Njëqind poezitë më të mira të shqipes

Asdreni

Betimi mi flamur

Rreth flamurit të përbashkuar
Me një dëshir’ e një qëllim,
Të gjith’ atij duk’ iu betuar
Të lidhim besën për shpëtim.
Prej lufte veç ay largohet
Që është lindur tradhëtor,
Kush është burrë nuk frikohet,
Po vdes, po vdes si një dëshmor!

Në dorë armët do t’i mbajmë
Të mprojmë atdhenë më çdo kënt,
Të drejtat tona ne s’i ndajmë;
Këtu armiqtë s’kanë vënt.
Se Zoti vetë e tha me gojë
Që kombe shuhen përmbi dhe,
Po Shqipëria do të rrojë;
Për të, për të luftojmë ne!

O flamur, flamur, shenj’ e shenjtë,
Te ty betonemi këtu,
Për Shqipërin’ atdhen’ e shtrenjtë,
Për nder’ edhe lavdimn’ e tu.
Trim, burrë quhet dhe nderohet
Atdheut kush iu bë theror;
Për jet’ ay do të kujtohet
Mi dhet mi dhet si një shenjtor!

Gjergj Fishta - MRIZI I ZANAVET

GJUHA SHQYPE

1. Porsi kanga e zogut t'veres,
Qi vallzon n'blerim të Prillit;
Porsi i ambli flladi i erës,
Qi lmon gjit e drandofillit:
Porsi vala e bregut t'detit,
Porsi gjâma e rrfés zhgjetare,
Porsi ushtima e nji termetit,
Njashtû â gjuha e jonë shqyptare.
2. Ah! po; â, ambël fiala e sajë,
Porsi gjumi m'nji kerthí,
Porsi drita plot uzdajë,
Porsi gazi i pa mashtrí;
Edhè ndihet tu kumbue,
Porsi fleta e Kerubimit,
Ka'i bjen qiellvet tue fluturue
N't'zjartat valle t'ameshimit.
3. Prá, mallkue njaj bir Shqyptari,
Qi ketë gjuhë të Perendís,
Trashigim, qi na la i Pari,
Trashigim s'i a lên ai fmís;
Edhè atij i u thaftë, po, goja,
Qi e perbuzë ketë gjuhë hyjnore;
Qi n'gjuhë t'huej, kúr s'âsht nevoja,
Flet e t'veten lên mbas dore.
4. Në gjuhë shqype nanat t'ona
Shì prej djepit na kanë thânun,
Se âsht nji Zot, qi do t'a dona:
Njatë, qi jetën na ka dhânun;
Edhè shqyp na thanë se Zoti
Per Shqyptarë Shqypnín e fali,
se sá t'enden stina e moti,
Do t'a gzojn kta djalë mbas djali.
5. Shqyp na vetë, po pik' mâ para,
N'agim t'jetës kúr kemi shkue
Tue ndjekë flutra neper ara,
Shqyp mâ s'pari kemi kndue:
Kemi kndue, po armët besnike,
Qi flakue kanë n'dorë t'Shqyptarvet,
Kah kanë dekë per besë jetike,
Kah kanë dekë kta per dhé t'Parvet.
6. Në këtë gjuhë edhè njaj Leka,
Qi 'i rruzllim mbretnín s'i a xûni,
Qi kah bijte ai, shkelte deka.
Shekllit mbarë ligjë t'randë i vûni;
Në këtë gjuhë edhè Kastriota
U pat folë njatyne ushtrive,
Qi sa t'ndrisë e diellit rrota,
Kanë me kênë ndera e trimnive.
7. Prá, Shqyptarë, çdo fés qi t'jini,
Gegë e Toskë, malcí e qyteta,
Gjuhen t'uej kurr mos t'a lini,
Mos t'a lini sá t'jetë jeta,
Por per tê gjithmonë punoni;
Pse, sa t'mbani gjuhen t'uej,
Fisi i juej, vendi e zakoni
Kanë me u mbajtë larg kambet s'huej.
8. Nper gjuhë shqype bota mbarë
Ka me u njohtë se ç'fis ju kini,
Ka me u njohtë jú per Shqyptarë:
Trima n'zà sikurse jini.
Prandej, prá, n'e doni fisin,
Mali, bregu edhè Malcija
Prej njaj goje sod t'brohrisin:
Me gjuhë t'veten rrnoftë Shqypnija!



Gjergj Fishta - MRIZI I ZANAVET

SHQYPNIJA

1. Edhè hâna do t' a dije,
Edhè dielli do t' két pá,
Se per qark ksaj rrokullije,
Si Shqypnija 'i vend nuk ká !
2. Fusha t' gjâna e kodra t' blera,
Zijes s' mnershme larg kû âsht droja,
Me gaz t' vet ktû i veshë Prendvera,
Si t' Parrizit t' larmet shtroja.
3. Nen nji qiellë perherë t' kullueme,
N' rreze e n' dritë pershkue unjí,
Bjeshkë e male të blerueme
Si vigâj shtiellen n' ajrí.
4. Ke ato bjeshkë e ke ato male
Kroje t' kjarta e t' cemta gurra,
Tue rrëmbye nper mriza hale,
Gurgullojn nper rrâjë e curra.
5. Mbi ato male e bjeshkë kreshnike
Léjn mande' ata djelm si Zâna,
Armët e t' cillvet, p'rherë besnike,
Janë permendë nder fise t' tana.
6. Atje léjn, po Toskë e Gegë,
Si dý rreze n' flakë t' nji dielli:
Si dý rrfé, qi shkojn tue djegë,
Kúr shkrepë rêja nalt prej qielli.
7. Oh! Po, e din i prûjtë anmiku,
Se âsht rrfé zogu i Shqyptarit,
Rijtun gjakut kah çeliku
N' dorë t' ktij shndritë per vend t' të Parit.
8. Ato male të madhnueshme,
Ato, po, kanë mûjtë me pá
Se sa forca e pafrigueshme
N' turr t' Shqyptarit pît ka rá.
9. Dridhet toka e gjimon deti,
Ndezen malet flakë e shkndija,
Ka' i frigueshëm, si termeti,
Atje rrmben kû e thrret Lirija.
10. Lume e shé para atij ngelin,
I a lshojn udhen dete e male;
Mbretent fjalen s' mund t' i a shkelin,
Turrin ferri s' mund t' i a ndale.
11. Shkundu pluhnit, prá, Shqypní,
Ngrehe ballin si mbretneshë,
Pse me djelm, qi ngrofë ti n' gjí,
Nuk mund t' quhesh, jo, robneshë.
12. Burrë Shqyptár kushdo i thotë vetit,
Qi zanát ka besë e fé,
Per Lirí, per fron të Mbretit
Me dhânë jeten ka bâ bé.
13. Sy per sy, po, kqyr anmikun;
Perse djemt, qi ti ke ushqyue,
S' i ka pá, jo, kush tue hikun:
Friga e dekës kurr s' i ka thye,
14. Kaq të bukur, kaq të hieshme
Perendija t' fali i Amshueshem,
Sá 'dhe deka âsht per tý e shieshme:
N' gjí t' and vorri âsht i lakmueshem.
15. Po, edhè hâna do t' a dije,
Edhè dielli do t' két pá,
Se per qark ksaj rrokullije,
Si Shqypnija 'i vend nuk ká !
16. Rrnosh e kjosh, prá moj Shqypní,
Rrnosh e kjosh gjithmonë si vera,
E me dije e me Lirí
Per jetë t' jetës të rrnoftë tý ndera.

Mitrush Kuteli

Balta shqipëtare

Të dua, baltë shqipëtare!
Të dua:
egërsisht!
dëshpërimisht! –
Si ujku pyllin,
si vala valën,
si balta baltën!

Se gjer mbi gju
jam brenda teje;
se lerë kam
këtu:
Si Baba
E Gjyshi.

Të dua, Baltë Shqipëtare!
e gjer mbi bel
e përmbi bel
jam brenda teje –
e s’dal dot,
Se s’dua!

Se ti më lidh
e më mban:
Me mjaltë
e me pelin!

Se vdekur ka,
këtu,
dhe Nëna,
Dhe Baba,
e Gjysh-strëgjyshi!

Të dua, Baltë shqipëtare,
magjistare,
e embël
si vetë vdekja!

Se thellë jam këtu,
brenda teje:
gjer mbi gju
gjer mbi bel
e gjer mbi krye.

Dhe dua fort të dehem
të prehem
(ah, që tani!)
Brenda teje.

