Me emrin e All-llahut, Mëshiruesit, Mëshirëbërësit

Pikpamje të gabuara rreth Kaderit.

Arsyeja e kesaj është se ata nuk munden ta kuptojne faktin qe robi mund të niset te beje dicka dhe është percaktuar qe ai të beje të kuderten, qe është një fakt qe Mu`tezilet dhe Kaderite deshtuan në të kuptuar të ketij fakti.
Mu`tezilet i pranojne urdherat dhe ndalesat e pershkruara nga Allahu, por ata mohuan idene e el kada uel kader, qe ka të beje me kaderin e pergjithshme të Allahut dhe me idene qe Ai është Krijuesi i veprave të robërve të Tij. Ky grup e pranon iden e el kada uel kader, por ata mendojne se ai qe arrin graden e të kuptuarit të Kaderit ai nuk ka pse ti bindet me urdherave dhe ndalesave të Allahut- por ata nuk munden, sidoqofte, të deklarojne qe kjo liri është e vlefshme për të gjithe.
Kjo ide është me e keqe se ajo e mu`tezileve dhe asnje nga selefet nuk ka patur një besim të tille. Ata deklarojne se urdherat dhe ndalesat jane të vlefshme vetem për ata qe nuk e kuptojne realitetin kozmik, dhe ai qe e ka arritur graden e njohjes nuk ka pse ti bindet urdherave e ndalesave. Ata thone se një person i tille eshte bere pjestar i "elites". Me kete ata keqinterpretojne ajetin- Dhe adhuro Zotin tend derisa të vije ty e verteta (vdekja)-El-Hixher-99.
Per ata e verteta -el jekin në kete ajet ka kuptimin të kuptosh ate realitet.
Kjo qe ata thone është kufer i hapet, edhe pse ata qe bijne në kete lloj nuk e kuptojne qe është kufer.
Eshte një fakt i pamohueshem qe në Islam urdherat dhe ndalesat jane të vlefshme për cdo person deri në vdekje;ai asnjehere nuk mund të jete në një pozite qe keto detyrime nuk jane të vlefshme, as duke ditur Kadern dhe në asnje rruge tjeter. Kushdo qe nuk e kupton kete duhet ti behet e ditur atij dhe ti jepen argumentat të sqaruara për te, dhe n. q. se ai akoma vazhdon të besoje se urdherat e ndalesat nuk jane për të gjithe, ai duhet të NDESHKOHET SIPAS SHERIATIT..

Keto ide jane perhapur shume në mes të gjeneratave të vonshme, por keto ishin të panjohura në gjeneratat e para të ketij ummeti. Keto ide jane një provokim dhe lufte ndaj Allahut dhe të derguarit të Tij;keto ide i largojne njerezit nga rruga e drejte, mohojne profetet e Tij dhe kundreshtojne Urtesine Tij, edhe pse ai qe i ndjek keto është injorant i ketij fakti qe ata jane në gabim dhe mund të besoje qe është duke ndjekur rrugen e Profetit sas dhe të eulijave të vertete të Allahut. Keshtu pozita e tij eshte si e atij qe beson qe namazi nuk është me obligim për te, pershkak të gjendje emocionale qe ai mendon ka arritur tek Allahu;ose vera është e lejuar për te, sepse ai është një nga të elites (khauas) qe nuk i ben dem e pira e veres;ose zinaja është e lejuar për te, sepse ai është si një oqean qe nuk ndotet nga mekatet, e keshtu me rradhe.

Mohimi qe i bene idhujtaret Profetit sas

Nuk ka dyshim se mohimi i mushkrikeve ndaj Profeteit sas permblidhet në dy pika- risite e tyre qe ishin në kundershtim me ligjet e Allahut, dhe perdorimi i tyre i Kaderit si një justifikim për të kundershtuar urdherat e Allahut. Lloji i njerezve qe kemi pershkruar me perpara është si ai i mushrikineve, sepse ata ose fusin bidate ose perdorin Kaderin si justifikim. ose të dyja njekohesisht, e Allahu thote për mushrikinet-
Kur punojne ata (idhujtaret) dicka të shemtuar, thone- "Ne i gjetem qe keshtu prinderit tane, edhe Allahu na urdheroi për kete. Thuaju- Allahu nuk urdheron të shemtuaren, a thoni për Allahun c`ka nuk dini? " El-A`rafe-28
E ata qe i shoqeruan Zotit, do të thoshin- "Sikur të donte Allahu nuk do t`i benim shok as ne, as prinderit tane, e as nu do të ndalonim asnj send. . . El-En`ame-148
Kur`ani gjithashtu permend risite qe idhujtaret kryenin, si ajo të te berit të lejuar ate qe Allahu kishte ndaluar, dhe adhurimi i Allahut në ate menyre qe Ai nuk e kishte kerkuar-
Dhe sipas bindjes se tyre ata thoshin- "Keto kafshe dhe keto bime jane të ndaluara, nuk mund të ushqehet me to, pervec ata, të cileve në ua lejojme;keto jane kafshe qe është e ndaluar t`u hipet;keto jane kafshe gjate therrjes se tyre nuk permendin emrin e Allahut, duke shpifur ndaj Tij. Ai do ti ndeshkoje për shpifjet e tyre. El-En`ame-138.
O bijte e Ademit, të mos ju mashtroje kurrsesi shejtani, sikurse i nxorri prinderit tuaj nga xhenneti, zhveshi prej tyre petkun e tyre qe t`ju dale në shesh lakuriqesia e tyre. vertet ai dhe shoqeria e tij ju sheh, ndersa ju nuk i shihni. në i kemi bere shejtanet miq të atyre qe nuk besojne.
Kur punojne ata dicka të shemtuar thene- "ne i gjetem qe keshtu prinderit tane, edhe Allahu na urdheroi për kete. Thuaju- Allahu nuk urdheron të shemtuaren, a thoni për Allahun c`ka nuk dini?
Thuaj- "Allahu me urdheroi mua drejtesine dhe në teresi kthejuni Atij në cdo namaz dhe adhuronie Ate duke qene të sinqerte në lutje vetem për Te. Ashtu sikur qe ju filloi (krijoi) se pari do të ktheheni tek Ai. një grup Ai e vuri në rruge të drejte, e një grup meritoi të jete i humbur, pse ata (te humburit)shejtanet moren për miq, megjithate mendonin se ishin në rruge të drejte.
O bijte e Ademit, vishuni bukur për cdo namaz, hani e pini e mos e teproni, pse Ai nuk i do ata qe e teprojne. Thauj- "Kush i ndaloi bukurite she ushqimet e mira qe Allahu i krijoi për robte e Tij? Thuaj- "Ato jane në kete bote për ata qe besuan, e në diten e kijametit jane të posacme për ta. Keshtu i sqarojme argumentet një populli qe kupton.
Thuaj- Zoti im i ndaloi vetem të keqijat e turpshme, le të jene të hapta ose të fshehta, ndaloi mekatin, ndaloi shtypjen e tjetrit pa të drejte, ndaloi ti mvishni Allahut shok pa patur për të kurrfare argumenti, dhe ndaloi të thoni për Allahun ate qe nuk e dini se është e vertete. El-A`rafe-27-33
Keta njerez mund ti quajne risite qe kane futur-"realitet" ashti sic quajne Kaderin qe ata njohin "realitet"
Por për ta realiteti është gjendja në të cilen personi eshte, dhe jo urdherat dhe ndalesat e Allahut, por ajo qe ai sheh dhe ndjen në zemer percakton faktin se zemra e tij është plotesisht në kundershtim me Allahun.

