Shkëmbim universal vlerash

II

Γιάννη Ντέντε



«Υποκλίνομαι

στηΓενέτηράμου»

*

Η φυγή είναι ένας πόνος μέγαλος, αλλά έχει και τον αντανακλαστικό...’Οταν είσαι υποχρεωμένος να φύγης από έναν τόπο, από μια αγάπη, από μια σύνδεση, αρχίζει να συνέρχεται ζωηρά, το συναίσθημα του χωρισμού, της συγκεκριμένης αναφοράς και έκφρασης του πόνου και του ψυχολογικού φαινομένου. Μια τέτοια κατάσταση είναι αντανάκλαση και ξέσπασμα είναι εκείνο της απομάκρυνσης από τον τόπο σου, « όπου έχεις γεννηθεί» και η αισθητικότητα του Τσιαγιούπι έχει δώσει με κοφτερά μολύβια και σα συμπέρασμα αυτού του τρόπου ζωής, οι άνθρωποι και σάμπως τα αισθήματά τους να τα έχουν δώσει με πινέλο αυτά βρίσκουν την έξοδο τους, την εκρηκτκότητα του δρόμου, προσπαθώντας γι αυτόν τον σκοπό μ’όλους τους τρόπους και φόρμες, του Ζαγορίτη, ανεξάρτητα που έχει πάει, πότε έχει φύγει από την γενέτηρά του αναγκασμένος από τις συνθήκες της ζωής ή να βρει μια καλίτερη ζωή, ξανά έχει γυρίσει στη γενέτηρά του πιο γελαστός από πριν, πιο προσεχτικός και ενδιαφερόμενος για το σπίτι του, και γι ‘ολα....». Τέτοιος είναι και ο δημιουργός αυτού του ταπινού βιβλίου, σου μια θεϊκή αγάπη κα θεραπεία της ψυχής, ο οποίος εκφράζει τα αισθήματά του, ξεπερνώντας κάθε πρόβλεψη, με καθοδηγητική πράξη «Γονατίζω μπροστά σου, ω, γενέτηρα μου», ... Είναι ένα μοτίβο που λέει πολλά, και εκφράζει πολλά, που θίγει και τις δύο κατευθύνσεις της σκέψης και των συναισθημάτων, αλλά και από τις πλευρές της γενέτηρας, η οποία καθρευτίζεται δυνατά, παράξενα και μεταβάλλεται σε μια ύπαρξη ανθρώπινη. Αλιτεραψιον παρατηρείται η χρήση των επιθέτων, μεταφορών, εκφραστικά στιλιστικά μέσα του ιδίου και του επιπέδου του, και τον αναγκάζουν να αναπνεύσει την γενέτηρά του και την θεοποιήσει!, την οποία προσκηνούν, χωρίς καμιά δυσκολία, παρατώντας κάθετί το Εγώ, που χαρακτηρίζει πολλούς και τους παρατηρείται σε πολλούς που αντιδρούν, διάφοροι ιδιοχτήτες, της ζωής. Σ’αυτό το στοίβο τον πολύ ενδιαφέροντα, οι άνθρωποι και χαίροντε και παρηγοριούντε και φρεσκάρουν την θύμησή τους, και δυναμώνουν την ενέργειά τους, που δεν έχει στερέψει ποτέ, σε καινούργια ταξίδια.

Φυσικά σε αυτή τη γενέτηρα, είναι εδάφη, είναι σπίτια, είναι και χαρές και λύπες είνα η ίδια ζωή, η σημερινή και η χτεσινή. Σ’αυτές τις περιοχές τις αξίόλογιες, έχουν ανεγιερθεί σπίτια μετά θάνατο.

Η γενέτειρα θεωρείται σαν ένα είδωλο, αχόρταγη να την κοιτάζεις, που αναζωογονεί τη θύμηση, μια κρυφή ανακάληψη γλυκά αναβλύζει και σε κάνει περήφανο, σ’ όλα τα μέρη της και στους όλους τους ανθρώπους, προπαντός σ’εκείνον που τον τραγουδάει η ψυχή του, ζητά να εισχωρήσει μέχρι τούς ζεστούς πόρους.



Χρηστάκη Φ. Σιαμπάνη I.W.A, W.P.S

1. Η ελπίδα μας τώρα, ετοιμασμένη



Τί είναι δυο πουλιά

που πετούνε,

στον ατέλειωτο ουρανό ψηλά,

έρχεται από το Στρασμπούργ μακριά,

μια είδηση για μας...

Τόσα χρόνια προσπαθούμε, τόσα χρόνια

με πόνο και μεράκι,

ζυγώνουμε στην Ευπώπη κοντά,

μέσα της είμαστε, τώρα πια...



4 Απρίλη 2009



2. Τι έχεις, που δε μιλάς τ’αηδονιού;



Σου μιλώ με τη γλώσα της μάνας

και το τραγούδι, με πόνο το λέω,

Ω, μενεξέ τ ‘Απρίλη.

Τι έχεις και δεν μιλάς τ’ αηδονιού;

Στα κάγκελα του παραθυριού

πρωί, χαράματα θε να’ρθω

Δυο λόγια θα ςου πω, μα την πίστη μου,...

Θα σε θέλω, όσο να πεθάνω...



