Origjina e Skenderbeut

Ilmi VELIU, PHD candidate

PAS 600 VITESH, EDHE VETË SHQIPTARËT E NËNËS SHQIPËRI NUK JËNË TË SIGURTË PËR ORIGJINËN E GJERGJ KASTRIOTI SKENDERBEU

Një përgjigje shumë e shkurtër për shqiptarët, në lidhje me teoritë e historianit austriak Oliver Schmitt.


Të gjithë historianët që janë marrë, e qe edhe sot merren me studimin e periudhës së Skënderbeut, jënë të ndarë në katër kampe.
1.Grupi i historianëve allvo-ortodoks që mundohen, me falsifikime, ta prezentojnë Skënderbeun ortodoks me origjinë sllave.

2.Grupi i historianëve evro-katolik që pranojnë se ai ishte shqiptarë, por që mundohen ta prezentojnë atë si një njeri që u kthye në Shqipëri të mbrojë katolicizmin, shtetet katolike të Italisë e Evropës dhe jo mëmëdheun e tij-Shqipërinë.

3.Grupi i tretë është ai i historianëve myslimanë,(turqë) që pajtohen me grupin e dytë, dhe jënë poashtu të mendimit, se ai erdhi në Ballkan të luftoi Islamin dhe të mbrojë katolicizmin, dhe

4.Grupi i katër është ai i historianëve shqiptarë, qofshin të krishterë apo myslimanë që jënë shumë këmbngulës në mendimin e tyre se ai nuk ishte i interesuar të luftojë kundër, e as të mbrojë ndonjë fe, por ishte i interesuar të luftojë vetëm për të mbrojtur tokat arbërore, dhe asnjëherë nuk ka bërë dallim të popullit të tij në baza fetare, edhepse popullata shqiptare po edhe vetë ushtria e tij përbëheshin nga të tri fetë e atëhershme në Shqipëri.

Oliver Schmit, edhepse historian shumë i mirë, i takon grupit të dytë të historianëve, sepse ai vetë është katolik dhe në studimet e tij mundohet që Skënderbeun ta paraqisë më katolik se vetë Papa, njëlloj si që e ka paraqitur edhe vetë Fan Noli. Librin e tij nuk e kamë pasur në dorë por ja se çka thotë ai në kumtesën e tij në simpoziumin kushtuar 600 vjetorit të lindjes së Skënderbeut në Shkup, ku historianët shqiptarë aspakë nuk e hapen gojen që ta kundërshtojnë (ose nuk e kuptuan) sepse atë e kishte thënë një evropjan dhe kur evropjanët kanë vendosur diçka për shqiptarët, përherë kanë qenë në të drjetë dhe shqiptarët e ngratë nuk e kanë hapur më gojën.

Këto ditët e fundit, pas aktualizimit të librit të Schmitit, prita ndonjë reagim nga “treshi i madh” i historianëve shqiptarë, këtu në Maqedoni, të cilët vazhdimisht e kanë marrë fjalën në të gjitha akademitë solemne kushtuar këtij kolosi, dhe asnjëherë nuk kanë thënë diç të re, por vetëm e kanë ripërsëritur atë që ka thënë Fan Noli. Ata edhe nuk kanë faj sepse që të tre jënë studjues të LNC dhe nuk kanë kohë që të merren edhe me periudhën e Skënderbeut sepse ajo i takon Historisë së Mesjetës.

Schmitt thotë se Skënderbeu nga shtetet evropiane, sidomos ata italiane, pranoi rolin që të jetë udhëheqës i rezistencës krishtere në Ballkan dhe në vitin 1463 si kryqmbajtës i Papa Piut, i dha kahje politikës së tij drejt Italisë dhe botës katolike. Ai gjithnji afrohej kah Evropa katolike, duke lënë pas tij ortodoksizmin që e karakterizoi rininë e tij. Papa Kalisti i III dhe priftërinjtë e shumtë katolik, e ndihmuan luftën e Skënderbeut në mbrojtjen e fesë katolike në Ballkan, dhe nuk e përmend thënien e Skënderbeut, kur ai u kthye nga vizita e shteteve italjane dhe Papës, “... më parë do të kisha luftuar kundër Papës dhe atyre priftërinjëve të poshtër se sa kundër sulltanit”, ku tregohet kjartë se ata vazhdimisht e gënjyen Skënderbeun dhe asnjëherë nuk e ndihmuan. Schmitti edhe nuk ka faj sepse mbështetet në dokumentet falco të lëshuara nga Papa dhe shtetet katolike italjane, kinse për ndihmën e madhe që ata i kanë dërguar Skënderbeut në ushtri, armatime dhe të holla, të cilat ndihma kanë mbetur vetëm në letër dhe asnjëherë nuk arritën në Shqipëri. Schmitt duhet ta dijë se shtetet italjane nuk ishin aq shumë të interesuara që Shqipëria të mbetej nën sundimin e Skënderbeut, sepse, edhe para ardhjes së tij po edhe në kohën e tij pjesë të ndryshme të Shqipërisë ishin nën sundimin e italjanëve, dhe se Skënderbeu u kujdes edhe për qytetet shqiptare që ishin nën Venedikun, deri në ditët e fundit. Poashtu Schmitt duhet ta gjejë dhe publikojë marrëveshjen e sulltait me shtetet italjane, që ata ta furnizonin ushtrinë osmane gjatë rrethimeve të Krujës. Kur Skënderbeu kërkoi ndihmë nga Venediku, ai i tha se nuk kishte mundësi ta thyente marrëveshjen që kishte më sulltanin. Po të mos e furnizonin me ushqime ushtrinë osmane, italjanët, me siguri se ajo nuk do të ishte në gjendje ta mbante të rrethuar Krujën aqë kohë të gjatë.

