”PEGASI” BUKURIA DHE SHËNDETI NË FOKUS

”PEGASI”
BUKURIA DHE SHËNDETI NË FOKUS
Organ i LNPSHA” PEGASI” ALBANIA
Viti i parë i botimit Nr. 1 (001) muaji shtator 2001 Çmimi 200 lekë , Euro 2 e-mail pegasi2003@yahoo.com
Drejtor dhe botues :Kristaq F. Shabani

Në vend të editorialit

Revista e bukurimit të jetës
Nga Kristaq F. Shabani I.W.A, W.P.S
Del në arenën mediatike revista me fytyrë bukurore, e cila merr përsipër të shpërndajë mesazhe të mëdha për shëndetin, për bukurinë, një njohje thellësisht të prezencës së bimëve mjekësore në Shqipëri, vetitë, karakteristikat dhe mënyrën e përgatitjes dhe përdorimit të tyre për kurimin e sëmundjeve të shumta prezente.
Në këtë revistë, herë pas herë, do të gjeni zbërthime analitike të bimëve të veçanta medicinale.... Po kështu do të jepen këshilla dhe receta përdorimi të karakterit terapiutik. Do të sillen shëmbulla praktike nga shërimi prej sëmundjeve të ndryshme nga përvoja praktike e përfaqësuesve të profilizuar të Mjekësisë alternative. Revista do të japë dhe këshilla për mirëruajtjen e shëndetit, të bukurisë prezente, fragmente nga jeta përkushtuese e njerëzve të mëdhenj të botës, të Shqipërisë e tjerë, por edhe të kontribuesve të mjekësisë alternative, botimet e tyre … Me qëllim që revista të jetë sa më afër jush, do të ketë shumë rubrika, që do të tërheqin vëmendjen si dhe skicime letrare, të cilat kanë të bëjnë me këto synime (shëndetin, bukurinë, kurimin dhe përdorimin e bimëve mjekësore)… Herë pas here revista do të botojë një faqe koncize letrare nga krijuesit me emër sot të letërsisë moderne shqiptare dhe poetë nga bota, të cilët janë edhe anëtarë të LNPSHA ”PEGASI” ALBANIA. Po kështu do të rekomandohen vende të bukura, perla të viseve shqiptare, ku mund të kalohet bukur dhe të influencojnë për shëndetin…
Është një revistë me tematikë të gjerë, të larmishme, e cila shumë shpejt do të gjallërojë jetën dhe do të japë ndihmesën e saj në bukurimin e shpirtit, të shëndetit dhe në shfrytëzimin e resurseve mendimore dhe prezencën e bimëve, që sjellin këtë aftësi mbajtëse dhe gjeneruese dhe rigjeneruese që të thuhet me plot gojën: “Sa bukur po e jetojmë jetën!”

Lulja e Balsamit, princesha Aloe Vera
e bimëve medicinale produkt kryesor bimor,ndihmon shendetin dhe kujdesin për lekurën


BABΑΙ I I MJEKËSISE, HIPOKRATI
Ky jetoi mbi 100 vjeç. Lindi në qytetin Meropi, te ishullit Kos në vitin 460 ose 459 para erës sonë dhe vdiq në Larisë të Thesalisë, rreth viteve 375-351• Vepra e tij përmblidhet në “Corput Hipocraticum” dhe ka 72 libra.
Aty gjen libra mbi dietën, aforizma për mjetet e punës së mjekut, mbi plagët dhe ulçerën, prognozën, sëmundjet kirurgjikale, prognozën, sëmundjet kirurgjike, mjekësinë e lashtë, libër mbi ajrin, ujin dhe vendct.
Në shkrimet etike përmendet dhe "Betimi i Hipokratit", i cili recitohej nga mjekët në prag të fillimit të punës.
Vepra iu botua së pari arabisht dhe, më pas, në Romë (1525). Krijoi shumë tcrma sëmundjesh si: pneumonia, epilepsia, apopleksia etj. Mësimet e Hipokratit janë mjaft të rëndësishme dhe në themel të shkencës mjekësore; madje disa sosh edhe sot e kësaj dite.
*
Bukuria shpirtërore është esencialja, mandej pas kësaj, padyshesë, vend tjetër konkurrues, por dytësor ka dhe bukuria fizike, pasi ka dhe një shkak afektësor ndryshon detyrimisht gjatë viteve ...
Po çfarë ndodh me shpirtin? Ai ka një karakteristikë kryesore: Nuk plaket kurrë, ndaj në praktikën jetësore shpesh themi: “Ka një shpirt të ri,.. Pra bukuria shpirtërore është kryefjala...”.
E kush nuk i këndoi bukurisë në fushë dyplanshe... Cili poet nuk thuri vargje dhe skicoi...?

Psikologji
Femrat dhe “natyra e tyre e vërtetë”

Nga Lindita Ramushi, psikologe, Pejë
“Kanë ngelur pak femra, sot, ”' u shpreh i dëshpëruar një mik i imi, njeri me shije të hollë, adhurues i brishtësisë femërore. Nuk e kishte fjalën për numrin e tyre në strukturën e popullsisë, sepse në shoqërinë kosovare numri i femrave është mbase dyfish, në raport me meshkujt. Ai po fliste, siç u shpreh, për natyrën e vërtetë të femrës. “E, cila është natyra e vërtetë e femrës, e pyeta unë?” - Natyra e vërtetë e femrës? Kur flasim për natyrën njerëzore ne gjithmonë u referohemi virtyteve dhe formave të të reaguarit në situata të ndryshme me një laramani rrjedhash të veprimeve të caktuara. Personalitetit dhe tipareve të veçanta të natyrës njerëzore. Do të mundohem të vë në dukje një tjetër element, kur po flas për natyrën njerëzore, në këtë rast natyrën femërore, apo ndryshe e ashtuquajtura “gjini e butë”. Duke krahasuar konstruktin femëror me atë mashkullor, është frytdhënëse dhe pamja e parë, që tregon për një ndërtim më të specifikuar forcën fizike, të cilën mund të paraqesë një mashkull për nga natyra dhe atë të femrës, që njihet si e brishtë. Njohuritë tona nga historia e njerëzimit që nga hordhitë janë të llojeve dhe natyrave, që ka rrjedhur shoqëria njerëzore nëpër kohë, deri te modernizmi. Një dilemë ose një dukuri, e cila është shumë në dukje në kohën e jetës moderne, është “agresiviteti” femëror. Humbja e natyrës së saj të vërtetë për të cilën njihet si qenie e butë. Në shoqëritë patriarkale, femra, në atë kohë, ka qenë liderja e familjes, ajo ka udhëhequr familjen dhe ka vënë rregullat e saj. Por, nëpër histori, gjatë zhvillimit njerëzor, femra pozicionohet në një vend më të butë, ta quajmë kështu, në krahasim me detyrat dhe përgjegjësitë e saj në kohën e matriarkatit. Gjithsesi se gjithmonë jemi në mbështetje të idesë se femra është natyra e butë, ngaqë femra është nënë e të vegjëlve të porsalindur, kjo ngrohtësi e marrë nga të vegjëlit, që kërkohet dhe nga çdo qenie tjetër e gjallë është instiktive (dashuria amnore është diçka e lindur, këtë e shpjegon shumë mirë psikologjia e llojit), jepet nga pjellorja, d.m.th. merret nga gjinia e butë. Femrat njihen si emocionale dhe të ngrohta, ngaqë ato falin më shumë dashuri objekteve përkujdesje. Pse meshkujt preferojnë që në jetët e tyre të jetë një femër me natyrë të butë të të shprehurit të botës së saj të brendshme në relacion më botën e jashtme dhe ndërveprimi me meshkujt. Së pari, ata i referohen balancimit shpirtëror. Njëra nga arsyet e këtij pretendimi, u shpjegua më herët, që femra nga pamja, konstrukti fizik, por edhe që femra është nëna, që lind dhe kujdeset për rritjen, e dashura, personi i dëshiruar po ashtu gruaja e jetës, e cila do t’i shoqëronte ata gjatë rrugëtimit jetësor. Në kohën moderne, natyra e vërtetë femërore mendoj që është në zhdukje, arketipi është shumë pak trashëgues në gjinitë e reja. Për këtë kanë ndikuar shumë faktorë. Këtu patjetër do të më duhet të ndalem edhe te barazia gjinore për të përmendur pastaj edhe këtë si një indikator për zhvillimin dhe krijimin e një natyre tjetër të femrës. Vite me radhë pozita e një femre në shoqëri ka qenë e ulur dhe e varur nga mashkulli, ka pasur shumë cenime në mënyrën e tyre të jetuarit dhe të ndërtimit të jetës, p.sh., mospunësimi i saj. Kjo luftë mes femrës dhe shoqërisë në përgjithësi për të fituar barazi, ka ndikuar mendoj në rritjen e një mënyre të reagimit ndryshe. Ka reaguar që ky rebelizëm për të vënë vendin e saj në shoqëri në një pozitë më të lakmueshme. Mbetjet arkaike barten nga geni në gen, dhe, nëse i referohemi gjenetikës, kjo e shpjegon rritjen e një mundësie të madhe për ndryshime në sjellje. Rrethi dhe hapësira vepruese gjithmonë përcaktojnë dhe indikojnë forma dhe ndërtime të virtyteve e sjelljeve njerëzore në përgjithësi. Dallimi gjinor subjektiv mes mashkullit dhe femrës është pikërisht natyra e tyre subjektive, që reflektohet në forma të caktuara në botën e jashtme. “Në botë kanë ngelur pak femra”, kjo sipas tyre tregon se natyra e vërtetë femërore është butësia e saj.