Ω, μενεξέ τ ‘Απρίλη,

Τι έχεις, που δεν μιλάς στ’ αηδόνι;

Μανο είσαι, Μανο σε λένε,

Σήκωσε την κεφαλή σου, ω, κυρά,

γιαί έτσι αν πεις και το τραγούδι

να τραγουδήσουμε του πατέρα και της μάνας,

Ω, μενεξέ τ ‘Απρίλη,

Τι έχεις που δεν μιλάς στ’αηδόνι;

Είσαι όμορφη, παιχνιδιάρα,

Το μυαλό μου , πάει, μου το πήρες,

Γι αυτό άρχισα να γράφω

και στη ζωή μου να μην υποφέρω πλέον,...

Ω, μενεξέ τ ‘Απρίλη,

Γλυκόφωνα μιλάς στ’ αηδόνι...



3. ΠΑΡΑΤΑ ΤΗ ΖΗΛΙΑ ΠΕΡΑ ΓΙΑ ΠΕΡΑ

ΗΘΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΗ



Ο θεός μου έχει δώσει,

Να κρατήσω τα δικαιώματά μου

Είμαι δίκαιος και ευγενής,

κανέναν δεν θέλω νά ‘ χω ‘οχτρό»



Τι έχει το σπίτι που βουίζει,

Αρχίσανε τα χάλια μου,

Είμαι δίκαιος, προοδευτικός,

Κάθε δουλειά την έχω σταθερή...



Γιατί όσες τρύπες έχει ο τοίχος

τόσα χάλια έχει κι ο άντρας,

Λέγε σ’αυτούς που δεν το νιώθουν

Τη Ζωή να μη την ανακατεύουν...



Είμαι και λίγο πονηρός,

και κέρατα δεν έχω,

Αλλά όλοι από πίσω μου ξεθυμαίνουν,

Καλίτερα μίλα για καλοσύνες,



Άφησε, παράτα τις γρουσουζιές...



Ο Πονηρέ, εγώ ο καημένος,

Έβγα λίγο έξω, γιατί έχω λίγο δουλειά,

Κράτα καλά την γυναίκα και τα παιδιά,

γιατί τα μάτια σου θα σου θαμπώσουν.



Τέτοιος είμαι και τέτοιος θα μείνω,

κανένας δεν μου κλαίει τα χάλια μου

και τους καημούς,

Και σαν κοιμούμαι, αρχίζω να ονειρεύομαι,

«Τη γυναίκα και τα παιδιά όλοι μέσα»...



Ω πανούργιε, πονηρέ με χάλια,

είναι, για τσομπάνους με τσαγκάδια,

γιατί έχεις μια γυναίκα μανάρι

Κι αν δεν την κρατήσεις, σου’ φυγε για πάντα!



Η γυναίκα πολύ παραπονιέται

Γιατί έχει έναν άντρα, που τον πήρε το ποτάμι.

Δεν υπαρχει μέρα που να μη φάγει ξύλο,

από τη Δευτέρα ως το Σαββάτο...



Άφησέ με να σου δώσω μια παραγγελιά,

τη γυναίκα να την κρατήσεις στην αγκαλιά,

παράτησε την ζήλια,

γιατί μ’αυτήν δεν φτάνεις ένα χρόνο πια ...

Θα σε θέλω, όσο να πεθάνω...



Ω, μενεξέ τ ‘Απρίλη,

Τι έχεις, που δεν μιλάς στ’ αηδόνι;

Μανο είσαι, Μανο σε λένε,

Σήκωσε την κεφαλή σου, ω, κυρά,

γιαί έτσι αν πεις και το τραγούδι

να τραγουδήσουμε του πατέρα και της μάνας,

Ω, μενεξέ τ ‘Απρίλη,

Τι έχεις που δεν μιλάς στ’αηδόνι;

Είσαι όμορφη, παιχνιδιάρα,

Το μυαλό μου , πάει, μου το πήρες,

Γι αυτό άρχισα να γράφω

και στη ζωή μου να μην υποφέρω πλέον,...

Ω, μενεξέ τ ‘Απρίλη,

Γλυκόφωνα μιλάς στ’ αηδόνι...



3. ΠΑΡΑΤΑ ΤΗ ΖΗΛΙΑ ΠΕΡΑ ΓΙΑ ΠΕΡΑ

ΗΘΙΚΗ ΣΥΜΒΟΥΛΗ



Ο θεός μου έχει δώσει,

Να κρατήσω τα δικαιώματά μου

Είμαι δίκαιος και ευγενής,

κανέναν δεν θέλω νά ‘ χω ‘οχτρό»



Τι έχει το σπίτι που βουίζει,

Αρχίσανε τα χάλια μου,

Είμαι δίκαιος, προοδευτικός,

Κάθε δουλειά την έχω σταθερή...



Γιατί όσες τρύπες έχει ο τοίχος

τόσα χάλια έχει κι ο άντρας,

Λέγε σ’αυτούς που δεν το νιώθουν

Τη Ζωή να μη την ανακατεύουν...



Είμαι και λίγο πονηρός,

και κέρατα δεν έχω,

Αλλά όλοι από πίσω μου ξεθυμαίνουν,

Καλίτερα μίλα για καλοσύνες,



Άφησε, παράτα τις γρουσουζιές...



Ο Πονηρέ, εγώ ο καημένος,

Έβγα λίγο έξω, γιατί έχω λίγο δουλειά,

Κράτα καλά την γυναίκα και τα παιδιά,

γιατί τα μάτια σου θα σου θαμπώσουν.