Të të pushtoj
i dëshpëruar;
të të shtrëngoj,
të më shtrëngosh:
egërsisht!
dëshpërimisht!
e të më tretësh
si gjysh-strëgjyshnë
e si po tret
ah! Zemër-madhë
e flokë-bardhë
e trup-zhuriturin
Babanë!

Të dua Baltë shqipëtare,
magjistare:
ti mjalt e ëmbël, -
pelin e hidhur.
Të dua:
egërsisht,
dëshpërimisht,
si ujku pyllin,
si vala valën
si balta baltën!

Ali Asllani

Vajza shqiptare


I
Kush të ka dërguar, hëna apo djelli?
Pa më thuaj, të lutem, sa pate ka qjelli?
Nëpër ato pate, madhëri e artë,
Ka të tilla shtate, si të zotris’ sate?

Në je ndonjë ëngjëll, udhën ke lajthitur,
Apo sjell melhemin zemrës së goditur?
Në je ndonjë valë, kush ësht’ ai mall,
Që të ndez e derdhe e utrin’ mbi zall?

Në je ndonjë çupë, do të mbaj mbi sup,
Do të ngjesh në zemër, do të pi me kup’!
Në je ndonjë lule, e ku do keç mbirë,
Si mundet e bënet lulja kaq e mirë?

Në se je sorkadhe, lumthi kush ka çapa,
Lum ai q’i vete zotris’ sate prapa!
Kush të paska rritur, kush të ka selitur?
Trupi i yt i bukur si flori i situr!

Në je ndonjë xhinde, xhinde e arratisur,
Cilin ke vithisur, kujt i je kolisur?
Ku është ai pyll, ku është ai mur
ku ti vete fute dhe qëllon me gur?

II
Kush të ka dërguar, Hëna apo Djelli?
Pa më thuaj, të lutem, sa yje ka qjelli?
Ka të tilla pyje nëpër ata yje?
Ka të tilla xhinde nëpër ata pyje?

Qofshi të ërgjënda, ka të tilla xhinde?
Rrofsh e qofsh, sa malet, zotrote ku linde?
Desha që ta dija ku është ylli yt,
Desha që ta dija ku ësht’ pylli yt!

Në je ndonjë dritëz, dritëz perëndie,
Lum kush të ka afër, kurse nata bie;
Në je ndonjë hije, hije hyjënore,
Kthema zemrën time, zemrën që ma more!

Në je ndonjë erë, një veri në ver’,
Nga se po të digjet trupi ylyver?
Në je ndonjë ëndërr, shum’ të lutem shum’,
Në të dasht’ qejfi të të shoh në gjum’!

Në je xhevahire, nga se ku je dukur?
Nga se xhevahiri rri në kuti futur?
Në je ndonjë flutur, kush të ka qëndisur?
Kush është ajo dorë, që të ka stolisur?

Pa le ta dëgjojmë një herë e dy herë,
fol, moj dallëndyshe, që këndon mbi derë!
Fol moj dallëndyshe, se sa më vjen mirë,
Mos je ndonjë vajzë nga një vend i lirë?


- Un’ jam një arbreshe, rroj këtu në rrëza,
Një gjak e një gjuhë kemi me thëllza;
Pullumb e sorkadhe jemi farë e fis,
Kemi dhe shqiponjën gjyshen e shtëpisë!

Çdo të mira kemi, djelli si ar
Derdhet përmbi neve nga çdo vënd më par’,
Lul’ e vëndit tënë katër stinat çel
Edhe erë e bukur na deh e na vel!

A e more vesh kush më ka qëndisur?
Është dritë e djellit që më ka stolisur,
Është drtië e djellit, është dritë e hënës,
Më shum’ nga të gjithë është sisë e nënës!

Ali Asllani

Hakërrim

Që nga Korça gjer te Shkodra mbretëron një errësirë,
Nëpër fusha, nëpër kodra, vërshëllin një egërsirë!
Pra, o burra, hani, pini, hani pini or’ e ças,
Për çakallin, nat’ e errët, është ras’ e deli ras’!

Hani, pini e rrëmbeni, mbushni xhepe, mbushni arka,
Të pabrek’ ju gjeti dreka, milioner’ ju gjeti darka!
Hani, pini e rrëmbeni, mbushni arka, mbushni xhepe,
Gjersa populli bujar t’ju pergjigjet: peqe, lepe!

Ai rron per zotrinë tuaj, pun’e tija, djers’ e ballit,
Ësht’ kafshit pë gojën tuaj. Rroftë goja e çakallit!
Shyqyr zotit, s’ka më mirë, lumturi dhe bukuri,
Dhe kur vjen e ju qan hallin, varni buz’ edhe turi!

Hani, pini e rrëmbeni, është kohë e çakejvet;
Hani, pini e rrëmbeni, është bot’ e maskarenjvet;
Hani, pini, vidhni, mblidhni gjith' aksione, monopole,
Ekselenca dhe shkëlqesa, tutti quanti come vuole!

Nënshkrim’ i zotris suaj nëpër banka vlen milon,
Ju shkëlqen në kraharuar dekorata ”Grand Cordon”!
Dhe kërkoni me ballhapur (!) komb i varfër t’ju thërres’
Gjith’me emrin tingëllonjës: Ekselenca e Shkëlqes’
Dhe të quheni përhera luftëtar’ e patriot’,
Në ka zot dhe do duroj’, posht ky zot, ky palo zot!

Grand Cordon i zotris’ sate, që në gji të kan’ vendosur,
Ësht’ pështyma e gjakosur e atdheut të veremosur;
Dhe kolltuku ku ke hipur, duke hequr nderin zvarr’,
Ësht’ trikëmbëshi që përdita varet kombi ne litar!
Dhe zotrote kurulldise, diç u bëre e pandeh,
Kundër burrit të vertetë zë e vjell e zë e leh!

E na tunde, na lëkunde, nëpër salla shkon e shkunde,
Mbasi dora e armikut ty me shok’ të heq për hunde.
Rroftë miku yt i huaj, që për dita los e qesh,
Të gradoi katër shkallë, pse i the dy fjal’ në vesh!

Koha dridhet e përdridhet, do vij’ dita që do zgjidhet
Dhe nga trasta pem’ e kalbur doemos jasht’ do hidhet!
Koha dridhet e perdridhet, prej gradimit katër shkallë
Nuk do mbetet gjë në dorë veçse vul’ e zez’ në ballë!

Mirpo ju që s’keni patur as nevoj’ as gjë të keqe,
Më përpara nga të gjithë, ju i that’ armikut: “Peqe”!
Që të zinit një kolltuk, aq u ulët u përkulët,
Sa në pragun e armikut vajtët si kopil u ngulët!
As ju hahet, as ju pihet, vetëm titulli ju kihet...
Teksa fshat’ i varfër digjet... kryekurva nis e krihet!

Sidomos ju dredharakë, ju me zemra aq të nxira,
Ju dinakë, ju shushunja, ju gjahtar’ në errësira!
Ç’na pa syri, ç’na pa syri!... Hunda juaj ku nuk hyri:
Te i miri, te i ligu, te spiuni më i ndyri!

Dallavera nëpër zyra, dallavera në pazar,
Dallavera me të huaj, dallavera me shqiptar’
Vetëm, vetëm dallavera, dhe në dëm të këtij vëndi
Që ju rriti, që ju ngriti, që ju ngopi, që ju dëndi!

Në se kombi vete mbarë, nesër ju veproni ndryshe,
Dylli bënet si të duash, kukuvajk’ dhe dallandyshe...
Kukuvajka gjith’ me lajka, nesër silleni bujar,
Nënë dorë e nënë maska, shkoni jepni një kapar!

Dhe kujtoni tash e tutje me të tilla dallavera
Kukuvajka do përtypi zog e zoga si përhera
Ja, ja, grushti do të bjeri përmbi krye të zuzarve,
Koha është e maskarenjve, por Atdheu i shqiptarëve!

Edhe ju të robëruar, rob në dor’ të metalikut
Fshini sofrat e kujdoj’, puthni këmbën e armikut!
Që ta kesh armikun mik e pandehni mënçuri,
Mjafton bërja pasanik, pasanik dhe bej i ri,
Dhe u bëtë pasanikë, me pallate, me vetura,
kurse burrat më fisnikë japin shpirtin në tortura!

