ÇËSHTJEN ÇAME E SHTYPIN GREKO-FANARIOTËT

Cameria ka nje siperfaqe te pergjitshme pre 9. 203 km katrore dhe perbehet nga tri nenregjione: 'Thesprotia', Janina, Arta dhe Preveza.

ne vijim po iu paraqes nje ser hartash gjeografike lidhur me Camerine tone kreshnike:
ÇËSHTJEN ÇAME E SHTYPIN GREKO-FANARIOTËT - Faqe 2 Pict04l

harte gjeografike e Camerise e bere nga satelitet hapesinore te NASA - s:

ÇËSHTJEN ÇAME E SHTYPIN GREKO-FANARIOTËT - Faqe 2 WWThesprotiaM

poqese e keni verjetur mire harten numr 2 qe e kam paraqitur do te shihni dhelperine e Greqise ne kuader te organizmit terriotirialo - administrativ duke lene jashte njesise se ketij regjioni qytetin strategjik te Prevezes dhe ate te Artes, sepse duke i pasur nen kontroll keto dy porte te rendesishme detare Greqia gezon prerogativa te shumta ne Detin Jon dhe Mesdhe.

Admin Numri i postimeve : 7564 Registration date : 13/08/2007

ÇËSHTJA ÇAME DUHET ZGJIDHUR DREJT!

Isuf B.Bajrami

Gazetarë grekë në Uashington kanë tentuar dy ditë më parë të imponojnë qëndrimin e vendit të tyre lidhur me pozicionin e Shqipërisë gjatë Luftës së Dytë Botërore. Përbri ndodhet Memorandumi Kundrafashist Çam i vitit 1947; është në anglisht që të përdoret.
Një gazetar nga Athina, i quajtur Lambros, gjatë një konference shtypi të zëdhënësit të Departamentit të Shtetit të SHBA jo vetëm ka pyetur por edhe ka komentuar rreth Luftës së Dytë Botërore në Shqipëri dhe Ballkan, duke interpretuar me tendencë fragmente të asaj periudhe, që nuk kanë prishur imazhin antifashist të Shqipërisë në atë periudhë. Debati mes gazetarit grek dhe zëdhënësit Casez ka pasur si pikënisje një letër, që shoqëria "Vatra" në SHBA i ka nisur Departamentit të Shtetit të SHBA, lidhur me problemet etnike në Ballkan dhe për problemin shqiptar në rajon, me kontekst zgjidhjen e problemit të Kosovës dhe pozicionimin e kahershëm të Shqipërisë përkrah Perëndimit edhe në Luftën e Dytë Botërore.
Gjithë qëllimi i gazetarit grek Lambros ishte identifikimi i përcaktimit grek se ccamët e Greqisë ishin koloboracionistë me pushtuesit gjermanë dhe të justifikojë pastrimin etnik të kësaj treve shqiptare përgjatë viteve 1945-1946.
Departamenti Amerikan i Shtetit, ka vlerësuar në konferencën e fundit të tij se mbi çështjen e qëndrimit të Shqipërisë gjatë Luftës së Dytë Botërore duhet ta përcaktojnë vetëm historianët dhe jo emocionet. Në këtë konferencë të dhënë nga Casey, SHBA shprehet se me Shqipërinë ka marrëdhënie mjaft të mira. Një qëndrim i tillë i gazetarëve grekë më ndikim në SHBA vjen në momentin kur mes vendeve të Ballkanit ka nisur një studim për një histori të përbashkët, ku do të eliminohen faktet emocionale dhe që tentojnë të sjellin një urrejtje mes popujve. Profesori i Pedagogjisë së Universitetit të Athinës, Panajoti Ksohelli, është duke përfunduar një projekt mbi studimin e figurës së "tjetrit" në librat shkollorë, që përdoren për mësimin e gjuhës dhe historisë, të detyrueshme në Greqi dhe në katër vende të tjera Shqipëri, Turqi, Bullgari dhe Maqedoni. "Qëllimi kryesor i këtij studimi është gje tja dhe zhdukja e ideve, përshtypjeve armiqësore midis shtetesh, të cilat formohen dhe përcillen nëpërmjet librave shkollorë", shpjegon profesor Ksohelli. Studimi përfshin librat e vendeve të sipërpërmendura në dhjetëvjeçarin e 1980-ës dhe 1990, ndërkohë që ka filluar studimi për vitin 2000.
Më poshtë po japim të plotë debatin mes gazetarit Lambros dhe zëdhënësit Casez, i përkthyer nga redaksia.
Zt. CASEY: Po për Shqipërinë. Presidenti i VATRA, një organizatë shqiptare e themeluar nga kryepeshkopi i kishës autoqefale, Fan Noli, që sipas "Pravda" së 11 nëntorit të 1927 parashikoi fitoren e plotë të Ushtrisë së Kuqe, shkroi dhe publikoi në gazetën e organizatës së tij, Dielli, dy letrat për ambasadorin tuaj në Greqi, Charles Ries, si dhe respektivisht Sekretarit të Shtetit, Condoleezza Rice, në të cilën ai përsëriste pozicionin shqiptar në lidhje me çështje etnike si dhe të tjera.
PYETJE: A i janë përgjigjur dy marrësit këtyre letrave?
CASEY: Ato janë dërguar, kujt i janë dërguar letrat, Charlie Ries dhe kujt tjetër?
Pyetje: Po, dhe Condoleezza Rice
CASEY: Unë nuk jam i informuar për këto letra, z.Lambros, kështu që nuk mendoj se ata na janë përgjigjur. Ju mund të kontaktoni me ambasadorin në Greqi dhe të shihni nëse ju përgjigjet.
Pyetje: Do të flasim për këtë sërish.
Zt. CASEY: Nuk kam ndërmend të flasë për përgjigjen e një letre, të cilën nuk jam i sigurtë në është marrë.
PYETJE: Thoni po ose jo. Kam ardhur të mësojë mbi konteksin e letrës, përgjigjen. Por do të doja të dija nëse i është përgigjur.
Zt. CASEY: Me sa di unë letra nuk ka mbërritur, kështu që nuk mund t´ju them nëse është kthyer përgjigje.
PYETJE: Dakord. Për disa kohë (i padëgjueshëm) ka shërbyer për të ngatërruar historinë. Sipas letrës së tij, ata ende përpiqen ta konsiderojnë Shqipërinë si viktimë të Nazi-Fashizmit më tepër sesa kanë qenë realisht, një aleat entuziast dhe i vullnetshëm i të dyve. Për shembull divizioni shqiptar "Tomori" ishte njësia e parë që pushtoi Greqinë në 28 tetor 1940 me bekimin e Musolinit dhe si çështje nderi (i padëgjueshëm). E dyta, shqiptarët e Kosovës, vendosën dy divizione në ...
Zt. CASEY: Zt. Lambros, më lejoni t´ju ndërpres, ju lutem, sepse ...
PYETJE: Pse?
Zt. CASEY: Sepse besoj se? Sepse (Qesh)
PYETJE: Pse?
Zt. CASEY: Sepse do t´ua lë historinë historianëve. Qëndrimi ynë ndaj Shqipërisë nuk ka ndryshuar. Ne kemi marrëdhënie të mira me Shqipërinë. Ne do të bëjmë këtë gjë edhe në të ardhmen. Po e përsëris, ua lë historianëve dhe studiuesve të diskutojnë mbi këto pika.
PYETJE: Z.Boucher, z. Casey, do ta pranoni ju faktin që Shqipëria ishte një aleat i Hitlerit dhe Musolinit? Kjo është çështje e fakteve historike?
Zt. CASEY: Unë pranoj këtë fakt, që të dhënat historike të lidhura me Luftën e Dytë Botërore të jenë shumë të qarta dhe unë do t´ua lë gjithçka hisotrianëve të shohin në të me rast të 60-vjetorit të përfundimit të konfliktit, të shkruajnë dhe të diskutojnë.
METROPOL 13-05-2005

Po e vendosi këtë postim origjinal ...Të më falni për ata që nuk e kuptojnë anglishten....