Τέτοιος είμαι και τέτοιος θα μείνω,

κανένας δεν μου κλαίει τα χάλια μου

και τους καημούς,

Και σαν κοιμούμαι, αρχίζω να ονειρεύομαι,

«Τη γυναίκα και τα παιδιά όλοι μέσα»...



Ω πανούργιε, πονηρέ με χάλια,

είναι, για τσομπάνους με τσαγκάδια,

γιατί έχεις μια γυναίκα μανάρι

Κι αν δεν την κρατήσεις, σου’ φυγε για πάντα!



Η γυναίκα πολύ παραπονιέται

Γιατί έχει έναν άντρα, που τον πήρε το ποτάμι.

Δεν υπαρχει μέρα που να μη φάγει ξύλο,

από τη Δευτέρα ως το Σαββάτο...



Άφησέ με να σου δώσω μια παραγγελιά,

τη γυναίκα να την κρατήσεις στην αγκαλιά,

παράτησε την ζήλια,

γιατί μ’αυτήν δεν φτάνεις ένα χρόνο πια ...

ΣΥΝΤΟΜΟΣ ΛΟΙΡΙΖΜΟΣ ΠΟΥ ΣΟΥ ΤΡΑΝΤΑΖΕΙ ΤΗΝ ΨΥΧΗ



1. Όπως το Φεγγάρι

βγαίνει στα βουνά,

Ψέματα μη μου λες,

μη με ξεγελάς,

Σ’αγαπώ έτσι όπως είσαι...

Γι αυτό ζήσε φρεσκάτη...

Είσαι όμορφη, παιχνιδιάρα,

σαν το Φεγγάρι

που βγαίνει στα βουνά...



2. Όσο να πεθάνω μη ξεχνάς

πως εγώ σε θέλω,

μη μ’αφήνεις να υποφέρω...

Δικός σου είμαι

Ολοζωής,

Όσο ν’αλλάξω

τη ζωή.

Μη ξεχνάς

πως εγώ σε σ’αγαπώ,

δεν θέλω εσύ να υποφέρεις, ...

Μ’ολο που είμαι σε ξένον τόπο

δεν περνάει μέρα

που να μη σε οραματίζομαι.



3. Στίχους με λουλούδια σου χαρίζω,

δεν είμαι ποιητής, ούτε συγγραφέας,

ούτε μοιρολόγος να σε κλαίγω,

είμαι ένας άντρας με λογική,

που σε κάθε πράγμα βάζω μια τελεία, ...

Γι αυτό άρχισα να τραγουδώ

Στίχους λουλουδιών να σου χαρίσω.



4.

Μια προσπάθεια, σε παρακαλώ

Αχ, τούτη η καρδιά που κλαίει

ζητάει συλυπητήρια, προσπάθα

μια λέξη πές μου,

που η καρδιά μου να μη υποφέρει...

Για χρήματα και τον άνθρωπο



Οι επιθυμίες, τα μεγάλα όνειρα,

μη τα αξιοποιείς με τα χρήματα,

γιατί το χρήμα έρχεται και φεύγει

τον άνθρωπο όμως δεν τον βρίσκεις ξανά...



*

Πώς θα τον νιώσεις ποτέ τον θρήνο,

πες μου, η δουλειά πήρε τέλος

να μη θεωρώ τον εαυτόν μου ξένο...

Ενώπιόν σου ορκίζομαι:

«Ποτέ όμως κι αν νιώσεις το θρήνο».















































Ω ΕΡΩΤΑ , ΠΟΥ ΜΕ ΕΛΙΩΣΕΣ



Τα μάτια μου έχουν μείνει σκεφτικά,

γράψε μου δυο λόγια,

γράψε μου,

την όμορφη γραφή σου να την είχα για χαρά

Είσαι ένα όμορφο λουλούδι «ω, Θέ μου!»,

Όλη την μέρα μου βγαίνεις στο παράθυρο,

και μου κάνεις με νόημα.

Για σένα είμαι τελείως τρελός.

Ω, έρωτα, που με έχεις λιώσει.

Φαντάζομαι και ζω μ’ελπίδα,

ξέρω πως μια μέρα θε να πεθάνω,

είσαι ένα λουλούδι παλικάρι,

το άρωμά σου το νιώθω κάθε μέρα.

Είσαι ευλογημένη απ’ολες τις θεότητες...



Ύστερα από αυτά τα λογάκια μου,

ας μας ευλογήσει ο θεός,

Έντιμα πρόκειται να ζήσουμε

εμείς οι δυο οι αγαπημένοι.

ΤΑ ΧΕΙΛΗ ΜΟΥ ΘΑ ΣΤΑ ΔΩΣΩ ΜΟΝΟΣ ΜΟΥ



Στην ΤΟΠΟΒΑ βγήκα και στάθηκα

ξανά μου πέρασε η δαχτυλιδένια μέση

με τα μάτια μου τη συνόδεψα,

κι αυτή με τα δικά της μάτια με συνόδεψε,

μέχρι τη βρύση με κάλεσε:

«Ασεμε, ω νεαρέ, άφησέ με ήσυχη»...

«Ω, κοπέλα, κόρη του βοσκού,

σαν μου βγαίνεις μπροστά στη στάνη,

με λουλούδια στο τέλος, του φουστανιού...

