmërinë. Biznesmenët zagoritë kanë dhënë kontribut për ndryshimin e Zagorisë, por kontributi i tyre duhet të rritet. Shembëlltyra pozitive në këtë drejtim mund të përmenden Edmond dhe Thoma Dilo, Arqile Nika në Topovë, Kiço Londo në Lliar, të cilët kanë kontribuar me mundësitë e tyre për të rikonstrukturuar elemente të arkitektonikës së fshatit, për t’i shërbyer komunitetit. I rëndësishme është investimi i realizuar nga shumë familje që nuk banojnë në fshat, por kanë shtëpitë në fshat, duke i sjellë në parametra të kohës. Ky proces rindërtimi e rikonstrukturimi ndodh se është krijuar një ide shumë e qartë për vlerat që mbart krahina, e sidomos në kalimin e pushimeve dhe përdorimin e

trevës për “turizëm veror”. Ky proces ka ndodhur e ndodh në të gjitha fshatrat. Duhet patjetër që edhe Fshati i Vogël (Vithuqi] të organizohet. Një gjë e bukur është që takimet zgjidhen në ditë të shënuara historike e sidomos fetare. Nga këto “kuvende” po përfiton edhe komuniteti që jeton në krahinë. Shfrytëzimi i vlerave të krahinës duhet të bëhet i organizuar dhe Kryesia e Komunës së Zagorisë duhet të kontaktojë me intelektualët si dhe të gjithë zagoritët që banojnë kudo në Shqipëri. Në këto kontaktime duhet të tërhiqet mendimi me vlerë dhe të organizohet puna dhe t’i jepet fund konceptit se “ju jeni të larguar nga fshati” e të tjera koncepte “apendisit” si këto. Një kryesi, apo Këshill Komune është i respektuar dhe i votuar, kur zgjidh në kohë problemet e komunitetit, realizon premtimet elektorale me cilësi. Kjo bëhet në bazë të një planifikimi korrekt, duke u nisur nga gjendjet. Pse të heshtet për arterien “infrastrukturore” të Çajupit? “Magelani” inteligjent zagorit për të shkuar më shpejt në Krahinë do të shfrytëzonte rrugën Gjirokastër - Erind- Korez- Çajup – Topovë – Nivan. Kjo nuk do të thotë që rruga tjetër të jetë dytësore… Kur u zhvillua një takim në Gjirokastër, në muajin qershor në Universitet me objekt: “Jetoni midis nesh”, një kuadër gjirokastrit tha: “Çudi të gjithë zagoritët në sallë janë me arsim të lartë!… Njëri më i mirë se tjetri. Një “pasuri” e madhe. “Po kush e shfrytëzon pasurinë intelektuale në favor të zhvillimit? Inteligjenti dhe jo i mefshti? Po pse përpara na dalin gjithmonë të mefshtit?!”

Karakteristikë tjetër është se zagoritët, përfaqësuesit e botës shkrimore po shkruajnë kujtesën historike e Zagorisë, pa përtuar në këtë gjendje jo të mirë ekonomike ata po sakrifikojnë të ardhurat e pakta. Madje po konkurrojnë denjësisht edhe në rangje kombëtare e ndërkombëtare në poezi e prozë, publicistikë.

Në këtë kuadër po fryn një “erë e mirë”. Le ta thithim këtë aromë.
Marrë nga gazeta “Intelekt 2001…” Nr 2 (Editoriali)
shkruar nga Kristaq F. Shabani dhe Thoma P. Koçi

Takim i madh brezash në Lliar tëZagories
Përshëndetje nga larg:
“Ta mbajmë të ndezur emrin e nderuar
të fshatit tonë, Lliar!...”
Boston, 25.05.2004
Të dashur bashkëfshatarë lliariotë!
Me kënaqësi mësuam lajmin e gëzuar për t’u mbledhur dhe kremtuar këtë festë tradicionale fetare në fshatin tonë. Do të donim me gjithë shpirt të ishim atje, mes njerëzve të mirë dhe patriotë lliariotë. Largësia shumë e madhe nuk na lejon të vijmë. Në radhë të parë falënderojmë të gjithë ata që e menduan dhe e organizuan këtë festë të bukur. Do të ishte një nga momentet e bukura të jetës sonë. Rrënjët tona janë atje në fshatin tonë Lliar dhe dhe ne i nderojmë e i respektojmë gjithë jetën tonë. Ne urojmë që Shën Triadha të vazhdojë të kremtohet çdo vit. Festimi është pjesë e