M E M O R A N D U M
OF THE ANTI-FASCIST COMMITTEE OF THE CHAMI IMMIGRANTS IN ALBANIA TO THE UNITED NATIONS SECURITY COUNCIL INVESTIGATION COMMISSION ON THE TREATMENT OF THE CHAM ALBANIAN MINORITY IN GREECE AND THE MASSACRE AGAINST IT

We, the Anti-fascist Committee of the Chams immigrants in Albania, believing in the democratic and humanitarian principles of the United Nations Organization, on behalf of the Chams immigrants in Albania, submit to the Investigation Commission our lost rights, our suppression, persecution and massacres at the hands of the Greek fascists to exterminate the Albanian minority in Greece. In continuation of our protests and demands addressed to the Great Allies and the United Nations, we demand justice in connection with the following:
For 32 years on and while brutally trampling upon every human principle and neglecting international treaties, the Greek chauvinistic and reactionary cliques have resorted to a policy of extermination against the Albanian minority in Greece. As early as the Greek occupation of the Chameria on the 23rd of February 1913, the Deli Janaqi’s band, aided and abetted by the state authorities, massacred 72 men of the Paramithia province at Selani’s Creek without any reason at all. The massacre marked the beginning of the process of extermination of the Albanian minority and helped uncover the orientation of the Greek policy towards our population.
Persecution, imprisonment, deportation, tortures, plunder and looting on the pretext of search for arms during the years 1914-1921, the terrorist activities of the komitadjis, the Gen. Bairas provocation in 1921, all of these go to testify to the reality of misery that befell our population in the time of Greek occupation. Koska, Lopsi, Varfanji, Karbunari, Kardhiqi, Paramithia, Margëllëç, Arpica, Grykohor, etc., are just some of the villages that paid dearly because of terror. In the years 1922-1923, the rulers of Greece decided to impose the displacement of the Muslim element of Chameria in exchange for the Greeks of Asia Minor considering them to be Turks. This ignominious act of the Athens rulers met our resistance and the intervention of the League of Nations which, having observed the Albanian ethnicity of our population, rejected the decision of the Greek government.
Despite the interference of the League of Nations and the solemn pledges taken by the Greek government at Lausanne on the 16th of January,1923,the Athens rulers continued their policy of extermination. They had recourse to any means available to render as difficult as possible the stay of the Albanian element in Chameria, expropriated hundreds of families in Dushk, Gumenica, Kardhiqi, Karbunar etc., robbing them of 6000 hectares of land without remunerating them in the least. The Athens government settled immigrants from Asia Minor in Chameria in order to populate it with Greeks and create the conditions for the Albanian native population to emigrate. Entire families were compelled to tear themselves away from their native land and leave for Turkey, Albania, America and elsewhere; such villages as Petrovica and Shendellinja were completely emptied of Albanian inhabitants.
In the circumstances, we did not enjoy a single national right and were denied even the use for our mother tongue. In stead of developing our national culture and making progress, fanaticism and ignorance were supported; instead of schools, religious, Arabic language clubs were opened and subsidized. Ninety five percent of our population is still illiterate. The Chameria province, a rich and fertile place, remained backward, deprived of economic development and communications; it was in the hands of such usurers and speculators as the Kochonis, Pituls, Kufallas,Zhullas, Ringas, etc., who impoverished and enslaved the entire province.
During the struggle against fascism, when the war was ending, the reactionary monarch-fascist forces of Suli’s Llaka, which were created by reaction and served the occupiers, under the command of general Napoleon Zerva, perfidiously cracked down on and massacred the Albanian Muslim inhabitants of Chameria. At a time when the ELAS troops and our forces were engaged in the fight against the Germans, the EOEA command, hand in glove with the Germans, was trying to gain ground in the fratricidal war. When our forces true to the spirit and decisions of the Sarafis-Zervas Caserta agreement in August 1944 were carrying out the orders of the Joint Command in pursuit of the Germans, general Napoleon Zervas, commander of the resistance forces in Epirus (ELAS-EOEA), ordered that operations and massacre carried out against the innocent population of Chameria.
The massacres in Chameria are a flagrant violation of human principles and an ignominious neglect of the principles and character of the anti-fascist war. The massacres in Chameria were perpetrated owing to cooperation and agreement with the Germans, who left the province to the Zervas forces at the time of their retreat. Here is a concrete fact of the cooperation that existed between the Zervas forces and the German forces: “The Zervist commander of the forces of the Filat region, Theodhori Vito, the day before the entry of the Zerva forces into Filat, on Septembar 22,1944, at the village of Fanaromen, 3 kilometers from Filat, had a meeting with the commander of retreating German forces”. After the meeting, no sooner had the German forces left than Theodhoros Vito’s forces entered Filat. Such collaboration made the Zerva forces feel safe on the flanks enabling them to unleash terror and massacres on a large scale all over the Chameria province.
The forces of the EOEA Division X under the command of colonel Vasil Kamaras, precisely the forces of the 16th regiment of the Division commanded by Kranjaj who was assisted by Lefter Strugar, lawyer Stavropullos, Ballumi, Zoto, the diehard criminals, the Pantazeits, entered the town of Paramithia on a 27th of June, 1944. Contrary to the promises given and the agreement reached between the mufti Hasan Abdulla on the one hand and Shapera with Paramithia’s bishop as Zervas’agents on the other, the most atrocious massacres started. Defenseless old men and women and children were the target of the Greek monarch-fascists. The number of those massacred in the town of Paramithia and suburbs rose to 600. On July 28, 1944, the forces of regiment 44 under Agore’s command marched into Parga where they massacred 52 men, women and children.
The EOEA forces under the command of Theodhor Vitos, Ilia Kacho, Hristo Mavrudhi, Hristo Kacho, Hari Dhiamanti and others entered the town of Filat in the early hours of Saturday ,the 23rd of September 1944 after they had besieged it. They had entered Spatar too on the same day. They looted all the families and took with them whatever they could find. On the evening of September 23, dawning of September 24, 1944, the forces commanded by Kranjaj, Strugari and others joined in. The arrival of these forces was the signal for the commencement of the massacre. Forty seven men, women and children were massacred in Filat, while in Spatar, part of whose population had found shelter in other villages, the number of the massacred people was 157. All the young women and girls were ill-treated and raped by Zervas’ criminals. A few days later, the monarch-fascists rounded up all the men who were still alive and by decision of a trial presided over by Koqinja, chairman, Stavropulolos, pr osecutor and four members, 47 innocent Albanians were massacred. In Granica, Filat people killed by fire arms or stabbed to death were buried, whereas another 45 others were buried in Xhelo Meto’s field in the Filat plain.
Entire families, parents, children and babies, were wiped out. Women and girls were raped. Hundreds of statements made by those who escaped, describe the massacre and the sufferings which shed light on the crimes and designs of the monarch-fascists in Chameria. Here are a few examples: Sanije Bollati in Paramithia was burned with petrol after her breasts were cut off and her eyes put out. Ymer Murati was killed and then mutilated in Paramithia. Chili Popova from Popova wearing army uniform together with a squad of soldiers broke into Sulo Tari’s home where more than 40 women had taken refuge, carried off the prettiest women and girls by force into another room where they forced sexual intercourse on them. The house resounded with the cries of pain and horror of the women in torment during all the night. Seri Fejzo, Fizret Sulo Tare and others were the target of the crime.

vazhdon....