Είσαι ένα αληθινό αστέρι,

Γι αυτό θα σε πάρω τον ανήφορο,

Η ζωή θα γίνει πιο όμορφη,

αλοίμονο ποιος «παντρέυεται» με σένα.















Η ΕΛΠΙΔΑ ΜΟΥ ΚΡΑΤΗΣΕ ΤΗ ΖΩΗ



Γράφω κάτι σειρές για τον εαυτόν μου,

Γεννημένη και μεγαλωμένη σε δυστυχιές,

Μεγαλωμένος με βάσανα και κακομοιριές,

κανένας δεν μας ελογάριαζε,

γιατί είμασταν ξυπόλητοι και χωρίς ρούχα,

γιατί είμασταν και νηστικοί,

χωρίς ήλιο και νηστικοί,

χωρίς ήλιο και φεγγάρι

Λιγοστοί είχαν χρήματα,

Αχ, εσύ παροιμία,

«αυτός που παίρνει τον Καλιά ,

Οι άλλοι τραβούν σβάρνα,

στο σχολείο ήμουν ο πρώτος,

μα τι τα θέλεις, δεν το’χω κέρδίσει, ο καημένος,

την μέρα που έγινεαν τα αποτελέσματα,

δεν μου χαμογέλασε η μαθητία,

μου πάει η ζωή με παραμύθια,

Κάποια μαύρα, μερικά με άσπρα,

ντυμένα σαν όμορφη νυφίτσα,

στην ζωή με κράτησε η ελπίδα,

κι η πίστη στο ΘΕΩ,

έτσι μου περνάει η ζωή

για τους άλλους τις ευχές για καλή ζωή.»

ΚΑΡΔΙΑ ΚΑΙ ΨΥΧΗ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΜΕΝΕΣ



Εκείνη η ξανθή και η λιανόψηλη,

άσπρη σαν μια χιονόσφαιρα

πόσο ευχάριστη αυτή η ευγενικιά,

Τούτη η Ντονίκα, κοπέλα της ΜΤΙΜΠΡΑΣ,

μόλις την είδα μου έλαμψε το μάτι,

Είπα: «Τούτη η στάση είναι δική μου!»

Το κεφάλι γύρισε, με κοίταξε,

η καρδιά μου σκίρτησε.

Δυο σταγόξες δάκρυα από τα μάτια της κύλησαν,

Εμπροστά της στέκονταν το παλικάρι,

Φλόγα στην καρδιά , άναψε η ψυχή.

Το Φεγγάρι φίλησε το αστέρι,...

Η καρδιά και η ψυχή θερμάνθηκαν

από τη Ντιμπράνα, την κυπαρισσένια.

Στο βορά της Αλβανίας

έγραψα στίχους αγάπης...

























Σ’ ΕΜΨΥΧΩΝΕ - ΣΕ ΚΡΑΤΑΕΙ ΖΩΝΤΑΝΟ



Ω, μωρή, Ζαγορίσια παλικάρα,

τι έπαθες που, έμεινες ορφανή;

Έχεις αφήσει εντυπώσεις και θύμησες,...

Σε σένα γεννήθηκα, μεγάλωσα,

φωτιά και τραγούδι είχα ολημερίς.

Εσύ είσαι μια επαρχία...

Με πηγιές και φλόγα καρδιάς.

Πάνω στην περήφανη κεφαλή σου

στέκουν δάση και βουνά.

Εσύ έχεις αντίκου το ΔΕΜΠΕΛΗ

σου δίνει ανάσα, σε κρατάει ζωντανό...



ΣΤΙΧΟΙ ΣΤΕΦΑΝΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΓΕΝΕΙΣΗ ΜΟΥ



ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΣΤΕΦΑΝΙ ΤΩΝ ΛΟΥΛΟΥΔΙΩΝ



Ζαγοριά σ’αγαπώ πολύ,

με μεγάλωσες από τα παιδικά μου χρόνια,

σαν η μάνα που μεγαλώνει ένα παιδί.

με πάθος και με επιθυμία...

Από σένα κυλάει ένα ποτάμι,

τα βουνά σαν φρούρια σου στέκουν,

σ’αυτά τά μέρη τα’όμορφα

Όλο χορτά και τρεντελίνες,

Ήταν φωλιές αηδονιών,

είσαι και τέτοια θα μείνεις,

Ζορκάδι πάνω στις πέτρες,

Γενήθηκες, πολύ καλά..

ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΣΤΕΦΑΝΙ ΤΟΝ ΠΟΤΑΜΩΝ



Για τον ΤΣΑΓΙΟΥΠΙ τραγούδια τραγούδησες,

για τον ποιητή, την μόρφωση, συγγραφέας,

της Πατρίδας,

Φως λαμπρό έκανε τη ΖΑΓΟΡΙΑ,

πόσες πένες σήμερα γράφουν

και τιμούν τον ποιητή ΤΣΑΓΙΟΥΠΙ,

ψηλά σηκώνουν την περηφάνια,

τον ποιητή μεγάλο και περήφανα,

τον ποιητήμεγάλο και περήφανο, ...

Σου υποκλίνομαι ποιητή μας,

Αιώνιε, οβελίσκε,

δεν έχεις πεθάνει, είσαι ζωντανός

ζωής λουλούδια έχεις πάνω στον τάφο σου.



