Gjirokastra, Mirëshëndeti njerëzor... Mjekja Rajmonda Sinani

Aty ku personeli mjekësor jep kontributin e vet në mirëshëndetin njerëzor…
Fokusuar mjekja Rajmonda Sinani dhe Margarita Jorgji

*
Njeriu gjatë gjithë ekzistencës së vet është kujdesur dhe përkushtuar për një jetë sa më normale, të plotëshëndetshme dhe të kujdesshme. Kjo veti dhe pasqyrë është përcjellë gjatë gjithë kohëve nga njëri brez te tjetri dhe, si rrjedhjojë, është bërë një shprehi e veçantë e jetës mirëshëndeti njerëzor. Është krijuar një etikë e natyralizuar, një përkujdesje e veçantë e shtrirë kjo sipas brezave. Çdo brez ka transmetuar te brezat e tjerë përvojën në fushën e përkujdesjes dhe është institucionalizuar kujdesi për jetën e njeriut me një ecuri prograsiste gjatë sistemeve të ndryshme që zëvendësonin njëri - tjetrin. Historia e përkujdesjes shëndetësore të njeriut është përplotuar me njerëz të përkushtua, dijetarë në këtë fushë, që u personalizuan falë aftësisë së reagimit dhe terapisë të mjekimeve ndaj sëmundjeve të ndryshme. Shteti gjithmonë ka vendosur rregulla të forta dhe ligje për mirëshëndetin, pavarësisht se çfarë sistemi ka pasur. Kjo është forcuar në sistemin demokratik, ku humanizmi kryefjalëzon mbi gjithçka . por duke u ndeshur dhe me etjen për fitim. Është për t’u evidentuar ky kujdes i veçantë dhe kontributi i asaj që quhet me të drejtë Mjekësi dhe që, me kalimin e shekujve, u përsos.

Mjekësia është shkenca që merret me mbrojtjen e shëndetit të njerëzve, me studimin e sëmundjeve të ndryshme dhe me parandalimin e me mjekimin e tyre. Mjekësia e përgjithshme, Mjekësia popullore, tërësia e mjeteve dhe mënyrave që janë përdorur brez pas brezi nga populli për mjekimet, parandalimin e sëmundjeve. Mjekësia ligjore është degë e mjekësisë, e cila merret me studimin
në më zgjidhjen e çështjeve mjekësore, që dalin në praktikën hetimore e gjyqësore. Mjeshtëria e mjekut- merret me mjekësi
Mjekësor- që ka të bëjë me mjekësinë a me mjekimin, i mjekësisë. Vizitë do të thotë ndihmë mjekësore. Raport mjekësor, komisioni (kontrolli) mjekësor. Bimë

mjekësore që ka veti shëruese që përdoret për mjekim. Mjekim - veprim sipas mjekoj. Mjekohem, mjekimi I plagëve. Qendra e Mjekimit, barnat e porositë që jep mjeku për t’u shëruar nga një sëmunje… Këto janë përkufizime dhe zbërthime në fjalësin shqiptar. Dhe ishte e domosdoshme të njihen nga kategoritë e njerëzve sipas shkallëve të arsimimit.

*
Nga vetë natyra njeriu është pjesë e natyrës (e saj) dhe e lidhur me të. Që në kohën e Hipokratit të madh (460-3760 p.e.s) mjekut më të madh e më me emër të të medicinës antike është folur për prejardhjen e sëmundjeve dhe paraqitjen e epidemive vdekjeprurëse. Njeriu që në kohët e lashta, kur nuk kishte nivele të specializuara për të ruajtur shëndetin ose për të mjekur sëmundjet e ndryshme i ka shfrytësuar bimët për ushqim, por ka diktuar edhe veprimin që realizonin ato në organizmin e tij. Ai vuri re se të njëjtat bimë me të cilat ai ushqehej kishin dhe aftësi kuruese, apo përdoreshin si ilaç për terapinë e sëmundjeve të ndryshme. Natyrisht për shekuj me radhë është punuar për të ndarë efektet e bimëve dhe karakteristikat e tyre mjekuese…

Çdo komb është i përkushtuar për mbijetesë duke shpenzuar mund dhe djersë, po kështu dhe sakrifica të paimagjinueshme për ekzistencë, por edhe në aspektin e shëndetit, një mund i madh psikologjik. Njeriu në shekuj ka përsosur përvojat e mjekimit dhe me zhvillim e botës e ka institucionalizuar këtë mbrojtje, por duke bërë eksperimente të mëdha dhe zbulesa. Edhe në Shqipëri kjo përvojë botërore dhe ajo vetiake e mendimtarëve të fushës së Mjekësisë është ngritur në art, ndaj ne, me shumë përpjekje, sot kemi një nivel të mire të trashëguar të mbrojtje së shëndetit të popullsisë…
Jo pa qëllim radhitëm këto frazime të mëpërparshme për një formë hyrësie për të pasqyruar thelbin e këtij shkrimi.