Në vazhdim Schmitt harron atë që thotë në fillim se Skënderbeun e mbanin gjallë ndihmët italjane, dhe i akuzon pastaj ata se nuk e ndihmuan që ai tu bënte ballë osmanlinjëve në vitin 1466-67 duke thënë se “....gjendja politike jostabile, në Evropën Jugore dhe Perëndimore, bënë që intervenimi i madh ushtarak, i shteteve katolike, të jetë shumë i vështirë”. E vërteta është se Evropa aspakë nuk e luajti veshin dhe shtetet italjane nuk mund të binin në ujdi se kujt do ti takonte Shqipëria nëse osmanëlinjët do të thyheshin dhe tërhiqeshin para ushtrisë kryqtare të Evropës.

Schmitt e kundërshton edhe Hasan Kaleshin “.....i cili e ka cekur teorinë se pushtimi osmanë ka mbrojtur shqiptarët nga ndikimi gjuhësorë e kulturorë grek dhe sllav, dhe ka ruajtr gjuhën shqipe” duke thënë se sllavët që ishin nën Osmanët vazhduan ta flisnin gjuhën e tyre dhe nuk u asimiluan, por nuk e din dhe nuk është i informuar se të gjithë shqiptarët ortodoks të Rekës së Epërme dhe të Poshtme në Maqedoni sot deklarohen si maqedonë dhe gjeneratat e reja aspak nuk e flasin shqipen, edhepse pleqtë që janë në fshat, aspak nuk e flasin maqedonishten. Pastai edhe shqiptarët ortodoks të Camërisë Zarës që jënë asimiluar krejtësisht.

Schmitt e akuzon edhe Pal Engjëllin, duke thënë se ai kërkoi nga Skënderbeu të prezentohej si Pirro i Epirit ose si Leka i Madh dhe se Pal Engjëlli e ka bindur që të mbante në kokë përkrenaren e famshme që e ka pasur Leka në fillim, pas tij Pirro dhe në fund Skënderbeu.

Por, Schmitt e din se Skënderbeu ka qenë njeri shumë i shkolluar, ka folur dhe shkruar disa gjuhë të atëhershme dhe mendoj se ai e ka ditur se është pasardhës i Lekës së Madh, që ishte me origjinë nga fisi ilir i Makedhonëve dhe se nëna e tij Olimbia ishte me origjinë nga shteti tjetër ilir Epiri. Kështu që vetë ka deklaruar se është trashigimtar i Lekës e Pirros dhe traditave iliro-maqedono-epirote pa i thënë Pal Engjëlli, dhe është shpallur mbret jo vetëm i Arbërisë por edhe i Epirit e Maqedonisë.

Rreth emrit dhe origjinës së Skënderbeut, babait të tij Gjonit, nënës Voisavës, motrave dhe vëllezërive të tij, kanë shkruar shumë autorë të huaj po edhe shqiptarë. Autorët me origjinë sllave jënë munduar që origjinën e familjes së Kastriotëve ta paraqisin me origjinë sllave, duke u bazuar vetëm në emrat e tyre ortodoksë dhe jo në ndonjë dokument të shkruar arkivorë. Unë ende nuk e kamë pasur në dorë librin e Schmitt-it, por kam lexuar reagimet e shumta se si ai ka shkruar për emrin dhe origjinën e babait të Skënderbeut Gjonit. Thuhet se ai paska publikuar një dokument ku Gjoni paraqitet me emrin Ivan që sipas mendimit të Schmitit është emër sllav, kurse sipas mendimit të shkencëtarëve të mirfilltë, asnjë emër nuk është argument për të përcaktuar origjinën etnike të një personi. Unë e njoh personalisht historianin nga Austria, kam ndejtur disa herë me te në Shkup e Tiranë, dhe kamë mendim shumë të mirë për atë, dhe nëse ai ka publikuar ndonjë dokumënt ku emri i Gjonit është i shkruar si Ivan Kastrioti nuk do të thotë se u përmbys bota. Ai vetëm ka publikuar një dokument të cilin na shqiptarët e ngratë duhet ta verifikojmë dhe të shohim se prej ku është, kush e ka lëshuar, a është origjinal, cila është prapavija e atij dokumenti et.etj.

