Mulla Idriz Gjilani

Paj, natyrisht se hinduset (sikunder qarqe islame qe kane pushtetin dhe parane ne shallvaret e tyre) mezi presin qe t'i pervetesojne figurat e nje kombi tjeter duke i tjetersuar ne figura thellesisht fetare.

Mua me vjen mire, nese keta fare hindueset e nderojne mulla Idrizin, por duhet ta dine mire se mulla Idrizi beri e c'nuk beri per lirine e vendit te vet dhe jo per ceshtjen islame. E them kete sepse katragjyshi im legjendar, kacaku i madh i fshatit Z. (nahija e Shtimes) ishte nje nga shoket dhe miqte e ngushte te Idrizit. Bashke e kane mbrojtur kufirin shqiptar lindor te 'gardhi i shkaut' ne Ternoc te Bujanocit ku kane zhvilluar beteja epike kunder cetnikeve te Mihallovicit.

Mu, atehere katragjyshi im kishte marre edhe imamin e ri Vesel ef.Xheladinin dhe talebet e Mejtepit dhe Medreses se fshatit tim per lufte kunder shkive. Imami Vesel Xheladini merr plage ne kete lufte dhe detyrohet te kthehet ne Ferizaj per sherim. Kur mberriti ne Ferizaj, qindra plisbarhde i kishin dalur para imamit te ri qe ish bere i degjuar per vatan. Vesel ef.Xheladini gjen force dhe mban nje fjalim te paharrueshem ne ate vit te 44'es:

'Vellezer shqiptar, pa dallim se jeni muslimane apo te krishtere ju ftoj ti bashkoheni frontit mbrojtes kunder hordhive serbe! ....Ta dini o vellezer shqiptar se pa liri te atedheut, pa liri te popullit nuk mund te kemi as liri fetare. Kur ta clirojme Shqiperine, atedheun tone te shenjte, do te na kete hije shkaurja neper xhami (besimtaret muslimane) dhe ne kishe (te krishteret). Pa clirim te atedheut, xhamijat e besimtareve islame dhe kishat e besimtareve katolik jane sikur te shkreta.

Kur ta shlirojme Shqiperine, si xhamijave ashtu edhe kishave tona do do tu vije era ma e mire se e trandafilave dhe karafilave! Pa clirim te atdheut, bashke me femijet tane do te jemi me te mjere se jetimet.'

Ja ky ishte nje fjalim historik i mbajtur ne Ferizaj, i bere nga bashkeluftetari i mulla Idriz Gjilanit dhe Rame Syles legjendar. Ndaj, ketu dhe ne kete pike duhet qemtuar si Idriz Gjilani ashtu edhe cdo mulla tjeter dhe jo ne pika te tjera.

mulla idrizi eshte shembull i vertete se si duhet te jete nje patriot vertete.
ky fjalim nuk me len te besoj qe eshte mbajtur me 1944 keto gjera qe po ndodhin tash paskan qene edhe atehere kaq aktuale

Epo rollling nuk thone kot: 'Kush e harron historine eshte i detyruar ta perserise ate, por me cmim te rende'.

e ne e kemi harruar shume shpejt.


ky njeri. mulla idrizi, nuk ben te harrohet.
nga ky kane nevoje te mesojne disa "radikale" te fese

eshte bere mani nga qarqe te caktuara te mbeshtjellura me xhyben islamike qe ngjarjeve dhe figurave ekskluzivisht kombetare shqiptare t'i japin ngjyresa te paqena islamike per qellimet e tyre. Shqiptaret duhet ta dine qe te ndajne shapin nga sheqeri. Ndihmat 'vellezerore muslimane' qe vine fshehin pas qellime te ulta, qe rrahin ti perdorin shqiptaret si mish per top.

Sepse, fakoret islamik po mundohen ta rrisin ndikimin e vet ne truallin e Ballkanit si revansh kunder amerikaneve. Amerikanet si gjen gje per bese se ata jane te argasur ne keso gjerash, por shqiptareve iu behet gjema sepse shqiptaret jane goxha te hajthem politikisht e ushtarakisht.

Qellimet e errta te faktoreve islamik pretendojne te krijojne nje zingjir shtetesh 'vellezerore' islamike ne Ballkan, duke i perdorur per kete qellim edhe boshnjaket e mjere te cilet e kane gelltitur te paret karremin. Nese kete gje e kane bere boshnjaket e ngrate, atehere kete pesim shqiptaret duhet ta marrin si mesim.