Te ndjekesh deshirat dhe epshet.

Por ata nuk e perdorin Kaderin si justifikim gjate gjithe kohes. në fakt gjeja me kryesore në sjelljet e tyre është të ndjekin deshirat dhe epshet, dhe "realiteti" i tyre është ajo qe ata mendojne dhe pelqejne. Ata i thone të tjereve të ndjekin epshet e tyre në vend qe ti thone qe të ndjekin urdherat e Allahut dhe të derguarit të Tij. Kjo është e ngjashme me bidatin e xhehemijeve dhe filozofeve (ehlul kalem), të cilet moren idete e tyre të shpikura, të cilat ishin në kundershtim me Kuranin dhe sunnetin, si fakte të bazuara në arsyetim në të cilat duhet të besoheshin, në vend qe të besonin ato qe ishin shpallur qartesisht (Kuranin dhe Sunneti). Kur vjen puna tek Kur`ani dhe sunneti, ata ose e interpretojne sipas deshires se tyre ose e injorojne plotesisht, as reflektojne as nuk i studiojne ato (Kuranin dhe hadithin), por thone- "Allahu e di me se mire kuptimin e tyre, në nuk do të mundohemi ti kuptojme ato. " dhe në të njejten kohe ata besojne të kunderten qe është në to (Kuran e sunnet)
Nese e shqyrtoni deklaraten e xhehemijeve rreth"fakteve të tyre të bazuara në arsye" i cili është në kundershtim me Kuranin dhe sunnetin, ju do të kuptoni se është me teper kotesi sesa besim i korruptuar. e njejta gje kur shqyrtoni ata njerez qe deklarojne qe kane arritur graden e eulijave të Allahut, në kundershtim me Kuranin dhe sunnetin, ju do të gjeni qe është i bazuar në epshe e pasione të ndekura nga ata qe jane armiqte e Allahut jo miqte e Tij.

Pse jane njerezit të humbur

Arsyeja kryesore pse njeriu është i humbur është sepse ai i jep me shume rendesi mendimit të tij në vend të udhezimit të shpallur nga Allahu, dhe preferon të ndjeke nefsin e tij në vend të urdherave të Allahut. Shijet dhe emocionet e një personi varen nga deshirat dhe preferencat e tij.
Njerezit e besimit kane shijet dhe emocionet e tyre, ashtu sic Profeti sas e shpejgoi në një hadith sahih- Jane tre gjëra, kushdo qe i ka ato ka gjetur embelsine e imanit (besimit)- Kur Allahu dhe i derguari i Tij jane me të dashur për të se cdo gje tjeter;kur ai do dike tjeter vetem për hir të Allahut;dhe kur urren të kthehet në kufer pasi Allahu e shpetoi prej tij ashtu sic urren të hidhet në zjarr. (Bukharri dhe Muslim)
Ai ka shijuar embelsine e besimit kur pranon Allahun për Zot të tij, Islamin për fe të tij, dhe Muhammedin sas për profet të tij. (Muslim)
Kurse në rastin e njerezve të kufrit, risive dhe deshirave, shijet dhe emocionet e tyre jane në perputhje me epshet dhe deshirat e tyre.

Lloje të gabuara dashurie

Sufjan ibën Ujajnah u pyet- Pse njerezit e epsheve i duan aq shume deshirat e tyre? Ai tha- A i keni harruar fjalet e Allahut- . . . E për shkak të mosbesimit të tyre, adhurimi ndaj vicit ishte perzier me gjak në zemrat e tyre. . . El-Bekare-93
Adhuruesit e idhujve i duan idhujt e tyre, Allahu thote-
E nga njerezit ka asish qe në vend të Allahut besojne idhujt, qe i duan ata, sikur Allahun, por dashuria e atyre qe besuan Allahun është me e forte. . . El-Bekare-165
E nese ata nuk të pergjigjen ty, atehere dije se ata ndjekin vetem deshirat e veta, e kush është me i humbur se ai qe duke mos patur fakt prej Allahut, ndjek epshin e vet? S`ka dyshim Allahu nuk udhezon popullin zullumqar. El-Kasas-50
. . . Po ata (idhujtaret) nuk ndjekin tjeter vetem se paragjykime dhe c`ka duan vete, megjitheqe prej Zotit të tyre u pat ardhur udhezimi. En-Nexhm-23
Keta lloj njerezish lekunden lehte, ata pelqejne të degjojne poezi e kenge qe mund të provokojne lloje të ndryshme dashurie, dhe jo vetem dashurine unike qe dallohet tek njerezit e besimit. Keshtu dashuria qe një person ndjen, qofte për Allahun, ose për idhuj, për kryqin, ose për banesat e tyre, ose vellezerit e tyre, ose djemt e tyre, ose grate, do të rritet nga keto poema e kenge. Keta jane njerez qe ndjekin pasionet dhe emocionet e tyre, duke mos perfillur Kur`anin e sunnetin, ose rrugen e gjenerates me të mire dhe të pare të ketij ummeti (selefus-salih).
Ai qe shkon kundra Shpalljes me të cilin i derguari i Allahut u dergua, qe është të adhurosh vetem Allahun, dhe ti bindesh Atij dhe të derguarit të Tij, asnjehere nuk mund të jete një ndjekes i vertete i fese qe Allahu shpalli, Allahu thote-
Pastaj, në të vume ty në një rruge të drejte të fese, pra ndiqe ate e mos ndiq deshirat e atyre qe nuk dine. Ata nuk mund të mbrojne ty për asgje tek Allahu. Zullumqaret jane miq të njeri-tjetrit, kurse Allahu ehste mbrojtes i besimtareve të devotshem. El-Xhathije-18-19.
Me të vertet, ata jane duke ndjekur deshiar e tyre, dhe jo udhezimin nga Allahu, Allahu thote-
A mos kane ata ortake qe u percaktuan fe, të cilen nuk e urdheroi Allahu? . . . Esh-shura
Ndonjehere ata futen në një forme bidati qe e quajne realitet-hakikah, dhe i japin atij perparesi mbi fene qe Allahu caktoi;ndonjeher ata perdorin realitetin kozmik si një justifikim për të mos iu permbajtur fese se vertete, ashtu si rasti i idhujaterve të pershkruara në Kuran.