RUBRIKA
TË NJOHIM BIMËT MEDICINALE ME VEPRIM KURUES NË TRUPIN E NJERIUT nga Lefteri Sema



PRODUKTE NATYRALE

Vaji Natyral-Nigella Sativa
Vaji Nigella Sativa është përgatitur me metodën e ftohtë dhe sipas kushteve të rrepta laboratorike shëndetësore gjermane, me qëllim që të ruajë elementet e saj natyralë, pa ndonjë ndryshim në strukturën e saj kimike.
Çfarë është fara e zezë?
Eshtë farë e një bime shumëvjeçare, emri shkencor i së cilës është Nigella Sativa. Persianët e njihnin si Shuniz, Egjiptianët e lashtë e njihnin si Bar gjumi , ndërsa arabët e njihnin si Fara e Zezë e Bekuar.
Historia e Farës së Zezë:
Përdorimi i Farës së Zezë ka më shumë se 2500 vjet. Është i përmendur në sistemin mjekësor grek, veçanërisht tek egjiptianët e lashtë.
Përdorimet e vajit Nigella Sativa:
Vaji Nigella Sativa është përdorur si stimulues dhe mbrojtës natyral ndaj sistemeve imunopneumatike, duke qenë një trajtues natyral ndaj shumë sëmundjeve, veçanërisht prej atyre, që burojnë prej dobësisë së sistemit imunitar (hipodinamia). Kërkimet kanë vërtetuar se ndikimi dhe efikasiteti i Nidella Sativës në stimulimin e sistemit imunitar dhe trajtimin e shumë sëmundjeve shtohet kur merret i kombinuar me vajra të tjerë si vaji i ullirit, vaji i lule diellit, vaji i kamomilit, vaji i karrotës, vaji i farës se kungullit, etj. Efekte shumë të mira si plotësues ushqimor me rezultate të shkëlqyera, veçanërisht në periudhën e rritjes arrihen, duke e kombinuar vajin Nigela Sativa me mjaltin. Imunitare si: mjalti, hudhra, gjithashtu marrja e vajit Nigella Sativa me lëng karrote (antioksidant ) ndalon qelizat radikale dhe parandalon përhapjen e tyre në trup, duke e mbrojtur nga infektimi prej sëmundjeve të rënda.
ANALIZAT LABORATORIKE TË VAJIT NIGELLA SATIVA:
Nigella Sativa përmban një përqindje te madhe te aminoacideve jo të njoma, acide, që kane shumë dobi të ndërthurura në sa vijojnë:
Ί. Stimulimin e sistemit imunitar dhe shtimin e kapacitetit të rezistencës ndaj dhimbjeve.
2.Shtimin e efektit të fibrinës dhe qelizave nervore.
3.Ndihmon në uljen e kolesterolit në gjak nëpërmjet shtimit sekrecional të saj me jashqitje dhe rishpërndarjen prej gjakut në hide.
4.Shtimin e spermës dhe kohëzgjatjen e dëshirës seksualc.
Përveç kësaj këto aminoacide konvertohen brenda trupit neëpërmjet fermenteve të caktuara në vijim:
1.Gjendrës së prostaglandins PGE1, përgjegjëse për kontrollin e pezmatimeve dhe aktivizimin e qelizave imunitare si :qelizat T, qelizat Β dhe aktivizimin e veprimit të imunoglobinës, si dhe rolin e saj në uljen e sekrecionit të lendëve të histaminës alergjike fillestare.
2.Gjendrës së prostaglandinës PGE2, e cila luan një rol të rëndësishëm ne kontrollin e pezmatimeve pneumonale dhe sëmundjeve të sistemit pneumatik dhe ndihmon në trajtimin e asmës dhe bronkostasias (bronkes së fryrë dhe stabilizimit të presionit të gjakut (të tensionit).
Shënim: Rezultati i gjendrave të prostates prej vajrave ushqyes si: Vaji Nigella Satives, ka një funksion krejt ndryshe prej atyre të prodhuara nga qelizat pezmatuese, si ato të shkaktuara nga alergjia, veç kësaj i kontrollon dhe i kufizon ato. Gjithashtu, Vaji Nigella Sativa është i pasur në vlera ushqyese, dhe përmban proteinë dhe elementë të ndryshëm mineral.
Vaji Nigella Sativa, fenomenal i përgatitur me metodën e ftohjes me mënyrat e përdorimit:
Doza që duhet marrë:
-Vaji Nigella Sativa (leng): një lugë çaji në mëngjes dhe në mbrëmje. - Kapsulat e Vajit Nigella Sativa: 2-3 kapsula në ditë. Fëmijët nën 8 vjeç gjysmë doze.

Vijon në numrin tjeter

HUDHRA (thelpinj)
(Allii Bulbus)

përdoret koka (thelpinjtë) e hudhrës (Allium satiium L., (familja Liliaceae), e cila kultivohet në shkallë të gjerë në vendin tonë.

VETITË:
Thelpinjtë e hudhrës përmbajnë fitoncide, që përbëhen nga vajrat eterike dhe derivatet e sulfuruara (si alicine, aliine, etj), të cilat kanë veti të vrasin mikrobet, ose të ndalojnë zhvillimin e tyre; në sasi të vogla; hudhra përmban edhe acid nikotinik, vitamina A, B, C, biotinë, sheqerna, mucilagje, pektina, proteina, yndyra, eazime të ndryshme, si dhe lënde radioaktive dhe jod. Hudhra gjen një përdorim të gjer në semundjet e aparatit tretës (stomak-zorrë); ajo qetëson spazmat (ngërcet) e zorrëve, dezinfekton aparatin tretës dhe vret ose ndalon zhvillimin e mikrobeve patologjike, që sjellin çrregullime në veprimtarinë e aparatit tretës. Ndihmon në normalizimin e prodhimit të lëngjeve tretëse dhe shton prodhimin e tëmthit. Përdoret kundër parazitëve të zorrëve (kunder aksiureve); ndihmon në zhdukjen e gazeve. Ne sajë të jodit që permban hudhra
përdoret për uljen e tensionit (të ngritur të gjakut), kundër sklerozës (dëmtim te artereve të mëdha e mesatare, që karakterizohet nga grumbullimi i kolesterolit dhe materialit lipoid në shtresën e brendshme të tyre); përdoret edhe kundër shtrëngimeve të zemrës.
Hudhra përdoret dhe në sëmundje të aparatit të' frymëmarrjes. Vajrat eterike, duke u eliminuar nëpërmjet frymëmarrjes, nga njëra anë vrasin mikroorganizmat, që ndodhen, në rrugët përkatëse dhe, nga ana tjetër, ndihmojnë në nxjerrjen e gëlbazës. Në sajë të antibiotikëve, që përmban, hudhra përdoret edhe për parandalimin e infeksionit dhe për mjekimin e plagëve të infektuara; rekomandohet si ndihmëse edhe në sëmundjet infektive, si kundër gripit, tifos, difterisë, dizanterisë edhe kollës së mire (kollë e bardhë, pertussis). Hu¬dhra përdoret si kundërhelm në helmimet me nikotinë.

