"Unaze Gjaku" e poetit Pal Sokoli dhe "Krisma e Fjales" e poetit Shaban Cakolli Nga:Alma PAPAMIHALI
Pasditja e se dielës, 26 Tetorit 2008, nuk kaloi pa lëne mbresa, për shume nga krijuesit dhe artdashësit me banim ne Gjermani. Tashme Lidhja e Krijuesve dhe Artisteve ne Gjermani, me kryetar z. Martin Antoni Çuni, kane krijuar një tradite letrare, ne lidhje me organizimet e këtyre.
Vetëm një jave pas takimit letrar dhe promovimit te librave te rinj, te autoreve Ali Sh Berisha dhe Sadik Krasniqi, një pasdite po aq dinjitoze dhe mbreselërese ishte dhe promovimi i dy librave te rinj te autoreve, Pal Sokoli dhe Shaban Cakolli, te cilët vinin përkatësisht me librat "Unaze Gjaku" (P.S) si dhe "Krisma e Fjalës" (SH.C). Me pas ne mungese te autorit, u publikua edhe libri publicistik i shkrimtarit Faruk Tasholli,”Afaristë shqiptarë në Gjermani” e sapodale nga botimi dhe qe ka për temë, prezantimin e dhjetë afaristëve shqiptarë në Gjermani, me një parathënie te z. Daut Demaku.
Kjo pasdite letrare e cila u zhvillua ne qytetin e Essenit, pati si moderator dhe prezantues te saj krijuesin dhe aktorin shqiptar me banim po ne ketë qytet te Gjermanisë, z. Liman Zogaj, i cili me shume seriozitet dhe perpikmeri, ndihmoi ne përgatitjen e ambientit dhe drejtimin e gjithë kësaj pasditeje letrare.
Ne qendër te skenës, pas përshëndetjes se dy autoreve, te cilët edhe pse prezantonin librat e tyre te rinj, nuk ishin aspak te rinj për publikun ne salle,përkundrazi shumë prej tyre kishin ardhur nga qindra kilometra larg për te marre pjese ne promovimin e këtyre autoreve te mirënjohur për lexuesin shqiptar. Morën pjese shume autore, anëtare te LSHAKSH - Gjermani si: Martin Çuni ( kryetar), Naser Halili (sekretar), Dibran Demaku, Hasan Qyqalla, Avni Aliu, Dr. Kolë Daka, Bashkim Osmani, Fehmi Sopi, Vehbi Musa , Hajdar Salihu, Rexhep Buqaj,Valon Shkreli (i biri i poetit te madh Azem Shkreli), Musë Mulolli (recitues), Asllan Dibrani,Rrustem Geci...etj. (përveç autoreve qe promovonin). Letrën përshëndetëse te z. Mehill Velaj , nënkryetar i Shoqatës Shqiptaro-amerikane Stamford CT USA, dërguar në mënyrë elektronike e lexoi studentja Majlinda Tafa.
Pjesëmarrja e studentëve shqiptarë qe studiojnë në Universitet e kësaj treve të Rurit, ishte e gjere dhe te binte ne sy gjate kësaj mbrëmjeje. Ky takim i tyre me LSHAKSH-në Gjermani tanimë është bërë tradicional, me qendër ne Bochum. Pasditja nisi me fjalën përshëndetëse te z. Liman Zogaj, i cili tregoi qëllimin e kësaj pasditeje, dhe se pari foli kryesisht për revistën e re te realizuar nga kjo Lidhje Autorësh..."Muza Shqiptare". Në emër të studentëve, takimin e përshëndeti studentja e organizatës studentore te shqiptareve ne Bochum, i cila ju uroi poeteve qe promovonin (Pal Sokoli dhe Shaban Cakolli) shume suksese ne krijimtarinë e tyre.
Nota te forta emocionuese u arritën pas recitimit mjaft te arrire te zotërinjve Naser Halili dhe Musë Mulolli, te cilët kishin zgjedhur disa nga poezitë me kulmore te librave te rinj. Një recension mbi vlerat dhe përmbajtjen e plote te librit te z. Pal Sokoli, mbajta unë (Alma Papamihali) duke i quajtur vargjet e poetit vullkan, sepse vetëm një krahasim i tille është i përshtatshëm për poezitë qe lindin nga dhimbja. Vargjet e Ciklit te pare "Ninullat e rritës" tingëllojnë shume familjare për poetin. Disa poezi për nënën e cila ka zënë me te drejte vendin kryesor te këtij cikli, por qe njëkohësisht është një figuracion poetik, qe bën paralelizmin e nënës me Kosovën. Nena simbolizon rrënjët, traditat, këngën dhe ninullat...pra me një fjale te vetme Kosovën, shqiptarizmin.
Mërgimi është një faktor jetësor, qe ka ndikimin e vet ne këto poezi. Ai është ushqimi kryesor i këtyre poezive...
"Mbi lotët tanë,
dige e bëmë trupin
ndërtuam ura te reja
ure gjaku, ure drite... " Aty ku ekziston gjak i derdhur, ekzistojnë lot..dhe shpesh autori shpreh rrugën e vështire dhe te dhimbshme qe iu desh te përshkruante populli ynë gjate këtyre viteve, por njëkohësisht pasqyrohet fare qarte, se si përtërihet ai nëpërmjet vargjeve...