respektit të traditës dhe, nderimi për të kaluarën është një virtyt i madh e i shenjtë. Njerëzit që dinë të nderojnë të kaluarën, kanë krijuar një bazë të shëndoshë për të ardhmen. Po kështu, duke festuar çdo vit, do të na krijohet mundësia të takohemi me të gjithë ju.
(Botuar me shkurtime)
Gjithashtu nderojmë me respekt kujtimin e hallave dhe gjyshërve tanë të Koçajve dhe Dukajve, që nuk janë më, por të gjithë ata ishin pjesë e krenarisë së vendlindjes së tyre dhe të familjeve tona.
Me respekt për të gjithë Ju GËZUAR!
Paskali dhe Stefan Koçi
* * *

Në sallë shpërthejnë duartrokitje të stuhishme. Lliari i vogël bashkon njerëzit në “Kontinente”, “Kontinentet” bashkohen me Lliarin. Z. Thoma Koçi me leximin elokuent dhe pasionant të përshëndetjes sjell në sallë emocione të mëdha. Gazmohet Qirjako Sotir Taçi, i cili kërkon që banorët aktualë të fshatit të kujdesen për të ndërtuar dhoma”turistike” për të larguarit, që duan të pushojnë në fshat dhe për t’u kënaqur me prodhimet bujqësore, blegtorale dhe frutat e shumllojshme. “Kjo do të shërbejë edhe për rritjen e tyre ekonomike, pra aplikim të turizmit malor. E ku në fshatin tënd! S’ka më bukur!” Kostandin Dado emocionohet. Ka shumë kohë që nuk ka qenë në fshat. “Sa mirë është kur takohesh me njerëzit e tu!”- shprehet ai. Në këtë çast shpërthen një brohorimë e bukur dhe një urim zemre: “Rroftë Lliari!” Kujtohet me respekt ai që brohoriti i pari, xha Jano Hila, kur po emigronte brenda vendit të tij… Froso e Hilaj shpërthen në këngën e bukur në të cilën aktivizohen të gjithë pa përjashtim. Eva Çarka (Pone) me zërin e saj melodioz, me aftësinë dhe talentin e saj në

stisjen e vargjeve dhe këngëve shpërthen, duke të kujtuar perlat e bukura të konkurrimit zagorit… Kryetare e Komunës Anastasia Dushi jep “planin perspektiv”. “…Takime të tilla janë me mjaft interes se ato, - theksoi ajo, - të japin ndihmesë dhe të shtojnë këmbënguljen për të realizuar para elektroratit premtimet e bëra…” Kërkohet ardhja e rrugës automobilistike brenda në fshat. “Është planifikuar dhe do të realizohet shumë shpejt… Mund të filloi në muajin tjetër…,” - shprehet e sigurt Kryetaria e Komunës. Ëndrra lliariote e kahershme do të realizohet. Sa ëndrra u thurën për rrugët, por “njerka” nuk kujdeset për jetimët! Ah, ç’sy ka njerka!… Kërkesë emergjente: “Pse Lliari dhe Zheji nuk shohin stacion televiziv tjetër veç TVSH dhe atë jo pastër… Informacioni është i nevojshëm. Për këtë kemi luftuar. As s’është Artur Zheji, djali i këtij vendi që sot është në postin e Drejtorit të Përgjithshëm të RTSH?… Kryetarja dhe këtu tregohet energjike dhe merr zotim: “Lliari dhe Zheji do ta shikojë dhe stacione të tjerë kombëtarë…” Ç’bëjnë kuvendet! Teli Stefani ndez këngën e papa Aleksit: Vezirit vanë e i thanë…”

Simbolet e vendosura në pllakën e “mermertë”: Libri, pena, stralli, masati, gjethja përherë e gjelbër, dhe përrroi inteligjent që origjinohet nga ky fshat buzëqesh… Fshati duket sikur ka të gjithë njerëzit e tij që nga krijimi… Trëndafilat e bardhë dhe të kuq kanë shpërthyer këtë pranverë. Jeshilja ka shpërthyer dhe shpresa për ndryshesë klorofilizohet.