Vendi qënka sofr' e qorrit, vlen për gojë e për lëfytë,
Bëni sikur veni vetull’, shoku shokut kreni sytë...
Dhe për një kërkoni pesë, po me mir' njëzet e pesë
Le të rrojë batakçiu dhe i miri le të vdesë!

Po nje dit’ që nis e vrëret do mbaroj me bubullimë,
Ky i sotmi, zër' i errët, bënet vetëtimë
dhe i bije rrufeja pasuris' dhe, kësi lloj,
Nuk ju mbetet gjë në dorë, vetëm nje kafshit’ për goj’!

A e dini që fitimi brenda katër vjet mizor’
Nuk ësht’ yti, nuk ësht’imi, është i kombit arbëror,
Ësht’ i syrit në lot mekur, ësht’ i vëndit djegur, pjekur.
Ju do thoni si të doni…po e drejta dërmon hekur!

Vaj
Andon Zako Çajupi

Që ditën që vdiqe, që kur s'të kam parë,
lotet që kam derdhur s'më janë dhe tharë!
Shumë vjet u bënë, sot u mbushën dhjetë,
që kur më ke lënë dhe s'të shoh në jetë!
Në ç'kopshte me lule ke qëndruar vallë?
S'të vjen keq për mua? S'te vjen mall për djalë?
0 ëngjëll i bukur, mos mëno në botë,
kthehu të të shomë, të na mbeten lotë.
S'rrojmë dot pa tynë, ti si rron pa neve?
Motet që rrojtëm bashkë, s'më urreve.
Atje tek rri janë qipariz' e varre. ..
Kthehu të të shomë, mos na le për fare!
Mos na le të gjorë, me zemër të ngrirë,
kthehu të gëzohesh kur të shoç tët birë;
E ke lenë foshnje, tani u bë burrë,
s'arrite ta rritje, s'të ka parë kurrë!
Për ty shumë herë çoç do të më thotë.
po s'mund t'i përgjigjem, se më mbytin lotë:
Kthej kokën mënjanë dhe vështroj përpjetë,
duke psherëtitur te zot' i vërtetë.
0 zot i vërtetë, s't'erdhi keq për djalë,
kur i more mëmën dhe më le të gjallë?
Të më keshe marrë, do të qe më mirë
dhe të rronte mëma, të rriste të birë.
Me se rrojnë foshnjat? Ç'i rrit çilimitë?
Dashuria e mëmës dhe përkëdhelitë.
0 zot, të jam falë, mos më le të mjerë,
dërgom' Evgjeninë ta shoh dhe një herë!
«Pse s'kuvëndon mirë, more punëbardhë,
cili vdiq njëherë dhe prapë ka ardhë?
Gjith' humbasën gruan, mëmën e babanë,
po ata që mbetën si ti nukë qanë:
të vdekurin lotët s'e bien në jetë,
po lutu dhe falu të rriç djalën vetë.
Doje drit, o qiell, more dritën time
dhe më mbushe jetën plot me hidhërime!
Tani rroj pa shpresë, ndaj s'dua të rroj,
se dhe perendine tani s'e besoj!



Fshati im
Andon Zako Çajupi

Maletë me gurë,
fushat me bar shumë,
aratë me grurë,
më tutje një lumë.

Fshati për karshi
me kish' e me varre,
rrotull ca shtëpi
të vogëla fare.

Ujëtë të ftohtë,
era pun' e madhe,
bilbili ia thotë,
gratë si sorrkadhe.

Burrat nën hie,
lozin, kuvendojnë,
pika që s'u bie,
se nga gratë rrojnë!

Gratë venë nd'arë,
dhe në vreshta gratë,
gruaja korr barë,
punon dit' e natë.

Gratë në të shirë,
në të vjela gratë,
ikinë pa gdhirë,
kthenenë me natë.

Gruaja për burrë
digjetë në diell,
punon es'rri kurrë
as ditën e diel.

0 moj shqipëtarkë,
që vet' e nget qetë,
edhe drek' e darkë
kthehesh e bën vetë;

Moj e mjera grua,
C'e do burrë zinë
që ftohet në krua
dhe ti mban shtëpinë!.


Besa-besë
Andon Zako Çajupi

Gjithë vendetë gëzojnë,
ti, Shqipëri, pse pushon?
Gjithë njerëzit këndojnë,
ti, shqiptar, pse rënkon?
Gjithë duanë lirinë
dhe pa të njeriu s'rron;

ti, shqipëtar, Shqipërinë
në zgjedhë si e duron?

Zgjohuni, o shqipëtarë,
erdhi dita për liri!
Zini luftë me barbarë,
përpiqi për Shqipëri!

Të krishter' e myslimanë,
të tërë një sua kemi;
gegë, toskë, dibranë,
gjithë shqipëtarë jemi.

Mblidhuni te bëjmë benë,
të gjithë dorë për dorë:
Të duamë mëmëdhenë,
edhe malet me dëborë.

Që ditën që u shkeli
robëria dhe gjer sot
nukë bën më bar Dhëmbeli
dhe Tomori qan me lot.

Male me krye në qieli,
si duroni robërinë?
Ju që shihni drit' e diell,
pse s'ndrini dhe Shqipërinë?

Ku janë vaftet e parë,
që kini dhënë yrnek?
Ku jini, o shqipëtarë,
pse s'dëgjohet një dyfek?

Apo humbi trimëria,
apo s'doni mëmëdhenë?
A u shua Shqipëria,
që ka pjellë Skënderbenë?

Pse rrini lidhur me lak?
Pse shpëtoni vënd' tuaj?
apo s'u mbeti më gjak,
se e derdhtë për të huaj?

Mirri pushkëtë në duar
edhe bëni besa-besë:

Shqipëria do shpëtuar,
kokë turku të mos mbese!


Roberia
Andon Zako Çajupi

E dashura memedhe,
te dua dhe kshtu si je!
Po kur te te shoh te lire
do te te dua me mire.

Qani pyje, fusha, gure,
qani male me debore!
Shqiperia mbet e gjore
dhe nuke sheh drite kurre;
nje mjegull e keq’ e shkrete
e ka mbuluar perjete!

Nje gazep, nje erresire,
vetetit edhe gjemon!
Rrojme me zemer te ngrire,
nga frika kerkush s’gézon!
Njerzit kurre s’kendojne
dhe bilbilete vajtojne!

Qiameti, shkretetira!
Zogu vete ze folene,
njeriu le memedhene,
se mbreteron egersira!
Per Shqiperi desherojme
se ne vend te huaj rrojme.

Roberine si duron,
o moj Shqiperi e mjere?
Shpetove vende te tjere,
vete nen zgjedhe rron!
Shqipetare beni bene
te leftoni per atdhene.

E dashura memedhe,
te dua dhe keshtu si je!
Po kur te te shoh te lire,
do te te dua me mire!

Migjeni


Lutje

Të lutem, o perëndi,
për një simfoni
me tinguj t'argjantë
e akorde t'artë.

Të lutem, o perëndi,
për një simfoni -
plot dashuni
të nxehtë si tu vasha gjitë
kur vlojnë ndijesitë.

Të lutem, o perëndi
për një simfoni
të dëfrej në lumni
t'u u përkundë n'ani
të bukur t'andrrimeve
të kaitër, ku të fantazmeve
buzët më tërheqin zjarrtë
e më digjen syt e flaktë.

Të lutem, o perëndi,
për një simfoni -
e kurr, e kurr ma mos të zgjohemi.


Kanga e Rinisë

Rini, thueja kangës ma të bukur që di!
Thueja kangës sate që të vlon në gji.
Nxirre gëzimin tand' të shpërthejë me vrull...
Mos e freno kangën! Le të marri udhë.

Thueja kangës, rini, pash syt e tu...
Të rroki, të puthi kanga, të nxisi me dashnu
me zjarrm tand, rini... Dhe të na mbysi dallga
prej ndjenjash të shkumbzueme q'i turbullon kanga.

Rini, thueja kangës dhe qeshu si fëmi
Kumbi i zanit te përplaset për qiellë
dhe të kthejë prap te na - se hyjt ta kanë zili


e na të duem fort si të duem një diell.
Thueja kangës, Rini! Thueja kangës gëzimplote!
Qeshu, rini! Qeshu! Bota asht e jote.



Kanga e të burgosunit

Nëpër hekra të kryqzuem të dritores seme
shof qiellën të coptueme në katërdhetë copë
edhe shof diellin sa një pare serme
- aq larg asht qielli nga e emja gropë.