Po edhe nëse ai vetë mendon se, vetëm në baz të një dokumenti, ku emri i Gjonit paraqitet si Ivan, se ai ishte me origjinë sllave, mund të jetë mendimi i tij personal, dhe unë jamë shumë i sigurtë se nuk ka asnjë dokumënt ku Gjoni apo dikush nga familja e tij është deklaruar se ka origjinë sllave. Emri i Gjon Kastriotit po edhe i Gjon Muzakës në të gjitha dokumentet latine është i shkruar si ”Giovani” kurse në dokumentet osmane si “Juvan” (Juvan ili – tokat e Gjonit) dhe në dokumentet slave (staroslovenski jazik) si Ivan. Ose emri i Gjergj Kastriotit në dokumentet latine si Georgius, dokumentet osmane Iskender dhe dokumentet slave si Djuradj, ose maqedonët e shënojna si Gjorgjija. Ja edhe disa shembuj tjerë:

Janush Huniadi (Gjon Huniadi, osmanisht)

Juvan Kastrioti(Gjon Kastrioti, osmanisht)

Juvan Ili (Tokat e Juvanit-Gjonit, osmanisht)

Georgius Castriotius (Gjergj Kastrioti, latinisht)

Giovanni Musachi (Gjon Muzaka, latinisht)

Juvan Musaki (Gjon Muzaka, osmanisht

Georgius Balsha (Gjon Balsha, latinisht)

Giovani Kastrioti (Gjon Kastrioti, latinisht)

Djuradj Kastriot (Gjergj Kastrioti-slavisht nga Cirkoviq)

Vetëm teoria sllave mundohet që përmes emrave ortodoksë të vërtetoi se të gjithë personat që kanë poseduar ksi emrash, kanë qenë serbë ose maqedonë, gjë që është shumë gabim. Por, historiografia sllave nuk ka se ku të kapet, dhe populli thotë: “...ai që është në rrezik të mbytet kapet edhe për fije të kashtës”.

Nuk di se kujt kombi do ti takonte Isau tek myslimanët, Jezui, Isus, Gjizes te të krishterët. Edhe sot në Shqipëri hasen emra ortodoksë; Jovan, Ivan, Mojsi, Todor, Mate e shumë e shumë emra tjerë që i përdorin edhe sllavët por nuk do të thotë se ata jënë sllavë. Ose ata që mbajnë emrat mysliman; Hasan, Hysen, Adem, Ibrahim, sipas logjikës sllave duhet ti shpallim arabë ose turqë. Kështu edhe ka vepruar Serbia pas Kongresit të Berlinit, 1878, kur të gjithë shqiptarët që kanë jetuar në mes të Preshevës e Nishit i ka shpallur si turqë, dhe në emër të asajë se bënë spastrimin e turqëve nga Ballkani, i ka vrarë masakruar dhe shpërngulur shqiptarët nga këto troje. Edhe sot në Prishtinë eksiston “Mëhalla e Muhaxhirëve” të ardhur në atë kohë nga Toplica, Leskovci, Nishi e Vranja.

Emra që jënë vetëm të sojit sllav dhe mund të interpretohen vetëm nëpërmes të gjuhës sllave përfundojnë me “mir” dhe “sllav” e të cilat emra nuk i perdor asnjë popull tjetër me përjashtim të popullit sllav. Ja disa shembuj: Dragosllav, Mirosllav, Serbosllav, Svetislav, Jugosllav, Miomir, Lubomir, Dragomir, Svetomir, Slavomir, Vlladimir, etj, etj.

Gjon Muzaka (Giovani Muzachi) që ridhte nga familja e Skënderbeut dhe që shkruajti një histori për gjeanologjinë e familjes së tij, thotë se Skënderbeu ishte i lindur në Has të Prizrenit, dhe Hasi i Prizrenit gjindet në Kosovë. Historianët e mëhershëm të të gjitha trojeve shqiptare e kanë përmendur vetëm atë, se ai ishte lindur në Has, dhe nuk e kanë potencuar se është fjala për Hasin e Prizrenit në Kosovë dhe jo pjesën e Hasit në Shqipëri. Se si u bë Prizreni kryeqytet i Principatës së Kastriotëve, e ka skjaruar historiani nga Universiteti i Shkupit, Prof, Dr.Boban Petrevski, në një kumtesë të tij, që e lexoi në simpoziumin e Shkupit kushtuar 600 vjetorit të lindjes së Skënderbeut më 2005. Ai duke u munduar të vej në dyshim origjinën shqiptare të Skënderbeut nga nëna, pa dashje, ka zbuluar të dhëna shumë të vlefshme në dobi të shqiptarëve, dhe na sjellë një dokumet ku vërtetohet se nëna e Skënderbeut –Voisava, e që ky emër në sllavishten e vjetër mund të lexohet edhe si Vjosana, ishte e bija e një feudali dhe sundimtari të Pollogut, me emrin Gerguri, tokat e të cilit shtriheshin nga Pollogu e deri në Prizren. Ai thotë se Gërguri ka sunduar me Pollogun menjiherë pas vdekjes së Car Dushanit dhe coptimit të Perandorisë së tij, nga i cili teritor dolën edhe principata tjera shqiptare si ajo e Gropajve në Ohër, Ballshajve rreth Shkodrës,Topiajt, Muzakajt, Arianitët etj.