*
Kujdesi për shëndetin e njerëzve në Shqipëri është rritur me një tonalitet jo të zakonshëm, por e motivuar nga një lajtmotiv shumë domethënës: “Shëndeti i njeriut mbi të gjitha“ dhe tehu i veprimtarisë institucionale dhe aftësisë shëndetësore është rritur, pra institucionalizimin të mbrojtjes dhe të kujdesit shëndetësor gjatë ekzistencës së kombit tonë , parësi i është dhënë metodave të kurimit (terapisë popullore) me ekzistencën e shumtë të barërave prodhues të mbrojtjes së shëndetit, apo bimëve medicinale, një pasuri e jashtëzakonshme e territorit tonë të begatë… Vetë mjekimi nxori në pah njerëz të përkushtuar apo “mjekët popullore”, të cilët e zotëronin këtë art, luanin rolin e mjekut, madje arrinin që të bënin dhe “mikrooperacione” të çuditshme, por kuruese dhe suksesive… Që në organizmin e shtetit të parë shqiptar në fitimin e pavarësisë iu dha një rëndësi e madhe mbrojtjes së shëndetit të popullit, për të luftuar sëmundjet e tmerrshme të pranishme, të cilat sillnin humbje të mëdha njerëzore… Mandej një rëndësi iu dha specializimit të mjekëve në vendet me

përvojë të madhe në fushën mjekësore, “trupë” kjo mjekësore që, duke vepruar e ushtruar profesionin mjekut në vend, krijoi një përvojë të madhe dhe veproi me shumë zgjuarsi për të dhënë një kontribut të madh në mbrojtjen e shëndetit të njerëzve. .. Kjo u realizua në regjimin e Zogut, i cili pati një meritë të veçantë, pasi realizoi një hapje të madhe me botën dhe “importoi” aftësi të madhe në rritjen profesionale të mjekut si dhe në rritjen e autoritetit të tij… Pra u hodhën ca baza mbi themel. Më vonë mbi këtë bazë, por dhe me marrjen e masave të vazhdueshme si dhe me ngritjen e institucioneve mjekësore gjatë sistemit monist, me shkollimin në vend, me kontaktin me literaturën mjekësore bashkëkohore, iu dha një rëndësi të madhe procesit profesional dhe rritjes së aftësisë për të realizuar mbrojtjen e shëndetit të popullit… Kjo ishte një nga sukseset më të mëdha të këtij sistemi, ku me parësi u shkolluan dhe profesionalizuan shumë mjekë dhe specialistë, kuadro te mjekësisë, si dhe u ngritën shumë spitale, ambulanca duke shkuar ky shërbim i specializuar dhe i rreptë deri në njësinë më të vogël vendore, duke arritur deri në fshat, të cilët kishin ambulancë… Mjekët e specializuar jashtë vendit tashmë në Universitetin e Tiranës në Fakultetin e Mjekësisë kalonin në procese, trajnime, seminare,

specializime të kujdesshme dhe të detyruara si dhe në profesionalizëm në një drejtim, për qëllim adaptive… Madje ne këtu s’kemi ndërmend të përmendim edhe tej ideologjizimin e kësaj periudhe, por duhet të theksojmë se periudha 1945-1990 ka qenë një periudhë e sukseshme në Mjekësi dhe në ruajtjen e shëndetit të popullit, ku u hodhën hapa shumë të rëndësishme, bënë që njerëzit të jenë të shëndetshëm, të përballshëm dhe fitues me sëmundjet duke u rritur jetëgjatësia një tregues ky i mirë…Nejse, kjo nuk është në natyrën e këtij shkrimi, por duhet theksuar se shërbimi i mëparshëm mjekësor nuk njihte korruptimin, kërkesat e larta për ndërhyrje kirurgjikale, shpërblesën për këto ndërhyrje, të cilat, sipas të thënave, sot janë marrarendëse dhe shpesh herë organizohen vetëm ndërhyrje për pagesa të majme, kryesisht në operacione… Do të thotë ndonjeri dhe atëhere kishte ndonjë “nëndorë”, por, po të të kapnin, të pezullonin nga puna. Kjo procedurë ishte rregull, disiplinë dhe rreptësi. Kështu që profesionistët mjekë u aftësuan më tej dhe u ngritën në një stad të lartë veprues…