E kjo gropë e eme e ka emrin burg.
E dini se burgu nuk asht për dëfrim.
Prandaj burg' i em asht shum i ultë
dhe më bani palmuç dhe më mbyti në trishtim.

Hekrat e kryqzuem dhe ndërgjegj' e eme,
dy anmiq të betuem, luftojnë dit' e natë;
por hekr' i fortë e mund ndërgjegjen teme
dhe në dëshprim përplasem si një qen i ngratë.

E kur nata vjen dhe xhixhillojnë hyjt
gëzohem fort, se hekrat nuk m'i kryqzojnë syt',
por t'u sjellmen mbrapa shof dritën e smutë
edhe hijën teme tu' u zgjatë në murt

si një kërcnim ligji, posi një dajak.
Dhe atëher tërbohem dhe urrej pa masë
dritën, hijën, vetën, muret edhe hekrat
edhe e ndjej vetën lua të ndryem në kafas.

Nëpër hekra të kryqzuem të dritores seme
shof qiellën të coptueme në katërdhetë copë
dhe zemra e eme ndien po aq të breme
në mes të katër murve sii në një gropë.


Vetmia

Më plak mërzitja
që vetmiamë sjell;
përbuzja, urrejtja
të gjith sendet m'i mbështjell
që kam shumë anmiq
të liq
në këto sende pa shpirt,
Nuk flasin.
As sy s'kanë.
Po mue më bahet
se aty janë
vetëm që të më plasin
zemrën.
Së paku, të më shajnë:
I mallkuem!
Së paku, të anë tallin:
I uruem!
Së paku, të më këndojnë:
-I yni zot!
Ose të më thonë:
- Jeton kot!
Të flasin, të flasin se fjalë due
në kët vetmi me ndigjue.
Ose të më tregojnë historinë
e tyne, autobiografinë:
ndoshta ty do gjej gjasim
mejeten tcme pa tingllim
që në vetmi po e kaloj -
dhe s'po dij a rroj e s'rroj.
Sendet heshtin. - sa të pamëshirë!
Më bajnë dhe mue të hesht me pahirë,
pse gojë s'kanë
dhe nuk flasin,
aty janë
vetëm të më plasin
zemrën teme që po vuen
dhe në mërzi vetveten truen


Poema e Mjerimit

Kafshatë që s'kapërdihet asht, or vlla, mjerimi,
kafshatë që të mbetë në fyt edhe të ze trishtimi
kur shefftyra të zbeta edhe sy tëjeshilta
që të shikojnë si hije dhe shtrijnë duert e mpita
edhe ashtu të shtrime mbrapa teje mbesin
të tanëjetën e vet derisa të vdesin.
E mbi ta n'ajri, si në qesendi,
therin qiellën kryqat e minaret e ngurta,
profetënt dhe shejtënt në fushqeta të shumngjyrta
shkëlqejnë. E mjerimi mirfilli ndien tradhti.

Mjerimi ka vulën e vet të shëmtueme;
asht e neveritshme, e keqe, e turpshme;
balli që e ka, syt që e shprehin,
buzët që më kot mundohen ta mshefin -
janë fëmitë e padijes e flitë e përbuzjes,
të mbetunat e flliqta rreth e përqark tryezës
mbi të cilën hangri darkën një qen e pamshirshëm
me bark shekulluer, gjithmon i pangishëm.
Mjerimi s'ka fat. Por ka vetëm zhele,
zhele fund e maje, flamujt e një shprese
të shkymë dhe të coptuem me të dalun bese.

Mjerimi tërbohet në dashuni epshore.
Nëpër skaje t'errta, bashkë me qej, mij, mica,
mbi pecat e mykta, të qelbta, të ndyta, të lagta
lakuriqen mishnat, si zhangë; të verdhë e pisa;
kapërthehen ndjenjat me fuqi shtazore,
kafshojnë, përpijnë, thithen, puthen buzët e ndragta
edhe shuhet uja, dhe fashitet etja
n'epshin kapërthyes, kur mbytet vetvetja.
Dhe aty zajnë fillin të marrët, shërbtorët dhe lypsat
që nesër do linden me na i mbushë rrugat.

Mjerimi në dritzën e synit te kërthini
dridhet posi flaka e mekun qirini
nën tavan të tymuem dhe plot merimanga,
ku hije njerzish dridhen ndër mure plot danga,
ku foshnja e smueme qan si shpirt' i keq
tu' ndukë gjitë e shterruna të së zezës amë,
e kjo prap shtazanë, mallkon zot e dreq,
mallkon frytn e vet, mallkon barrn e randë.
Foshnj' e saj nuk qesh, por vetëm lëngon,
e ama s'e don, por vetëm mallkon.
Vall sa i trishtueshëm asht djepi i skamit
ku foshnjën përkundin lott edhe të fshamit!

Mjerimi rrit fënnin në hijen e shtëpive
të nalta, ku nuk mrrin zani i lypsis,
ku nuk mund t'u prishet qetsia zotnive
kur bashkë me zoja flejnë në shtretënt e lumnis.


Mjerimi pjek fëmin para se të burrnohet;
don ta msojë t'i iki grushtit q'i kërcnohet,
atij grusht që në gjumë e shtërngon për fytit
kur fillojnë kllapitë e etheve prej unit
dhe fetyrën e fëmis e mblon hij' e vdekjes,
një stoli e kobshme në vend të buzqeshjes.
Një fryt kurse piqet dihet se ku shkon
qashtu edhe fëmia në bark të dheut mbaron.

Mjerimi punon, punon dit e natë
tu' i vlue djersa në gjoks edhe në ballë,
tue u zhigatun deri në gjujë në baltë
e prap zorrët nga uja i bahen palë-palë.
Shpërblim qesharak! Për qindenjë afsh
në ditë - vetëm: lekë tre-katër dhe "marsh!".

Mjerimi kaiher' i ka faqet e lustrueme,
buzët e pezmatueme, mollzat e ngjyrueme,
trupin pënnendore e një tregtis së ndytë,
që asht i gjikuem të bijë në shtrat të vet i dytë;
dhe për at shërbim ka për të marrë do franga
ndër çarçafë, ndër fëtyra dhe në ndërgjegje danga.

Mjerimi gjithashtu len dhe në trashigim
-jo veç nëpër banka dhe në gja të patundshme,
por eshtnat e shtrembta e në gjoks ndoj dhimbë,
mund që të len kujtim ditën e dikurshme
kur pullaz' i shtëpis u shemb edhe ra
nga kalbsin' e kohës, nga pesha e qiellit,
kur mbi gjithçka u ndi një i tmerrshmi za
plot mallkim dhe lutje si nga fund i ferrit,
ish zan' i njeriut që vdiste nën tra.
Kështu nën kambë të randë të zotit t'egërsuem -
thotë prifti - vdes ai që çon jetë të dhunuem.
Dhe me këto kujtime, ksi lloj fatkeqësinash
mbushet got' e helmit në trashigim brezninash.

Mjerimi ka motër ngushulluese gotën.
Në pijetore të qelbta, pranë tryezës plot zdrale
të neveritshme, shpirti me etje derdh gotën
në fyt për me harrue nandhetenand' halle.
E gota e turbull, gota satanike
tu' e ledhatue e pickon si gjarpni -
dhe kur bie njeriu, si gruni nga drapni,

nën tryezë qan-qeshet në formë tragjikomike.
Të gjitha hallet skami në gotë i mbyt
kur njëqind i derdh një nga një në fyt.

Mjerimi ndez dëshirat si hyjet errsina
dhe bajnë tym si hejt q'i ban shkrum shkreptima.

Mjerimi s'ka gëzim, por ka vetëm dhimba,
dhimba paduruese që të bajnë të çmendesh,
që t'apin litarin të shkojsh fill' e të varesh
ose bahe fli e mjerë e paragrafesh.

Mjerimi s'don mshirë. Por don vetëm të drejt!
Mshirë? Bijë bastardhe e etënve dinakë,
të cilt në mnyrë pompoze posi farisejt
i bijnë lodërtinës me ndjejt dhelparak
tu' ia lëshue lypsiti një grosh të holl' në shplakë.

Mjerimi asht një njollë e pashlyeme
në ballë të njerzimit që kalon nëpër shekuj.
Dhe kët njollë kurr nuk asht e mundshme
ta shlyejnë paçavrat që zunë myk ndër tempuj.

Anës Lumenjve


Arratisur, syrgjynosur,
Raskapitur dhe katosur
Po vajtoj pa fund, pa shpresë,
Anës Elbës, anës Spree-së.