Se nëna e Skënderbeut ishte bijë nga Pollogu, e thotë edhe Barleti e Gjon Muzaka, por Barleti gabon kur thotë se babai i sajë ishte nga një familje shumë e njohur e Tribalëve të Pollogut, sepse Tribalët kanë qenë pjesë e fisit të Thrrakasve që kanë jetuar në mes të Bullgarisë dhe Rumanisë së sotme, dhe nuk kanë pasur mundësi të shtriheshin deri në Polog, teritor i cili i ka takuar Dardanisë Ilire me qendër Skupin, dhe jo Tribalëve. Gabimin që e bënë Barleti e përmirson Boban Petreski, i cili zbulimin më të madh e bënë aty ku vërteton se fjala “Tribalda” nuk ka të bëjë me emrin e Tribalëve por është mbiemri personal i sajë. Dhe unë aty për aty, gjatë diskutimit, e binda se ky mbiemër ka lidhje vetëm me gjuhën shqipe, dhe nëse e zbërthejmë, do të fitojmë numrin tre në gjininë femërore dhe fjalën balta dmth, “Tri Balta”, që ka për kuptim tokën e lagët. Ksi emra vendesh takojmë në të gjitha tokat shqiptare; Te Balta, Tri Baltat, Balta e Madhe, Rruga e Baltës, etj. Pastaj emri i babait të sajë poashtu është i gjuhës shqipe, Gerguri që edhe sotë përdoret tek shqiptarët si emër:Guraz, Gurit, Guramadh, dhe si mbiemër Guri; Gjergj Guri, Pjetër Guri, etj. Ka mundësi që ky të jetë vetëm një emër “Gergur” por ka mundësi që të jetë emër dhe mbiemër, “Ger - Guri” ose “Gjergj Guri” mvaret se kush si e lexon dhe si e interpreton.

Sipas burimit që ka publikuar Petreski, del se Gerguri nuk kishte djalë dhe tokat e tij i kanë takuar të bijës Voisavës dhe dhëndrrit Gjon Kastriotit (Giovani Kastriotis ). Ky ishte shkaku që Gjoni nga një princ shmë i vogël i zgjëroi tokat e tij deri në Pollog dhe per kryeqytet të principatës së ti bëni Prizrenin, ku edhe u lind Gjergj Kastrioti. Kjo është sa i takon origjinës së nënës së Skënderbeut, të cilën gjë duhet ta dinë historianët sllav, që thonë se nëna e Skënderbeut ishte me origjinë sllave, po edhe disa shqiptarë që nuk duan të jenë shumë të sigurtë në origjinën e Skënderbeut, si Sabri Godo, Ali Aliu, Mahmut Hysa e ca të tjerë që për zanatë nuk e kanë historinë por Gjuhë e Letërsinë, dhe meqë u jënë shterur idetë në drejtimin e tyre, kanë provuar edhe pakë histori duke keqinterpretuar fjalët që kanë thënë të tjerët.

Jam i sigurtë se Oliver Shmit nuk i ka pasur në dorë një numër të madh burimesh osmane të cilat plotësishtë dhe pa asnjë hamendje vërtetojnë origjinën shqiptare të Skënderbeut dhe familjes së tij. Shihet se Schmitt është bazuar vetëm në burimet latine; dhe burimet latine shpesh japin informata të rreme, me qëllim që në atë kohë të arsyetoheshinn para botës së krishterë për tradhëtinë që i bënë Skënderbeut të cilin e kishin shpallur “Atleta Kristi”.

1.Oruç Bin Adil Vepra e tij ëahtë “Tevari el Osman”, faqe 96, nuk e prmend Rumelinë, si që quhej pjesa evropjane e Perandorisë Osmane por e potencon shumë kjartë se sulltani shkoi të luftonte kundër Iskendert në tokat shqiptare,(arnavud vilajeti) Faqe 121 thotë se “Sulltan Murati II dërgoi akinxhijtë kundër vilajetit të shqiptarëve dhe pushtoi kështjellën e Sfetigradit.. Sundimtari i tyre, Skender shqiptari, u arratis…”. Në origjinal është “Arnavud Iskender beg” ku potencohet shumë kjartë se Iskenderi, ishte shqiptar dhe sundimtarë i shqiptarëve. Në vazhdim Oruç potencon se Murati II shkoi në tokat e Gjonit, (Juvan ilinde) dhe e plaçkiti Vilajetin e Shqiptarëve, sulmoi Krujën (Akçe Hisar) por nuk mundi ta pushtoi atë…” Nga kjo kuptojmë se përveç “Juvan Ili” (tokes së Gjonit ose vilajetit të Gjonit) ka pasur edhe principata tjera shqiptare e që përmenden si Vilajeti i Shqiptarëve (arnavud vilajeti).
2.Ashik Pasha Zade. Vepra e tij titullohet “Ashik Pashazade tarihil Osman” i cili në f. 124-125, thotë se : “Isa Beu hyri në vendet e padepërtueshme të shqiptarëve dhe prej andej bënte sulme. Ndërkaq ata i ja bllokuan rrugët. Një arnaut i pa fe me emrin Iskender që ishte “i biri i sundimtarit shqiptar”, që kishte qenë içogllan i sulltanit dhe tash kishte ngritur krye kundër tij, dhe ua kishte bllokuar rrugën akinxhijëve”. Pra Ashik Pasha Zade jo që e dokumenton në kronikën e tij se Iskenderi ishte shqiptar por ai informon se ai ishte edhe i biri i një shqiptari që kishte qenë sundimtarë i tokave të tij në Shqipëri.

3.Mehmet Neshri. Vepra e tij, “Cihan Numaa”,e analizuar dhe botuar nga Franc Taechner, i cili në kapitullin “Lufta me shqiptarët” (gazaul arnevud) faqe 201 thotë se Iskenderi, sundimtari shqiptar (Iskender arnavud begi oglu idi) e tradhëtoi padishahun.