C'injorance ti tuhet ne ditet e sotme Lidhjes Shqiptare te Prizrenit lidhje islamike!? Kete e benin dikur vetem shtetet imperialiste ballkanike, kurse sot te njejtin avaz e kane perbrendesuar nje numer shqipfolesish.

Te ngrihej krupa kur e degjoje ate fare bizbicin qe i thote vetes historiane M.Pirraku i cili Lidhjes donte ti jepete karakter musliman.

Por ta dine mire Pirraket dhe gjithe ata kurtizanet e tjere qe propagandojne dymene e muslimanllekut se Kombi shqiptar eshte nje dhe i pathyeshem. Shqiptaret kane gjuhen, zakonet dhe traditat e tyre , dhe se fete jane produkte te imponuara nga hyqmit e huaj.

"Leka i madh" ke dalur aty ku nuk duhej dilej, te pakten jo ne kete temë. Mirpo siç thotë populli: gjuha shkon aty ky dhemb dhëmbi!

Organizatat muslimane kanë ardhur tek muslimanet në Kosovë. Ata nuk bëjnë propagand as tek të krishterët e as tek ortodokset, ashtu siç bëjnë organizatat krishtere apo protestante, te cilat kanë qëllime konvertimesh. Nëse ty nuk te pelqejnë, kush po te detyron me u marr me ta?

Muslimanët (besimtarët) janë vllezër, ashtu siç thuhet edhe në Kur'an: "S'ka dyshim se besimtarët janë vëllezër, pra bëni pajtimin ndërmjet vëllezërve tuaj dhe kini frikë All-llahun, që të jeni të mëshiruar." (49:10).

Mirpo ne i respektojmë edhe fetë tjera, edhe besimet tjera dhe jemi vllezër në komb dhe në njerëzi.

Mirpo unë kam problem me ketë postim tëndin edhe disa të tjerë që mendojnë ashtu. Ju përpiqeni qe t'i politizoni shumë këto gjëra, për politiken ditore dhe i perzieni gjërat tepër. Përse ti përpiqesh t'i japësh Islamit konotacion negativ, kur mirëfilli dihet, ashtu siç edhe rasti në fjalë, se hoxhallarët kanë qenë predikues te shqiptarizmit, ndëra xhamit kanë qenë vendtubim i shumë patriotëve shqiptar për të gjitha luftrat (Kosovë, Kosovë-lindore, Maqedoni etj.).

Ju jeni te goditur shumë rënd nga një ndjenjë inferioriteti dhe frike njëkohësisht. Inferioriteti i juaj bën që ju te mos jeni vetvetja dhe mos t'i njihni apo pranoni vlerat shpirtërore e kulturore te vendit tuaj, ndërsa "frika" që shprehni ju se kinse fetë po na perqajnë është shumë e pabazë. A nuk jeni ju ata qe nuk keni lënë temë pa sharë politikanët apo udheheqesit e partive, grupeve apo klaneve te ndryshme vetëm sepse nuk i përkasin partisë apo grupit tuaj? Pra kush po e lë prapa kombin shqiptar: feja apo interesat politike e ekonomike te grupeve te interesit?

Ndërtuesit e kombit shqiptar kanë qenë musliman apo krishtere te devotshëm dhe njëkohësisht shqiptarë të mirë.

xhavo_ shkruajti:

"Leka i madh" ke dalur aty ku nuk duhej dilej, te pakten jo ne kete temë. Mirpo siç thotë populli: gjuha shkon aty ky dhemb dhëmbi!

Organizatat muslimane kanë ardhur tek muslimanet në Kosovë. Ata nuk bëjnë propagand as tek të krishterët e as tek ortodokset, ashtu siç bëjnë organizatat krishtere apo protestante, te cilat kanë qëllime konvertimesh. Nëse ty nuk te pelqejnë, kush po te detyron me u marr me ta?

Muslimanët (besimtarët) janë vllezër, ashtu siç thuhet edhe në Kur'an: "S'ka dyshim se besimtarët janë vëllezër, pra bëni pajtimin ndërmjet vëllezërve tuaj dhe kini frikë All-llahun, që të jeni të mëshiruar." (49:10).