Ku e lam' e ku na mbeti
Vaj-vatani e mjer-mileti
Anës detit i palarë,
Anës dritës i paparë,
Pranë sofrës i pangrënë,
Pranë dijes i panxënë,
Lakuriq dhe i dregosur,
Trup e shpirt i sakatosur?


Se ç'e shëmpnë derbederët,
Mercenarët dhe Bejlerët,
Se ç'e shtypnë jabanxhinjtë
Se ç'e shtrythnë fajdexhinjtë,
Se ç'e pren' e se ç'e vranë,
Ç'e shkretuan anembanë,
Nënë thundrën e përdhunës
Anës Vjosës, anës Bunës!


Çirem, digjem i vrerosur,
Sakatosur, çarmatosur,
As i gjall' as i varrosur,
Pres një shenj' e pres një dritë,
Pres me vjet' e pres me ditë,
Se ç'u tera, se ç' u-mpaka,
Se ç' u-çora, se ç' u-mplaka,
Lark prej vatrës dhe prej punës,
Anës Rinit, anës Tunës.


Çakërdisur, batërdisur,
Përpëlitur dhe zalisur,
Endërroj pa fund, pa shpresë
Anës Elbës, anës Spree-së.


Dhe një zë vëngon nga lumi,
Më buçet, më zgjon nga gjumi,
Se mileti po gatitet,
Se tirani lebetitet,
Se pëlcet, kërcet furtuna,
Fryhet Vjosa, derdhet Buna,
Skuqet Semani dhe Drini,
Dridhet Beu dhe zengjini,
Se pas vdekjes ndriti jeta,
Dhe kudo gjëmon trumbeta:
Ngrehuni dhe bjeruni,
Korrini dhe shtypini,
Katundar' e punëtorë,
Që nga Shkodra gjer në Vlorë!


Ky ilaç e ky kushtrim
Më bën djal' e më bën trim,
Më jep forc' e më jep shpresë,
Anës Elbë-s, anës Spree-së.
Se pas dimrit vjen një verë
Që do kthehemi një herë
Pranë vatrës, pranë punës,
Anës Vjosës, anës Bunës.


Arratisur, syrgjynosur,
Raskapitur e katosur
Brohoras me bes' e shpresë
Anës Elbës, anës Spree-së.


'Fan S Noli'

TRATHËTORËTË

Shokë, kemi ne mest tënë
Shum' armik' e trathëtorë!
Popo! mos u qoftë thënë!
Veç që s'kanë gjë në dorë.

Harruanë mëmëdhenë
Dh' e lanë kombinë tënë
E një tjatërë na gjenë!
Popo! mos u qofte thënë!

Lanë zonjën e lëvduar
E zunë një kurvë shtrigë,
Të ndyr' e të mallëkuar,
Të fëlliqur e të ligë.

Lanë mëmën të xhveshur
Dhe mundohenë për botë,
Pa dhe bota duke qeshur
U thotë: mundohi kotë!

Qysh u bënë Efialtë
E nuk e njohin të mirën,
Uthullën pandehin mjaltë
Edhe dritë errësirën!

Buk' e mëmëdheut zëntë
Tradhëtorët e pabesë!
Dhe Zoti dërrmën u dhëntë,
Kurrë mos paçinë pjesë!

Miqt' armiq i kanë bërë,
Armikëtë miq i zunë,
Qysh janë fyell të tërë!
Ç'është kjo e madhe punë!

Fajn' e math kur do ta njohin
Njerëzit e mallëkuar?
Dritënë pse nuk e shohin,
Apo janë të verbuar?

Janë së gjithash të marrë
Dhe të liq me të vërtetë,
Mëmëdheut bëjnë varrë,
Po do të bienë vetë,

Se mbretëron e vërteta,
S'del kurrë gënjeshtr' e shkretë
T'ish ashtu, qe prishur jeta,
S'kish mbetur gjë e vërtetë.

Ata turpinë fitojnë,
Nderr' e tyre posht' e hedhin
Dhe armikëtë gëzojnë
E në errësirët bredhin.

Nuk është kurrë haruar
Dh'e mira dh'e lig' e shkretë,
Të gjitha janë paguar,
S'ka mbeturë gjë në jetë.

Lerini, pa do ta gjëjnë,
Të vërtetën do ta njohin,
Se tani s'e dinë c'bëjnë,
Janë të verbër e s'shohin.

O, popo ç'turp kanë marrë!
Janë bërë tradhëtorë
Dhe s'janë më shqipëtarë,
Se nga kombi hoqnë dorë.

Me të huajnë u bënë,
Me armikn' e Shqipërisë,
S'duanë gjuhënë tënë
Armikët' e Perëndisë!

Ndjej, o Zot, se nukë dinë
Se ç'bëjnë, janë mahnitur,
Rrahin të prishin shtëpinë
Pun' e lig' edh' e mërzitur.

Të gjorët janë në gjumë,
Të vërtetënë s'e dinë,
Do të mundohenë shumë,
Pasdaj mënttë do t'u vinë.

Vëllazërin' e harrojnë
Dhe kombin e mëmëdhenë,
Dhe armikëtë dëgjojnë
Edhe s'dinë se ku venë.

Hiqni dorë, hiqni dorë!
Mblithni mëntt' e tupërohi,
Mos u bëni trathëtorë,
Se pasdaj do të pendohi.



Naim Frasheri

Ali Asllani:

Hakmarrja

qe nga Korca gjer te Shkodra mbreteron nje erresire,
neper fusha,neper kodra,vershellne nje egersire!
Pra,o burra ,hani e pini,hanipini or'e cas,
per cakallin,nat' e erret,eshte ras'e deli ras'!

Hani,pini dhe rrembeni,mbushni xhepe,mbushni arka,
te pabrek ju gjeti dreka,milioner' ju gjeti darka!
Hani,pini e rrembeni,mbushni arka ,mbushni xhepe,
gjersa populli bujar t'ju pergjigjet peqe,lepe!(urdhero,siurdheron)

Ai rron per zoterine tuaj,pun' e tija,djers'e ballit,
esht' kafshit per gojen tuaj.Rrofte goja e cakallit!
Shyqyr zotit,s'ka me mire,lumturi dhe bukuri,
dhe vjen e ju qan hallin,varni buz' dhe turi!

Hani pini dhe rrembeni,eshte koha e cakenjevet;
hani,pini dhe rrembeni,esht' bot' e maskarenjevet;
Hani,pini,vidhni,mblidhni gjith'aksione,monopole.
ekselenca dhe shkelqesa,tutti quanti come vuole!

Nenshkrim i zoteris suaj neper banka vlen milion,
ju shkelqen ne kraharuar dekorata,''Grand Cordon"
Dhe kerkoni me ballhapur (!) komb i varfer t'ju therres'
gjith' me emrin tingellonjes:Ekselenca e Shkelqes'
dhe te quheni perhera luftetar' e patriot',
ne ka zot dhe do duroj',posht ky zot,ky palo zot!

Grand Cordon i zotris' sate,qe ne gji te kan'vendosur
esht'peshtyma e gjakosur e atdheut te veremosur;
dhe kolltuku ku ke hipur,duke hequr nderin zvarr',
esht' trikembeshi qe perdita varet kombi ne litar!
Dhe zotrote kurulldise,dic u bere e pandeh,
kunder burrit te vertete ze e vjell e ze leh!

E na tunde,na lekunde,neper salla shkon e shkunde,
mbasi dora e armikut ty me shok' te heq per hunde.
Rrofte miku yt i huaj,qe per dita los e qesh,
te gradoi kater shkalle,pse i the dy fjal' ne vesh!

Koha dridhet e perdridhet ,do vij' dita qe do zgjidhet
dhe nga trasta pem' e kalbur doemos jasht'do hidhet!
Koha dridhet e perdridhet ,prej gradimit kater shkalle
nuk do mbetet gje ne dore vecse vul'e zeze' ne balle

Mirpo ju qe s'keni patur as nevoj' as gje te keqe,
me perpara nga te gjithe,ju i that' armikut ''Peqe!"
Qe te zinit nje kolltuk,aq u ulet u perkulet,
sa ne pragun e armikut vajtet si kopil u ngulet!
As ju hahet,as ju pihet,vetem titulli ju kihet...
Teksa fshat' i varfer digjet...kryekurva krihet!