Admin Numri i postimeve : 7564 Registration date : 13/08/2007

vazhdimi .....
________________________________________

Hilmi Beqiri from Filat was wounded in front of his family. After those who wounded him, had left, his family took him to the dentist Mavrudhiu who kept him for a few hours, the he asked to take him away. Those who took him to Stavro Muhaxhiri, left for Shuaip Meta’s home where many families had gathered. The Greek andarts learned where he had been hidden, tore him away from the others, pulled out his gold teeth with pincers and shot him dead afterwards. Malo Muho, 80 years old, who had been sick for four years, was killed with a shovel in front of his wife. His wife collected his brains which had fallen on her lap and covered him with a quilt. At Spatar, Abdul Nurçe was taken away, brought to Filat barefooted, dragged on the streets of the town and then was shot in front of Nidh Tafeq’s home. Lile Rustem’s family consisting of 16 people, mainly children, was completely exterminated. Xhelal Mini from Paramithia was beheaded with bayonets on V:F7 the dead body of Myfti Hasan Abdulla. Sali Muhadini, Abedin Bako, Muharrem Pronja and Malo Sejdi had their fingres, noses, tongues and feet cut off. As they were suffering from extreme pain, Zerva’s andarts were singing their commander’s song and rejoicing at the sight. Finally, they hanged them on the butcher’s hooks.
Estref Himi, a resident of Paramithia, has to say about the massacre at Paramithia: “On Tuesday, June 27, 1944, at 07:00, Greek monarch-fascist marched into Paramithia under the command of colonel Kamara, major Kraja, captain Lefter Strugari (a lawyer), vice-lieutenant Nikolla Cheni and others. Once they entered the town, an order was issued that nobody should move because honour, freedom and property were in no way to be violated. On the afternoon, men, women and children began to be arrested, white houses began to be looted. All men were killed until the next morning. After I was detained in a jail for 4 days, I was set free to bury the dead. At the place called “Kisha e Aj Jorgjit”, I recognized five of the dead, the others could not be recognized because of the extreme tortures inflicted on the. The five victims I recognized were Met Qere, Sami Asim, Mahmut Kupi, Adem Beqiri and Haki Mile. Two days after, I was taken to “Galatajt” and then to the vicinity of Dhi miter Nikolla’s home where 8 people had been killed. I could not tell who they were for they had been mutilated beyond recognition. I saw dead bodies littering all the place.
Sanije Bollati, after being tortured, was burnt with kerosene. This tragedy took place on Wednesday. On Firday morning, she was carried away by her mother and two other people, who covered her with a blanked to a basement by order of the monarch-fascists who prevented people from seeing her. There in the basement, she died after five days. I saw everything with my own eyes. First, I went into hiding finding shelter on a ceiling staying there for five days, then the monarch-fascists found and arrested me and after being taken to major Kranja, the latter interrogated me and then ordered that I be jailed. In the jail, I found 380 people, including womenfolk and children; 120 of them died of hunger; four persons and I were kept in the prison for 15 days and then they took us to Preveza and afterwards to Ioannina where we were detained for another 40 days. There, we were subject to unheard of tortures. We were freed when the E.A.M. forces came to the town”.
“On the morning of the Saturday, September 1944, all the population was rounded up in front of the village mosque. The soldiers began looting the houses and raping women, girls including old women folk. Pale Çulani, 50 years old was raped, her personal belongings were taken, her hair and then her ears were cut off and finally she was shot in her garden in the vicinity of Muço’s corn field. The family of Sako Banushi from Skopjona, that is, women, men and children, had settled in our home. After raping the women whose breasts were cut off with knives, all the family was massacred. At the home of Damin Muhameti, 5 women and 3 children were shot. In the home of Fetin Muhameti, Hane Isufi and another woman were tortured and then raped. In the home of Dul Sheref, the 80 year old man Sulejman Dhrimica and his wife were beheaded.
At the home of Mete Braho 20 people, women, children and men were burned alive. Kije Nurcia, 76 years old, was killed with a knife. I saw 30 massacred people in the vineyard of Zula and in the garden of Avdul Nurça in the house of Haxhi Latif, Haxhi Culan’s daughter was raped, while in the house of Mejdi Mete, Hava Ajshe and Nazo Arapi were raped; the latter was massacred afterwards. ”The victims and losses in human lives, according to statistics so far, during the 1944-1945 massacre against the Albanian minority in Greece reached the number of 2877: in Filat and suburbs 1286, in Gumenica and suburbs 192, in Paramithia and suburbs 673 and Margallic and Parga 620.
That was the fate of those who failed to leave Chameria with the exception of some women who are living witnesses to the hair raising massacre in Paramithia, Parga, Spatar and Filat. What they say clearly exposes the criminal character of the barbaric acts organized by the Greek monarch-fascist reaction in Chameria. The slaughter inspired by the basest sentiments of chauvinistic and religious hatred resulted in the forcible displacement of nearly 28000 Chams people who came and found shelter in Albanian in most deplorable conditions.
Sixty eight villages with 5,800 houses were looted, razed to the ground and burnt down. Based on the assessment of the damage, it results that 17000 sheep, 1200 cattle, 21000 quintals of wheat and 80000 quintals of edible oil including the produce of the years 1944-1945 amounting to 11,000,000 kilograms of grain and 3,000,000 kilograms of edible oil were taken away by Zervas’ monarch-fascist forces. As people were fleeing, 110,000 sheep and 2400 cattle either died or lost. All this clear evidence of the profound economic catastrophe suffered by our population which was stranded with only their clothes on. Chameria made a material and moral contribution to the great anti-fascist war. Chameria’s population threw itself unreservedly into a total war against the invaders; it created the fourth battalion of the ELAS regiment XV. More than 500 fighters emerged from the tiny population of Chameria.They resolutely fought against the nazi-fascist occupiers and the Ballist and Zerv ist traitors.
The blood shed by martyrs Muhamet Murteza, Ibrahim Hallumi, Hysen Vejseli and others together with the blood shed by the Greek partisans at the Qaramica passes testify to this fact. At the end of the war for the liberation of the country from the occupier the troops commanded by general Napoleon Zervas operated in provinces and villages not as liberators, but as hangmen and sworn enemies of the Albanian element in Chameria.
Under the Sarafis-Zervas Caserta agreement, August 1944,the resistance troops had to join the same front against the Nazi army, under a joint command in specified operational zones. The agreement was violated in Chameria.The Zervist forces compromised with the Germans and by attacking our forces hindered the activity of the fourth battalion of Regiment XV in the Filat zone. The operations and massacres in the Filat province are direcly linked with this situation and openly ran counter to mutual confidence and the spirit of cooperation as agreed in Caserta. Even the last village of Koska in Chameria, one of the bases of organization of the resistance forces of the National Liberation Front in Chameria was destroyed and burnt down as a result of destructive acts in Chameria.
On October 30,1944, a commission of the Chams anti-fascist Council was sent to Athens to lodge a protest with the Papandreu Greek government against the massacres in Chameria, asking for an end to them. The Papandreu government refused to take any measures or commit itself to what was requested from it. After the December 1944 operations, with the liberation of Chameria from Zervist occupation, part of our population was repatriated and settled in the Filat province. On March 12,1945,the government forces of the Corfu garrison, violating the February 1945 Varkiza agreement, organized and perfidiously perpetrated the revolting massacres of Vanra (Filat), which once again laid bare the stand and policy of the Greek government authorities responsible for the annihilation of the Albanian population of Chameria. In view of the situation, the UNRRA mission (Albania) received approval from its centre in Washington to accord the Chams immigrants 1,450,000 dollars as immediate relief because of their difficult situation.
Despite their conditions, the Chams immigrants continued to make an ever greater contribution to the Front. At the Shales (Konispol) conference held in the latter part of September,1945,the voice of the Chams in exile for cooperation against the invader and the injustices of the Greek monarch-fascist was raised higher. At the Vlora Congress on September 23,1945, the Chams delegates who represented all the groups of the Chams immigrants in Albania expressed themselves against the massacres of the Greek monarch-fascists and through memoranda to the London Conference demanded an analysis of their problem and the condemnation of those who caused the bloodshed in Chameria and their endless sufferings. The Congress adopted a resolution which sums up all its proceedings.
During our life as immigrants, we have asked the world several times for our denied rights and repatriation. On October 30,1944, the Chams anti-fascist Council sent a note of process to the Greek National Union government, the Mediterranean General Headquarters, the allied governments, the EAM Central Committee, which referred to the atrocities of the Geek fascists in Chameria.
On May 9,1945, the Chams Anti-fascist Council sent the Allied Military Missions a copy of the telegram to the president of the San Francisco Conference on the rights of the Chams on the basis of the Atlantic Charter. On June 27,1945, telegrams of protest against the massacres in Chameria by the Chams Anti-fascist Council were forwarded to the democratic government of Albanian, the Soviet, British, American, French, Czechoslovak military mission, the Yugoslav Legation, the Albanians in the USA, Italy and Bulgaria. An aide-memoir was sent to Mr. Hutchinson, a Labour deputy in Great Britain on November 26, 1945. A telegram was sent by the Cham Anti-fascist Council on September 25,1945 to the UNRRA headquarters asking for assistance.
The delegates of the Chams Congress addressed a memorandum to the Allied Foreign Ministers’ Conference in London (3-4.09.1945). A memorandum was sent to the United Nations Assembly in London by the Cham Anti-fascist Committee on January 11,1945,which sheds light on the massacres and asks the recovery of the Chams’ rights. A memorandum to the United Nations Assembly in New York was sent by the Cham Anti-fascist Committee on October 25,1946, and so on.
We are the victims of the monarchic regime which is ruling in Greece today. Together with the fraternal Greek people, we are suffering from the consequences of the black terror unleashed by them all over Greece. It is two and a half years now that we have been roaming in Albanian leading a miserable life far from our native land, at a time when our rich land is unjustly exploited by the agents of the monarch-fascists in Chameria. Our sufferings in exile have been and are boundless. Thousands of people have died because of this situation. Despite protests we have made and the rights we are entitled to, we continue to be in exile, whereas the Greek government has gone all out to establish aliens in our Chameria in order to prevent us from going back home.
On behalf of our population, we once more ledge a protest and bring to the attention of the Investigation Commission of the United Nations Security Council the tragedy played out in Chameria and the act carried out to exterminate our population. We stress the need for a urgent settlement of the Cham problem, confident that our following demands will be met:
1.Adoption of immediate measures to halt the settlement of aliens in our native land.
2.Repatriation of all the Chams.
3.Restitution of our property and remuneration of damage in liquid and fixed capital.
4.Assistance to rebuild our home and resettlement.
5.Sefeguards and guarantees emanating from the international treaties and mandates, such as guaranteed civil, political, cultural rights and personal safety.
6.Trial and condemnation of all those who are responsible for the crimes they have perpetrated.
With our highest consideration
THE ANTI-FASCIST COMMITTEE OF THE CHAMS IMMIGRANTS
Tirana, 1947