4.Dursun Beg, Ka jetuar gjatë sundimit të Mehmetit II. Vepra e tij titullohet “Tarihi Ebul Feth” (Historia e Babait të Pushtimeve) Faqe 136 thotë, “Arrnauti, Iskender tradhtari i cili qysh si fëmi ishte rritur në pallatin mbretëror, iku dhe pëlqeu rrugën e kryengritësit. Ai shkoi dhe u tha shqiptarëve të tij, “unë jam djali i mbretit që ju kini pasur më herët....

5.Idris Bitlisi. Vepra, “Hesht Bihisht” (Tetë parajsat) thotë se : Një nga shërbetorët më të besueshëm të sulltanit, arnauti Iskender, që kish qenë rritur që fëmijë, me të gjitha të mirat që ia ofronte Padishahu dhe kishte gëzuar gjithmonë kujdesin, shpirtmadhësinë dhe ledhatimin e pakufizuar, i shtyer nga lakmia që të bëhet mbret i Shqipërisë, bashkë me një grup intrigantësh u larguan nga selia e lumturisë. Si që shihet këtu autori na jep të dhëna se vetë Iskenderi ka pretenduar se ka origjinë nga toka shqiptare, dhe se atij i ka takuar që të kthehej atje dhe të bëhej mbret dhe udhëheqës i tyre.

6.Kemal Pasha Zade.Ka shkruar veprën historike: “Tevarih el Osman”, për të cilin shkruan edhe Sami Frashëri në Kamusul Al-lam, vl.V. Në faqe 279, autori thotë se: “Në vendin e shqiptarëve doli në skenë një njeri prej një fisi të vjetër mbretërorë, një ngatrrestarë dhe turbullues i njohur me emrin, i biri i Gjonit, Iskenderi.Faqe 280, tradhëtia e tij kriminale u ba e famshme kudo dhe të gjith në (Perëndorinë Osmae) e thirrnin me emrin “Shqiptari Iskender tradhëtari”. Ai shkoi dhe me lehtësi hyri në vilajetin e të atit të tij, i cili në vëndin e shqiptarëve njihet me emrin nahija e ashpër e tokave të Gjonite. Populli i atij vendi e pranoi dhe iu nënshtrua, duke thënë së ky është djali i sundimtarit tonë. Në këtë mënyrë pushtoi vendin e sipërpërmendur dhe u bë mbret i shqiptarëve.

7.Sadedini, Vepra e tij është “Tacut-tevarih” (Kurora e historive).Ajo që neve na lë përshtypje është shkrimi i tij për Skenderbeun në faqe 351, ku thotë se: “Sundimtari shqiptar (Arnevud begi-është fjala për Gjonin) kishte një djalë të pashëm që quhej Iskender, figura trupore e të cilit të frymëzonte të shkruajsh poezi, ndërsa fytyra e tij tërheqëse ishte shprehje e bukurisë dhe e hirësisë së tij. Ai (Juvani-Gjuvani-Gjoni) e dërgoi Iskenderin në kryeqytet për të konfirmuar lojalitetin e tij ndaj sulltanit.

Është shumë interesant dhe rast shumë i rrallë që dikush nga autorët osmanë ta përshkruaj në këtë mënyrë pamjen fizike dhe bukurinë e Skënderbeut. Jo se ky autorë ka pasur ndonjë simpati por ai e ka thënë të vërtetën, pra ashtu si që është dukur Skënderbeu.

Pra autorët sllavë që kanë shkruar, e disa të tjerë që edhe sot shkruajnë se Skenderbeu ishte me origjine sllave, po edhe Schmitt duhet ti analizojnë këto dokumenta osmane, posaqërisht aty ku thuhet “Arnauti Iskender, i biri i Juvanit, sundimtarit të arnautëve, rridhte nga një familje e vjetër e arnautëve, dhe të kuptojnë se ai i hoqi nga krahu të gjitha gradat osmane dhe iku e shkoi në Shqipëri, ose shkoi dhe u ba mbret i Shqipërisë dhe i shqiptarëve, e nuk shkoi në Sërbi, Greqi, Bullgari e Sërbi që të bëhet mbret i tyre.(Arnaut rrjedhë nga emri mesjetarë i shqiptarëve “Arbër”. Këtë emër grekët e kanë përdorur si Arvanitis, serbet si Arbanas dhe osmanët si Arnavud-Arnaut) Pra është e natyrshme që secili kthehet në tokën që e ka lindur dhe as-sesi në tokë të huaj. Edhe pse me urrejtje të madhe, të gjithë autorët osmanë e vërtetojnë, dhe e përsërisin disa herë se ai ishte nga gjaku i shqiptarëve dhe ishte i gatshëm ta derdhte atë gjakë për tokën shqiptare. A ka ndonjë argument më të forta se këta të dhëna që na japin autorët osmanë.

Ps. Vitin e kaluar, Universiteti Iliria organizoi një simpozium kushtuar Kuvendit të Lezhës ku unë lexova kumtesën për origjinën e Skënderbeut si përgjigje Petar Poposkit që kishte shkruar një libër për Skënderbeun, ku thotë se ai është i lindur në Galicnik afër Dibrës dhe se është më origjinë sllavomaqedone. Ferit Duka dhe shokët e tij që mernin pjesë në këtë simpozium më replikuan se atë punë e dinë e gjithë bota, dhe se nuk ka nevojë të humbet kohë për këtë temë që është e apsolvuar. Por ja që tash në mes të Tiranës, si që thotë populli, “u ka pjellur mushka”, ku vetë “shqiptarët” e kanë përkthyer dhe i kanë dhënë publicitet shumë të madh një vepre që ven në pyetje pikërishtë origjinën e Skënderbeut.