Ne mes tyre është një grup qe ata e ngrejne në graden me të larte të nderimit. keta njerez i permbahen cfaredo qofte qe ata deshirojne nga obligimet fetare ose ndalesat e fese, por ata jane të kequdhezuar sepse ata injorojne disa nga llojet e ibadetit, duke menduar qe kur një person arrin grade"arif" në dijen e Kaderit, të gjtha keto nuk jane me obligim për te. për shembull ata mund të mednojne qe teuekkul (ti mbeshtet Allahut) dhe du`aja etj jane vetem për masat e gjera, jo për "eliten", në ate grade qe kur një person kputon Kaderin do të kuptoje qe cdo gje qe është shkruar do të ndodhe, keshti ai nuk ka nevoje të beje asnje nga keto. Ky është një gabim i qarte dhe i hapet.

Allahu i ka caktuar gjerat qe do të ndodhin për arsye të ndryshme (shkaqet dhe pasojat), keshtu lumturia e perjetshme ose vujtaja e perjetshme e një personi varet nga shkaqet e caktuara, ashtu sic Profeti sas tha-
Allahu ka krijuar për xhennetin banoret e tij, dhe ka krijuar ate (xhennetin) për ta, qysh kur ata jane në farat e baballareve të tyre, keshtu ata do të bejne punet e banoreve të xhennetit. Dhe Ai ka krijuar për xhehennemin banoret e tij, dhe ka krijuar ate (xhehennemin) për ta, qysh kur ata ishin në farat e baballareve të tyre, keshtu ata do të bejne punet e banoreve të xhehennemit. (Ahmed, Muslim dhe Ebu Daud).
Kur Allahu i tha njerezve qe Allahu i ka shkruar fatet e tyre, ata pyeten- O Rresulullah! A duhet të braktisim perpjekjet dhe ti nenshtrohemi fatin tone? Ai tha- Jo, vazhdoni të perpiqeni, sepse par ate qe ehste krijuar një person ajo do ti behet e lehte. Nese është një nga banoret e lumturise (xhennetit) do të jete e lehte pet të për të bere pune të banoreve të lumturise, dhe nese është nga njerezit e vuajtjeve (xhehennemit) do të jete e lehte për të te bere nga veprat e banoreve të vuajtjeve. (Bukhari dhe Muslim)

Prova dhe teuekkul.

Gjithshka qe Allahu urdheron robërit e Tij të bejne nga nijjeti deri nefund është një forme ibadeti, dhe teuekkul-te mbeshtetesh në Allahun është gjthmone e shoqeruar me ibadet, Allahu thote-
. . . pra adhuroje Ate, mbeshtetu tek Ai. . . hude-123
Thuaj- Ai është Zoti im, nuk ka Zot tjeter pos Atij. Vetem Atij i jam mbeshtetur dhe vetem të Ai është e ardhmja ime. Er-Rrad-30
. . . vetem Atij iu kam mbeshtetur dhe vetem tek Ai jam drejtuar. Hude-88
Ne mes të tyre është një grup tjeter qe injorojne mustehabin (te keshilluarat) e veprave por do të kryejne ato vepra qe jane uaxhib (te detyrueshme), keshtu statusi i tyre ulet në baze të kesaj.
Nje grup tjeter vihet në prove me nijete dhe ngjarje të jashtezakonshme dhe mrekulli qe i ndosh atyre, keshtu si të te tregohet e padukshmja (gajbi), ose të kene pergjigje nga Allahu kur bejne du`a e keshtu me rradhe. në kete menyre keta njerez mund të hutohen nga detyrimet etyre të ibadetit, bujarise etj. qe ata jane urdheruar për të bere. Keto ngjarje të jatzakonshme ndoshin shpesh qe të hutojne ata qe jane duke u perpjekur të disiplinojne vetveten, por njeriu mund të shpetoje nga kjo perhere duke u mbeshtetur në urdherat e Allahut, me të cilat Ai dergoi Profetin e Tij, si Ez-Zuhri tha- Ata qe kaluan perpara nesh nga selefus-salih thonin- Te kapesh pas sunnetit është shpetim. Kjo është sepse sunneti, ashtu sic Imam Maliku tha- Eshte si arka e Nuhit as, kudo qe të ndaloje do të te shpetoje, dhe kush rri prapa permbytet.

Ibadeti, drejtesia dhe Teuhidi.

Ibadeti, bindja, drejtesia dhe të ndjekesh rrugen e drejte të gjitha i referohen një gjeje, qe mund të permblidhet në dy pika-
1. Qe robi nuk adhuron asken tjeter pervec Allahut.
2. Qe robi nuk e adhuron Allahun në asnje menyre tjeter pervec rruges qe Ai vete e pershkruajti, dhe qe nuk e adhuron Ate sipas epsheve e deshirave ose bidateve në adhurim.
Allahu thote-
. . . e kush është qe e shpreson takimin e Zotit të vet, le të beje veper të mire, e në adhurimin ndaj Zotit të tij të mos perziere aske. El-Kehf-110
Nuk është ashtu, po ai qe i është dorezuar Allahut dhe është bamires, ai ka shperblimin e vet të Zoti i tij, për ata nuk ka frike, as nuk kane pse të merziten. El-Bekare-112
Kush ka fe me të mire se ai qe sinqersisht i është bindur Allahut dhe, duke qene bamires, e ndjek fene e drejte të Ibrahimit? Allahu e zgjodhi Ibrahimin të dashurin me të ngushte. En-Nisae-125
Veprat e mira (el-amel es-salih) ka kuptimin ekselence dhe perfeksion, dhe të besh pune të mira (hasenete). Pune të mira (el haseneh) ka kuptimin ajo qe Allahu dhe i derguari i Tij duan, të cilat Allahu dhe i derguari i Tij kane urdheruar, qofshin uaxhib ose mustehab.
Cdo risi në fe qe nuk është e gjetur në Kuran ose në hadithet e vertete të sunnetit nuk është pjese e Islamit-kushdo qofte ai qe e propozon ose e kryen ate. Allahu nuk i do keto bidate dhe pastaj as i derguari i Tij, keshtu nuk mund të numerohen si vepra të mira ose të drejta, ashtu sic veprat e ndaluara-si zinaja ose të besh kqe e të shtypesh njerezit-nuk mund të numerohen si vepra të mira.