Mirpo ne i respektojmë edhe fetë tjera, edhe besimet tjera dhe jemi vllezër në komb dhe në njerëzi.

Mirpo unë kam problem me ketë postim tëndin edhe disa të tjerë që mendojnë ashtu. Ju përpiqeni qe t'i politizoni shumë këto gjëra, për politiken ditore dhe i perzieni gjërat tepër. Përse ti përpiqesh t'i japësh Islamit konotacion negativ, kur mirëfilli dihet, ashtu siç edhe rasti në fjalë, se hoxhallarët kanë qenë predikues te shqiptarizmit, ndëra xhamit kanë qenë vendtubim i shumë patriotëve shqiptar për të gjitha luftrat (Kosovë, Kosovë-lindore, Maqedoni etj.).

Ju jeni te goditur shumë rënd nga një ndjenjë inferioriteti dhe frike njëkohësisht. Inferioriteti i juaj bën që ju te mos jeni vetvetja dhe mos t'i njihni apo pranoni vlerat shpirtërore e kulturore te vendit tuaj, ndërsa "frika" që shprehni ju se kinse fetë po na perqajnë është shumë e pabazë. A nuk jeni ju ata qe nuk keni lënë temë pa sharë politikanët apo udheheqesit e partive, grupeve apo klaneve te ndryshme vetëm sepse nuk i përkasin partisë apo grupit tuaj? Pra kush po e lë prapa kombin shqiptar: feja apo interesat politike e ekonomike te grupeve te interesit?

Ndërtuesit e kombit shqiptar kanë qenë musliman apo krishtere te devotshëm dhe njëkohësisht shqiptarë të mirë.

Po filloj Xhavo nga fundi i paragrafit te postimit tuaj. Une nuk kam ndjenje inferioriteti, sepse po te kisha ndjenje inferioriteti nuk do te luftoja per te drejten dhe as qe do te jetoja. Pra, ketu paragjykuat ne lidhje me personin tim.

Une jam pikerisht ai qe ne cdo postim timin demaskoj politiken e padrejte dhe amorale te juntes politike te Kosoves e cila me pare i sherben UNMIK - ut e EULEX - it, Nju Jorkut e Brukselit se mua e ty, se gjithe popullin. Pra kjo eshte nje arsyeje e mjafte qe te konstatosh se ku pikon catia. Une nuk i perkas as nje grupi apo partie politike, por i perkas shtresave qytetare qe shqetesohen per fatin e vet. Sepse nje kolektivitet kur shqetesohet per fatin e tij politik atehere ai eshte komb i mirefillte.

Eshte e vertete, qe populli shqiptare ne menyre te paperseritshme dhe te paarritshme per popujt e tjere ka kultivuar ndjenjat e fisme te harmonise fetare, per cka jemi per cdo lakmi. Sepse shqiptaret me te drejte qe nga Rilindja kane besuar se kombi eshte bazamenti i cili na bashkon te gjitheve ne pa dallim feje e krahine.

Mirepo, pseudoorganizatat e huaja fetare (pavaresisht se cilin krah fetar jane ato) do ta shkaterrojne harmonine dhe unitetin fetar nder shqiptaret. Une nuk them se faji eshte kokekembe i tyre. Si thote fjala: 'Kane gjetur shesh e bejne pershesh'. Keto pseudoorganizata fetare bileten e kane marre ne shallterin e quajtur UNMIK i cili eshte i interesuar qe ne Kosove te ndertoje nje Liban a Sudan te dyte (Zot ruana!).

A e keni pare qysh permes mediave UNMIk - u po mundohet qe ta fshehe padrejtesite e tij (mohimin e vullnetit te popullit) ta bjerre e ta asgjesoje, duke i lene vendin reaksioneve fetare. Per kete qellim bashkesia nderkombetare lejoi homoseksualizmin, vetem per te ngjallur reaksion fetar nder shqiptaret.Une pajtohem katerciperisht me ju qe thuani se shqiptaret muslimane e te krishtere kane ruajtur shqiptarizmin. E mbeshtese kete pohim, edhe pse jane nje mori perjashtimesh. Shqiptaret permes xhamive kombetare (p.sh ne fshatin tim Z. komuna e Shtimes) katragjyshi im legjendar Rame Syla (shok i Mulla Idrizit) ne vitin 1913 ndertoi Xhamine e Z. per te ndaluar shprenguljen e shqiptareve ne Turqi dhe per te perhapur ndjenjen e shqiptaresise nder xhematin shqiptar. Per kete ai edhe u perndjek nga sherbimi sekret serb i tempriruar nga Pashiqi.