PËRGATITJA Ε PËRDORIMI:

Për mjekimin e sëmundjeve të ndryshme mund të përdoren disa thelpinj hudhre në ditë.
Nga hudhra mund të përgatitet një alkoolaturë si vijon: merren 200 gr hudhra, pastrohen, copëtohen dhe lihen të zhytura në 1 liter alkool 60% për l0 ditë rresht, duke e tundur herë pas herë. Përgatitja bëhet në enë prej qelqi, porcelani ose të zinguara. Pas 10 ditësh lëngu kullohet dhe përdoret 2-4 herë në ditë 20 deri 40 pika në sëmundjet e ndryshme të brendshme.
Me hudhër mundd të përgatitet edhe shurupi i hudhrës në këtë mënyrë: merret një pjesë hudhër dhe lihet e zhytur në dy pjesë ujë të vakët (37°) për 1 orë, duke shtuar edhe disa pika uthull të fortë, pastaj përzierja kullohet; në këtë të fundit shtohen dy pjesë sheqer, i cili tretet me ngrohje të lehtë. Nga ky shurup përdoren 2-3 lugë supë në ditë.
Kundër parazitëve hudhra përdoret në formë klizmë në këtë mënyre: merren 10 gr hudhra, shtypen dhe zhyten në 1/4 litër ujë ose qumësht, ku lihen 12 orë, pastaj lëngu i fituar kullohet dhe përdoret në dy kura.
Për mjekimin e plagëve përgatitet qull hudhre, duke shtypur disa thelpinj, të cilët përzihen me gjalpë dhe vaj.

Gjethja e dellit
Ka fletë të gjerë, në formën e zemrës; është e njohur që në kohët e lashta për çajin e saj, që përdoret dhe për zbutjen e rrugëve të frymëmarrjes. Është bimë, e cila gjendet në Shqipëri. E kanë përdorur me efikasitet shumë mjekë grekë dhe italianë. Ka vitaninë në përbajtjen e saj. Ndikon në zbutjen e kollës. Ka dhënë rezultate të mira ky lloj çaji edhe në përdorimin e klizmës. Është bimë, që e ruan aftësinë e saj tharëse në periudhë prej 18 muaj.
Si procedohet për tharjen e saj? Lihet në hije, mandej merret dhe trajtohet në këtë mënyrë :
1.E përzier me lulen e balsamit per të kuruar stomahun, thartësirat;
2.Për fërkime të variçeve, damarët e fryrë.
3.E përzier me çajin e marrë nga gjethja e ferrës për të kuruar kollën e thatë.
4.Përdoret bashkë me hithrën dhe e përzier me vaj ulliri dhe kjo ka efekt kundër kolitit.
5.Ky çaj i përftuar vetëm nga gjethja e dellit, duke i hedhur limon e përdorim për dhimbjet e mëlçisë së zezë.
6. Çaji i përzier me të bardhën e vezës përdoret për kurimin e djegies së lëkurës.

ELBI (fryte)
(Hordei Fructus)

Doza përbëhet nga frytet e elbit (Hordeum vulgare L, familja Graminaceae), i cili kultivohet në vendin tonë.
VETITË: Embrioni i elbit është i pasur në vitamina (E dhe Bl), kurse pjesa tjetër me amidon, yndyrna, proteina dhe enzima. Elbi i mbirë, në rrënjëzën e tij përmban alkaloidin hordeninë, i cili ka veti të ngushtojë enët periferike të gjakut (të rrisë presionin e gjakut, sikundër adrenalina) dhe të zgjerojë bronket (sikundër efedrina). Në sajë të substancave mucilagjinoze, elbi është përdorur që në kohët e vjetra për të mjekuar sëmundjet inflamatore të sistemit të tretjes. Elbi rekomandohet si mjet, që pakëson inflamacionin e indeve të acaruara të lëkurës dhe të mukozave, si mjet zbutës.

PËRGATITJA E PËRDORIMI:
Zihen 20 gr elb në 1 litër ujë; çaji që përftohet përdoret për gargarë në mahisjen e bajameve dhe inflamacionin e fytit; përdoret gjithashtu si freskues dhe si mjet i lehtë kundër heqjes së barkut.
Mjalti, që përbëhet nga elbi i mbirë jo plotësisht (në mënyrë artificiale), përveç përgatitjes së birrës, përdoret edhe në forme pluhuri në dozat 5 deri 20 gr në ditë, si ushqyes te fëmijët, që kanë të dobët muskulaturën e stomakut dhe të zorrëve, te të moshuarit dhe në rastet e urthit (hiperkloridrisë) te të rriturit.
Në rastet e enteritit mund të përgatitet ky çaj: zihen në 3 litra ujë nga 2 lugë me grurë, elb, tërshërë, misër, thekër dhe krunde, derisa të ngelet 1 litër; lihet të ftohet, pastaj lëngu kalohet nëpër një napë të hollë; pihet brenda 24 orëve ashtu siç është ose i holluar me qumësht dhe i ëmbëlsuar me sheqer.

HITHRA (gjethe)
(Urticae Folium)
Doza përbëhet nga gjethet e thara të hithrës (Urtica dioica L., familja Urticaceae), e cila është bimë barishtore shumëvjeçare, e zakonshme te ne. Bima ka kërcell të drejtë, gjethe të kundërtuara, vezake të thepëta, me buzë të sharruara, të mbuluara ashtu sikundër kërcelli, me qime djegëse; lulet i ka të gjelbra, pa bisht e të rrumbulluara në vile të degëzuara, më të gjata se bishti i gjethes; lulëzon në pranverë -vjeshtë.
VETITË:
Gjethet e hithrës përmbajnë karbonat acid të amonit, tanine, acid formik, glukokinina, fîtoncide, klorofil, karotina, vitamine B2, A, C dhe K, acid pantotenik, kripëra të potasit, silicium etj., si dhe acetilkolinë, histaminë dhe serotoninë (ndikimi i acetilkolinës dhe histaminës në veprimin e drogës është i pakët); ato përdoren për ndalimin e hemoragjisë, kundër anemisë, si ndihmëse në sëmundjen e sheqerit, si nxitëse të urinimit, si mjet, që nxit formimin dhe sekretimin e qumështit etj. Këshillohet si mjet diuretik i lehtë në edema, në pezmatime të rrugëve të urinës dhe në reumatizëm. Vepron si mjet ndihmës edhe në sëmundje të mëlçisë dhe të tëmthit. Njihet si bimë e pasur me shumë vitamina, prandaj këshillohet në forme çaji, kur organizmi ka nevojë për vitamina. Hithrat e reja mund të përdoren si perime për të fuqizuar dhe harmonizuar punën e zorrëve, si dhe kundër anemisë. Hithrat e freskëta, të rritura, përdoren në reumatizëm si mjet që nxit qarkullimin e gjakut në lëkurë (veprimi djegës dhe kruajtës). Ky përftues përdoret edhe nga jashtë për të nxitur rritjen e flokëve, kundër zbokthit, për mjekimin e ekzemës etj.
Shënim: Vetitë djegëse i atribuohen një përbërësi pa azot, i paavullueshëm dhe me natyrë rrëshinore, i cili shkakton djegie e kruarje edhe, kur ndodhet në sasi shumë të vogla. Hithra e tharë, si dhe ekstraktet e fituara nga bima e njomë, por me ngrohje, nuk kanë veti djegëse. Këtë veti e ruajnë ekstraktet alkoolike që nxitohen nga bima e freskët.