ΤΟ ΤΡΙΤΟ ΣΤΕΦΑΝΙ ΤΩΝ ΛΟΥΛΟΥΔΙΩΝ



Σαν η πέρδικες στα βουνά,

κι οι λιονταρισιές κοπελιές

Το Δεμπέλι σαν σπίθα ανάβει,

λάμπει η σπίθα στα πριόνα

Τα παιδιά στη δουλειά σαν τα ζορκάδια,

αστραφτερό νερό απ’το βουνό,...



ΤΟ ΤΕΤΑΡΤΟ ΣΤΕΦΑΝΙ ΤΩΝ ΛΟΥΛΟΥΔΙΩΝ



Ζαγοριά, βουνό με αετούς δεν ξεχνιούνται...

Εκείνα τα βουνά, πάνω απ’τα σύννεφα,

δεν τα φόβισε ο φόβος ούτε ο πόλεμος.

Η επαρχία σ’αυτές τις λαγκαδιές.

Είναι ύμνος απ΄την ιστορία,

δε φοβήθηκε, όχι τον πόλεμο,

έλαμψε η γενεότητα, η παληκαριά...



ΤΟ ΠΕΜΤΟ ΣΤΕΦΑΝΙ ΤΩΝ ΛΟΥΛΟΥΔΙΩΝ



Ζαγοριά, πολύ σε θέλω,

με μεγάλωσες σαν παιδί,

σαν η μάνα που μεγαλώνει το γιό της,

με καημό και επιθμία.



ΤΟ ΕΚΤΟ ΣΤΕΦΑΝΙ ΤΩΝ ΛΟΥΛΟΥΔΙΩΝ



Ο ΖΑΓΟΡΙΑ ψηλόσωμη,

εσένα και του ποταμού σ’άναψε φωτιά

χιονισμένα,

Τα παιδιά φύγανε στα βουνά,

«Δύσκολα» είναι να γυρίσουν πάλι,...

Σ’αυτές τις μέρες, της Ζαγοριάς

Τα παιδιά δεν τα πιάνει ο ύπνος,

σαν εφύγαν μετανάστες,

όρμησαν σαν μια φουρτούνα.

Εσύ , ω, Ζαγοριά μου,

Όλο μυρωδιές και τρεντελίνες,

Ξανά δεν ξεχνάς την ησυχία

Σήμερα πάλι, την ησυχία δεν δέχεσαι...

Ω, πόσο πολύ πάντα θορυβούσες.

Ω , μωρή Άσπρη Ζαγοριά,

Όπως σήμερα «στοπ» στην ξενητιά.



Εσύ τόσες φορές αδυνάτησες,

Από τα παιδιά που σου φύγαν μακριά.

Για σένα ω, Ζαγοριά μου,

όπου η μάνα μου μ’έχει γεννήσει,

Σήμερα μου κλαίνε τα μάτια,

και μου φαρμακώθηκε η καρδιά.



Αχ, τα παιδιά σου αυτά, ω μάνα,

μοιάζουν σαν οι εργατικές μέλισσες,

φεύγουν , φέυγουν σε μακρυνά μέρη,

αλλά ξαναγυρίζουν...

Και φρούριοΖαγοριά μου,

θα γεμίσει πάλι με μέλι.

ΤΟ ΣΤΕΦΑΝΙ ΕΒΔΟΜΟ ΤΩΝ ΛΟΥΛΟΥΔΙΩΝ



Αυτοί είναι στίχοι της καρδιάς,

γραμμένοι με το άρωμα της τρεντελίνας,

γραμμένη με τη μύτη της πένας,

με το άρωμα της πιο καλίτερης...

Σου γονατίζω γεννέτειρά μου.

Στις φλέβες μου νιώθω το πεθυμιά



Στολίζομαι στην γνώμη και στο κεφάλι

Με στεφάνι και λουλούδια δάφνης...



















Το συναισθημα για το τριανταφυλλο

Αφιερομένο Π.Υ



Νύφη - κοπέλα με φρύδια σαν στεφάνι,

τι έχεις που δεν μου μιλάς;

Είσαι μια μικρή δροπολίτισσα,

εγώ σε πλησίασα , εσύ μου έφυγες...

Τούτη η καρδιά που σου μιλάει,

Σ’αγαπάει, γι αυτό σου λέει «Γειά σου»!

Ανηξιάτικο στεφάνι στο κεφάλι,

πάνω σ’αυτό έπεσαν τρεις σταγόνες δάκρυα,...

Για σένα μιλεί η ειλικρίνια,

Για αυτό άρχισα να γράφω,

για τα κατσουρέλια μαλλιά σου,

για τα πράσινά σου μάτια

τη ζωή θα την κάνω τριαντάφυλλο,

η καρδιά μου’ άρχισε να τρέμει

από την αρχιτεκτονική σου...

Είσαι όμορφη ω, Δροπολίτισσα,

έχεις τη φωνή του μπιρμπίλη,

το στόμα σαν κουτί χρησαφένιο,

τα φρύδια σα γεφύρι λυγιστό,

η μέση σου τόσο λεπτή,

σ’έχω μέσα στην καρδιά μου,

το συναίσθημα που έχω θαυμάζει τα μάτια,

αντάμωσε η αστέρω με το αστέρι,

από πού γεννήθηκε έτσι η αγάπη;

Πόσο γρήγορα μεγάλωσε το Κυπαρίσι!