Përkthyer dhe përgaditur për shtyp Isuf B. Bajrami

Admin Numri i postimeve : 7564 Registration date : 13/08/2007

A N D A L L A J I A (Shkëmbimi)

Nga Isuf B.Bajrami

Isuf B.Bajrami

Kjo fjalë e huaj në jetën e popullsisë shqiptare të Çamërisë hyri dhe i solli aq shumë shqetësime, dhimbje, gjak e lot. Përkthyer në gjuhën shqipe do të thotë shkëmbim. Me siguri kjo nuk ka të bëjë me shkëmbime mallrash apo ekuivalentesh të tjerë,por me këmbim njerëzish. Për shovinistët grekë një lloj malli janë edhe njerëzit, mjafton t’i shkëmbente, të largonte popullsinë shqiptare nga trojet e saja autoktone për të krijuar atje,”homogjenitetin etnik”grek.

Luftërat ballkanike ia kishin dyfishuar territoret dhe popullsinë Greqisë, në dëm të fqinjëve. Orekset shoviniste greke për ç’do ditë shtoheshin, drejt gllabërimit të tokave të huaja. Koncepti ekspansionist i “megalidesë” që synonte të përfshinte në brendësin e kufijve të saj tokat ku banonin ortodoksët e Turqisë. Kjo aventurë e çoi në Azinë e Vogël, e cila në vend që t’i sillte lavdinë që lakmonin u solli disfatën poshtëruese. V.Kondi :”Greece and Albanien”,Selanik,1976,f.98. Diskreditimi politik dhe katastrofa ushtarake që pësoi atje u shoqërua me shumë shkëmbime të qindra e mijëra njerëzve.

Më 30 janar 1923 u nënshkrua në Lozanë marrëveshja e veçantë turko-greke, mbi shkëmbimin e grekëve të Anadollit, me “turqit”e Greqisë. Sipas marrëveshjes, duke filluar që nga 1 maji i vitit 1923:”...duhet të kryhet shkëmbimi, i detyrueshëm i shtetasve “turq” të besimit ortodoks. Grekët e vendosur në tokat turke, gjithashtu edhe i shtetasve grekë të besimit mysliman të vendosur në tokat greke.” Marrëveshja e Lozanës, nënshkruar më 30.01.1923, Artikulli i - I -, paragrafi i parë.Shih,H.Minga: te “Çamëria”Nr. 7 (26),Viti II- të,8 maj 1992 fq.3-4.

Të shkëmbyerit duhet të linin vendin e origjinën dhe duhej të fitonin atë të vendit ku shkonin, pa të drejtë kthimi. Në këtë shkëmbim nuk përfshiheshin “banorët grekë të Stambollit dhe turqit e Thrakës Perëndimore”. Marrëveshja e Lozanës, nënshkruar më 30.01.1923, Artikulli i - I -, paragrafi i parë.Shih,H.Minga: te “Çamëria”Nr. 7 (26),Viti II- të,8 maj 1992 fq.3-4.

Populli shqiptar nuk duhej të përfshihej në sferën e shkëmbimit, sepse përveç fesë nuk kishte asgjë të përbashkët as me turqit por as me grekët. Edhe në komisionin miks, të ngarkuar me zbatimin e shkëmbimit, u vendos që të “përjashtohej popullsia e Çamërisë”. Memorandumi i Sekretarit të Përgjithshëm të Lidhjes së Kombeve, dërguar këshillit të datës 29.ll.l924. Këtë fakt e pranojnë edhe vet qeveritarët e Athinës. Përfaqësuesi grek, Kallamanos, në Konferencën e Lozanës deklaron se:”Qeveria-e tij-nuk ka asnjë qëllim që të veprojë në shkëmbimin e myslimanëve me origjinë shqiptarë. Shqiptarët banojnë në një krahinë të përcaktuar mirë, Epirin. Në qoftë se ata janë të një besimi, nuk janë në asnjë mënyrë të një kombësie.” Memorandumi i Sekretarit të Përgjithshëm të Lidhjes së Kombeve, dërguar këshillit të datës 29.ll.l924. ”Sigurime”të tilla u kishte dhënë edhe i ngarkuari me punë i Greqisë në Tiranë, Kiçotaqi. Madje,edhe vet Venizelloja:”I kam telegrafuar Qeverisë sime, për t’i hequr vërejtjen mbi gjendjen e shtetasve grekë, myslimanë të racës shqiptare, që nuk duhet të ngatërrohet me turqit për sa i përket konventës së këmbimit të popullsisë”. Venizelloja :”Letër drejtuarLidhjes së Kombeve” .

Realiteti praktik qëndron ndryshe. Të thënat me të bërat qëndrojnë shumë larg. Pa u tharë ngjyra e nënshkrimeve, qeveritarët grekë i shkelin marrëveshjet. Nën etiketën “turq” ata vendosin ti largojnë me mijëra shqiptarë nga trojet e tyre në Çamëri. Sa për shqiptarët e besimit të krishterë, mendonin t’i asimilonin fare lehtë, duke i joshur edhe me pasuritë e myslimanëve që do të largoheshin. Në këtë mes, një rol djallëzor luan edhe Kleri Ortodoks. Duke u përpjekur që të mbjellë përçarje e armiqësi midis elementit mysliman dhe të atij të krishterë.