LULE LEPURI (bar)
(Pulmonariae Herba)

Doza, që përdoret për kurim, përbëhet nga pjesa mbitokësore e lulëzuar, e tharë e lulelepurit (Pulmonaria officinalis L., familja Boraginaceae), e cila është një bimë barishtore shumëvjeçare, e rrallë deri e zakonshme te ne nëpër pyje e shkurre të zonës alpine e subalpine. Bima e ka kërcellin 20-30 cm. të lartë, gjethet me qime, vezake, me bisht të gjatë e me njolla të bardha, lulet ngjyra rozë, që bëhen blu; lulëzon në mars, maj.
VETITË:
Doza përmban kryesisht acid sicilik, saponine, substanca muci-lagjinoze, tanine etj. Ajo ka veti kundërpezmatuese, qetëson kollën e rrit aftësinë koaguluese të gjakut; ndihmon nxjerrjen (sekretimin) e lëngjeve nga organizmi. Në sajë të këtyre vetive, bari i lulelepurit përdoret si ekspektorant kundër kollës, në rastet e pezmatimit të bronkeve, në sëmundje të mushkërive dhe në menstruacione të vështira. Në sajë të kripërave të kaliumit, lulelepuri përdoret edhe si diuretik në sëmundjet e veshkave e të fshikëzës urinare, kurse në sajë të alantoinës doza e përgatitur ka veti të ripërtërijë indet e humbura, prandaj përdoret për mjekimin e plagëve të ndryshme.

PËRGATITJA E PËRDORIMI:
Një deri dy lugë supe me drogë të grimcuar hidhen në një enë, ku shtohet 1/2 litër me ujë që zien; ena lihet të qëndrojë 15 minuta, pastaj lëngu kullohet, ëmbëlsohet, sipas dëshirës me mjaltë ose me sheqer dhe pihet gjatë ditës.

RUAJTJA:
Në vende të thata droga ruan veprimin për 2 vjet.

ULLIRI (gjethe)
(Oleae Folium)

Droga përbëhet nga gjethet e thara të ullirit (Olea europea L., familja Oleaceae), që kultivohet gati në të gjitha krahinat me klimë mesdhetare të vendit tonë.

VETITË:
Në sajë të heterozideve (oleuropeozid dhe oleosid), të acidit glikolik etj., doza e përgatitur vepron shumë shpejt dhe drejtpërdrejt në hipertension, sidomos në fazën fillestare (në hipertoninë esenciale dhe aterosklerozë); efekti hipotensiv vjen nga veprimi i menjëhershëm i oleozidit dhe nga veprimi i vonuar dhe i tërthortë i acidit glikolik (diuretik).
Droga ka dhe veti të ulë ethet e të pakësojë sasinë e sheqerit në gjak (hipoglicemizuese).

PËRGATITJA E PËRDORIMI:
Njëzetë copë gjethe të thara zihen në 300 ml. Ujë, derisa ky i fundit të shterojë në 200 ml., pastaj çaji ëmbëlsohet (sipas dëshirës) dhe pihet i ngrohtë; gjysma e sasisë pihet në mëngjes esëll dhe gjysma tjetër në mbrëmje para gjumit. Kura mund të vazhdojë 15-25 ditë dhe mund të përsëritet pas një pushimi prej disa ditësh.
RUAJTJA:
Në vende të thata përgatitja ruan veprimin për 18 muaj.

GRAMI (rizoma)
(Graminis Rhizoma)

Dozat e përgatitura përbëhen nga rizoma e tharë, e grimcuar e gramit zvarranik (Cynodon dactylon Pers, familja Graminaceae), i cili është bimë barishtore shumëvjeçare, që takohet te ne si bar i keq i kulturave bujqësore. Grami ka një rizomë zvarritëse, gjethe të sheshta 2-5 mm të gjera, lulesë të përbërë nga një melth i gishtëzuar me 4-7 kallinj të shtrirë, shpesh me ngjyrë vjollce; lulëzon në korrik, shtator.

VETITË:
Në sajë të glucideve, esencës etj., materiali urues nxit urinimin, duke ndihmuar veprimtarinë e veshkave dhe përdoret si mjet pastrues për organizmin. Këshillohet përdorimi në pezmatimin e pjesëve të poshtme të rrugëve urinare, në reumatizëm dhe sëmundje të lëkurës. Krahas këtyre veprimeve, rizoma e gramit ndihmon në mjekimin e hipertensionit arterial dhe mund të përdoret me dobi si vetëm, ashtu dhe e kombinuar me gjethe ulliri, me gjethe rozmarine, me degë vjeshtulli etj. Në sajë të triticinës së ngjashme me inulinën, përbërja e përftuar kuruese përdoret si ndihmëse në sëmundjen e diabetit.

PËRGATITJA E PËRDORIMI:
Një lugë supë me drogë të thërmuar (5 gr) futet në një enë, ku shtohet një gotë me ujë (150-200 ml) dhe zihet 10 minuta, pastaj çaji kullohet dhe pihet i ëmbëlsuar me sheqer ose mjaltë, sipas dëshirës. Gjatë ditës merren 2 ose 3 doza të tilla.

RUAJTJA:
Në vende të thata kura e përftuar ruan veprimin për 18 muaj.
Polikombi (Nyja)
Ka vlera të mëdha mjekuese dhe përdoret në formë çaji. E tharë në hije e ruan vlerën deri në 18 muaj. Nyja është një bimë që rritet më shumë në vendet me lagështi (në vende moçalore). Çaji i marrë nga bima e nyjes ka vlera kuruese kundër diaresë, kundër flegmave. Bimën e ziejmë në ujë jo më tepër se pesë minuta. 300 gr bimë e tharë apo e njomë në gjysmë kg ujë. E përdorim shumë kundër infeksioneve në kanalet urinale. Kjo lloj bime ndihmon kundër djersitjes së tepërt. Ndihmon në qarkullimin e gjakut. Në infeksionet e lëkurës bëhet shplarja me këtë lloj çaji, mbasi lëkura të jetë e pastruar (e larë) nga djersa me ujë të pastër. Në moshën e tretë (të moshuar) e përdorin më tepër edhe kundër prostatit. Çaji nga nyja përdoret kundër astmës dhe në pastrimin e rrugëve të mushkërive. Gjithashtu përdoret edhe për “ftohje” si te fëmijët, ashtu edhe te të rriturit. Lëngun e marrë nga bima e freskët, duke e shtypur në blender përdoret kundër hemoragjisë. Në mjekësinë gjinekologjike përdoret kundër gjakderdhjes. Përdoret kundër gjakderdhjes, në puçrat e lëkurës, për egzemën, për kruarjet e lëkurës nga arsye të ndryshme. Për bajamet përdoret lëngu nga bima e freskët. Për pastrimin e kanalizimeve të veshkave ndihmon shumë kundër mikrobeve. Në banjë çaji i përdorur në 500 gr me dy litra ujë mund të vendosim këmbët 5 minuta në temperaturën 38 gradë celcius 10 deri në 15 minuta.