Sinqeritet ndaj Allahut

Pjesa e ajetit kuranor". . . e në adhurimin ndaj Zotit të tij të mos perziere aske. El-Kehf-110. dhe". . . ai qe sinqerisht i është bindur Allahut. En-Nisae-124. i referohet sinqeritetit në fe dhe robërim ndaj vetem ndaj Allahut. Umer ibnul Khatabi ra thonte- O Allah, beji veprat e mija të drejta, dhe beji ti kem të sinqerta vetem për hirin Tend dhe mos le askend tjeter të kene pjesmarrje në to (ne nijjetet)
El Fudajl ibën Ajjad tha në lidhje me ajetin". . . për t`ju provuar se cili prej jush është me vepermire. . . El-Mulk-2 ka kuptimin me sinqerisht dhe me korrekt (ne veprat e juaja). E pyeten ate- "O Ebu Ali, cfare nenkupton me keto? Ai tha- "Nese vepra është e sinqerte por nuk është e sakte nuk është e pranuar. Nese vepra është e sakte por jo e sinqerte nuk është e pranuar perseri. Dhe nuk do të jete e pranuar vetem nese është e sinqerte dhe e saket. Sinqeriteti është qe duhet të jete vetem për Allahun, dhe e sakte është qe duhet të jete në perpythje me Sunnetin

Ibadet dhe ...

Mund të pyete- "Cdo gje qe Allahu do është perfshire nen termin ibadet, atehere pse Ai shton gjera të tjera tek idea e ibadetit? Per shembull, Allahu thote-
Vetem Ty të adhurojme dhe vetem praj Teje ndihme kerkojme. El Fatiha-5
. . . dhe adhuroje Ate dhe mbeshtetu në Te. . . Hude-123
Adhuronie Allahun, kini frike prej Tij, dhe mua me degjoni. Nuh-3
Pergjigja është se ka shprehje të ngjashme në Kuran psh, kur Allahu thote- ". . . vertet namazi largon nga të shemtuarat dhe të irrituarat. . . El-Anketube-45; punet e shemtuara (el fahsha) jane një nga llojet e veprave të padrejta (el munker), dhe mund të perfshin nen kete të fundit. e ngjashme me kete Allahu thote- "Allahu urdheron drejtesi, bamiresi, ndihme të afermve, e ndalon nga imoraliteti, nga e neveritura dhe dhuna. Ju keshillon ashtu qe të merrni mesim. En-Nahl-90. të afermit jane pjese e drejtesise dhe bamiresia (el adel uel-ihsen), ashtu sic veprat e shemtuara dhe kundershtimi jane pjese e padrejtesise
(el munker). Dhe Allahu thote- "Po atyre qe i permbahen librit dhe e falin namazin. . . El-A`rafe-170 të falesh namazin është një pjese e rendesishme e të permbajturit Librit (Kuranit).
Ngjashmerisht Allahu thote për Profetet e Tij- '. . . Ata perpiqeshin për pune të mira, na u luteshin dhe duke shpresuar e duke u frikesuar, ishin respektues ndaj Nesh. Lutja drejtuar Allahut me dashuri dhe perulje është pjese e punes se tyre të mira. Ka shume shembuj të tjere në Kuran qe një gje qe duket sikur është shtese në fakt është pjese qe është bere e qarte me perpara.
Kjo shtese e ideve perdoret ndonjeher kur njera është pjese e tjetres, por është shtuar për ti kushtuar vemendje, sepse është e nevojshme permendja e tyre në pergjthsi dhe në vecanti. në raste të tjera mund të jete qe e njejta fjale mund të kete kuptim tjeter kur është permendur vetem dhe tjeter kur permendet e lidhur me dicka tjeter, dhe kur është permendur e vetme ka kuptim të pergjithshem dhe kur perdoret e shoqeruar me dicka tjeter ka kuptim të vecante. një shembull mund të shihet tek fjalet "fakir" dhe "miskin". Kur secila nga keto perdoret e vetme kuptimi është i pergjithshem, si në ajetin-
". . . për të varferit (uel fukara) qe jane të angazhuar në rrugen e Allahut dhe nuk kane mundesi të gjallerojne në toke. . . El-bekare-273 dhe
. . . duke i ushqyer dhjete të varfër (mesakini shumesi i miskin). El-Maide-89.
Por kur fjalet fakir dhe miskin jane të dyja bashke si në ajetin-
Sadakaja t`ju takoje vetem- te varferve (fukara), të ngrateve ( mesakine). . . Et-Teube-60 ketu i referohet dy lloje njerezish të ndryshem.

Eshte thene qe kur e vecanta permendet pas të pergjithshmes tregon se nukm është e perfshire në kuptimin e pergjithshmes si në ajetet e siperpermendura.
Ne fakt kjo nuk është pergjithmone ceshtja. Allahu thote-
Kush është armik i Allahut, i engjeve të Tij, i të derguarve të Tij, i Xhibrilit dhe i Mikailit, Allahu padyshim është armik i pabesimtareve. El-Bekare-98
Kur në morrem prej profeteve premtimin e tyre;dhe prej teje, prej Nuhut, Ibrahimit, Musait, Isait birit të Merjemes, pra morem prej tyre bese të forte. El-Ahzabe-7
E vecanta mund të permendet bashke me të pergjithshmen për arsye të ndryshme, ndonjehere sepse ka një kuptim të vecante qe nuk është i perfshire në termin e pergjithshem, ashtu si në rasti me- Nuh, Ibrahim, Musa dhe Isa dhe ndonjehere sepse termi i pergjithshem mund ti referohet dickaje abstrakte, dhe kuptimi i tij nuk është i qarte si në ajetin-
Ky është Libri qe nuk ka dyshim në të është udhezues për ata qe jane të devotshem. të cilet e besojne të fshehten, e kryejne namazin dhe prej asaj qe në u kemi dhene ata japin. Dhe ata , të cilet besojne në ate qe t`u shpall ty, dhe në ate qe është shpallur para teje dhe qe jane të bindur plotesisht për boten tjeter. El-Bekare-2-4
Fraza"besojne të fshehten-gajbin" permbledh cdo lloj gajbi qe në jemi të obliguar të besojme, por ky është një term i pergjithshem dhe nuk e ben të qarte qe"ate qe tu shpall ty dhe në ate qe është shpallur para teje" është pjese e gajbit.