Ne kete xhami (nder me te medhate ne Rrafshin e Kosoves) funksionin ne menyre komplementare edhe Mejtepi dhe Medresja e Z. ku mesonin femijet me te zgjuar te nahijes. Keto perpos lendeve fetare islame konspirativisht mesonin edhe lendet me karakter kombetar duke filluar nga shkrim leximi shqip, historia e gjeografia kombetare per te arritur deri te lenda e talimit (paraushtarakut). Katragjyshi im Rame Syla ne vitin 1943/44 bashke me talebet (klasat) e medresanteve udhehoqen ekspedita ne mbrojtje te kufirit lindor te Shqiperise atje ne Bujanoc.

Rame Syla ky personalitet i shquar kombetar dhe besimtar i shkelqyer kishte shok e vella te beses edhe at Shtjefen Gjeqovin nga Janjeva katolike, cka edhe mbeten velelzer te pandare te ceshtjes sone te shenjte kombetare. Ja kjo eshte harmonia qe kerkohet nder shqiptaret.

AI QË NGJALLI LEGJENDËN E MOLLËS SË KUQE



Mulla Idris Gjilani: “Kemi tri fe, por kemi vetëm një Atdhe... një gjak, një gjuhë një diell e një Zot. ... Detyrë mbi detyra kemi bashkimin dhe mbrojtjen e Atdheut...”



Nga Nebih Bunjaku



Popujt e vegjël dhe Zoti



Nuk është thënë kot së koti se vetëm epokat e mëdha lindin njerëz të mëdhenj ose përmes dyerve të tragjedive të mëdha kalitet fati i popujve të vegjël. Me djersë, me gjak dhe me sakrifica sublime janë ndërtuar dhe sot e kësaj dite ndërtohen kështjella monumentale historike të lirisë, sidomos të popujve të vegjël për nga numri, por shumë të mëdhenj për nga aspiratat e tyre shekullore liridashëse. Në favor të kësaj teze më së miri dëshmon mendimi aforistik se popujt e vegjël edhe Zotin e kanë të vogël!

Pavarësisht nga rrebeshet e stuhishme me të cilat u përball populli ynë gjatë shumë shekujve të historisë jo vetëm për të siguruar qenien e vet biologjike të nëpërkëmbur, por edhe për ta fituar lirinë kombëtare e njerëzore, për ta mbrojtur nderin dhe dinjitetin e vet në vatrën e shtëpisë. Në këto beteja të ashpra dhe të zjarrta bijtë dhe bijat më të spikatura u kalitën me heroizmin e tyre të paepur duke i ngritur vetes përmendore emocionale për gjeneratat, të cilave u takojnë, por edhe vetë historisë duke u bërë simbol frymëzimi për brezat e rinj të etnisë.

Njëri nga këta gur graniti me të cilin u ndërtua kështjella e rezistencës së shqiptarizmës, padyshim është edhe tribuni popullor si dhe arkitekti i shkëlqyer e luftëtari i denjë i realizimit në jetë të projektit të tij për krijimin e Shqipërisë etnike, qoftë edhe me vetëflijim. I tillë ishte Mulla Idris Gjilani, i cili u lind në fshatin Velekincë (që sot është një paralagje e Gjilanit) më 4 qershor 1901, pikërisht kur shekulli i ri sapo i kishte hapur sytë për ta parë këtë botë dhe njëkohësisht duke i shkaktuar dhimbjet e lindjes shekullit të vjetër nga i cili doli, që me gjithë paudhësitë dhe të pabërat tjera, prandaj me çdo kusht përpiqej që me kapakun e mortjes ta mbulonte gjithë robërinë e shekujve tjerë robërisë si dhe sistemin e kalbur feudal të një perandorie katrahurë, pesha e së cilës rrezikonte jo vetëm shtetasit e vet, por edhe popujt tjerë të robëruar.