Gjendja acarohej së tepërmi, kur qarqet shoviniste greke organizuan vrasjen e gjeneralit italian Telini, dhe anëtarëve të Komisionit Ndërkombëtar për përcaktimin përfundimtar të kufirit, duke dashur të fajësojnë Shqipërinë. Disa ditë më vonë italianët e pushtojnë Korfuzin.

Më 31 mars 1923, Konferenca e Ambasadorëve, e deklaron fajtor të krimit qeverinë greke dhe e ngarkon me përgjegjësi. Athina e tërheqë përkohësisht përfaqësuesin e saj nga Tirana. Punët marrin një kthesë me pasoja të rënda për popullsinë e Çamërisë. Autoritetet greke e intensifikojnë luftën për shpërnguljen e çamëve për në Anadoll. Musa Demi,Ymer Capari,Xhevat Merushi, të cilët kërkojnë ndërhyrjen e Komisionit miks për të ndaluar dëbimin,burgosen.

Banda hajdutësh profesionistë nga autoritetet lokale, terrorizonin popullsinë që të deklaroheshin “turq”. Ata përdornin me mjeshtëri metodat më shkatërrimtare për të shpërngulur njerëzit. Duke i rrëmbyer natën nga shtëpia, duke iu kërkuar shuma të konsiderueshme parash për t’i liruar pastaj,etj. Kështu rrëmbehet Man Ismaili dhe lirohet pasi paguan 200 napolona ari, vëllai i Murat Gjikës 300, Agako Pronja 600,etj., hajdutët pasi bënin gjithçka natën, të nesërmen shkonin nëpër fshatra forcat e rendit dhe i hapnin popullsisë plagë të reja duke e akuzuar se “strehonte”hajdutë.

Popullata e pafajshme, duke përjetuar tortura nga më të ndryshmet nuk u gjunjëzua. Ajo i dërgoi disa herë përfaqësuesit e saj për të protestuar pranë qeverisë kundër dhunës e padrejtësive. Në rrugë nga më të ndryshmet informonte rregullisht qeverinë shqiptare për të gjithë gjendjen në Çamëri. Me dhjetëra telegrame iu dërguan Lidhjes së Kombeve, ku denoncoheshin padrejtësitë dhe kërkohej ndërhyrja e saj. Këto bënë që në tetor të vitit 1924 të dërgohet në Çamëri një komision i kryesuar nga përfaqësues shqiptar, turq dhe grek për të konstatuar kombësinë dhe vullnetin e popullit. U kërkua që zërin e Çamërisë tija transmetonte komisionit një delegacion i përbërë nga Tahir Metja, Kadri Sadushi, Bido Dule, Nelo Hamiti,etj. Detyrat e të dërguarve përcaktohen qartë në një mbledhje që u bë në fushë të Grigohorit.

Përfaqësuesit e popullsisë së Çamërisë, pa i përfillur pasojat, jo vetëm që i parashtruan Komisionit përkatësinë e saj shqiptare dhe këmbënguljen kundër çdo përpjekjeje për shkëmbim, por edhe shtypjen, padrejtësitë dhe mohimin e çdo të drejte që u bëhej nga autoritetet greke. Ata i sollën Komisionit fakte tronditëse. Për shembull pyetjes:”Si shpjegohet që persona të ndryshëm janë deklaruar si turq?! Kësaj pyetje i përgjigjet Kadri Sadushi:”- Asgjë tjetër përveç frikës dhe pasigurisë. Një nga ata është edhe vëllai im, Shefiku. Pyeteni nëse di qoftë edhe një fjalë turqisht.”.-Aq në rrezik e keni jetën kështu?!!”Vështirë është ta merrni me mend-u përgjigj Kadriu-por kur të dal këtej, s’ka asnjë siguri se shkoj i gjallë në shtëpi!”. Marrëveshja e Lozanës, nënshkruar më 30.01.1923, Artikulli i - I -, paragrafi i parë.Shih,H.Minga: te “Çamëria”Nr. 7 (26),Viti II- të,8 maj 1992 fq.3-4.

Ky delegacion shkoi edhe më tej duke i parashtruar Komisionit se në Çamëri nuk ishin shqiptar vetëm ata të besimit mysliman, por edhe ata të krishterët. Ndërkohë rrugës po kalonte një plak i quajtur Mina Dhima, nga fshati Ledhës.”-Ja ai është i krishterë-thotë Tahir Metja-pyeteni i ç’kombësie është.”Plaku pyetjes së përfaqësuesit grek, Minai iu përgjigj shkurt:”-Jam shqiptar, nuk di grekçe.” Marrëveshja e Lozanës,nënshkruar më 30.01.1923,Artikulli i - I -, paragrafi i parë.Shih,H.Minga: te “Çamëria”Nr. 7 (26),Viti II- të,8 maj 1992 fq.3-4.

Komisioni pasi u bind për karakterin plotësisht shqiptar të popullsisë, pezulloi shkëmbimin, por autoritetet greke vazhduan punën e tyre. Fshati Petrovicë u boshatisë krejtësisht, Gardhiqi nga 400 shtëpi mbetën 80, Karbunari nga 300 në 120, Parga nga 300 në 40, Shëndielli nga 200 banorë nuk mbeti asnjë,etj. Vetëm gjatë viteve 1912-1925 u shpërngulën më tepër se 20,000 banorë nga Çamëria. Marrëveshja e Lozanës,nënshkruar më 30.01.1923,Artikulli i - I -, paragrafi i parë.Shih,H.Minga: te “Çamëria”Nr. 7 (26),Viti II- të,8 maj 1992 fq.3-4.

Qeveria greke e ngarkon deputetin e Trankës, Bakallbashin të merrej me shkëmbimin dhe instalimin e emigrantëve grek të ardhur nga Azia e Vogël. Emigrantët vërshojnë në Çamëri. Vendasit grumbulloheshin 4-5 familje në një shtëpi dhe në vend të tyre strehoheshin të tjerët-të huaj. Kundër këtyre akteve popullsia Çame ngriti zërin e protestës. Në një letër drejtuar Lidhjes së Kombeve, Hasan Kapoli, Sherif Rexhepi dhe 23 nënshkrues të tjerë, protestonin energjikisht “kundër çdo tentative depërtimi në Azi duke qenë të njohur si shqiptarë edhe prej vetë grekëve”. Marrëveshja e Lozanës,nënshkruar më 30.01.1923,Artikulli i - I -, paragrafi i parë.Shih,H.Minga: te “Çamëria”Nr. 7 (26),Viti II- të,8 maj 1992 fq.3-4. Një protestë të tillë bënte edhe Huso Iljasi, në emër të popullsisë së Pargës.

Duke u gjendur në këtë situatë të rëndë, populli shqiptar shpërtheu në mitingje e protesta masive kundër arbitraritetit të autoriteteve greke në dëm të popullsisë çame. Duke i bërë jehon një mitingu të zhvilluar nga studentët e Tiranës, gazeta “Dajti’’,i kërkonte qeverisë demokratike:”...të tregohej sa më aktive në mbrojtje të popullsisë çame dhe kjo jo vetëm në emër të solidaritetit me vëllezërit e një gjaku, por edhe në interes të hedhjes së themeleve sa më të shëndosha për zhvillimin e marrëdhënieve midis dy vendeve”. Gaz.”Dajti”,Tiranë 4 gusht 1924.