Sílvon (gjembi i gomarit)
Është i njohur në shumë vite për vlerat mjekuese si gjethet, rrënjët, lulet, farat. Gjethet të freskëta i përdorim në formë çaji kundër diaresë dhe kundër infeksioneve të kanaleve urinale. Kjo lloj bime gjendet kudo, si në vendet e thata, ashtu edhe në vendet me lagështi. Shpesh njerëzia merr lulet e thara për të përdorur farat në periudhën e dimrit. Farat kanë pak hidhërim dhe vlera të vetë veçanta kuruese ndaj dobësisë së qelizave. Shumë mjekë alternativë e përdorin kundër helmimit të kafshëve nga kërpudhat helmuese. Çaji nga gjethet përdoret kundër diaresë. Dyqind gr gjethe, 600 gr ujë, 5 minuta të ziejë e lëmë të ftohet dhe e përdorim të ëmbëlsuar, sipas dëshirës. Ky lloj çaji përdoret dhe për klizma kundër hemoroidheve , ka vlerë kundër flevitit. Lulet i përdorim të thara. Gjatë dimrit i ziejmë dhe çaji i përfituar prej tyre shërben për larjen e syve, përdoret kundër mikrobeve. Po ky çaj nga lulet e thara përdoret kundër puçrave të lëkurës apo kruajtjeve të lëkurës. Kundër plagëve dhe vendeve të enjtura (të fryra) apo të plasaritura. Është shumë efikas, i vlefshëm kundër mikrobeve. E përdorim të përzier me miell, duke e bërë brumin si hapje të vogla dhe i marrim 4,5 herë në ditë nga një kokërr sa kafeja. Farat i përdorim të shtypura si pluhur kundër psoriasit (morthit) të lëkurës. Rrënjët janë alkolate. I përdorim të mbuluara me një basëm të lagur me vodkë në vendet ku kemi dhëmbje.

Lulja e balsamit
Që në vitet e lashta është e përdorur për lulet dhe gjethet e saj me vlerë. Nga lulet e balsamit janë bërë shumë prova edhe në kohën e sotme kundër sëmundjes së AIDS. Mjekësia alternative e përdor si antibotik antiflegmonodhes, kundër bakterieve dhe kundër dhimbjeve të stomakut. Në një enë me gjysmë kile ujë përdorim 300 gr bimë gjethe dhe lule. E lëmë të ziejë 5 minuta. Ky çaj ndihmon për kurim të kolitit, në qelizat e mëlçisë. Ndihmon edhe eliminim të krimbat e zorrëve. Po ky çaj përdoret si qetësues para gjumit dhe problemeve të kanaleve urinale.
Vaji i ullirit, i hedhur në një vazo qelqi, që përmban 200 gr lule dhe gjethe balsami, i lënë në diell 40 ditë, është ilaçi më i mirë për djegien e lëkurës, për ulçerën e stomakut. Çaji i përftuar nga lulja si dhe gjethja e balsamit përdoret edhe kundër diabetit.

Selino
Përdoret kryesisht për rrënjët dhe gjethet me vlerë aromatike sa lakra; për vlera të mëdha ushqyese dhe kuruese. Gjethet janë afërsisht në një formë me gjethet e majdanozit, por të mëdha. Janë të pasura me vitamina, konsiderohet me plot të drejtë si bimë që përdoret shpesh në guzhinjeret tona. Ndihmon në rregullimin e oreksit dhe, më tepër, në funksionimin e mëlçisë së zezë. Përdoret kundër thartirave të stomakut. Përdoret me vaj ulliri si sallatë në sallatën e lakrës. Është qetësuese në dhimbjet gjinekologjike. Ndihmon në astmën dhe kundër hipertensionin.

Bukuria e të famshmeve




Sentece nga teoria e puthologëve

Puthjes ndoshta i janë kushtuar vargjet më diamante, të të shndritshmë dhe më mbajtmendëse... A dimë ne të puthemi... Teknikat e puthjes... Ndryshesat nga puthja e zakonshme, por që dhe kjo e ka zjarrminë brenda dhe është shpërthyese... Puthja që mbahet mend.... Poezi për të puthurën? A ka mbetur ndonjëpoet pa thurrur vargje për këtë akt madhor bashkim dhe zjarrmim buzësh? Ndenjëzimi puthës dhe zjarrmimi puthës. Puthja çel portëzimre shpirti... Kodi i të puthurës dhe ligjet e saj.. Puthja që mban gjallërimin dhe rinimin...Efekti puthërues... Cila është puthja më efekt prurëse dhe kuruese? Një mori pyetjesh... duhet të përgatiten “buzët” për procesin puthërues? Puthja përfshin gjithësinë gjallore dhe bimore... Lulet a puthen?

KUR PUTHEN...KUR PUTHEMI
Të dashuruarit puthen me kënaqësi në çdo kohë. E puthura e mëngjesit përcakton humorin e ditës. Ajo pakëson stresin, forcon qarkullimin e gjakut, qetëson sistemin nervor, në arterie deperton me tepër oksigjen dhe njerëzit jetojnë më gjatë (sipas anglezëve: 5 vjet më shumë). Në një akt puthjeje lëvizin 29 muskuj të fytyrës (duke parandaluar rrudhjen).
Puthja e parë është shkëmbyer rreth 8 milionë vjet më parë. Ka shkolla puthjesh në SHBA, Suedi, Itali, etj. Ka 28 lloje puthjesh, sipas nje enciklopedie për puthologët.
Në Indonezi, një puthje në publik dhe bashkëjetesa dënohen, gjer në 10 vjet burgim e me gjobitje mbi 30.000 dollarë. Edhe kinezet e urrejnë puthjen (edhe për fëmijët).
Po të flasësh me gjuhën e buzëve...! Ajo është art dhe është delikate, shoqërore, e trishtueshme, domethënëse, simpatike, edukuese, ftuese, pasionante, shkatërruese dhe ndarëse.

Dyfytyrëzimi





Urtime nga njerëz të mençur

i përgatitit Nertila Toska

“Që t’i kuptosh të sëmurët dhe të varfërit duhet të qëndrosh për tyre”
Nënë Tereza
“Mjeku ndikon, natyra shëron. Ushqimi duhet të jetë shërimi juaj”
Hipokrati
“Sytë janë stolia me e bukur e njeriut”
Platon

‘’Kur kokë e zëmër të gjëmon
Më mirë ç’të ka ënda…’’
Kush më s’gabon, më s’dashuron,
në varr të hyjë brenda…
Gete

“Truri është selia e të kuptuarit, zemra është e pasioneve”.
Volter
“Jeta e shpenzuar mirë, është e gjatë”
Darvin
“Hudhra është një erëz, që s’ka të sharë”
Ferdinandi i Spanjës
“Nuk mund të mjekosh trupin, pa mjekuar shpirtin”
Sokrati
“Shëndeti është lumturi”
Gjirokastër
“Shtëpia me diell, nuk sheh kurrë mjekun”
Libaneze
“Rininë dhe shëndetin i çmon vetëm, kur i ke”
Turke
“Inati të plak, e qeshura të rinon”
Angleze
“Mendimet e mira, janë gjysma e shëndetit?
Persiane
“Dita më e humbur kot, është ajo në të cilën nuk qeshet”
Franceze
“Kënaqësia për një orë: një gotë verë, kënaqësia për një vit: martesë; kënaqësi për gjithë jetën: një kopsht.
Kineze

“Kush ka sherebelë në kopshtin e tij, s’ka nevojë për mjek”.
Franceze

“Dëshirat e tepëruara, jetën e bëjnë të mjerë”.
Latine
Kush gëzon shëndet të mirë është i pasur.
Latine
“Seksi është një mënyrë për të larguar një trishtim. Është droga më e mirë në botë. Unë vetë jam shëruar nga depresioni duke bërë sa më shumë seks”.
Kim Basinger
“Jeta në qejf është pleqëri e parakohëshme”
J. V. Gete
“S’mund të rrojë trupi pa diell, shpirti pa këngë”
Anna Ahmatova*1889-1966

ÇAJI APO KAFEJA
Kafeja në këtë skicim triumfon mbi çajin... Po të pini kafe jetoni më shumë se kur pini Çaj!

Kafeja u përhap në të gjithë botën, për efektin e saj nxitës për organizmin, por lindën dhe diskutime rreth dëmit të saj. Po kish dhe nga ata, të cilët mendonin se çaji ishte më i rrezikshëm.
Në Suedi, në shekullin e 18, u ndez debat i zjarrtë.
Mbreti Gustav III urdhëroi dy vëllezër binjakë, të dënuar me vdekje, të mos ekzekutoheshin, por t'u kthehej në burgim të përjetshëm. Gjithashtu dha urdhër që t'u krijonin kushte jetese normale të njëjta, po njerit t'i jepej përditë një sasi e fortë me kafe, tjetrit, me çaj. U caktuan edhe dy profesorë mjekë për të mbikqyrur vdekjen e tyre nga kafeja dhe çaji.
Kaluan e fluturuan muaj e vite dhe vdiq njëri nga profesorët, mandej dhe tjetri. Më në fund, në luftë u vra dhe mbreti. Binjakët u plakën dhe vdiq ai, që pinte çaj, në moshën 83 vjeçe.Vëllai tjetër, ai i kafesë, vdiq disa vite më vonë.