Sidomos ju dredharake,jume zemra aq te nxira,
ju dinake,ju shushunja,ju gjahtar' ne erresira!
C'na pa syri ,c'na pa syri!...hunda juaj ku nuk hyri:
te i miri,te i ligu,te spiuni me i ndyri!

dallavera neper zyra,dallavera ne pazar,
dallavera me te huaj,dallavera me shqipter'
Vetem,vetem dallavera,dhe ne dem te ketij vendi
qe ju rriti,qe ju ngriti,qe ju ngopi,qe ju dendi!

Nese kombi vete mbare,neser ju veproni ndryshe,
dylli benet si te duash,kukuvajk' dhe dallandyshe...
kukuvajkea gjith' me lajka,neser silleni bujar,
nene dore e nene maska,shkoni jepni nje kapar!

Dhe kujtoni tash e tutje me te tilla dallavera
kukuvajka do pertypi zoge e zoga si perhera...
Ja ,ja grushti do te bjeri perrmbi krye te zuzareve,
koha eshtee maskarenjeve,po Atdheu i shqiptareve!

Edhe ju te roberuar,rob ne dor'te metelikut(te pareve.shenim i imi)
fshihni sofrat e kujtdoj'puthni kembet e armikut!
qe ta kesh armikun mik e pandehni mencuri,
mjafton berja pasanik,pasanik dhe bej i ri,
dhe u bete pasanike,me pallate,me vetura
kurse burrat me fisnike japin shpirtin ne tortura!

vendi qenka sofr'e qorrit,vlen per goj' e per lefyte,(fyti.shenimi im)
beni sikur veni vetull'shoku shokut kreni syte(nxirni syte)
Dhe per nje kerkoni pese,po me mir' njezet e pese.
Le te rroje batakciu dhe i miri te vdese!

Per nje dit' qe nis e vertete do mbaroj'me bubullime,
ky i sotmi,zer' i erret ,benet vetetime
dhe i bije rrufeja pasuris' dhe ,kesi lloj,
nuk ju mbetet gje ne dore,vetem nje kafshit' per goj'!

A e dini qe fitimi brenda kater vjet mizor'
nuk esht' yti nuk esht' imi,eshte i kombit arberor,
esht' i syrit ne lot mekur,esht' i vendit djegur pjekur,
ju do thoni si te doni...po e drejta dermon hekur!

BOTA E DRITARES SIME

Ferit Ramadani


Nëpër muzgje dhe agime
Lidhet bota e dritares sime!

Lidhet bota e dritares sime
Nyja-nyja mendimet mbesin në kokë
T’i shpaloj kanë mbetë pak gëzime
Halle t’mëdha e mbërthyen këtë tokë.

Dhe në radhë vijnë rreze agimi
Me gjallërinë e jetës ndër buzë,
Mbesin pas kujtime trishtimi
Që shkrumosin shpirtëra në shpuzë.

Por, sa vjen flaka bëhet më e madhe
Dritares sime drita i bijë shkrumb,
Diku buzë malit, në livadhe:
- Djemtë e Kosovës goditem me plumb!

Dhe kështu kalojnë kohërat në radhë
Përmes dritares sime si në ekran,
Të kërrusura i mban krahët një dardhë
Që iu rrit trupi në tufan !

Por, ne shqiptarët nga drunjtë rrijmë ndryshe
Edhepse diellin e duam sa ata
E nis përrallën për vogëlushin një gjyshe
Dhe unë Kosovës i them : Mos harro!

Vijnë e shkojnë ushtri gjer në dhëmbë armatosur
Këmbët e tyre rëndë – rëndë trokëllijnë
Mbi trupin tënd Kosovë e gjakosur
Filiza të reja jetë do të ripërtrijnë !

Se ne nga drurët u dalluam
Shkoj e m’u lidh një fjalë në fyt
E di ! Ne në shekuj na shartuan
Të mos i ngjajë trungut ai fryt!

Po ç’dreq fryt do të lindë ?
E dini se trungu ynë i ka rrënjët thellë !
Edhe milijona shartime - s’do ta bindë
Filizin e ri një ujk nga një shpellë!

Se qëndruam krenarë të pa thyer
Unikë për nderin, besën, lavdinë
Dritarja ime shpesh më ka kthyer
Në mendime të thella për njerinë !

Tek bëhet dreq i mallkuar , tiran
Dhe s’ngopet me gjak shqiptari kurrë
Përmes dritares sime Kosova ngrit
Projekt themelin - për një urë !

Urë tek marshojnë ushtri urtësishë
Me uniformë të blertë ! Oh! Ç’gëzime !
Kosova ime e Pavarësisë
Nga muzgjet del për në agime!

Dhe tjetër botë shfaqet përmes tufanit
Poshtë skemat e sërbit kral !
Bacë Ademi tribun i vatanit,
Drenica Heroike i thotë : Ndal !

***

Pas nesh poetët do ta kenë fatin
Me pendë në dorë të shkatërronjë kufinjtë
Pastaj , të ndalen dikund për frymëzimin
Të shkruajnë : Për grurin, misërin ,ulinjtë !



Do të shkruajnë për Kosovën nën roje
Gusinë, Pollogun, e Janinën e pushtuar
Pastaj, tri pika vazhdojnë për këto troje
Për agim të ri të bleruar !

Dhe në shpirtë të botës le të rritet
Ndërgjegja e vrarë e së vërtetës liri
Për Trungun e prerë le të shfaqen filmat
E Kalit të Trojës shpirt Zi!

Ndoshta dikush do të fishkëllojë për ndërrimin
E skenës në skenë nga tradhëtitë
Pastaj të tallet pë zerin e kushtrimit
Me të që nga Pajtimi u shembën armiqësitë !

Atëherë vërtetë do të lindë një fryt
I Trungut të madh : Pavarësia !
Mbase mund të ngriten sërish : Naimi, Noli, Samiu
Të shkruajnë për fatin që ka brezëria !

Dhe Gjergji ynë jehonë ndër shekuj
Që shembi frone e grada sulltanësh gjakatarë
Në botën e dritares sime flamurin,
Ia ngrit Atdheut të prerë e të ndarë !

Turren brezat, token bashkohen !
Mbulesa e Flamurit u jep dritë !
Nën të s’hyjnë ata që praptohen
Të ndarë nga At Dheu duan rritë !

PËR SA LEGJENDA FLET HISTORIA

FERIT RAMADANI


Bardh Dedja – dy gështrinj i ngriti :
- Ju lutem ma jepni fjalën !, tha.
- Unë plak jam! Fjala i rrëshqiti,
Por, them ç’përjetova, tregoj ç’kam pa !

Kur iku turku isha shtatëvjeçar
Na than : Liria vjen në këtë anë!
- Vallë! Ç’ kohë katile ! Ç’barrë !
- Mbushën bunarët ! Sa djem që vranë !

Sa nëna i veshën në të zeza!
Gjithë toka mbajti zi!
Mbi oxhakë shtëpishë këndoj qyqja!
Mbi çdo gjë padronët sërb shtrinë krali !

Dhe silleshin anekënd, sorrollateshin :
- Ne jemi të përjetshëm këtuparë !
- Në deshi në jetë të shfaqeni,
Mos thuani kurrë – jam shqiptarë !

Në shkollë gjuhën sërbe , cirilikën,
Me kamxhik në dorë mësuesët zotrinj,
Imponuan brezat – që lirikën,
Ta mësojnë shpirtërisht për arinjtë !

Për car Dushanët, për Karagjorgjët,
Kushedi për sa Vukë – lugetër,
Ç’të bënim ne – të shtypurit nga turku
Sërish na doli një hall tjetër !

Dhe vitet kalonin nëpër kriza, tmerre
Ne përballë torturës, përballë robërisë,
Në pastë dikund ferr ! Mbi ferre ,
Qe jeta nën thundër të Sërbisë !

Sikur gjermanit i tham të vinte
Dhe erdhi ai një ditë prilli !
Por, ne sërish e dinim ai s’rrinte me sllavët
Në vëllazërim tek ylli !

Por, ç’të bëjsh, nganjëherë revolucioni
Sjell ndryshim në strukturë !
Ju mbase e dini , ma mirë gjykoni,
S’ndryshohet shpirti me një pëlhurë !

S’ndryshohet zemra e të pabesit
Përse në kapuq ngjit yllin e lirisë !
Ai mundet çdoherë dhe mëngjesit
T’ia presë rrezet e rritës , ngrohtësisë !

Dhe, ne në brigada për çlirim të kombit
Në male lart, përballë armikut pritëm,
Kush qe armiku – pesë vjet përgjakjesh
Lart e më lart flamurin e ngritëm !