Ω, Αργυρόκαστρο, που είσαι η μάνα



Ω, Αργυρόκαστρο, που είσαι η μάνα,

Είσαι αστέρι, που φωτίζει πολλούς τόπους,

πάνώ στους πλάτες σου,

ένα βουνό με τραγούδια.

Εσύ είσαι μια σπάνια ομορφιά,

Με λιθόστροτους δρόμους στην ομάδα,

μαύρες πέτρες, άσπρες πέτρες,

με χαλιά σ’έχουνε ντύσει,

να ζήσεις πολλούς αιώνες,

συγκίνηση και μεγάλη αγάπη,

γιατί έχεις ζήσει σε πολλά χάλια!





Η καταραμένη σκιά



Πήρα την πένα και θα γράψω,

για την καταραμένη σκιά,

πολλά χρόνια που έχω φύγει,

αλλά ποτέ δε σε ξεχνάω.

Τα παιδικά μου χρόνια μου θυμίζουν,

Νιώθω τον εαυτόν μου σαν βασιλιάς,

Ωχ, πως θυμάμαι τη στάνη μου,

κι εσένα κατσικάκι μου παρδαλό!

Δάσος μεγάλο, γεμάτο με φύλλα,

λευτοκαρριές, βαλανιδιές,

όλα σε στολίζουν,

αχ, πάλι πως ονειρεύομαι,

να ζήσω πάλι μέσα στο δάσος

τραγούδια καμπάνας,

τραγούδια γιδιών,

σαν ένα θαύμα από τη φύση!...

Όσες φορές περνώ απ’αυτό το μέρος,

το καθετί και το όμορφο ενθυμούμαι,

τις ομοφιές του τόπου μου,

όλο γεύση, με μεγάλη έννοια.

ΕΣΥ, Ω ΜΑΝΑ ΜΟΥ Μ’ΕΧΕΙΣ ΒΥΖΑΞΕΙ...



Φυσάει αεράκι, τα φύλλα κουνιούνται,

ο δρόμος ανεβαίνει πάνω προς τα πάνω,

στο γκρεμισμένο σπίτι.

Η Φλιούτουρα μου μιλάει ανώμαλα

κάτι έχει, κάτι έχει συμβεί,

τη φίλησα, της χάιδεψα το μέτωπο,

ξύπνησε, μ’ έσφυξε δυνατά,

δυο σταγόνες δάκρια κύλησαν στα μάτια, ...

Τη ρώτησα και μου είπε:

Όνειρο για τη μάνα μου ζητώ,

Πληγή στην καρδιά μου έχει μείνει.

Εσύ, ω μάνα μου, μου έχει δώσει γάλα,

τα χείλη μου έμειναν ξηρά,

είμαι σαν ένα λουλούδι τρεντελίνα, ...

το αηδόνι άρχισε να κελαηδάει

και προς σε μένα πετάει,

με πλησίασε και μου είπε:

« Με σένα δεν γίνοντε αστεία».

Η Φλιούτουρα άλλαξε σπίτι.

Στο Αηδόνι πάει και κάθησε,

οι δυο μαζί πήραν το τραγούδι,

τραγούδησαν στον Ηλιο,

τραγούδισαν στο Φεγγάρι!





Ω, ΣΠΑΝΙΟΙ ΑΓΓΕΛΟΙ!



Δυο αισθηματάκια για σας θα γράφω,

φάρμακο για την ψυχή μου «την παλιά».

Δυο αστέρια απ’τον ουρανό ξεκόπηκαν,

κι έπεσαν,

Η Πεταλούδα Έλσα

και περιστέρι Μικλοβάν...

(Πόσα χρόνια πέρασαν

και χώρισαν απ’τη ζωή).

Το όνειρό μου τα θωρεί

σάμπως είναι κοντά μου,

Το σώμα μου τρέμει,

η καρδιά μου κλαίει,

μπουκέτα με λουλούδια

σας φέρνω αυτού...

Η θύμηση σας ζωντανή

στο μάρμαρο,

Ω, ψυχές του μπαμπά,

ω, ΣΠΑΝΙΟΙ ΑΓΓΕΛΟΙ!...

Η ψυχή σας κλαίει με τη μητέρα,

Οι αδερφές παίζουν,

ευχαριστιούνται,

με την αδερφή και τον αδερφό,

Τ’Ουρανού ο χορός άσπρο όνειρο.

Το μήλο του GOLLSUORTH



Ένα μήλο στη στιγμή τα λουλούδια

του ξεφούντωσε, ...

Ο Χειμώνας έφυγε με καταιγίδες

και αστραπές,

Αστράφφτει ο Ήλιος,

ο Ουρανός με το γαλάζιο του χρώμα,

ξεχωρίζει, το αχανές.

Φεγγοβόλησαν τα μάτια...

Το Άρωμα συμπληρωσε το σπίτι,

σα λουλούδι μηλιάς

φωτίζει το σπίτι η νύφη.



Στα πρόσωπα των ανθρώπων

βασιλεύει η αρμονία,

Η Αλεξάνδρα περπατάει σα μηλιά,

Η Βαρβάρα μοιάζει σα νεράιδα,

Η Φροσύνη που είναι η πιο μηκρή,

Πόσο όμορφα κάνει κάτι νάζια.

Λουλουδίζει η ζωή σαν το μήλο,

στην ψυχή μου ησυχάζουν οι ευτυχίες

πού έχει πλούτο πιο μεγάλο,

εκτός από τις τρεις κόρες μου, τις γλυκιές.