Mulla Idris Gjilani, alias Idris Hajrullahu a “I Shenjti i kombit”, siç e quajti me të drejtë Kapiten Shefqeti, rrjedh nga një familje martirësh: babai – Hajrullahu ( i vrarë më 1945) dhe Salë Smakaj (vdiq rreth vitit 1930). Nga katër vëllezërit që kishte Idrisi, të voglin, Bajramin ia pushkatuan partizano-çetnikët vetëm një javë pas pushkatimit të Hajrullahut – babait të tij.

Hajrullah Hasani nga lagjja Kurteshaj merrej me bujqësi, por ishte edhe njeri i drejtë dhe me autoritet në fshat dhe në rrethin e tij. Ai ishte mik i madh i arsimit dhe adhurues i jashtëzakonshëm i Zotit dhe i fesë.

Meqë jeta ishte treguar shumë e vështirë dhe e padrejtë me shumicën e shqiptarëve që padrejtësisht ishte robëruar, duke i shkaktuar jo vetëm padrejtësi, por edhe varfëri të skajshme, dajat e Idrizit nga fshati Cërnicë të Gjilanit, kujdeseshin për nipin e tyre të cilin fillimisht e regjistruan në Mejtepin e fshatit të tyre. Idrisi i vogël, i pajisur me afinitet, talent dhe virtyte të shquara njerëzore, u shqua edhe në mësime, të cilat i mbaroi shkëlqyeshëm në vitin 1911. Meqë në personalitetin e Idrisit të vogël që sapo krijohej, Mulla Halimi, hoxhë i njohur nga Cërnica dhe rrethina e Gjilanit, spikati entuziazmin dhe zellin e madh të këtij nxënësi, ia preferoi Ruzhdijen e Gjilanit, shkollë ku përgatiteshin kuadro të reja për punë administrative.



Luftërat ballkanike



Me shpërthimin e luftërave ballkanike, Idrisi Hajrullahu ndërpreu mësimin, ndërsa okupatori serb pushtoi territoret e banuara me shqiptarë, mbylli edhe ato pak dritare të jetës dhe të diturisë. Nëpër medresetë e lejuara thjesht fetare rreptësisht u ndalua mësimi i çfarëdo lënde shkencore.

Më 1913 Idrisi ishte nxënës në Medresenë Atik të Gjilanit, veprimtarinë e së cilës e ndërpreu Lufta e Parë Botërore, kurse më 1919 për dy vjet rresht detyrimisht shërbeu në armatën famëkeqe të Mbretërisë Serbo-Kroato-Sllovene. Pas shërbimit ushtarak, ku kishte mësuar serbokroatishten dhe kishte lexuar mjaft literaturë fetare, filozofike dhe historike, u kthye në të njëjtën medrese dhe në moshën 25 vjeçare e mbrojti provimin e pjekurisë për imam, duke u lauruar me ixhazetname – diplomë për shkencat teologjike, prandaj edhe mori titullin e nderit Mulla ( i ditur).

Me dekret u emërua imam në fshatin Pidiç të Karadakut, kur edhe ra në kontakt me Komitetin për çlirimin kombëtar, i njohur si Komiteti i Kosovës, i organizuar ilegalisht nga Ferat Bej Draga ( 1929). Pastaj u dërgua për të shërbyer në fshatin Hogosht të Dardanës së sotme, ku, për shkak të ndjenjave të theksuara atdhetare, nga njëra anë si dhe për shkak të injorancës dhe analfabetizmit të masave të gjëra popullore të trashëguara ngarendi feudal i osmanëve dhe, mbi të gjitha, për shkak të përçarjes e sundimit brutal shkaktuar nga okupatori i ri serb, i cili popullit tonë ia kishte ndaluar jo vetëm shkollën, por edhe vetë jetën, Mulla Idrisi, pa e kursyer veten aspak si dhe kohën e çmueshme të tij, ishte bërë një lloj drugëze që endej pa përtesë, herë këmbë por të shumtën e herave mbi kalë nëpër avlëmendin e quajtur Kosovë. Ai u shqua në ndërtimin e urave, (edhe sot në Hogosht ekziston¨Ura e Mulla Idrisit¨), në meremetimin e mejtepeve dhe të xhamive, në ndërtimin e rrugëve, në çeljen e krojeve të reja dhe pastrimin e të vjetërve, në pajtimin e gjaqeve, në afrimin e të pasurve me të varfrit, qoftë të qyteteve apo edhe të fshatrave, në hapjen e mejtepeve e medreseve të reja, ku do të mësonin vajza e djem, të cilëve du t’u jepnin mësime nxënësit më të dalluar; duke përgatitur hoxhallarë dhe mësues të rinj etj. Qëllimi i tij ishte që sa më shumë ta përhapte miqësinë dhe ndjenjën e solidaritetit dhe të besës midis shqiptarëve, pavarësisht përkatësive të ndryshme fetare.