Në verë të vitit 1924, procesi i shkëmbimit mori karakter masiv. Në këto kushte qeveria shqiptare ndërmori një varg hapash serioze duke e bërë mbrojtjen e popullsisë shqiptare të Çamërisë, një ndër objektivat kryesore të veprimtarisë së saj diplomatike. Ajo kërkoi që çështja të shtrohej për shqyrtim edhe një herë në Këshillin e Lidhjes së Kombeve. Në letrën që i drejtonte sekretarit të përgjithshëm, duke i bërë një interpretim të saktë Marrëveshjes së Lozanës të vitit 1923, shkruante :” Qeveria shqiptare mendon se parimi i prejardhjes që ka adaptuar komisioni miks, mund të zbatohet edhe kjo deri në një farë pike, vetëm për ata shqiptarë që banojnë në Maqedoni në mënyrë sporadike, kurse ai nuk mund të merret fare parasysh për një krahinë si Çamëria ku popullsia është kompakte. Ajo mendon se edhe vet fakti që kësaj popullsie i kërkohet të shfaqë dëshirën, është në kundërshtim me frymën e Marrëveshjes së Lozanës, e cila thotë se elementi shqiptar do të përjashtohet nga shkëmbimi...

Qeveria shqiptare është e mendimit se është e pamundur të merret seriozisht, një dëshirë e shprehur nga një popullsi që është nën tmerrin e masave të dhunës së autoriteteve helenike...”. AQSH.Fondi 251,viti 1924, dosja 84.

Problemi çam zuri një ndër vendet qendrore në veprimtarinë diplomatike të qeverisë së Nolit, duke ndërmarrë një varg hapash për sensibilizimin e opinionit ndërkombëtar, përmes Lidhjes së Kombeve. Duke denoncuar dhunën e përdorur nga autoritetet greke për shpërnguljen e shqiptarëve; Nolit nuk i mungonte asnjëherë përpjekja për krijimin e një klime të re midis të dy vendeve. Ai e shikonte problemin e minoriteteve jo si pengesë, por si një urë lidhjeje.

Në një intervistë që i kishte dhënë Noli gazetës greke “Politika” duke dashur të krijojë një atmosferë të re në mënyrë të veçantë midis Shqipërisë dhe Greqisë ka theksuar se :”Pakica kombëtare, si këtej, ashtu edhe aty, duhej të jenë jo si një pengim, por si një lidhje dhe si një urë për marrëveshje midis nesh”. Gazeta “Politika”,datë9.09.1924.

Sylejman Delvina duke parë se përçapjet diplomatike për të ndaluar shkëmbimin e popullsisë çame ishin të pafrytshme i shkruante Ministrisë së Brendshme :”Lutemi të keni mirësinë t’u jepni me urgjencë urdhra nga ajo ministri, që të varen nga autoritetet kufitare të jugut, që mos pengojnë hyrjen dhe instalimin në Shqipëri të atyre shqiptarëve që vinë nga Greqia për të shpëtuar nga shkëmbimi i popullsive”. AQSH.Fondi 252,dosja 80,dt.30.1924,fl.38.

Kur nën pretekstin absurd të “hetimit për përcaktimin e prejardhjes” dëbimi i popullsisë çame po merrte përmasa të gjera, qeveria shqiptare kërkoi që çështja të shtrohej përsëri për shqyrtim në Këshillin e Lidhjes. Në telegramin që i dërgohej sekretarit të përgjithshëm, më 11 gusht 1924 thuhej se:” ...fizionomia etnike shqiptare e krahinës së Çamërisë është përcaktuar në mënyrë të pakundërshtueshme, për arsye se popullsia është autoktone, ajo flet vetëm shqip, se kultura turke është krejt e pa njohur aty dhe se asnjë element tjetër i huaj nuk ndeshet në këtë krahinë...”. AQSH.Fondi 251,viti 1929, dosja 84 . Në këto kushte çdo hetim është i tepërt dhe në kundërshtim me çdo gjë që është vendosur më parë.

Megjithatë, në prag të hapjes së Asamblesë në Gjenevë, autoritetet greke kishin përfshirë në shkëmbim afro 10.000 çamë. Delegacioni shqiptar në Asamblenë e 5-të të Lidhjes së Kombeve e bëri çështjen e mbrojtjes së të drejtave të kësaj popullsie një nga objektivat e tij kryesore. Në krye të delegacionit, F. Noli, vuri të gjithë prestigjin e vet. Ai denoncoi me forcë veprimet e paligjshme të qeverisë greke dhe të komisionit miks që bënte punën e saj. Nëpërmjet analizës që i bëri procedurës në përfundim se ai “e linte derën hapur për lloj-lloj persekutimesh nga ana e autoriteteve greke”. Marrëveshja e Lozanës,nënshkruar më 30.01.1923,Artikulli i - I -, paragrafi i parë.Shih,H.Minga: te “Çamëria”Nr. 7 (26),Viti II- të,8 maj 1992 fq.3-4. Në fjalën që mbajti më 29 shtator 1924 në sesionin e Këshillit të Lidhjes së Kombeve, ndër të tjera tha:”Shumica e shqiptarëve mysliman të Greqisë janë përfshirë në shërbim sepse është një e vërtetë palisiane (që duket sheshit) se myslimanët e Epirit nuk janë gjë tjetër veçse shqiptarë...”. AQSH.Fondi 251,viti 1924, dosja 85.

Në përgjigje të një shkrimi botuar në gazetën greke “L’Mesager d’Athenës”me të cilin ankohet se minoriteti grek në Shqipëri keqtrajtohet,gazeta “Bashkimi”shkruante:”... Autoritetet greke, përkundrazi terrorizojnë sistematikisht shqiptarët e Çamërisë, sidomos që kur ka filluar shkëmbimi i popullsive greko-turke, gjendja e shqiptarëve të Çamërisë është bërë e padurueshme, nga sjelljet e këqija dhe persekutimet e autoriteteve greke. Asnjë shkollë shqipe nuk është çelur në Çamëri... Kurse qeveria shqiptare ka në buxhetin e saj një fond prej 100.000 franga ari për shkollat e minoritetit. Grekofonët e Shqipërisë së Jugut gëzojnë plotësisht të drejtat e tyre politike. Në zgjedhjet e fundit, qeveria greke u hoqi çamëve edhe të drejtën e votës. Qëkurse janë nën sundimin grek,çamët e ndjejnë veten si një element i dënuar të jetë gjithnjë i shtypur dhe i skllavëruar......

vazhdon...

Admin Numri i postimeve : 7564 Registration date : 13/08/2007

...vazhdimi.

...”. Gazeta”Bashkimi”, datë 30.07.1924. Megjithatë deklaratat solemne të kryeministrit grek, që siguronte se është inspiruar nga dispozitat më të mira kundrejt minoritetit shqiptar. Autoritetet ushtarake të Filatit, sidomos kapiten Floro, komandant i garnizonit, terrorizojnë popullsinë myslimane shqiptare me të gjitha mjetet më çnjerëzore dhe barbare duke i rrahur padrejtësisht e pa mëshirë, i kërcënojnë me vdekje...”. Kurfuz më 20.02.1926,në emër të popullsisë çame të Filatit:Musa Demi,Adem Braho.Shih edhe: “Çamëria”,Nr. 7 (26),Viti II-të 8 maj 1992 fq. 4. Preokupimin e vet për fatin e popullsisë shqiptare që detyrohej të shpërngulej, qarqet zyrtare dhe shtypi i kohës nuk e shprehu vetëm me shkresë e protestat në adresë të organizmave ndërkombëtare, por edhe me një ndjenjë të thellë solidariteti duke marrë çdo masë për të pritur e sistemuar në Shqipëri të gjithë ata që nuk donin të mbarteshin në Anadoll.

Ja çka shkruante gazeta “Dajti”:”Është mirë që çamët të merren bashkërisht e të ju epen vend pasuri (toka) të shtetit në vend që të venë në Anadoll e të humbasin fare”. Gazeta “Dajti”, datë 07.07.1924.

Qëndresa e popullsisë shqiptare të Çamërisë kundër shkëmbimit me grekët e Anadollit pati jehonë të madhe në shtypin shqiptar të kohës.