Humor
NË VEND TE VEZES...
Njutoni, gjithnjë në kërkim të dukurive të reja, ishte shtrirë një ditë e po mendonte. Befas u ngrit dhe, duke dashur të përcaktojë sesa sekonda duhej për të zier një vezë, vuri re, mbas një minute, që vezën e kishte në dorë dhe pa se, në vend te saj, ishte sahati, i vendosur për të zier.Hutimtarë si gjithnjë shkencëtaret e mëdhenj!


"ME ANEN Ε MATJES SE PULSIT"
Mjeku i njohur parisian, Antuan Portel (1742-1832), kur vizitoi një të sëmurë, të cilit i kishte caktuar të mbante dietë të rreptë, sapo i preku pulsin, i tha se kishte prishur pehrizin, duke ngrenë vezë rrufka.
-Si është e mundur ta gjeni me anën e pulsit?
e pyeti pacienti.
-Sepse veza përmbn squfur dhe fosfor, që ndikojnë në puls, - u përgjigj mjeku.
Kur hipën në karrocë, ndihmësi i tij, i mahnitur, i thotë:
-Je megjithë mend një mjek i mrekullueshëm, gjersa me anën e pulsit gjeni se i sëmurë ka ngrënë vezë.
- Hajvan!- ia ktheu Antuan Porteli, - nuk e pe mëngën, që e kishte bërë me të verdhën e vezës?

Ç’ESHTË BUKURIA ??

NJË DIALOG:

Sokrati: Gjërat e bukura, a nuk janë të bukura për shkak të Bukurisë?
Ippia: Po, për shkak të Bukurisë.
Sokrati: Të Bukurisë, e cila është diçka e vërtetë..
Ippia: Shumë e vërtetë. Nuk shikoj ku ekziston vështirësia.
Sokrati: Atëherë më thuaj çfarë është Bukuria ?
Ippia: Me pak fjale me pyet çfare është e Bukur..!!!
Sokrati: Jo pra, Ippia, po të pyes çfarë është Bukuria ?
Ippia: Po këtu nuk ka asnjë ndryshim.. !!??

Fjala e bukur është një etiketë e ngjitur në shumë gjëra, një etiketë, e cila nuk është despotike, sepse në gjithçka ekziston një njohje e përbashkët, si psh mënyra sesi na zgjon një ndjenjë, një mallëngjim etj...

Kush mund t’i ndalojë rrudhat e fytyrës?
Bëni kujdes që t’i zbatoni këto këshilla, pasi do të ndiheni mirë ..Disa ushqime që ndihmojnë për ngadalësimin e shfaqjes së rrudhave: Qumështi dhe kosi, Frutat dhe perimet, Ullinjtë dhe vaji i ullirit, Bishtajat, Çaji, Drithërat, Farërat e thata, bajame, arra, kikirikë, lajthi etj Peshku....
Cilat janë disa këshilla që mund t’ju shmangemi rrudhave të fytyrës?
•T’i shmangeni diellit.
•Të vini kremëra kundra diellit.
•Të flini mjaftueshëm.
•Mos pini duhan.
•Të mos i mbani sytë gjysmë të mbyllur, por të përdorni syze.
•Në pijet tuaja përzgjidhni dhe preferoni i më mirë kakao, sesa kafe.
•Duhet t’i shmangni pijet e gazuara, të cilat çrregullojnë proceset metaboluese.
•Përdorni produkte ushqyese dhe freskuese për fytyrën tuaj.

Sherebeli,dhjosma, grami, gjethe dellit te thara




Dorëzonja lule kamomili



Mente e egër luleshtrydhe farae zezë


Qepa
Laborator për pastrimin e gjakut Aspirina




Gentiana (sanza)
Kjo bimë medicinale e ka marrë emrin e saj nga mbreti Genti, pasi ai ishte i dhënë pas saj për probleme oreksi .



hudhra lule shtogu

Pasioni im i kahershëm : bimët mjekësore dhe kurimi prej tyre
I nderuari lexues!
Pas daljes së parë dy vëllimeve poetikë vendosa të ridal dhe të hedh hapa të tjera në lëmin e fushës së Mjekësisë Alternative. Kjo ka qenë një nga pasionet e mia të kahershme. I kisha qejf dhe i kam lulet, si çdo njeri, që e dëshiron të bukurën, por unë nuk shihja te lulja, apo te fruti vetëm bukurinë apo shijshmërinë e saj. Unë isha e shtytur nga një shtysë e brendshme: Si duhet të përdoren këto lule dhe këto fruta në favor të mirëshëndetit njerëzor. Ndaj m’u shtua pasioni. Kundroja te lulet dhe te frutat anën e tyre terapike për të kuruar sëmundje të shumta, që përhapen te njerëzit, për të disiplinuar indisiplinimet trupore. Për këtë një nga pasionet e mia ishte ky këndvështrim dhe trajtesë, ndaj për shumë dekada u mora me bimët mjekësore, të cilat janë aq të shumta, të llojeve të ndryshme në territorin e vendit tonë. Fillova që të lexoj libra të karakterit të tillë, që realizonin njohjen dhe përdorimin e tyre (të bimëve mjekësore). Qysh në sistemin e mëpërparshëm i kisha vënë vetes për detyrë të njihesha dhe me aftësinë teorike dhe praktike kurative që realizonin mjekët alternative të suksesshëm. Dr. Arqile Boti ka qenë pika ime e referimit, modeli i suksesit në kurimin me bimë mjekësore. Kisha dëgjuar gjithmonë, pra shpesh, për çuditë e tij. Njerëzit e sëmurë viheshin në radhë për t’u konsultuar dhe për të marrë këshillat mjekësore të Dr. Arqile Botit. Unë e ndiqja në çdo emision televiziv me shumë kujdes, duke mbajtur shënime të shumta. Dhe kështu kjo shtysë e madhe më tha me një zë të brendshëm se Unë mund të bëja diçka dhe të merresha me këtë veprimtari. Fillova të përpija të gjitha librat, që dilnin për Mjeksëinë Alternative. Pasi mora një teori të tillë, u njoha konkretisht me të gjitha bimët dhe me përgatitjen e tyre për të kuruar sëmundjet e ndryshme. Por një nga prirjet e mia ishte përgatitja e barnave me receta të diktuara. Por me shpejtësi unë arrita të bëj eksperimente të ndryshme dhe të ndjek hap pas hapi aftësitë kurative të barnavave, që përgatitja dhe jepja te njerëzit, që kishin nevojë për to. Duke qenë shumë e ngulur në këtë lloj pune, unë arrita që të kisha suksese. Më ka ndihmuar në këtë proces dhe studimi i librave të mjekësisë alternative greke si dhe librae e botuara në vendin tonë për këtë mjekësi nga mjeku aternativ Hysni Dankshi.

Gjirokastër, tetor 2010

Si duhet të shtojmë njohuritë dhe të mjekohemi me bimë mjeksore
Mjekësi alternative

Përvoja ime jetësore e gjatë , dashuria për bimët mjekësore, transmetimi i njohurive nga të parët tanë .