Ngjashem Allahu thote-
Ti lexo ate qe po të shpallet nga Libri, fal namazin. . . El-Ankebute-45
Po atyre qe i permbahen librit dhe e falin namazin, në nuk u humbim shperblimin të mireve. El-A`rafe-170
Tilauah (e perkthyer ketu si lexo) ka kuptimin të veprosh në perputhje me Librin, ashtu sic Ibën Mes`ud tha për ajetin- "Atyre, të cileve u dhame librin dhe të cilet e lexojne drejt ashtu sic eshte. . . El-bekaer-121.
Ibën Mes`udi tha- Ata pranojne lejesat e tij dhe largohen nga ndalesat e tij. Ata besojne në ato ajete , kuptimi i të cilave është jo i qarte dhe atra veprojne në perputhje me ato ajete qe kane kuptim të qarte.
Te ndjekesh Librin perfshin namazin dhe gjera të tjera, por namazi është permendur vecante për shkak të vecantise se tij. Ashtu sic Allahu i tha Musait as- "vertet, vetem Une jam Allahu, nuk ka zot tjeter pos Meje, pra Mua me adhuro dhe fal namazin për të me kujtuar Mua. Ta-Ha-14.
Te kryesh namazin për të perkujtuar Allahun është një nga menyrat me të mira të ibadetit.
Allahu thote- "O ju besimtare, permbajuni mesimeve të Allahut dhe thuani fjale të drejta. El-Ahzabe-70
O ju qe besuat! Kinie frike Allahun dhe kerkoni afrim të Ai, luftoni në rrugen e Tij qe të gjeni shpetim. El-Maide-35
O ju qe besuat! Kinie frike Allahun dhe të jeni me ata të drejtit. Et-Teube-119
Te gjithe keto gjera jane pjese e takuas qe permendet në keto ajete.
Ngjashem Allahu thote- ". . . pra adhuroje Ate, mbeshtetu tek Ai. . . Hude-123
Te mbeshtetesh tek Allahu (teuekkul) ka kuptimin të kerkosh ndihme nga Ai, qe gjithashtu është pjese e ibadetit ndaj Allahut, por permendet vecantisht qe ti kushtohet vemendje ketij fakti. namazi është ktyesorja nga format e adhurimit, sepse Allahu nuk mund të adhurohet vecse me ndihmen e Tij.

Grada të ndryshme imani (besimi)
Rober të botes materiale.

Meqe në kete ummet ceshtja e shirkut është me e fshehte sesa zhurma e milingones. Sipas një hadithi sahih, Profeti sas tha- "Te mjeruar jane robi i dirhemit dhe dinarit, dhe robi i kadifes e mendafshit. Ai është i gjykuar të deshtoje. Nese ate e shpon një gjemb ai nuk e heq dot ate. Nese i jepet ai kenaqet por nese nuk i jepet ai zemerohet. "
Profeti sas e pershkruajti një person të tille rob të dirhemit dhe dinarit, e kadifes e mendafshit, dhe e beri të qarte qe ky lloj personi është gjykuar të deshtoje;ai beri lutje qe n. q. se kete person e shpon një gjemb (nje problem i vogel) nuk do të jete në gjendje ta shmange ate.
Kjo është e një personi qe mund ti bihen fatkeqsi, por nuk është në gjendje ti beje balle atyre, sepse ai është gjykuar të deshtoje. keshtu ai as nuk ia arrin qellimit të tij as nuk i shmang dot gjerat qe i urren. kjo është situata e atij personi qe është skllav i pasurise dhe gjerave të tjera materiale, qe ehste pershkruar nga Profeti sas si person qe kenaqet kur i jepet dhe zemerohet kur nuk i jepet. Allahu thote-
E sikur të kenaqeshin me ate qe ua dha Allahu dhe i derguari i Tij, e të thonin- "Ne na mjafton Allahu, Allahu do të na furnizojenga të mirat e Tij, e edhe i derguari i Tij, dhe se vetem të Allahu e mbeshtesim deshiren. Et-Teube-59
Kenaqesia dhe zemerimi i permedur në hadith asnje nga të dyja nuk është për hir të Allahut.[/b]

Rober të deshirave personale

Kjo është situata e një personi qe i është dhene pozite drejtuese ose fame, ose ndonje lloj tjeter kenaqesie. Nese ai e fiton ate qe do, ai kenaqet, por nese nuk ia arrin qellimit të tij ai zemerohet, sepse me të vertete robërimi është robërim i zemres;cfaredo gje qe e magjeps zemren, asaj gjeje i robërohet zemra.
Kjo është arsyeja qe një poet arab tha- "Skllavi është i lire për aq kohe sa është i kenaqur, dhe njeriu i lire është i robëruar për aq kohe sa është ziliqar. Une ndoqa deshiren time dhe ato me robëruan mua, sikur të isha i kenaqur me ato qe kisha, do të isha e lire"
Eshte thene se zilia dhe deshira e zjarrte jane si zinxhire rreth qafes e kembevce. Edhe sikur të hiqet zinxhiri i qafes kembet jane akoma të lidhura.
Transmetohet se Umer ibnul Khattab tha- "Zilia është varferi dhe bindja është pasuri. Kur ndonje nga ju braktis ndonje gje ai behet i lire prej saj. "
Kjo është dicka qe cdokush mund ta ndjeje në zemren e tij, sepse kur ndokush e le dicka ai nuk ka me nevoje për të dhe nuk ka deshire për te;ai nuk ka nevoje me për të ose për ate qe mund ta ndihmoje ta kete
ate gje qe me pare deshironte. Nese ndokush deshiron dhe shpreson dicka zemra është e lidhur me ate gje, dhe personi ndjen se ka nevoje për te. Ky është rasti me ceshtjet e pasurise dhe pushtetit dhe pamjeve të bukura të njerezve.

Te kerkosh furnizimin (rrizkun) nga Allahu, jo nga njerezit.