Në një korrespondencë të dërguar për gazetën “Dajti” dërguar nga Çamëria ndër të tjerash thuhet:

“Grekët jo vetëm që e realizuan dëshirën e tyre për çrrënjosjen e elementit shqiptar të Çamërisë, por me taktikën dhe metodën e tyre të zakonshme po përpiqen të kandisin botën dhe Lidhjen e Kombeve se çamët e duan vetë shkëmbimin dhe emigrimin në Anadoll. Grekët kanë prurë mijëra emigrantë prej Azisë së Vogël,viktima të megalidesë së tyre qesharake dhe i kanë vendosur në shtëpitë e shqiptarëve të Çamërisë, duke grumbulluar 4-5 familje shqiptare në një shtëpi... Muhagjirët e Anadollit për të ushqyer familjet e tyre, u grabisnin çamëve tërë produktet e arave e të vreshtave.

Ka afro një muaj që në Çamëri ka ardhur komisioni miks që do të studiojë origjinën e shqiptarëve të Çamërisë. Komisioni në fjalë do të qëndroj vetëm në Margëlliç e në Filat se shtypi grek ka shpifur se do t’i vrasë komitët shqiptarë. Edhe së andejmi do të shqyrtoj origjinën dhe dëshirën e Çamëve duke thirrur disa veta nga çdo katund (të protestuar nga ana e autoriteteve të vendit e të frikësuar me vrasje,në qoftë se përgjigjen kundër porosisë së tyre), edhe në bazë të dëshirës së imponuar që do të shfaqin këta,komisioni do të veproj për të gjithë popullsinë shqiptare të Çamërisë.

Për të mbrojtur jetën e anëtarëve të komisionit (siç), qeveria greke ka dërguar në Çamëri një fuqi të madhe ushtarake nën komandën e andartit gjakpirës Kollovoit, i cili me radhë e ka tmerruar popullin e mjerë të Çamërisë me veprat e tij çnjerëzore si vrasje barbare e për të shpërngulur shqiptarët e Çamërisë dhe sidomos ata të paktë që dalin para komisionit të thonë se janë turq dhe duan të venë në Turqi”. Gazeta “Dajti”, datë 17.09.1924.

Sesioni i Lidhjes së Kombeve,që u mbajt nga fundi i tetorit 1924 tregoi se tragjedia çame vazhdonte. Kontingjente të reja njerëzish përgatiteshin për t’u nisur në Anadoll, kurse organizata e Gjenevës,jo vetëm që nuk e ndaloi, por i lavdëroi përpjekjet e qeverisë greke për përmbushjen e zotimeve të saj. Qëndresa e vendosur e popullsisë çame dhe puna këmbëngulëse e qeverisë shqiptare u bënë pengesa në rrugën që kishin nisur qeveritarët e Athinës. Megjithatë procesi i shkëmbimit të dhunës vazhdoi edhe pas vitit 1925. Por tashmë ai po merrte nuanca të reja. Një varg ligjesh goditen drejtpërdrejti e tërthorazi pasurit e patundshme të shqiptarëve, duke i shndërruar pronarët e ligjshëm në argatë.

Në një memorandum që përfaqësuesit e Çamërisë i drejtonin kryeministrit grek, Pangallos,më 26 shkurt 1926 duke denoncuar arbitraritetin,shpronësimet e paligjshme dhe zbatimin e mbrapsht të së ashtuquajturës “Reformë agrare”, në dobi të emigrantëve të Azisë së Vogël theksohej se;”...ne dhe familjet tona jemi dënuar të vdesim urie...”.Dhe më poshtë, me një ton që nuk fshihte aspak revoltën, shtonin se me këto akte;”...kemi të drejt të besojmë se qeveria juaj nuk dëshiron tjetër veçse zhdukjen tonë, ose të na detyroj të braktisim vatrën dhe tokat tona që i kemi mbajtur për gjenerata të tëra, të cilat çdo shtet i respekton ,dhe të shpërngulemi duke kërkuar gjetkë atë që shteti grek na e refuzon:sigurimin e jetës e të pasurisë”. Hasan Minga, “Çamëria”, Nr. 7 (26), Viti II-të, 8 maj 1992 fq.4.

Po i jap lexuesit kujtimet e Gjeneralit Pangallos,të botuara në gazetën “Akropolis”të

Athinës,gazeta më e vjetër greke. Gjeneral Theodhor Pangallos, 1878-1952, ish- kryetar i shtetit grek më 1926, ishte me origjinë shqiptare. Në një sërë artikujsh të botuara në fletoren e përditshme “Akropolis”, ai e mbrojti me krenari kombin shqiptar.

Përveç heronjve shqiptarë në panteonin grek, historia e Greqisë ka regjistruar edhe shumë figura të tjera me prejardhje shqiptare që janë të njohura për shërbimet e mëdha që i kanë sjellë Greqisë.

Në atë atmosferë urrejtje që ishte rrezik të njiheshe si shqiptarë edhe në rrugë, del në fushën e burrave një gjeneral u gjakut tonë, i cili me krenarinë më të madhe mbron Kombin shqiptar:”-Me Bullgarët dhe Shqiptarët jam i njohur prej shumë kohe. Marrëdhëniet e mia me ta kanë qenë të ndryshme. Që në kohën e Perandorit Vasilios “Bullgavrasës” të Bizantit dhe deri më sot. Nga të gjithë qeveritarët grekë, armiku më i madh kam qenë unë. Që nga koha e Esat Pashës e sidomos Amet Zogut, miku më i përzemërt dhe mirëbërës i Shqipërisë, jam përsëri unë. Është lehtë të binden zyrtarët kompetent mbi këto fakte po të hedhin një vështrim në dosjet e Ministrisë së Punëve të Jashtme dhe se si do të shohim më poshtë nga zhvillimi i ngjarjeve të kohës në fjalë që gati të kishin përfunduar në një aleancë midis Greqisë dhe Shqipërisë.

Në foshnjërinë time flisja vetë shqip, pasi gjyshja që më rriti, nuk dinte greqisht. Ajo ishte e bija e aristokratit më të shquar të Magaridhës, Ndon Bilbili, në shtëpinë e të cilit vdiq miku i tij i ngushtë, Marshalli i Rumelisë Karaiskaqi.

Në dejet e mijë,pra,rrjedh gjak shqiptari dhe për këtë jam krenar.

Admirali Kundurjoti, të tre Nikoladët (gjyshi,bir dhe nip), Admiral Saqellariu, hero i nëndetëses “L.Kaconi”, Lasko dhe shumë grekë të tjerë të zgjedhur, janë me prejardhja shqiptarë dhe janë të njohura shërbimet e mëdha që i kanë sjellë Greqisë.

Paparigopulos (historian i madh grek )shkruan:”...nga të gjitha kombësitë që janë në Greqi, përzierja me gjakun shqiptar prodhoi racën më të shkëlqyer.”Hidriotët, Speciotët, Miauli, Sahturi dhe mira luftëtarë që më 1821 deri sot vërtetojnë mendimin e Paparigopullojt.

Nuk jam pra armik i Shqipërisë, përkundrazi e simpatizoj popullin shqiptar, i cili në shumicën dërmuese nuk është përgjegjës për pabesinë kundër Greqisë.

Menjëherë sapo erdha në fuqi në Qershor 1926, u ndodha para një keqësimi të vërtet në marrëdhëniet me Shqipërinë, për shkak të problemit të Çamërisë. Përfaqësuesi i Shqipërisë duke prezantuar në zyrën politike më lajmëroi se autoritetet greke më përzunë e në kundërshtim me traktatet shpërngulën popullatën shqiptare të asaj krahine, duke e përcjellë në anën e detit në Azinë e Vogël, dhe se protestimeve të tij u jepet përgjigja se, këta turko-shqiptarë përmblidhen në marrëveshjen për shkëmbimin me popullatën greke në Turqi.