Përse e mbante Kërçova, Gostivari, Tetova
Në ballë të çetës – Flamurin e grisur !
Po ç’dreq që erdhën komisarët të flasin
Për bashkim të kurdisur !

Dhe, ne i deshëm komisarët, i besuam,
Imerin, Nexhatin, Hamdi Demën me shumë shokë,
Por, Xhemë Hasën e Mefailët e Zajazit kurrë s’i harrojmë
E derdhën gjakun , ranë për këtë tokë.

Mbase komisarët flisnin për bashkimin
Ballkani – pastaj do të ndajë drejtësinë !
Kështu dhe satrapi Tempo tha, sa herë që urimin
E ngriti me çetat për lirinë !

Ai Tempo i zi, tok me kara Maçulat
Që prenë pas shpine çdo trim shqiptarë,
Për të coptuar burrat, që mbajnë kësulat
Mbi sy – me shkabën e Gjergjit të parë !

Dhe shpallën fitoren sllavët e vëllazëruar
Parollë për jetën – patën barazinë !
Kosova, Pollogu, Pellagonia e uruar
Sërish mbi shpinë e panë robërinë !

Robërinë moderne të vëllazërim bashkimit
Të vetëqeverisjes katile të Titos monark,
Që preu befasisht ndjenjat e çlirimit
Sllav të bëjë shqiptarin qysh në të nënës bark !

Në vallen shfarosëse Rankoviqët prinin
Çdo mëngjes të pijnë gjak shqiptari,
Në Goli Otok, Gradishkë, n’Idrizovë - binin
Të urtit e shqipes nga sllav tradhëtari !

Sa mijëra e mijëra u prenë, u grinë
Në emër të gabimit , në revolucion,
Sa mijëra e mijëra për lirinë
I vunë në kurthat e fjalës : Agon…!

Por dita afrohej të agojë mëngjesi
Titon palaço e pritën në Prishtinë !
Bacë Ademi – Feniks liridoni,
Nga burgjet e rënda e ngriste rininë !

Dhe i than njëzëri, shpirtrisht jehuan :
- Palaço ! Mos na i vra shkrimtarët !
Por, palaço i kishte ushtruar këlyshët,
Në erë çdo gjurme u ranë zagarët !

E mbyllën Zeqirin, e vranë Rexhepin
Një fjalë t’mos flitet për Seferin !
Për Abidin Hysenin, Idajetin, Kadriun,
Ganiun, Sherifin, Ismetin, Xhaferrin !
Po Gërvallën që lindi Jusufin, Bardhoshin,
E hiqet nga plagët në hijet e zezonës,
Kadriu i Zekajve i priu në Evropë
Shkëndijës që zgjoj tingij të jehonës !

Dhe token mërgimtarët larg At Dheut !
Dhe lotët si grushta nga sytë u dalin,
Dhe për Teutën, Për Sulltanën e Qafës
Dhe për Abdylin, për Micin, Qemalin !

Bëjnë be ! E lidhen pas besës!
Se do të prijnë pas fjalës së Naimit!
O do të jemi të tillë ne të shpresës!
O ngritemi nga varri i zgjimit !

***
***
***

Dhe ngritet Pollogu, Pellagonia
Në Partinë shqiptare – opozitë prijnë!
Unë Bardh Dedja nga vitet e mia
Përgëzoj drejtimin – për Pavarësinë !

Pavarësinë e tokës, të qyteteve,
Manastirin hero për aktivitet,
Ku shkronjat e shqipes – matanë deteve
Të shkruajnë lavdinë për gjakun e vet !
Për Skenderin legjendë, Abdylin, Micin
Hej !Për sa legjenda të flasë historia !
Që të munden brezat të japin Kushtrimin :
- Perandorë ! Jashtë nga Iliria !


***
Bardh Dedja – plaku mjekërr bardhë
Që kaloj në robëri tërë jetën,
E ndali rrëfimin u hoq më një anë.
Në Kuvend njëzëri gjatë e përshëndetën !

Naim Frasheri

Fjalet e Qiririt

Në mes tuaj kam qëndruar
E jam duke përvëluar,
Që t'u ap pakëzë dritë,
Natënë t'ua bënj ditë.


Do të tretem, të kullohem,
Të digjem, të përvëlohem,
Që t'u ndrinj mir' e të shihni,
Njëri-tjatërin të njihni.


Për ju do të rri të tretem,
Asnjë çikë të mos mbetem,
Të digjem e të qanj me lot,
Se dëshirën s'e duronj dot.


Unë zjarrit nuk i druhem
Dhe kurrë s'dua të shuhem,
Po të digjem me dëshirë,
Sa të munt t'u ndrinj më mirë.


Kur më shihni se jam tretur,
Mos pandehni se kam vdekur;
jam i gjall' e jam ndë jetë
jam në dritët të vërtetë,


Unë jam në shpirtin tuaj,
Mos më kini për të huaj,
M'është falurë durimi,
Andaj po digjem si trimi,


Se ma k'ënda t'u bënj mirë,
Të mos mbeti n'errësirë.
Jakëni rreth meje rrini,
Flisni, qeshni, hani, pini,


Në shpirt kam dashurinë,
Pa digjem për njerëzinë,
Lemëni të përvëlohem,
nukë dua më të ftohem,


Dua ta djek trupn' e kretë
Për atë zotn' e vërtetë.
Me zjarr ta djek mushkërinë
E të tretem për njerinë,


Bashkë me gëzimt të tija
të vete te perëndia.
Unë dua njerëzinë,
Mirësin' e urtësinë.


Në bëhi shokë me mua,
Në më doni si u dua,
Njëri-tjetërin në doni,
Të paudhë mos punoni.


O zëmëra fluturake,
Qasju pakë kësaj flake!
Mase krahët t'i përvëlon,
Po dhe shpirtin ta shënjtëron.


Unë duke përvëluar,
Njerëzit i kam ndrituar.
Kam qënë mik me njerinë,
Andaj i di e më dinë.


Gjithë tuajt' i kam parë,
Mëm' e at' e fis e farë,
Si tani gjithë i kam ndër mënt,
Që rrininë më këtë vënt.


Edhe sot nër ju ata shoh,
Se shpirtin e tyre ua njoh,
Dhe unë si ju jam ndruar
E jam përzjer' e ndryshuar,


Pa jam bërë shumë herë
Zjar e uj' e balt' e erë.
Jam një shkëndijë pej qielli
dhe një drudhëzë pej dielli.


Edhe ndër qiej fluturonj,
Edhe brënda në det qëndronj,
Shumë herë fle në baltë,
Diku ndodhem dhe në mjaltë


Bënem qëngj e kec i pirë,
Lul' e bar e gjeth i mbirë.
Dua shumë fjalë t'u them,
Po trëmbem mos i bënj ujem.
E ku shkruhenë në kartë
Fjalët' e gjuhësë zjarrtë?

REVOLES


Eh revole,revole
Mikja dhe armikja ime
Të urrej shumë
Sepse dua njerzimin
Paqen,
Dashurinë,
Lirinë
Të dua shumë
Sepse dua njerËzimin
Paqen,
Dashurinë,
Lirinë
Revole,të urrej aq sa edhe të dua
Revole,do të të vras
Me dorën tënde
Per urrejtjen
Për dashurinë.

Bahri Fazliu.