Ibrahimi as keshilloi- ". . . pra kerkonie furnizimin tek Allahu, adhuronie Ate dhe shprehni falenderim Atij, pse tek Ai do të ktheheni. El-Ankebute-17
Te gjithe kane nevoje për furnizim dhe mbajtje. Nese një person e kerkon rriskun e tij prej Allahut atehere ai është rob i Allahut dhe robi e ndjen se ka nevoje për Allahun. Nese dikush e kerkon furnizimin nga krijesat do të robërohet dhe do të ndjeje se ka nevoje për ato krijesa. Kjo është arsye pse është e ndaluar qe të kerkohet furnizim nga krijesat, por është e lejueshme në raste nevoje. Ka shume hadithe qe e ndalojne kete lloj të kerkuari nga njerezit-
Profeti sas tha- "Ndonjeri nga ju mund të kerkoje e kerkoje derisa vjen në diten e gjykimit ma mish në fytyrenb e tij (El-Bukhari, Muslim dhe Nesai)
Profeti sas tha- Te kerkosh lemoshe nuk është e lejueshme pervec për ate qe është në borxhe të medha, ai qe duhet të laje gjakun (leket e gjakut) dhe për ate qe ka rene në një varferi shkatarruese. (Ebu Davud dhe Bejheki)
Profeti sa tha- "Nese ndonjeri nga ju do të merrte një cope e të shkonte të mblidhte dru, do të ishte me mire për të sesa të kerkoje lemoshe prej njerezve, të cilet mund ti japin ose mund mos ti japin (El-Bukhari dhe Ibën Maxhah)
Profeti sas tha- "Cfaredo pasurie qe ju bie në dore pa e kerkuar ose pa shpresuar për te, merreni, dhe cfaredo qe nuk ju bie në dore mos shpresoni për te (El-Bukari, Muslimi dhe Nesai)
Profeti e beri të qarte se ai nuk pelqen qe askush të kerkoje lemoshe për asgje, qofte ajo kerkese me goje ose me zemer. në një hadith sahih Profeti sas tha- "Kushdo qe deshiron të jete i pavaruar Allahu do ta beje ate të pavarur. Kushdo qe deshiron qe të mos kerkoje nga njerezit asgje, Allahu do ta ndihmoje qe të lirohet prej asaj. Kushdo qe deshiron të jete i durueshem, Allahu do ti jape durueshmeri. Askujt nuk i është dhene me mire dhe me bollshem sesa durueshmeria. "
Profeti sas keshilloi sahabin e tij me të ngushte qe të mos kerkoje nga skush asgje. është transmetuar se nese Ebu Bekrit do ti binte kamxhiku i tij kur ishte duke kaleruar, ai nuk do të kerkonte prej askujt qe t`ia kapte, por ai do të thoshte- Miku im i dashur (Profeti sas) me keshilloi qe të mos kerkoj prej njerezve asgje.
Imam Muslimi transmeton nga Auf ibën Malik qe Profeti mori besen nga ai dhe një grup njerezish qe ata të mos kerkojne prej njerezve asgje. Disa nga jerezit e atij grupit qe i dhane besen Profetit sas nese do ti binte kamxhiku i kalit nuk do të kerkonin prej askujt qe t`ia kapte ate.
Shume ajete dhe hadithe tregojne qe në duhet të kerkojme nga Krijuesi, dhe jo nga krijesat.
Allahu thote-
E kur ta kryejsh (obligimin), atebote mundhu me adhurim. Dhe vetem të Zoti yt perqendro synimin. El-Inshirah-7-8
Profeti sas i tha Ibën Abbasit- Nese kerkon për dicka, lut Allahun, nese kerkon ndihme, kerko ndihme prej Allahut (Ahmed, Tirmidhi, Hakim)
Ibrahimi as tha- ". . . pra kerkonie furnizimin tek Allahu. në arabisht kjo pjese e ajetit lexohet"Febtegu `indAllahil-risk"qe perkthehet si"kerko prej Allahut furnizimin. Pjesa indAllah (prej Allahut) është në fillim perj një arsye të vecante qe tregon qe- mos kerko riskun prej askujt pos prej Allahut. Allahu thote- "Allahut kerkoni nga të mirat e Tij. En-Nisae-32.

Te ankohesh vetem tek Allahu

Njeriu ka nevoje për furnizim dhe gjera të tjera, dhe ka nevoje të ruaje vetveten nga demtimet. në të dy rastet ai duhet ti lutet Allahut. Robi nuk duhet të luse për risk askend pervec Allahut, dhe ai nuk duhet ti ankohet askujt pervec Allahut. Ashtu sic Jakubi as tha- "Tha (Jakubi)- "Une hidherimin dhe pikellimin tim ia parashtroj Allahut. . . Jusuf-86
Ne Kuran, Allahu permend heqje dore të mire, falje të mire dhe durim të mire. eEshte thene qe heqja dore në menyre të mire është të heqesh dore e bojkotosh pa demtuar askend;falja e mire është të falesh pa qortuar;dhe durim i mire është të durosh pa iu ankuar askujt nga krijesat. Kur Ahmed Ibën Hambeli ishte semure, i thane atij se Tausi e urrente ankesat e të semurit dhe thoshte kjo është ankese, keshtu Ahmedi nuk u ankua derisa vdiq.
Te ankohesh tek Krijuesi nuk e kundershton idene e durimit të mire. Sepse Jakubi as tha- "Durimi i mire, është shprese qe Allahu do të mi sjelle të gjithe. . . Jusuf-83 por gjithashtu tha- "Une hidherimin e pikellimin tim ia parashtroj vetem Allahut. . . Jusuf-86
Umer Ibnul Khattabi ra zakonisht recitonte suret Junus, Jusuf dhe En-Nahl gjate namazit të sabahut. Kur arrinte tek ajeti i mesiperm ai qante aq shume sa denesa e tij degjohej deri tek safat e fundit.
Musa u luste- O Allah, Ty të takojne të gjithe falenderimet dhe vetem tek Ty e drejtoj ankesen time. Ti je i Vetmi prej të cilit mund të kerkoj ndihme, tek Ty kerkoj mbrojtje dhe tek Ty mbeshtetem. Nuk ka ndihme dhe fuqi pa Ty.
Nje nga lutjet qe Profeti sas beri kur populli i Ta`ifit i beri ate qe i beri eshte- "O Allah, tek Ty ankohem për dobesite dhe pamundesite e mia, dhe për njerezit qe nuk u behet vone për mua. O me i Meshirshmi , Ti je Zoti i të shtypurve dhe Zoti im. O Allah tek kush po me le mua? Tek të huajt qe me largojne e torturojne, apo tek armiku qe i ke dhene fuqi mbi mua? Per aq sa Ti nuk je i zemeruar me mua, asgje tjeter nuk ka rendesi, por mbrojtja dhe ndihma Jote jane me mire për mua. Kerkoj mbrojtje në driten e perkrahjes Tende, drita e të ciles i largon erresirat dhe i drejton ceshtjet e dun`jase dhe akhiretit, qe zemerimi Yt të mos zbrese mbi mua. Kerkoj faljen Tende derisa Ti të jesh i kenaqur me mua. Nuk ka ndihme dhe fuqi vecse në Allahun.

Te shpresosh në meshiren dhe miresite e Allahut.