"Lulëzuam nen rrezet e një agimi
u lidhem kurore ne një sofër bashkimi..." (Mozaik Ilir) Një kulm i vëllimit poetik te poetit Pal Sokoli ishte dhe poezia "Lakimi i Metaforave" ku edhe me gjate dhe hollësisht tek kjo poezi, u ndal krijuesi Vehbi Musa, i cili analizoi vlerat artistike dhe letrare te poetit, dhe poezinë e tij qe ne ketë vëllim te trete te poetit ka evoluar dhe pasuruar edhe me shume. Gjithashtu fjalën e mori edhe Z. Liman Zogaj, i cili recitoi disa nga poezitë e autorit dhe i uroi suksese te mëtejshme. Me pas recensioni kryesor i vëllimit poetik te librit te ri "Krisma e fjalës" e mbajti shkrimtari z Dibran Demaku, i cili nder te tjera tha, se e shihte te rastit te citonte këtu thënien e Rexhep Qoses..."Nëse poezia ka muzikalitet dhe kuptim, atëherë ajo ja ka arritur qëllimit te vërtetë" ...Pikërisht poezia e Shaban Cakollit ka muzikalitet, kuptim, por edhe force te madhe...
"Kjo krisme e vargjeve
është gjaku im, dhimbja ime
fati im ne jete..." Vargjet e poetit janë vargjet e çdo mërgimtari. Ato karakterizohen nga një force dhe ndjesi madhështore, qe prek ndjenjat dhe tërheq vëmendjen e çdo lexuesi.
"Jam shume larg
vete syrgjyn
me një gote
dhe tym duhani
rendis ditët
ne rruazat e vitit..." Me pas lexuan poezi dhe dhanë përshtypjet e tyre mbi poezitë e poetit z. Shaban Cakolli, edhe krijues dhe shkrimtare te tjerë, nder te cilët z. Hasan Qyqalla, z. Avni Aliu, z. Rrustem Geci...etj
Një diskutim te rëndësishëm gjithashtu, mbajtën edhe piktori dhe artisti z. Asllan Dibrani si dhe z. Avni Aliu, te cilët përveç vlerësimit te autorëve dhe poezive te tyre, u ndalen me gjerësisht mbi organizmin dhe rendësin e këtyre takimeve letrare. Gjithashtu ata shprehen komplimentet e tyre mbi revistën "Muza Shqiptare" e cila kurorëzoi fillimin e një nisme te re dhe shume te rëndësishme, dhe është një dere e hapur për te gjithë krijuesit jo vetëm ne Gjermani,por kudo qe ndodhen ne diaspore. Një atmosfere edhe me festive dhe shqiptare, krijoi pjesëmarrja e grupit artistik te vajzave valltare, te cilat interpretuan disa valle shqiptare, dhe i shtuan kësaj pasditeje letrare vlera te pasur nga folklori ynë.
Një surprize e veçante ishte pjesëmarrja e këngëtares tanimë te njohur për publikun artdashës, pjesëmarrëse e rregullt nëpër organizime kulturore, Enjes Alija, e cila vinte me një prezantim të saj,pas pjesëmarrjes ne festivalin e këngëve për fëmijë ,ku edhe fitoi çmimin e dyte ne në Tetove. Gjithashtu studentja Hyre Sutaj, këndoi ne akapele vargjet e "Mëmëdheut" te rilindësit te madh Çajupi, duke i emocionuar te gjithë te pranishmit ne salle. Dy autoreve ju uruam suksese ne ketë promovim dhe veprimtari letrare, te cilat vazhdojnë te zhvillohen ne kuadrin e aktiviteteve qe organizon lidhja e krijuesve dhe artisteve ne Gjermani. Një surprize e vërtetë ishte dhe inskenimi qe z Liman Zogaj, i kishte bere poezisë "Nga jam" (e Alma Papamihalit) se bashku me gjimnaziste te shkëlqyera Abelinda dhe Abetarja, te cilat me shume talent recituan këto vargje nen tingujt e këngës " Mall" te këngëtares Shkurte Fejza.
Një fjalim falënderues për udhëheqjen e shkëlqyer te z. Liman Zogaj, për pjesëmarrjen e te gjithë krijuesve dhe dashamirësve te letërsisë, mbajtën dhe autoret e këtyre librave te rinj, qe ishin edhe personazhet kryesore te pasdites, z. Pal Sokoli dhe z. Shaban Cakolli.
Pas kësaj ceremonie, u shpërndanë libra dhe autograme nga autoret ne publik, u shkëmbyen disa mendime dhe pyetje rreth librave dhe anëtarësisë ne lidhjen e shkrimtareve, u bene fotografi mes autoreve dhe publikut etj. Vlen te përmendet edhe ulja ne tryeze e shume anëtareve pjesëmarrës ne Lidhjen e Krijuesve ne Gjermani, te cilët diskutuan disa pika kryesore, siç ishin numri i dyte i "Muzës Shqiptare", aktivitetet e ardhshme, sugjerime dhe propozime te ndryshme mbi organizimet dhe promovimeve te reja etj, si dhe përgatitje te organizimit, përgjatë festes se 28 Nëntorit. Me sa duket puna e shume krijuesve qe shkruajnë dhe punojnë ne mërgim dhe kryesisht ne Gjermani, po vihet ne binaret e duhur. Megjithatë ne vazhdojmë te jemi te hapur për çdo sugjerim, mendim apo anëtarësi te re. Vetëm duke u bashkuar se bashku ne te tilla aktivitete kulturore dhe artistike, do mundemi te mbajmë te gjalle dhe te freskët traditat dhe artin e mrekullueshëm shqiptar.