Sëmundjet nervore
Neuroza , Neurastenia, Histeria dhe Pagjumësia

Për të kuruar këto sëmundje dhe gjendjet, midis barërave, që jepen për të siguruar qetësimin e njerëzve të prekur, ose që shfaqen siptoma të kësaj natyre, përdoren rrënjë valeriane (odolen) në një sasi prej 200 gr rrënjë valeriane.
Si përdoret kjo, apo si përgatitet për ta përdorur? Merret një enë prej alumini, e cila është me kapak dhe rrënjët e valerianes copëzohen deri në imtësi. Kjo imtësirë futet në enën prej alumini, hidhet në të një litër uji. Pastaj realizohet mbulimi i enës dhe kjo përgatitje lihet për tetë ditë, duke iu kushtuar përditshëm përzierjes 2 herë në ditë. Pas rreth 20 ditësh kjo përzierje kullohet me kujdes. Për të kuruar jepet një recetë e tillë përdorimi: Marrja e kësaj përgatitje realizohet nëpërmjet të pirit 20 pika, duke e pirë me kokërra sheqeri të bardhësuar. Kjo realizohet intesivisht disa herë.
Si procedohet në përdorim? Pas çdo ngrënie të një kokërr sheqeri pihet me një gotë uji të përzier, e këshilueshme është përdorimi me mjaltë. Kjo pije ka tashmë formën e një “ilaçi” të sprovuar, i cili mund të përdoret nga të gjithë, por është i këshillueshëm me shumë aftësi përdoruese dhe kuruese ka për grate, të cilat kanë nerva të dobta ose stres edhe depresione mendore. Duhet theksuar se në të njëjtën formë, si ilaçi i mësipërm, ndikojnë në sistemin nervor dhe kurimin e gjendjeve të lartpërmenduar: sumbullareja, hudhra, bari i bletës, nança, zhubrica (dushk), çaji i malit, rozmarina, kreni, ndyrësi, anisi, marraja, majdanozi, kamomili. Në vendet e tjera në farmacitë kuruese gjendet shpesh herë çaj me këtë përzjereje: pesë lugë nantë, dy lugë bar blete, një lugë valerinë, ose edhe në një trajtë ndryshe një dorëz me valerinë, sumbullare, bar blete, rrënjë kufilme. Mund të ketë dhe përzjerje të tilal: 6 lugë bar blete, katër lugë nane, tre lugë kamomil si dhe një lugë sumbullare dhe valerinë. Për të parandaluar pagjumësinë jepet kjo recetë, e cila është shumë e këshillueshme; nga sumbullorja: 2 lugë sumbullore përvëllohen në 2 dy deciliter ujë të posavluar, që lihet e mbuluar për një orë, pastaj kalon në proces kullimi dhe pihet nga përdoruesi i mjaltësuar. Duhet theksuar se për gratë me menstraucione jo të rregullta si dhe për gratë histerike, mund të përdoren: çaj i përzier: kamomil, valerianë, bar blete, majdanoz.
Kryesorja duhet thënë se, për të shëruar shumë prej sëmundjeve me shkak nervor duhet të përdoren këto bimë mjekuese:
Nga 25 gr. bar blete, sumbullare nga10 gr. valerianë, zhumbrica - lisna (majk, dushk) kamomil, lule trëndafili si dhe kalendulë. Pasi realizohet kjo përzjerje merren katër lugë, të cilat përvlohen në një litër ujë të sapovluar. Lihet 2 orë, pastaj kullohet dhe pihet nga një gotë e vogël uji, e ëmbëlsuar me pak mjaltë, në mëngjes esëll dhe pihet në mbrëmje vonë, duke vazhduar kështu 3-4 ditë.
2. Nga 30 gr. sumbullare, valerianë, bar blete, si dhe 5 gr. tërfil kuq dhe gjethe rozmarinë, pastaj vijohet si në porositësin një.
3. Nga 15 gr. bar blete, sumbullare, valerianë, nane, lulebalsami (kantarion), gjethe manaferre si dhe 5 gr kalendulë dhe mandej vijohet si një 1.
4. Nga 20 gr. bar blete, bar ethesh, çaj mali- rigon, nane, valerianë. Mandej vijohet si në 1.
5. Nga 50 gr. mentole, 10 gr. sumbullare, bar blete, nane si dhe glakomë, mandej vijohet si n ë 1.

6. Nga 20 gr. bar blete, glekomë, nane, borzilok dhe sumbullare. Mandej vijohet si 1.
7. Nga 30 gr. valeriane, bar blete dhe nane, 10 gr. lule kandule. Mandej si në 1.
8. Nga 50 gr. kamomil, bar pezm, lule ruzhe, 10 gr. bar blete. Mandej si në Nr 1.


Pagjumësia (INSOMNIA)
Receta:
1.Nga 60 gr, valelerianë dhe sumbullare. Nga përzirja merren 3 lugë dhe përvëlohen në 40ml ujë të posavluaur. Mbulohet dhe lihet 2 orë, mandej kullohet dhe ëmbëlsohet me pak mjaltë. Pihet nga një gotë e vogël uji, në mëngjes ësëll dhe në mbrëmje vonë. Kështu veprohet 3 ditë me radhë.
2.Nga 50 gram valerianë, 20gr bar blete, kamomil, pelin, në gjyra zhubrica - lisna. Të gjitha imtësohen e përzihen mirë, mandej vazhdohet si në Nr 1. 3.
3. Nga 30 gr,. Valerianë, bar blete 10 gr. Të gjitha imtësohen mirë dhe përzihen , mandej vijohet si në Nr 1.

KULTURIM MJEKËSOR
prezenca e bimëve mjekësore
Bimët medicinale eterovajore e tanifere
dhe leverdia e tyre ekonomike