Sa me shume shprese të kete robi në meshiren dhe miresite e Allahut dhe në mundesite e Allahut për t`ia plotesuar nevojat dhe ta ruaj nga demtimet, aq me teper shtohet ndjenja e robërimit të robit ndaj Allahut, dhe robi behet me i lire nga gjerat e tjera. Nese robi vendos shpresat e tij në krijesat, ai do të behet rob i tyre, por nese robi nuk shpreson në krijesat ai është i pavarur prej tyre. Ashtu sic është thene- "Behu i pavarur dhe do të jesh i barabarte me to, beji nder kujt të duash do të jesh me larte se ai, behu të kesh nevoje nga kush do, do të behesh rob i tij. "Keshtu kur robi shpreson në Allahun, ai është një rob i vertete i Tij, por nese zemra e robit refuzon të kerkoje prej Allahut dhe të shpresoje në Te, atehere robi do të largohet edhe nga adhurimi dhe robërimi i vertete, sidomos kur pret nga krijesat në vend qe të shpresoje nga Krijuesi. në kete rast zemra e robit do të varet nga pozite e tij, nga ushtria e tij, ndjekesit dhe sherbetoret, ose në familjen dhe miqte e tij, ose në pasurine në kursimet e tij, ose në udheheqesit dhe ata qe jane me të larte se ai, si psh nga mbrtei, sheikhu, punetor ose nga ndonje tjeter të vdekshem. Allahu thote-
Ti mbeshtetju Atij të perjetshmit qe nuk vdes kurre, madheroje me lavderimin qe i takon Atij, Ai mjafton për njohje në hollesi të mekateve të robërve të Tij. El-Furkane-58

Te robërohesh të tjereve në vend të Allahut.


Cdokush qe varet nga njerezit e tjere qe ta ndihmojne ate, ta furnizojne ate ose ta drejtojne ate është i lidhur nga zemra, dhe është në gjendje robërimi ndaj tyre, edhe nese në pamje të pare duket sikur ai është në ngarkim të tyre dhe drejton punet e tyre. Njeriu i zgjuar sheh realitetet dhe jo pamjet e jashtme. Nese zemra e një burri varet tek gruaja-edhe nese ajo ehste e lejuar sipas sheriatit për te-ai do të jete i burgosuri i saj dhe ajoi mund ta drejtoje nga të deshiroje, edhe pse në pamje të pare mund të duket sikur ai është në ngarkim të saj sepse është burri ose ruajtesi i saj. Ai do të jete i burgosuri i saj, dhe sidomos kur ajo e di sa varet ai nga ajo. sa e do ai ate dhe sa shume vlere ka ajo në syte e tij. Keshtu ajo do të kete mundesine ta drejtoje ate në menyren e një despoti prej të ciles nuk mund të lirohesh. është akoma me keq se kjo, sepse robërimi i zemres është me i rende se robërimi i trupit, për ate qe është robëruar trupersisht dhe burgosur nuk do ti behet vone shume për aq kohe sa zemra është e lire dhe në paqe, sepse ai ndoshta mund të gjeje rrugen të lirohet nga ky robërim trupor.

Te ndjekesh zemren

Por nese zemra qe është kontrolluesja e trupit, i është robëruar dikujt tjeter pos Allahut, kjo është një poshterim i vertete dhe burgosje, sepse robërimi është për ate qe zemra është e lidhur ngushte.
Roberimi dhe burgosja e zemres formon bazat e shperblimit ose denimit. Nese një musliman është burgosur nga një kafir ose është skllaveruar nga ndonje keqberes me pa të drejte, kjo nuk e demton ata për aq kohe sa ai i kryen obligimet ndaj Allahut aq shume sa ka mundesi. Edhe nese dhunohet qe të thote fjale kufri, dhe e ben kete por zemra e tij është e vendosur me iman, as kjo nuk e demton ate. Por një person zemra e të cilit është e robëruar ndokujt tjeter pervec Allahut, kjo e demton ate, edhe nese në pamje të pare duket sikur ky person është sundues i të tjereve.

Liria e vertete.

Liri e vertete është liria e zemres dhe robërim i vertete është robërim i zemres, ashtu sic pasuria e vertete është të jesh i kenaqur me ate qe ke. Profeti sas tha- "Pasuria nuk është të kesh shume para;pasuria është të kenaqesh me ate qe ke. (El-Bukhari, Muslim)
Kjo është ceshtja nese zemra e tij robërohet nga një grua qe është hallall për te, por nese zemra i është robëruar dikujt qe është harram për te, qofte grua apo femije, ky është një denim i paimagjinueshme.
Keta qe dashurohen pas pamjeve do të jene njerezit me denim me të ashper dhe shperblim me të paket. nese zemra e një personi qendon e robëruar ndaj pamjeve qe ai do, ai do të kryeje cdo të keqe e korrupsion, dhe vetem Allahu e di madhesine e të keqes se tij. Edhe nese ai nuk kryen një mekat të madh (zina), zemra e tij do të jete e lidhur me te, dhe kjo është me keqe sesa të kryeje një mekat dhe pastaj të kerkoje falje, derisa të gjitha gjurmet e ketij robërimi fallso të dalin nga zemra e tij.
Nje nga arsyet kryesore të kesaj situate të mjerueshme është largimi prej Allahut, sepse sikur një here zemra të kete shijuar emblesine e adhurimit ndaj Allahut dhe sinqeritetin ndaj Tij, asgje nuk do të jete me embel se ky adhurim, asgje nuk do të jete me e shndritshme dhe me e vlefshme. Asnje nuk e braktis ate qe do vetem për dike qe do me shume, ose nga frika e dickaje tjeter. Zemra do të braktise dashurine fallso për dashurine e vertete, ose nga frika e demtimit.

Ata qe e duan Allahun, jane të ruajtur prej Tij.


Allahu pershkruan Jusufin as- ". . . Ashtu qe të largojme nga ai të keqen e të ndyten. Vertet ai ishte nga robërit Tane të zgjedhur. Jusuf-24
Allahu largon nga robërit e Tij nga ato gjera qe Ai nuk i pelqen si të ndgjitesh pas pamjeve dhe të duash ato, dhe Ai i ruan nga të keqiat dhe të shemtuarat nepermjet sinqeritetit qe ka robi ndaj Allahut. Kjo është arsyeja pse para se të shijoje emblesine e robërimit dhe sinqeritetit ndaj Allahut, robi do të jete i permbushur me deshirat e tij, por kur e shijon embelsine e sinqeritetit dhe kjo ze vend në zemren e tij, robi do të jete në gjendje të kontrolloje epshet e tij pa aptur nevoje për shume trajtim. Allahu thote-
. . . vertet namazi largon nga të shemtuarat dhe të irrituarat, e permendja e Allahut është me e madhja. . . El-Ankebute-45
Namazi është mbrojtes nga të keqiat, të emertuara si vepra të shemtuara dhe të padrejta, dhe ndihmon qe të arrish miresi, e emertuar perkujtimi i Allahut. të arrish kete miresi është me e rendesishme sesa të ruash veten nga të keqiat, sepse të permendesh Allahun dhe ta adhurosh Ate me sinqeritet të vertete, është vetmbrojteje nga të keqiat dhe është në vetevete në qellim për të dhene fund atyre. Zemra është krijuar në ate menyre qe e do dhe e kerkon të verteten, dhe kur një e keqe afrohet zemra e largon ate ose perndryshe do të shkatarrohet ashti sic shkatarrohen të mbjellat ngfa bari i keq.