Në krijimin dhe zgjerimin e çerdhes familjare fati nuk i eci, sepse si gruaja e parë, ashtu edhe gruaja e dytë i vdiqën, prandaj qe i detyruar të martohej për të tretën herë. Me Hatixhe Rexhepin nga Gjilani fati i eci mjaft mirë, sepse kjo jo vetëm që i solli shtëpi, tokë e luadhe të rëndësishme, por ia dhuroi vajzën e Emine si dhe djemtë Musanë dhe Isanë.

Meqë talenti i tij u spikat në shumë aktivitete fetare, arsimore, pedagogjike, politike, strategjike, kulturore etj. si dhe mësimi i gjuhëve arabisht, osmanisht (turqisht), serbokroatisht dhe persisht, Mulla Idrisi u zgjodh Bashavaiz në Ulema mexhlizin e Kuvendit të Shkupit, detyrë që e ushtroi deri më 194



Mos e lini vetëm atdheun dhe varret e etërve



Në aktivitetin e dendur politik e kombëtar në dobi të çështjes kombëtare, ky apostull lirie maskohej mjeshtërisht me uniformën e imamit dhe, njëkohësisht, u bë dora e djathtë e veprimtarit të shquar Ferat Bej Dragës në realizimin e programit për pengimin e shpërnguljes së dhunshme të shqiptarëve nga autoritetet mbretërore serbo-çetnike. Nga oda në odë, nga shumë pak gëzime dhe sidomos nga shumë pikëllime të ndryshme, nga varrimi në varrim, nga ngushëllimi në ngushëllim pa pikë ndrojtjeje u fliste masave popullore, që sipas revistës fetare Dituria Islame, thuhej: “Jemi përgjegjës për varret e prindërve tanë para Zotit dhe para kombit. Nuk guxojmë të heqim dorë prej tyre, t’i lëmë të shkreta për t’i lëvruar derrat e naselnikëve ( kolonëve, të rinj të cilëve mbretëria ua falte tokë e shtëpi të shqiptarëve – nënvizimi im) sllavë. Jo vetëm në Turqi, por as në Shqipëri nuk bën të shkojmë. Zoti në Kur’an na ka bërë përgjegjës për vatanin dhe kombin...!¨

Ishte edhe anëtar e veprimtar i shquar i Organizatës së Rinisë Përparimtare ¨Drita¨, formuar ilegalisht më 1 prill të vitit 1937 në Orllat të Drenicës nga nxënësit dhe studentët shqiptarë të Medresesë së Madhe të Kral Aleksandrit si dhe të Isa Beg Medrese¨ po me seli në Shkup, dy vatra këto që kishin grumbulluar ajkën e patriotëve dhe të rinisë përparimtare. Edhe pse i maskuar me uniformën e religjionit, ai mbante kontakte ilegale me personelin e konsullatës shqiptare në Shkup nga e cila merrte libra dhe revista me përmbajtje fetare, të cilat, pasi i lexonte dhe i studionte mirë e mirë, ilegalisht ua shpërndante miqve të tij të besueshëm.

Mulla Idris Gjilani veçmas i adhuronte shkrimet e Hafiz Ali Korçës. Ai edhe vetë bashkëpunonte me revistën vjetore Zëri i Bashkësisë Fetare Islame që botohej në Sarajevë. Punimet e tij të botuara osmanisht me alfabet arabo-osman si dhe ato serbokroatisht me alfabet cirilik, i nënshkruante: Idris Hajrullahu – bashvaiz. Aty ai i botoi edhe dy punimet e tij shumë të rëndësishme fetare “Lindja e Pejgamerit”, osmanisht dhe “Vëllazëria islame”, osmanisht e serbokroatisht.