Kërkova shkresat përkatëse dhe u binda se interpretimi i Ministrisë nuk kishte bazë, pasi në traktatin e Lozanit shpreheshin qartës se , muhamedanët e Epirit konsideroheshin si minoritet dhe nuk përfshiheshin në shkëmbim,si turqit e Thrakës,etj.Për sqarime e më të plota të çështjes i telefonave ministrit tonë në Londër,të ndierit Kaklamano,që kishte përfaqësuar Greqinë në redaktimin e traktatit. Ky u përgjigj pa hezituar se muhamedanët e Epirit nuk hyjnë në shkëmbimin dhe se mendimi i ministrisë nuk ishte i drejtë. Thirra menjëherë drejtorin e përgjithshëm kompetent,i cili më tha këto fjalë habitëse :”Parimisht kanë të drejtë, por për arsye nevoje dhe qëllimi, urdhërova shpërnguljen e shqiptarëve për të boshatisur katundet dhe vendosjen në to të refugjatëve tanë nga Turqia, nuk vlen të humbasim kohën për pesë gjashtë mijë shqiptarë Zoti Kryetar!”. Mezi u mbajta pa e flakur jashtë me shkelma diplomatin monokëlmbajtës. Njëkohësisht sipas raporteve policore një dramë e vërtet kryhej në Epir, pasi katundarët me të qara shkëputeshin prej vatrave të tyre ku ishin lindur dhe jetonin prej shekujsh dhe ngarkoheshin në anijet për tu dërguar në Azinë e Vogël.

U dhashë urdhra të shkarkoheshin dhe të ktheheshin të lirë në katundet e tyre. Shqiptarët si çdo racë e vjetër dhe e prapambetur kanë vese, por kanë edhe disa virtyte të zgjedhura. Ngjarja e sipërme ka qenë shkaku kryesor i vendosjes së marrëdhënieve të përzemërta, (midis dy shteteve) të cilat u zhvilluan gati deri në arritjen e themelimit të një federate të ardhshme siç do shohim. Presidenti i Republikës, Amet Zogu,me një letër të përzemërt, më shfaqte mirënjohjen e vet, të cilën nuk do te harroj kurrë. Dhe,pra, deri në ditët e shfronësimit të tij,sa herë vinte përfaqësues i ri shqiptar në Greqi,më porosinë e tij më vizitonte në shtëpi dhe më sillte përshëndetjet e mbretit, duke më drejtuar fjalën shqip më thoshte “vëlla i madh”.

Dhe këto kur isha vetëm një qytetar i thjeshtë si gjeneral i çmobilizuar. Kjo është e quajtura “Besa” shqiptare,domethënë besë dhe mirënjohje për mirëbesim. Po të hedhim një vështrim në hartën e Ballkanit, kuptojmë menjëherë rëndësinë e madhe të Shqipërisë. Për shkak të ngjarjeve të fundit tani sapo u kuptuan rrethet politike dhe ushtarake në Greqi,rëndësinë e Shqipërisë si bazë sulmi dhe mbrojtjeje. Ushtarakët grek në kohërat e kaluara e dinin këtë,siç tregohet qartë prej luftërave të rrepta dhe të përgjakshme që u zhvillua në limanet dhe kalimet malore të Shqipërisë, sidomos në shekujt e fundit të Perandorisë Bizantine.

Për Greqinë Shqipëria mike dhe aleate,përbënë një fortesë kolosale dhe një kërcënim të fortë për çdo sulmues të veriut.

Zgjuarsia e mprehtë e Venizellos e kishte kuptuar këtë fakt,kur thoshte që duhet me çdo sakrificë që çështja e Epirit të rregullohet miqësisht dhe të vendoset me Shqipërinë marrëdhëniet më të përzemërta. Besoj me patundshmëri në të drejtën e këtij mendimi. Kërkova me çdo kusht e sakrificë këtë gjë ta vë në zbatim kur isha Kryetar i shtetit.

Pas këtyre ngjarjeve u vendosën marrëdhëniet miqësore dhe dërgova në Tiranë si përfaqësues të Greqisë Gjeneralin Aleksandër Kondulin, bashkëvendësin tim i cili e njihte jo vetëm shqipen e Shqipërisë së Jugut që flitet në krahinën tonë, por edhe ato idiomat e labëve e gegëve.

Është fakt i pakundërshtueshëm për shumë arsye, se po të zbatohej një politikë e urtë dhe e qëndrueshme në çështjen e Shqipërisë, do të ishte e mundur që në vend të armiqësisë,do të ishte më e mira, më e vlefshmja dhe e vetmja mike besnike e Greqisë në Ballkan.

Si racë shqiptarët nuk janë as tartar-mongolë, as sllavë,por Ilirë,stërnipër të pellazgëve. Janë historikisht të provuar, pasojë-racë motër me racat e vjetra që zbritën nga veriu dhe përbënë banorët e parë të Heladhës. Nuk kanë asgjë të përbashkët me Italianët, serbët, bullgarët, kurse me popullin helen lidhen ngushtë në gjak,trashëgime dhe zakone”.Gjeneral Theodhor Pangalos, kujtime, botuar tek e përditshmja greke “Akropolis”, Athinë. Përkthyer nga shkrimtari Petraq Ktona tek revista “Krahu i Shqiponjës”,Nr.2 (14),shkurt 1978, Çikago të ShBA-së, shih edhe tek “Çamëria”Nr. 5 (24), e merkur 22.04.1992,fq. 8.

Traktati i Lozanës i vitit 1923, iu dha shkas qarqeve drejtuese të Athinës që të dëbojnë me dhunë nga trojet e tyre stërgjyshore çamët, këto ishin masa të konsiderueshme të popullsisë shqiptare. Vitet e më pastajme arrihet të ndryshohet vetëm taktika, strategjia mbetet ajo e çrrënjosjes së plotë të popullsisë shqiptare të Çamërisë, të cilën e realizoi Gjeneral Zerva me zjarr e hekur në vitin 1944.

##Greqija hap shkollen Greke (Me Planprogram TE SHTETIT HELENO-GREK) ne Jug te SHQIPERISE NE QYTETIN HIMARE .
##Greqija akoma e ka ne Kushtetut Ligjin Agressor Kunder Shtetit se Shqiperise, ne te cilin e shiqon shtetin shqipetar si nje Hasum te cilin duhet te zhduk.
##Greqija futi Ligjin ne Fuqi me te cilin Etnia Greke ne Shqiperi mundet te ket Nenshtetsine Greke.

Keto jen pik te vogela te cilat e pasqyrojn mendimin grek i cili esht ANTI-SHQIPTAR.

!!!MJAFT-ESHT-MJAFT!!!

GREQIJA DUHET TE PADITET NE GJYKATEN E EVROPES DHE DUHET TE PUNOHET NE TER ANET QE TE IZOLOHET KY SHTET I CILI NUK MERITON TE KET EKZISTENC.

--JENI TE MIREARDHUR TE JAPENI MENDIMIN E JUAJ NE KET TEM--

...................JU PERSHENDET FORCA1......

( I nderuar forca1, keto dy tema bashkohen pasiqe kanë të njejtën tematikë
Ju urojmë vazhdim te mbarë ,me mirëkuptim ,stafi)

"##Greqija hap shkollen Greke (Me Planprogram TE SHTETIT HELENO-GREK) ne Jug te SHQIPERISE NE QYTETIN HIMARE .
##Greqija akoma e ka ne Kushtetut Ligjin Agressor Kunder Shtetit se Shqiperise, ne te cilin e shiqon shtetin shqipetar si nje Hasum te cilin duhet te zhduk.
##Greqija futi Ligjin ne Fuqi me te cilin Etnia Greke ne Shqiperi mundet te ket Nenshtetsine Greke."

është e njëjta gjë që është duke ndodhë në Mitrovice..
Shqiperia e Veriut dhe Shqiperia e Jugut ...ende të kërcënuara nga politikat afatgjate te asimilimit dhe ndarjes
Shqiptarë..duhet kujdes i madh

» ÇËSHTJA SHQIPTARE DHE KONFERENCAT NDËRKOMËTARE
» Cenimi i integritetit të Kosovës hap çështjen e Luginës së P
» SI E NDIHMUAN EMIGRANTËT SHQIPTAR NËGREQI ÇËSHTJEN E KOSOVES