Pastrimi i shpirtit

Allahu thote- "Pra, ka shpetuar ai qe e pastroi vetveten. E ka deshtuar ai qe e poshteroi vetveten. Esh-Shems-9-10
Ka shpetuar ai qe është pastruar. Qe e perkujton madherine e Zotit të vet dhe falet. El-A`ela-14-15
Thuaju besimtareve të ndalin shikimet, të ruajne pjeset e turpshme të trupit të tyre se kjo është me e paster për ta. . . En-Nure-30
. . . e sikur të mos ishte miresia e Allahut ndaj jush dhe meshira e Tij, askush prej jusj nuk do të pastrohej kurre. . . En-Nure-21
Allahu e ka bere uljen e shikimit dhe të ruash modestine qellimin kryesor të pastrimit të shpirtit. Allahu ka shpjeguar qe të ruhesh nga veprat e keqia pastrohet shpirti, dhe në pastrimin e shpirtit perfshihen qe të largohesh nga cdo lloj mekati, perfshi veprat e keqia, padrejtesia, shirku, genjeshtra e keshtu me radhe.

I robëruar nga ambiciet e kesaj bote.


Ai qe kerkon pushtet e lidership i është robëruar atyre qe mund ta ndihmojne të arrije keto qellime, edhe pse në pamje të jashtem duket sikur ai është mbi ata dhe është ai qe jep urdhera. në të vertete shpresat dhe frika e tij jane tek ata, keshtu ai i jep atyre pasuri e vende me pozite dhe shikon se mos bejne gabime, qe në ket menyre ata ti binden dhe ta ndihmojne ate.
Ne të vertete të gjitha ata i jane robëruar njeri-tjeterit, dhe qe të dyja palet kane braktisur robërimin e vertete ndaj Allahut. Nese bashkpunimi i tyre për të fituar pushtet në toke është i padrjete, ateher është njelloj si ata qe bashkpunojne në vepra të keqia e zullum. secili nga ata, për arsye të deshirave të cilave i është robëruar, është skllav i tjetrit.
Kjo është e njejte për ate qe është në kerkim të pasurise, keshtu pasuria e robëron ate. Pasuria është dy llojesh. Lloji i pare është ajo qe një person ka të nevojshme për ushqimin, shtepine, gruan e keshtu me radhe, dhe kete ai duhet ta kerkoje nga Allahu qe ta perdore kete pasuri për nevoja personale, ashtu sic mund të kerkoje një mjet udhetimi, një qilim qe të ulet në të por pa u robëruar nga keto, ose të behet i padurueshem. Pse kur e godet ndonje e keqe, ai ankohet se tepermi. Nderkaq, kur e gjen e mira, ai behet teper koprac. Mearixh-19-21
Lloji tjeter i pasurise është ai lloj qe një person nuk e ka të nevojshem, keshtu zemra e tij nuk ka pse të preokupohet shume për te, sepse nese kjo ndodh ateher do të behet rob i saj. Keshtu ai do të behej i varur nga të tjeret pos Allahut, dhe ai nuk është me një rob i vertete i Allahut qe mbeshtet besimin tek Ai. Ky është personi i pershkruar në hadith-
I mjeruar është robi i dirhamit dhe dinarit, i kadifes dhe mendafshit. (El-Bukhari dhe Ibën Maxhah)
Kjo i referohet atyre qe behen rob të ketyre gjerave. Nese ky lloj njeriu e lut Allahun për dicka, dhe Allahu ia jep, ai kenaqet, por nese Allahu nuk ia ploteson lutjen, ai zemerohet. Por robi i vertet i Allahut është i kenaqur me ate qe Allahu është i kenaqur, dhe urren ate qe Allahu urren. Ai do ate qe Allahu dhe i derguari i Tij duan, dhe urren ate qe Allahu dhe i derguari i Tij urrejne. Ai miqesohet dhe perkrah miqte e Allahut (eulijate) dhe shfaq armiqesi ndaj armiqve të Allahut. Ky është ai qe imani i është bere perfekt, si në hadithin-
Kushdo qe do për hir të Allahut, urren për hir të Allahut, jep për hir të Allahut, dhe nuk jep për hir të Allahut, e ka persosur imanin. (Ebu Davudi)

Pjese e besimit

Profeti sas tha- Pjesa e me madhe e imanit ehste dashuria për hir të Allahut, dhe urrejtja për hir të Allahut (Ahmedi dhe Taberani)
Eshte transmetuar se Profeti sas tha-
Jane tre gjera, kushdo qe i ka keto ka shijuar emblesine e besimit- kur e do Allahun dhe Profetin e Tij me shume se cdo gje tjeter;kur e do dike tjeter vetem për hir të Allahut;dhe kur e urren të kthehet në kufer pasi Allahu e shpetoi prej tij ashtu sic urren të hidhte në zjarr. (Mutefekun alejhi)
Personi qe i ka arritur keto, do ate qe Zoti i tij do dhe urren ate qe Zoti i tij urren, keshtu Allahu dhe i derguari i Tij jane me të dashur për të se cdo gje dhe ai i do krijesat vetem për hir të Allahut dhe për asnje asrye tjeter. Ky është ai qe e ka pesuar dashurine etij për Allahun, sepse të duash ate qe Allahu do është persosje e dashurise ndaj Atij qe do. Keshtu ai i do profetet e Allahut dhe eulijate e Allahut sepse ata i zbatojne urdherat e Allahut dhe jo për ndonje arsye tjeter. Allahu thote-
. . . s`ka dyshim se Allahu do të sjelle një popull qe Ai e do dhe ata e duan Ate, qe është modest dhe i bute ndaj besimtareve, por i ashper dhe i forte ndaj mohuesve. . . El-Maide-54
Thuaj- Nese e doni Allahun, ateher ejani pas meje qe Allahu t`ju doje. . . Ali-Imran-31
Pejgamberi sas vetem urdheron ate qe Allahu do, dhe vetem ndalon nga ajo qe Allahu urren. Ai vetem ben ate qe Allahu do dhe i tregon nbjerezve qe të besojne në ate qe Allahu do.