Όμορφος ξενητεμός, ...

Έτος 1990



Στη μάνα ελληνίδα Αφροδίτη



Της φίλησα το μάτι

της όμορφης ελληνίδας, Αφροδίτης,

της άγγιξα τη γνώμη της.

Για μια στιγμή ένοιωσα ευτυχισμένο

τον εαυτόν μου,

Σάμπως είχα στις φλέβες μου

την Άνοιξη...

Η έξυπνη ελληνίδα μου κατάλαβε,

την ψυχή μου,

Τα χάλια μου κατάλαβε,

το τί υποφέρω,

‘Αρχισαν να λάμπουν

οι σκέψεις μου,

‘Οταν μου είπε:

«Για σένα η πόρτα

του σπιτιού μου είναι ανοιχτή!»

ΕΧ, Ο ΜΑΝΑ ΕΛΕΝΗ

Στην ελληνίδα μάνα



Εχ, ω μάνα Ελένη, τι φλωρί καρδιά έχεις,

σαν μάνα με περίμενες, σαν παιδί σου σε ήθελα,

η αγάπη ήταν μεγάλη σαν οι καταράχτες,

η αγάπη σου μας λιγόστεβε τους καημούς...

Το ήξερες ότι μακριά εχ, πολύ μακριά,

η καημένη μου μάνα περίμενε κάποια είδηση,

Με κοιτούσες Ελένη- μάνα μέσα στα μάτια μου

Όπως η μάνα κοιτάζει τη ζωή του παιδιού της.

Όταν μια μέρα είδα δάκρυα στα μάτια σου,

σε ρώτησα μάνα- Ελένη στενοχωρημένος:

«Γιατί κλαις, ποια είναι η αιτία;...

«Εχ, μωρέ παιδί μου, μου είπες, είμαι πληγωμένη».

μου απομάκρυνες όλη την πικράδα»,

που είχε μια μάνα για το παιδί της!»

Γιατί ένας θάνατος τόσο αναίσθητος

να πάρει το μοναχοπαίδι...

Εχ, ω, μάνα Ελένη, η δεύτερή μου μάνα,

της σκούπισα τα δάκρυα που τρέχαν απ’τα μάτια της,...

Και με καημό της μάνας, μου τό ‘πες στα γρήγορα:

« Σ’ευχαριστώ, παιδί μου , και να μη σε χάσω!»

ΠΟΣΟ ΩΡΑΙΟ ΗΤΑΝ ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ



Ποιος μας περίμενε με ανοιχτές τις πόρτες¨

Ποιος μας είπ娻Ελάτε μέσα!»

Καθίστε σαν στο σπίτι σας...

Μη θεωρείται τον εαυτόν σας ξένον...

(Τώρα αρχίζει το όνοιρό σας).

Ποιος μας χώρισε τη μερίδα ψωμιού,

εκείνα τα χρόνια που αλλάξαμε δρόμο,

ποιος μας έντυσε, ποιος μας πόδεσε,

και μας βρήκε δουλειές;

Ποιος για μας έχει κάνει θυσίες,

για να αποφύγομε τη φτώχια,

και σε ξένα σπίτια

να αισθανώμασταν σαν άνθρωποι του σπιτιού;

Πόσοι στη χώρα μας να δυμιουργούμε

την αδύνατη Δημοκρατία;

Ποιος μας χάρισε τη φιλία,

τον εαυτόν μας δεν τον νιώθουμε ξένον;

Ο φίλος ελληνικός λαός της Ελλάδας,

του το χρωστούμε σόλη μας τη ζωή,

Ποιος μας χωρίζει με τους γειτόνους,

Ποιος μας έβαλε νόμους πολέμου;

Ποιος μας έκλεισε τα σύνορα;

Με συρματοπλέγματα, και τουφεκιές,

Η Ελληνική γλώσσα κάποτε ξένη,

τώρα είναι και η γλώσσα του σπιτιού μας.

Τα χέρια ανοίγει όμορφα η αλβανική γλώσσα,

δυο γλώσσες, - μήνυμα αδελφοσύνης,

τόσα χρόνια έχουν περάσει,

τόσα χρόνια φιλίας, όλο χαρά

Λάμπει η ψυχή σαν αδέρφια

που αγκαλιάζονται.

Αυτό μας θέλει η καρδιά μας...

(Πόσω όμορφο ήταν το ΟΝΕΙΡΟ!)...





ΤΟ ΝΕΡΟ ΡΕΕΙ ΣΑΝ ΚΡΥΣΤΑΛΟ

ΣΥΝΔΕΕΤΑΙ Η ΚΑΡΔΙΑ ΜΕ ΤΩΝ ΩΚΕΑΝΟ



Στο σπίτι κοντά στο χείμαρρο,

βουίζει η χαράδρα του Βυρού...

Το νερό που τρέχει σαν κρύσταλο

έχει σχέση με το ωκεανό....!

«Οι κοπέλες και τα παιδιά το λένε,

Εκεί γενάται η λάμψη του ματιού.

Φιλιούντε το Φεγγάρι με το αστέρι,

ξάφνου αρχίζει η αγάπη,

λουλουδιάζουν όλα τα λουλούδια,...

Κι ο γαλάζιος ουρανός με μαράκι,

Το μάτι κλείνει φαπ, και φαπ!...