Tungjatjeta

Jeni duke bere nje pune te mire sa i perket publikimit te ketyre shkrimeve.
Mendimi ime personal eshte se faji kryesor qe sote flitet apo dyshohet per ate se cka ishte Skenderbeu e kane Historianet shqiptare, mendoj se nuk eshte punuar sa duhet, e kemi nje vese te keq sa i perket aftesis per te shkruar, neve na mjafton vetem neper qajtore te thuhet se aj eshte shqipetar, Do doja te paisem me njohuri nga ju nese dini se a eshte bere ndonjeher nje hulumtim per qellim te zdritjes se kesaj qeshtjeje nga ana e shqipetarve, nuk e kame fjalen per ndonje tregim apo roman por nje hulumtim ne kuptimin e vertet te fjales.
Dhe a keni njohuri se Historianet shqiptar a kan qasje ne arhivat Osmane apo ne arhivat e Vatikanit,

Sokrat i nderuar...!
Ne Maqedoni une jam i vetmi historian i Historise se Mesjetes dhe i periudhes se Skenderbeut. Nuk kemi asnje historian te Kohes se Vjeter. Te gjithe te tjeret merren me historine e LNC sepse eshte periudhe e re dhe ka dokumenta ne gjuhet qe ata mund ti lexojne. Per tu marre me Mesjeten duhet te njohish Osmanishten e vjeter, latinishten, sllavishten e vjeter dhe greqishten e vjeter. Do te thote se kjo pune nuk mund te bahet ne menyre individuale por ekipore pra nevoiten sepaku kater historiane secili te jete ekspert i njeres nga gjuhet qe i permenda dhe secili do te hulumtonte ne arhiven, gjuhen e te ciles e njeh. Shqiptaret mund te kene qasje ne arhivat e Stambollit por eshte e kote nese nuk e njohin osmanishten e vjeter e cila eshte shume e rende per ta deshifruar. Ishte i ndjeri Selami Pulaha nga Tirana, Kemal Oruqi nga Shkupi, i ndjeri Hasan Kaleshi nga Kerçova qe punonte ne Prishtine qe nuk jetojne me. Nga Kosova, qw merren me kete periudhe eshte Musa Ahmeti dhe Jahja Dranqolli por vetem me burimet latine. Ne Shqiperi merret Kasem Biçoku dhe Kristo Frasheri qe poashtu bazohen vetem ne burimet latine. Nje historian me i ri Dritan Egro nga Tirana ka qendruar disa here ne Stamboll dhe ka sjellur numer te konsiderushem burimesh por kjo eshte nje pune e lodhshme, e gjate dhe qe kushton shume. Une isha vitin e kaluar ne arhive te Stambollit dhe gjeta 14 dokumente osmane qe flisnin per origjinen shqiptare te Skenderbeut qe i kam cekur ne temwn qe e kam postuar ne kete faqe. Atje kishte edhe nje miljon dokumenta pa prekur fare dhe qe arhivistet ishin duke i trajtuar dhe konzervuar e ku ta dishe se kur do te jene te gatshem per ti hulumtuar. Ne Shqiperi, fatkeqesisht numri me i madh i historianëve, dhe i atyre qe jene me te mire, merren me politike dhe e kane braktisur historine sepse atje ka me shume para. Tema rreth nenes se Skenderbeut eshte punimi dhe zbulimet e mia me te reja. Deri me tash historianet e Shqiperise kane bere gabim ne interpretimin e dokumenteve dhe te gjitha betejat e Skenderbeut i kane vendosur brenda kufirit te Shqiperise se sotme, kurse sipas hulumtimeve qe une kam bere, del se 80% te betejave jene ba ne Polog, Oher, Struge e vende tjera te Maqedonise dhe se kufiri i shtetit te tij nuk ka qene deri te lumi Drin i Zi por deri te Sarai i Shkupit. Pra beteja te mali Mokra nuk wshtw nw Librazhd por ne Malin Mokra te Shkupit. Skenderbeu nuk eshte i lindur ne Kruje apo Mat si qw wshte menduar deri tash por ne Prizren te Hasit te Kosoves.Gjon Muzaka thote ne Has te Prizrenit dhe jo ne Has te Shqiperise. Ka numer te madh temash ne kete forum qe kane gabime te tilla dhe lexuesi i rendomte nuk i di sepse jene hulumtime me te reja por qe i ka pranuar Instituri i Historise se Tiranes dhe Instituti i Historise se Vjenes. Keto te dhene jene te inkorporuara ne botimin me te ri te 2002 te Historise se Popullit Shqiptar. Shqiptaret shpesh tubohen ne simpoziume shkencore per kete problematike por shpesh edhe nuk pajtohen me qendrimet e njeri tjetrit. Te fala Ilmiu

Tungjatjeta.