Nuk dua të përmend aftësitë e veçanta të mjekëve apo të atyre që fituan me përvoijën e madhe të punës edhe tituj të lartë shkencor në fushën e mjekësisë, të cilët janë të shumtë , jo vetëm në Tiranë, por në gjitha rrethet e Shqipërisë…

Doja të ndalesha paksa në Gjirokastër, nga e kam edhe origjinën time. Puna e mjekëve në këtë rreth apo në qarkun e Gjirokastrës ka qenë e jashtëzakonshme dhe duhet të evidentohet, të bëhen përçapje për të evidentuar këtë “arsenal” dijesh dhe përvojash dhe s’duhet të lihen në harresë njerëz të mëdhenj të përkushtuar. Në Gjirokastër të flasim me shuëm dashuri për doktorë të nivelit të lartë si Vasili Laboviti (I madh), Vasili Jorgji (i vogël ), Aleksander Kalivopulli dhe më të pastajmët: Filip Koti, Koço Andoni, Jorgo Kaçi, Tahir Bitri, Theodhori Rafti, Ksenofon Xhixho, Aleko Tefa, Stefan Aleksi, Jorgo Buka (për të cilin kemi shkruar dhe një monografi me thelb shkencor, por dhe të aspektit psiko-sociale, Laver Stroka e tjerë…

Një copëz interesante e intesitetit të veprimtarisë konsultuese
Ambulanca e lagjes më të madhe të qytetit të Gjirokastrës “18 Shtatori” është në një gjallëri si në çdo ditë. Njerëz të moshave të ndryshme presin për t’ u vizituar nga mjeket e specializuara, që tashmë kanë marrë autoritetin e mjekeve të familjes. Mjekja e përgjithshme Rajmonda Sinani dhe mjekja pediatre Margarita Jorgji, vajza e doktor Vasil Jorgjit (të vogël), kjo pasi në këtë periudhë në Gjirokastër ekzistonin dy Vasilë, që i përmendëm më lart, ky klasifikim ishte sipas moshës, “nunëzim” popullor, në një veprimtari vizitash intesive.
Njerëzit presin dhe flasin fjalët më të mira për nivelin profesional të kësaj ambulance. Mjekja Rajmonda Sinani, patologe ka vjet që ushtron profesionin e saj si mjeke. E specializuar në Universitetin e Tiranës në degën Mjekësi e përgjithshme, Mjeke Rajmona, një zonjë e vërtetë, dëgjon me vëmendje pacientët dhe pastaj e qetë me mprehtësinë, që e karakterizon dhe me shikimin zhbirues pyet, dëgjon si dhe këshillon pacientët.

Një rregull i plotë nga i cili duhet te merret shembull:
Kartela personale, sipas modulit të miratuar nga Ministria e Shëndetësisë
Kartela ka te emërtuar indetifikimin si dhe të cikluar Mjekun e Përgjithshëm Rajmonda Sinanin, gjeneralitetet e individit. Po kështu e specifikuar ISKSH, numri i kartelës personale, dita e hapjes së Kartelës, Nr. e Librezës shëndetësore, numrin e Sigurimit Shëndetësor, kategorinë e punesimit, grupin e invalidetit (në rast se ka ) si dhe numrin e pasaportës (kartës së identitetit, numrin e sigurimit shëndetësor, katrgorinë e punesimit, gupin e invalidetit (në rast se ka ) si dhe numrin e pasaportës (kartës së identitetit).

Po kështu në faqen ballore është shkruar dhe një element i rëndësishëm për reaksionin, grupi i gjakut e tjerë.
Çdo kartelë e është e pajisur me anamnezën e jetës. Me shënimet përkatëse të mjekes. Kjo është një paraqitje e parë thelbësore, ku dokumentacioini i kësaj Ambulance shendëtsore është i plotësuar më së miri, pa përmendur këtu vaksinimet, po kështu datat e vizitave, ankesat e të sëmurit, ekzaminimi objektiv, diagnoza, shënimet e mjekut ose të mjekëve që konsultohen. Një rubrikë e veçantë është dhe ekzaminimi edhe analiza, po kështu dhe trajtimi.

Të bie në sy një punë tejet e kujdesshme dhe profesionale nga pikëpamja tekstuale…

vijon...