Profecia



Gjatë Luftës së Dytë Botërore, kur dora e zezë serbo çetnike, e maskuar me dorashka partizane, nën të cilat kishte fshehur bajonetën e sapo pastruar nga gjaku i pleksur i shqiptarëve të therur gjatë shumë dekadave të robërisë e dhunës gjenocidale, rishtas ia mësyu Kosovës, por tashmë me parullën tepër bajate të “vëllazërim-bashkimit”, lëng nepërke, që moti e kishin pirë shumë patriotë të devotshëm. Njëri nga këta, Mulla Idrisi, më 2 Gusht 1943, pikërisht në Tregun e Gjilanit, (cituar sipas mr. Daut Bislimit), ia çori maskën duke thënë publikisht ”Ju keni dëgjuar se një Tito, një i quajtur baba i komunistëve jugosllavë, po e lyp edhe Kosovën për Jugosllavinë e Dytë Komuniste, në kufijtë e asaj të Kral Petrit. Ajo Jugosllavi e kralit u prish... dhe shpëtuam... Tashti partizanët e Titos po i afrohen kufijve të Shqipërisë etnike, atje ku duhet të jemi sot ose nesër. Kosova jonë, edhe ashtu e copëtuar, nesër ka për t’u bërë kasaphanë e komunistëve jugosllavë dhe e çetnikëve serbë e malazezë, sepse për Kosovën e kundër shqiptarëve gjithmonë janë bashkuar dreqi dhe i biri, e do të bashkohen çetniku e drazhisti, nediçevci e komunisti”.



Të rënët janë njerëzit më me fat

Gjithë kapitalin kombëtar që e kishte arritur nëpër sprova të ndryshme me shumë sakrifica e peripeci sublime si dhe tërë autoritetin njerëzor që e kishte fituar gjatë gjithë jetës në të gjitha fushat e dijes, pa hezituar fare i vuri në shërbim pikërisht në momentin dhe në vendin e duhur, duke udhëhequr Ushtrinë Vullnetare Shqiptare të Kosovës Lindore. Në betejën e njohur të Kikës legjendare, që u zhvillua në qershorin e vitit 1944, Mulla Idrisi, u dëshmua si strateg i famshëm ushtarak dhe jo vetëm që e fitoi këtë betejë shumë të pabarabartë nga shumë aspekte: armata armike dominonte me numrin shumë më të madh ushtarësh, ishte shumë e pajisur me armatim modern, me ushqime të shumta, udhëhiqej nga oficerë profesionistë dhe mbi të gjitha, përkrahej edhe nga forca të shumta aleate sllave etj., por ky atdhetar me shembullin personal ngjalli shpresa te luftëtarët e vet se për mbrojtjen e Atdheut mund të bëhen edhe çudira.

Profesor Izmi Zeka, duke bërë fjalë për vetitë e anëtarit të Ulemasë së Mexhlisit të Shkupit, Mulla Idrisit, spikati këto virtyte të çmueshme të tij:

a) Qasja për të ardhmen shqiptare që ishte e veçantë për kohën, b) Predikimi kombëtar e fetar dhe c) Ngritja intelektuale e shkencore.

Duke e shikuar të vërtetën drejt në sy dhe njëkohësisht duke i analizuar rrethanat aktuale që krijoheshin me mençurinë e një strategu ushtarak, duke luftuar me pushkë në dorë në ballë të frontit, si një profet ua la edhe këto fjalë: “Amanet, o burra të më varrosni këtu, buzë kufirit, ku mbrohet Shqipëria etnike...!” Me të drejtë Izmiu konstatoi se në këtë dimension Mulla Idrisi qëndron mbi jetë, ai sheh lidhjen e natyrshme mes kufijve dhunshëm të vendosur, që në kompleksin gjeografik mbetet urë që bashkon, duke u bërë simbol i jetës dhe i paqes.

Ndonëse fizikisht u shua në altarin e lirisë, për atdhe dhe për fe (25-26 nëntor 1949), edhe në momentin e fundit të jetës shqiptoi porosinë e madhe: “Në mbrojtje të Atdheut vritet vetëm ai që ka fat shehitllëkun”. Prandaj, me dinjitetin e tij njerëzor e kombëtar si një feniks hyri në panteonin e të lavdishmëve të etnisë. Ai, në kujtesën e brezave, ngjalli legjendën e Mollës së Kuqe.