Falenderim: Per z.Ilmi Veliun

I nderuar ju falenderoj per pergjigjen e dhen e cila ishte frytedhenese per mua. Dhe ju dehiroj sukses ne pune tuaj. Po qe se historianet shqipetar do punonin per kete qeshtje sot nuk do egzistonin dyshime mbi figuren e Skenderbeut. Nese ne kemi mosperputhje apo dyshime mbi figuren e tije do jete e kote pritja e perkrahjes nga arena nderkombetare.

Edhe nje pershendetje per sokratin...!
Keni shume te drejte. Vete historianet shqiptare nuk pajtohen per shume qendrime per Skenderbeun dhe periudhen e tij. Psh. Kristo Frasheri nga Tirana nuk pajtohet per shume çështje me Kasem Biçokun poashtu nga Tirana. Pastai per te shkruajn edhe shume shqiptarë johistorinë duke mos u bazuar ne burime arhivale por ne tregime e legjenda. Ne asnjehere nuk duhet ti marrim si te verteta tregimet gojore dhe legjendat se Skenderbeu ka kercyar me kalin e tij nga njeri mal ne tjetrin, ose shpata e tij ishte e rende 100 okë, se ai me nje te rami i vriste dhjetë turq etj etj. Ai ka qene njeri normal dhe i natyrshem dhe aftesia e tij ka qene ne organizimin dhe udheheqjen e betejave. Ai ka pasur vetem 12 mije ushtare te rregullt. Asnjihere dhe nw asnji betej nuk ka dale ne luftë frontale por vetem ka zene prita ka sulmuar me furi dhe eshte terhekur poashtu me shpejtesine me te madhe. Merre me mend se nese ai me 12ooo ushtar i delte perpara ne lufte frontale nje ushtrie prej 30 apo 50 mije ushtare çka do te ndodhte me ushtrine e tij. Ai asnjehere nuk ka humb numer te madh ushtaresh nw asnje beteje dhe pikrisht aty ka qene aftesia dhe strategjia e ti per te udhehequr dhe zhvilluar beteja,sulmo dhe terhiqu. Vetem njihere ai ka humbur 5 mije ushtare, ne luften e Beratit ku ai nuk ka qene prezent, sepse me nji pjese te ushtrise sw tij ka shkuar pwr te rrthuar nje tjeter kala. Aty si komandant ka lene dhenderrin e tij nga motra, burrin e mamices qe ta mbanin kalane e Beratit te rrethuar deri ne dorzim. Ata çkujdesen perreth kalase, fillojne te hane e te pine duke menduar se turqit e rrethuar do ta dorzonin kalane, dhe nga shpina, befas i sulmon nje ushtri osmane e ardhur me te shpejte per kete rast, ku mbesin te vrare te gjith ushtaret qe gjindeshin aty. tregohet se shqiptaret kane qene aq te çrregulluar sa qe nuk kane arritur as te afroheshin te kuajt e tyre e jo më ti perballonin atij sulmi te furishem nga disa mije kalores osman.
Me qw ju jeni kaq te interesuar, une do te ju jap edhe disa te dhena më te reja qe une i kame zbuluar e qe nuk i pranon nje koleg i imi, Muzafer Bislimi nga shkupi. Deri me tash eshte menduar se nji kala shume e fuqishme e Skenderbeut me emrin "Sfetigradi" ka qene ne koxhaxhik Te Dibres dhe une kam zbuluar te dhena (Lahonik Halkokondilas kronist bizantinas) se ajo kala ka qene ne Demir Hisar afer Mamastirit (Maqedoni) ne maje te malit Dervenik ku eshte nje fshat shqiptarë dhe edhe sot vendit i thone te kalaja e Skenderbeut. Kjo kala ne kohen bizantine eshte quajtur "Siderokastron" -kalaja e hekurt dhe kur e pushton Kral Milutini 1280 dhe Car Dushani ma vone e emrojne me emer sllav "Sfetigrad" qyteti i shenjete. Kur e pushtojne turqit ne fillim e emrojne si "Sivri Hisar" pastai per nje kohe te shkurter edhe Koxhaxhik dhe ne fund pasi e marrin nga Skenderbeu e emrojne Demir Hisar-Kalaja e hekurt qw do te thote se i kane vene emrin e pare bizantin por tash ne gjuhen turke ( Edhe Siderokastron-edhe Demirhisar dmth-Kala e hekurt. Kete teori te timen e pranon Instituti i Historise Tirane, e pranon Inst. i Historise Viene Austri por nuk e pranon kolegu dhe shoku im nga Shkupi qe eshte shqiptar Te fala te perzemerta.

100% shqiptar

pershendetje te gjitheve ja ndigjoni origjina e skenderbeut te legjendes son eshte nga hasi i prizrenit qe perfshin nga fshati gjonaj deri ne mazrek

tashi nuk po arri ta marr ma vesht, ca thojn qe esht prej kruje ca nga dibra ca nga epiri tashi doli elle nga prizeni, ket nuk e kam pas dit por si do qe te jet ai esht shqiptar se vorri keshtjella beslidhja jan ba ne shqiperi per te cilen ka luftuar, ne faktikisht per gjergjin nuk dim gje nga origjina e tij, un besoj qe ai te jet qelsi i segreteve te kostantinopojes e ber greke nga greket po faktet historike na thojn qe greket nuk kan pas pun me kostantinopojen e kety met nje ? e malle se kostantinopoja u ndertua nga kostantino e i shkoj te bive e gjat gjith periulles se perandoris nuk njifet nje perandor grek nje gjys pergjigje esht kokorja e tij dhe i biri qe u martua me irenen dishendentja e funit e familjes perandore bizantine