Εδώ αρχίζει ο χορός,

Το τραγούδι διαλαλάϊ,

Έξω ομορφιά μέσα ομορφιά,

Έτσι όπως το θέλει η καρδιά,

το νερό τρέχει σαν κρύσταλο,

ενώνεται η καρδιά με τον ωκεανό...

Το μάτι του ούτε μια σταλιά δεν κλείνει



Ω, Αργυρόκαστρο στη βουνοπλαγιά,

γέννησες τον Μπάγιο και Τσερτσίζι,

να πολεμήσουν τους Οσμανλίδες, ...

Ο Τσιέλιος με το Ναγάντ στο χέρι

διαταγή δίνει να μαζευτούν πολλοί,

στον Πλάτανα στο Μασκουλόρι,

εκεί που χύθηκε πολύ αίμα!

Είναι οι γεναίοι της λευτεριάς

αντιστέκονται στα μπουλούκια,

φύγε πίσω, εχθρέ,

που είσαι μπροστά μας,

πολεμάς με καπετάνιους

που υπερασπίζονται τον τόπο τους

με γεναιότητα και με αίμα,

Στην Τσέπο στο Μαναστήρι,

πολεμά ο καπετάνιος ο Τσερτσίζης

το μάτι του ούτε μια σταλιά δεν κλείνει, ...

τον Μπιμπάσι παγιδεύει:

«Δεν έχεις που να πας μωρέ γεζίτι, ...

«Εμένα με λένε Καπετάν ΤΣΕΡΤΣΙΖΙ!»

στο καλντερίμι που περνούσε,

οι σφαίρες «μπίμπο» μέσα στο στήθος του...

Ω, Αργυρόκαστρο φημισμένο,

γέννησεις τον Τσερτσίζι

και άλλους με ψυχή

δυνατή και μαρμάρινη.

Hedhja e materialit ne gjuhën greke është e nevojshme, pasi pas gjuhës amtare pasionantët e letërsisë shqipe, lexuesit e pse jo dhe studiuesit, që janë të emigruar në Greqi (pra shqiptarët) u jepet mundësi që të krenohen me vendlindjen e tyre, duke e lexuar edhe në gjuhën greke materialin dhe ua servirin edhe miqve të tyre grekë, që janë tashmë të shumtë dhe dashamirës.
Pershendes familjen time që është emigrante në Greqi.

Jani Dede

Jo pa qëllim ky material u hodh e dhe në gjuhën angleze...

Kjo bëhet me qëllim universal dhe shkembim vlerash.

Gjuha angleze sot ështe gjuha e përbotshme dhe ajo "sjell" lexues të shumtë. Kështu Forumi "Bashkimi Kombëtar" tërheq vëmendjen edhe për Letërsinë.

Mire shume po sikur te na e sillje materialin edhe ne gjuhen angleze e ate shqipe qe ta kuptojme se per çfare behet fjale per ne qe nuk e dime greqishten moderne...

Te falemnderit,
Mergimtari.

Ju faleminderit per mirekuptimin.
Materialin ne gjuhen shqipe dhe angleze e keni te "Perulem para vendlindjes sime" poezi nga Jani Dede. Mund ta lexoni.
Kristaq F. Shabani

JOTA FOTIADHU-BALLAFUTI



ΓΙΩΤΑ ΦΩΤΙΑΔΟΥ-ΜΠΑΛΑΦΟΥΤΗ









Me zogjtë e bardhë të qiellit



Με τ’ασπροπούλια τ’ουρανού



With the white birds of the sky

CON GLI UCCELLI BIANCHI DEL CIELO











Skematizoi Leta Kucohera











JOTA FOTIADHU-BALLAFUTI



Me zogjtë e bardhë të qiellit

Με τ’ασπροπούλια τ’ουρανού

With the white birds of the sky

CON GLI UCCELLI BIANCHI DEL CIELO





Përmbledhje poetike







Redaktor letrar: Kristaq F. Shabani I.W.A, W.P.S.



Përkthyes nga origjinali greqisht I librit “Me zogjyë ebardhë të qiellit”:

Kristaq F. Shabani, Kosta Gaxhoni

Përkthyes nga origjinali greqisht “ Me hënë të plotë u ngjize”

Aristotel Spiro

Përkthimi në anglisht realizuar nga : Dritan Kardhashi

Përkthimi në italisht: Aleksandra (Majlinda ) Shabani



Art grafik tekstiv dhe kopertina ideuar nga Ylli Ζaho dhe Kristaq F. Shabani

Skicimet nga Leta Kucohera, poete, piktore

Botimi ι këtij libri bëhet në kuadrin e nismës” Poezia bashkëkohore”



Shtypur në Shypshkronjën e Shtëpinë Botuese “Marin Barleti” Tiranë, 2009 nën kujdesine Lidhjes së Krijuesve “PEGASI” ALBANIA

Copyright Jota Fotiadhi Ballafuti, 2009



Adresa e autores



JOTA FOTIADHU-BALLAFUTI

EPTANISOY 16 A

153 41 AGIA PARASKEVI

ATHENS, GREECE

TEL: ++302106003765



Γιώτα Φωτιαδου-Μπαλαφούτι

Επτανήσου 16 Α

15341 Αγία Παρασκευή

Αθήνα Ελλάδα

Τηλ ++30210 6003765