Nga poema : "NENE SHQIPERI E D. Agollit
Per te qene i sinqerte tek poezite me te mira te shekullit qe sapo lame pas, do te rendisja mjaft nga poezite e Ditero Agollit e vecanerisht perqindjen dermuese te poemes obelisk "NENE SHQIPERI", te cilen ne njerin nga forumet shqip te internetit e degjova te deklamuar prej zerit te nje artisti. DUHET SHUME KOHE E MUND PER T'I HEDHUR KETUATO STROFA E VARGJE BRILANTE PER "HALLEMADHEN SHEKULLORE"...
Kaq tani per tani.
PRANOJ TE DISKUTOHET KU MENDIM PESONAL...
Jorgo Telo
GJIROKASTER-SHQIPERI

Shqypnia


Edhè hâna do t' a dije,
Edhè dielli do t' két pá,
Se per qark ksaj rrokullije,
Si Shqypnija 'i vend nuk ká !
Fusha t' gjâna e kodra t' blera,
Zijes s' mnershme larg kû âsht droja,
Me gaz t' vet ktû i veshë Prendvera,
Si t' Parrizit t' larmet shtroja.
Nen nji qiellë perherë t' kullueme,
N' rreze e n' dritë pershkue unjí,
Bjeshkë e male të blerueme
Si vigâj shtiellen n' ajrí.
Ke ato bjeshkë e ke ato male
Kroje t' kjarta e t' cemta gurra,
Tue rrëmbye nper mriza hale,
Gurgullojn nper rrâjë e curra.
Mbi ato male e bjeshkë kreshnike
Léjn mande' ata djelm si Zâna,
Armët e t' cillvet, p'rherë besnike,
Janë permendë nder fise t' tana.
Atje léjn, po Toskë e Gegë,
Si dý rreze n' flakë t' nji dielli:
Si dý rrfé, qi shkojn tue djegë,
Kúr shkrepë rêja nalt prej qielli.
Oh! Po, e din i prûjtë anmiku,
Se âsht rrfé zogu i Shqyptarit,
Rijtun gjakut kah çeliku
N' dorë t' ktij shndritë per vend t' të Parit.
Ato male të madhnueshme,
Ato, po, kanë mûjtë me pá
Se sa forca e pafrigueshme
N' turr t' Shqyptarit pît ka rá.
Dridhet toka e gjimon deti,
Ndezen malet flakë e shkndija,
Ka' i frigueshëm, si termeti,
Atje rrmben kû e thrret Lirija.
Lume e shé para atij ngelin,
I a lshojn udhen dete e male;
Mbretent fjalen s' mund t' i a shkelin,
Turrin ferri s' mund t' i a ndale.
Shkundu pluhnit, prá, Shqypní,
Ngrehe ballin si mbretneshë,
Pse me djelm, qi ngrofë ti n' gjí,
Nuk mund t' quhesh, jo, robneshë.
Burrë Shqyptár kushdo i thotë vetit,
Qi zanát ka besë e fé,
Per Lirí, per fron të Mbretit
Me dhânë jeten ka bâ bé.
Sy per sy, po, kqyr anmikun;
Perse djemt, qi ti ke ushqyue,
S' i ka pá, jo, kush tue hikun:
Friga e dekës kurr s' i ka thye,
Kaq të bukur, kaq të hieshme
Perendija t' fali i Amshueshem,
Sá 'dhe deka âsht per tý e shieshme:
N' gjí t' and vorri âsht i lakmueshem.
Po, edhè hâna do t' a dije,
Edhè dielli do t' két pá,
Se per qark ksaj rrokullije,
Si Shqypnija 'i vend nuk ká !
Rrnosh e kjosh, prá moj Shqypní,
Rrnosh e kjosh gjithmonë si vera,
E me dije e me Lirí
Per jetë t' jetës të rrnoftë tý ndera

SHQYPNIJA E LIRE
(1921)


Jo, po'a s´desht djalli Shqypni?
Jo,po a s´desht hasmi shqyptare?
Qe,pra,sod po ka Shqypni;
Qe,pra,sod po ka shqyptare.
Jo,po:ka Shqypni,per Zotin!
Ka Shqyptare,qi n´qark agzotin
Ata e bajn p´r´i kurgjasend.
Ç ´merr prej kreshtet s´Velecikut
E der poshte ne Kep te Shtiellit,
P´r´inad t´djallit e t´anmikut,
Sod,si shkrue kje m´liber t´qiellit;
-Shkrue me gisht t´nji Perendije-
Flamri kuq e zi lshon hije:
Ane e kand Shqypni a ky venc.
Po, por neser,me ndihme t´zotit,
Do ta bajm prap Shqypni t´lir
prej Prevezet m´Leqe t´Hotit,
Prej Tivarit m´Monastir:
Edhe Flamuri i Shqypnis´,
Si flake mnijet t´Perendise´,
Do t´valvitet m´Kacanik.
M´Kacanik,po,do t´valvitet
Kuq e zi Flamuri i Shqyptarvet,
Perse toka,shqyp ku flitet,
Ajo vete asht,qi prej t´Parvet
Trashigimi na e kemi pase:
Mbrende i huaj,jo,ma s´do t´shklase,
Pose atehere ,kur vjen per mik.
Jo,po:na sod ktu sundojm;
Ktu s´hece fjala e tjeter kuej;
Gjall Lirin´na nuk e lshojm,
S´njohim mbret as krajl te huej.
Zoti n´qiell e na mbi toke:
Me gjithkend vllazen e shoke,
Por seicilli m´cak te vet.
Prande i huej,nánderr m´e pa
Se vjen kurr e shklet nder ne,
Drue se keq kishte me i ra;
Pse shqyptaret kane ba nji be-
Be te madhe ata kane ba:
Per Shqypni ne lufte me rra,
Me rra n´lufte me krajl e mbret,
E kur bjen ne lufte shqyptari
Lidhe me bese ai ndermjet veti,
E din hasmi se aty pari
Shungullon toka e gjimon deti:
Se bijn krenat fushes s´mejdanit,
Si ato kokrrat e bastanit:
Shkulma-shkulma gjaku rrmben.
Edhe,besa pra,Shqypnija
Trup ne kambe ajo na asht cue;
Asht dynde fusha edhe malcija,
Kane njeshe armet e jane shterngue
-Zemren flak,synin si zhgjeta-
Hovin deka s´mund t´ua them.
Kqyr Evropa n´mend habitun,
Edhe bese nuk don me xanun,
Se kta djelmn n´Shqypni jane rritun,
Se kta besen e kane dhanun,
Gjall ke shpia mos me kthye,
Nji here hasmin per pa e thue,
Per pa e shty perdhuni m´cak
Po,por na,me arsye m´njane dore,
E me pushke ne tjetren ngrehe;
Pa fuqi nje komb s´ka Ore
E as nder t´gjalle s´ka pse me u njehe:
N´rrashte perdhuni kem´m´ia shiti,
Se i pa vu Shqypnis´kufi,
Prap Ballkat do t´lahen m´gjak.
Ka nji Zot,qi pre´Empirit,
Me sy t´drejte e t´shquet perore,
Vren mbi fise t´rodit t´nirit
Qi edhe t´ligshin s´e lshon dore:
Qi ma t´fortin n´mend harlisun,
Rrebte m´furi i Lumi tue krisun,
Per nen kambe t´ligshin ia shtron.
Ky,po,uje shkallmes s´Shqyptarit
Ka me i dhanun n´lum t´Parrizit
Qi sa here per dhe te Parit
As per dhune pleqnises`Parrizit
Ta vringlloje nder moshe te reja,
T´i ndrise n´dore,si njajo rrfeja,
Qi per mnere qiellvet veton.
M´kambe,pra nipa t´Gjergj Kastrijotit,
Me lidhe bese e armet me njeshe!
Kem´nji Atdhe de na n´dite t´sodit;
Kem´Shqypnin´na Regjineshe,
Per Shqypni na te jetojme;
Gjall Shqypnin´na mos ta lshojme:
N´mend ta kem´per jete e mot.
Por,ndodhi se vjen dita,
Qi me faj Shqypnin e darni,
Qi e Lirise u erret drita
Edhe m´t´hueje Atdhene e mvarni
As per pare as marri tjera,
Si nder kohe,qi shkuen,atehera,
U marrofte i Madhi Zot!

ATDHEUT
(1902)



N´ty mendoj kur agon dita,
Kur bylbyli mallshem kndon,
N´ty mendoj kur soset dita,
Terri boten kur e mblon.
Vec se ty te shoh un n´anderr,
Vec se ty,cuet,t´kam n´mendim;
Nder t´veshtira ti m´je qanderr,
Per ty i lehte m´vjen cdo ndeshkim.
Tjera brigje,fusha e zalle
Un kam pa,larg tue ba shtek;
E pergjova tjera valle,
N´tjera lule syu m´u rrek
Por nji fushe ma e bleret nuk shtrohet,
Por nji mal ma bukur s´rri,
Ma i kulluet nji lum s´dikohet
Moj Shqypni,porsi i ke ti.
N´ty ma i bukur lulzon prilli,
Jane ma t´kandshme stine e mot;
N´ty bylbyli pa le dielli
Kndon ma ambel t´Madhit Zot.
Pa ty lules s´m´i vjen era,
Pa ty pema frut nuk m´bjen:
Mue pa ty nuk m´del prendvera,
Pa ty dielli nuk m´shkelxen.
Dersa t´mundem me ligjrue
E sa gjall me fryme un jam,
Kurr,Shqypni,s´kam me t´harrue.
Edhe n´vorr me t´permende kam.