Anabela shkruajti:

Eshte nga kruja me sa e dim e per nga prizreni kurr skam ndegjuar dhe jam e bindur qe s'eshte nga prizreni

ka shum vet qe thojn qe nuk esht nga kruja si dibranet qe thojn qe kokorja e tij esht simbol i dibres (koka e llijes) e pirrotet nga qe ka qen mbreti tyre e konstatuar dhe ne kokore me shkronjat RE regi epirotarum ne nuk kemi fakte te thojm qe ka qen venali nga kruja se dhe vorrin e ka ne lezh ku ka ber dhe beslidhjen

por si do qe te jet ai est shqiptar me fakte

Skenderbeu eshte 100% Shqipetar

Tungjatjeta

Te gjithe ne brendin tone e ushqejm mendimin dhe besojm ne vertetesin se eshte shqipetar, por mos haroni se per tu larguar dyshimet nga kokat e perfaqesuesve boteror nuk mjafton vetem fakti se ne shqipetaret e dime apo e besojm. Nevoitet nje motivacion qe historianet shqipetar te punojn te thellojn germimet ne mesjet dhe e gjithe bota te bindet. Historin e shkruan njeriu, nese shqipetaret nuk shkruajn historin vetanake ateher historia shqipetare do shkruhet nga te tjeret dhe padyshim nuk do jete ne favorin tone.

Eshte shqipetar , pa marre parasysh ne cilin vend eshte lindur. Ka jetuar ne Kruje, aty e kane marre turqit aty eshte kthyer. I ka takuar asaj principate, te Kastrioteve. Kjo na jep mjaft informacion per origjinen e tij.

Do te ishte mire qe gjesendet e tij te ktheheshin aty ku e kane vendin e jo te rrine ne muzet e vendeve evropiane sikur te mos i takonin ato asnje shteti...por fajet i ka shteti qe s'eshte perkujdesur per keto pasuri kombetare. kete e konsideroj me te rendesishme se sa te percaktojme vendlindjen e tij.

Eshte mire qe Isuf Ramadani i perserit fjalet e mia qe jane dokumente osmane te zbuluara ne arhiven e Stambollit e qe i kame perdorur ne temen e magjistratures "Skenderbeu ne Burimet Osmane dhe Bizantine", por ne shkence kur citohen fjalet e tjeterkujt, ceket emri i autorit dhe emri i librit te tij.
Konstantinopoli ne fillim edhte quajtur Bizantion i themeluar nga Bizas. Konstantini qe ka qene perandor romak dhe jo grek i ja jep emrin e vet, kurse emrin e qytetit Bizantion e merr e gjith perandoria, dhe nga Roma e Lindjes fillon te quhet Perandoria Bizantine dhe ne vend te gjuhes zyrtare latine fillon te perdoret gjuha greke por ajo perandori asnjihere nuk ka qene perandori greke sepse na kuader te kesaje perandorie kane qene ma teper teritore dhe numer i madh popujsh, qw shpeshhere edhe jane shkeputur nga kjo perandori dhe kane qene si te pavarur, psh Arberia, formacioni i pare shqiptare i themeluar nga Progoni dhe djem e tij Dhimitri dhe Gjini, e ma vone edhe principatat tjera shqiptare te cilat jane pavarsuar dhe nuk i jene nenshtruar Prandorise Bizantine dhe nuk e kane perdorur gjuhen greke por ate latine.
Kerkonite lexoni me teper te dhena te reja per Skenderbeun dhe origjinen e tij sepse ne e dime dhe e pranojme se ai ishte shqiptare por te tjerit duan te na e marrin dhe na duhet ta vazhdojme luften shkencore qe ta mbrojme ate po edhe figurat tjera shqiptare.Per Anabella; Ate turqit nuk e moren nga Kruja por nga Prizreni sepse kryqytet i Principates se Kastrioteve nw kohen e Gjonit ishte Prireni (Shih Gjon Muzaka, Kasewm Biçoku,)y kthy ne Kruj sepse kishte qene edhe ma heret si subash i Krujes, i emruar nga sulltani, pasi i vdiq babai dhe e njihte mire terenin dhe kalane e Krujws, e cila ishte shumw e fuqishme dhe veshtire per ta pushtuar.
PerAgrone; Faktet flasin se eshte shqiptarë por ashtu si qe thote Sokrati, eshte detyra jone qe ti prezentojme ato fakte dhe ta bindim boten ne menyre shkencore se ai ishte shqiptare perralla.
Pershendetje.
Pershendetje

Ilmi Veliu ,vertet se ju beni mire me keto postime tuaja,por meqenese e keni permendur emrin e Musa Ahmetit dhe e keni veçuar si nje historian qe njeh gjuhen e osmanllinjve,me lejoni u lutem t'ju bej nje pyetje:
A e njihni mire Musa Ahmetin dhe a keni degjuar per gjoja doreshkrimin e Teodor Shkodranit,per te cilin me nje kohe opnionin shqiptar e mashtroi ky fare Musa Ahmeti,e qe me ne fund e tere puna e ketij doreshkrimi doli hiç me pak se sa nje genjeshter.