Si rrjedhojë e pozicionit shtrirës gjeografik, e konfiguracionit kombinues të ultësirës dhe prezencës së shkëmbenjve malorë, nga ku e kanë lindësinë burimet e shumta ujore si dhe kombinacioni me kullotat e pasura malore gjatë stinës së pranverës, flora e trevës së Zagories është e shumëllojshme. Vlen të evidentohet në këtë prezencë të florës bimësia medicinale, eterovajore dhe tanifere. Ajo që është më thelbësore, është prania e kësaj të fundit në të gjithë trevën me një përhapësi të gjerë.
Nga burimet e informacionit, studimet e studiuesve të kësaj fushe, duhet të evidentohet një lidhësi midis prezencës totale të bimëve të njohura të kësaj fushe që në rang vendi është rreth 300 të tilla, një pasuri e madhe kualitative llojesh, dhe Zagoria në sipërfaqen e saj shtrirëse ka rreth 180 - 200 lloje.
Duhet theksuar se, si rrjedhojë e kësaj pasurie, popullsia inteligjente e kësaj zone ka njohuri teoriko - praktike për rritjen, kultivimin e tyre natyror, vjeljen e këtyre bimëve, grumbullimin sipas kualiteteve, shërbesën për të arritur një kuotizim të cilësisë si dhe njohuri për efektin dobiprurës në shërimin e sëmundjeve të ndryshmee prezente (mjekësia popullore). Të pranishme në këtë trevë janë: kamomili, lulëkuqja, tërfilet, çaji i mali, qumështorja, thundërmushka, mullagat, bishtkali, hithrat, shtogu, manaferrat, rigoni i bardhë, gjethe delli, pelini, zhumbrica, dëllinjat, murrizi, trëndafili i egër (byllurinja), sherebeli, salepi, murrizi e tjerë.
Këto lloje bimësh prezente në trevë njihen për vlerat e tyre kurative ndaj sëmundjeve të ndryshme, që është provuar nga praktika. Duhet theksuar edhe vlerat e mëdha që kanë këto lloj bimësh edhe në fushën prodhimeve (bukurative) kozmetike, të farmaceutikës, industrisë së lehtë e ushqimore dhe përdorim të gjerë në praktikën e jetës së përditshme. Pra, Zagoria ka një natyrë me një shumëllojshmëri biologjike kualitative, e cila është faktor determinues, përcaktues, për zhvillimin e turizmit si dhe për përtëritjen fizike dhe bukurinë shpirtërore.
Specialistët e kësaj fushe, studiues, kanë ngritur herë pas herë shqetësimin e tyre për të organizuar dhe për të shfrytëzuar këtë pasuri të madhe të krahinës, duke organizuar grumbullimin në natyrë, përpunimin paraprak dhe dorëzimin në organizma bisnezi të ligjësuara dhe të linçensuara për të realizuar eksportin e këtyre llojeve bimësh. Kjo përvojë e grumbullimit ka ekzistuar në krahinë shumë kohë përpara dhe ka dhënë pozitivitet. Kështu, siç theksuam edhe më lart, në këtë grumbullim duhet si kujtesë të respektohen me rigorozitet ligjet dhe udhëzimet e veçanta si ligji Nr. 7722, datë 15. 06 1993 i Kuvendit Popullor “Për mbrojtjen e fondit të bimëve mjekësore, eterovajore e tanifere natyrore” dhe udhëzime të tjera. Nga specialistët shtrohet zbatimi fanatik i kritereve teknike të vjeljes, pasi ka pasur dhe ka keqpërdorime në disa specie si: dafina, çaji i malit, sherebeli, trumza, rigoni dhe salepi rrezikojnë të zhduken. Në këtë kuadër është i nevojshëm edhe interesimi e ndikimi i Komunës që grumbullimi i këtyre bimëve të bëhet jo me spontaneitet, por i organizuar edhe i disiplinuar dhe bashkëpunimi me partnerët të jetë sa më afatgjatë dhe serioz. Mendimi se këtë “operacion” mbledhës, grumbullues, duhet ta organizojë një shoqëri, firmë zagorite, e drejtuar nga ndonjë specialist zagorit, i cili duhet të investojë në këtë fushë, të ligjësohet, të krijojë organogramën e firmës, me qëllim që të centralizohet edhe të fitojë edhe krahina në zhvilimin e saj. Kështu do të kishte një përqëndrim të prodhimit të trevës dhe të pasurisë prezente të këtyre lloje bimësh me rëndësi edhe ekonomike.
Mendimi se për evitimin e volumit të madh të transportit, për disa bimë si sherebeli, trumza, rozmarina, borziloku e tjerë, mund të bëhet përpunimi i tyre me një desklortor të thjeshtë, duke i kthyer në esencë që janë shumë të kërkuara nga eksporti dhe lehtësisht të trasportueshme, është një mendim specialisti që duhet të praktizohet.
Efiçente është se toka e Zagorisë, është një tokë, e cila siguron me përbërjen e saj kimike kultivimin e këtyre bimëve. Kjo vjen edhe se ato nuk kanë shumë kërkesa të veçanta për agroteknikë dhe në kushtet e klimës sonë zhvillohen normalisht e japin rendimente të larta me shpenzime të pakta. Nga bimët, që mund të kultivohen më mirë janë: çaji i malit, rigoni, borziloku, rozmarina e shumë të tjera. Leverdia ekonomike është e madhe, sidomos disa përllogaritje të bëra del se nga 1 dylym mund të sigurohen 300 - 500 mijë lekë të reja dhe nga disa bimë shumëvjeçare arrin deri 700.000 lekë për dylym.
Nga ana e specialistëve dhe studiuesve ngrihet problemi i shfrytëzimit të burimeve të tjera të natyrës, prodhimet e dyta të pyjeve dhe kullotave, që kanë leverdi ekonomike si esencat bimore, lëndët tonike( regjëse) që gjenden te dushqet, shqerro, volanidhi e tjera……….. prodhime nga përpunimi termik i drurit që janë qymyri i drurit, eshka e kovaçit dhe kotronet. Në Zagori nuk ka përvojë për këto prodhime, por rezervat janë të mëdha dhe kërkesat e tregut të brendshëm e eksportet janë të shumta. Ka vend edhe kultivimin e thuprave të shelgut, traditë kjo për prodhimin e koshereve dhe kanistrave. Leverdi ka dhe dhe grumbullimi i frutave dhe farave pyjore natyrale ose të kultivuara siç janë: arrat, lajthitë, thanat, manaferrat, gorricat, boronicat, kulumbritë, dëllinjat e shumë të tjera. Për këto realizohet mbledhja tradicionale dhe konsumohen freskët apo përpunohen. Një rezervë tjetër nga prodhimet e dyta të pyllit e kullotave janë kërpudhat. Prezenca e tyre: pylli i Zhejit, Rapavicë, Dermaz, Çajup e kudo ku ka bimësi drunore.
Këto që përmendëm më lart në këtë trajtesë tregojnë resurset e mëdha që ka krahina, që duhet të shfrytëzohen.

Bimët mjekësore
Njësia Mundësia Çmimi Sasia për Të ardhurat
Nr. Emri shqip e matjes e grumbull. Mes. 10 vjet për 10 vjet
kv/vit lek/vit ton 000 lek

1. Dëllinjë kv 230 6000 2300 13800
2.Rigoni kv 14 12000 140 1680
3.Çaji i malit kv 5 25000 50 6250
4.Kokrra trëndafili kv 43 8000 430 3440
2.Murrizi (kokrra) kv 7.55 1200 75.5 906
3.Sherebela kv 490 9000 4900 44100
4.Pelin kv 0.8 36000 8 288
5.Sanze kv 0.5 700000 5 3500
6.Tërfil (lule) kv 0.02 40000 0.2 8
7.Cermedel kv 2 12000 20 240
8.Xanë (lule) kv 2 90000 20 1800
9.Totali 76022

Çaji i malit (Sideritis Roseri Boiss)
Emërtimi në gjuhën popullore: Njihet me të njëjtin emër.
Përshkrimi: është bimë barishtore shumëvjeçare. Ka një sistem rrënjor të dobët e jo të futur thellë në tokë. Lartësia e bimës arrin 10 - 5cm. E gjithë bima është e veshur me push të bardhëllimët në të hirtë. Gjethet kanë përmasa 10 - 60 mm të gjata dhe 6 -20 mm të gjera. Ato kanë formë gjatore deri në të ngushta vezake, të përmbysura, të plota ose me dhembëza. Lulesa është e përbërë nga 5 - 20 qerthuj të rënë dhe secili ka 6 - 10 lule të verdha deri në të verdhurën e çelur. Lulëzon zakonisht në muajt qershor - korrik, në vartësi me kushtet klimatike dhe nga lartësia nga niveli i detit. Lidhja e farës fillon nga korriku,vazhdon gjatë gushtit dhe rrallë shkon deri në 15 shtator.
Përhapja: Çaji i malit konsiderohet si specie endemike e Ballkanit. Në vendin tonë është më i përhapur në pjesën juglindore, por gjendet edhe në krahinat në jug të Shkumbinit. Në Zagori është i përhapur në Dhëmbel, Çajup e Mali i Rapovicës.
Klima dhe toka: i përket zonave me klimë mesatare që shtrihen në lartësitë 1200 - 1800 m mbi nivelin e detit dhe tokave me formacione të thata gëlqerore, vende shkëmbore, vend eme gurë të rrallë dhe substrat të butë.
Kultivimi: Bima shtohet me farë të marra nga flora spontane dhe fidanë të përgatitur në fidanishte. Për mbjelljen direkt me farë, materiali mbjellës (fara) merret gjatë muajit korrik nga bimë të shëndosha. Pasi lihet që të thahet, për pak ditë, ajo pastrohet dhe përgatitet për t’u hedhur në arë. Parapraktisht ara duhet të jetë e përgatitur për mbjellje. Me anën e punimeve ajo duhet të jetë e shkriftëruar mirë. Afati i mbjelljes është muaji prill. Mbjellja bëhet me rreshta 60 deri në 70 cm larg dhe kur bëhet rrallimi bimët lihen 20 - 30 cm larg njëra - tjetrës. Sasia e farës për një ha duhet 10 kg. Rezultate të mira jep mbjellja me fidanë të përgatitur në fidanishte dhe mbjellja me filiza të marrë nga bimët mëmë. Praktikisht edhe nga ana ekonomike më mirë është mbjellja me filiza të marrë nga bimët mëmë. Si afat mbjellje, më të mira janë mbjelljet e nëntorit për në vjeshtë dhe ato të prillit në pranverë.
Pasi ka zënë fidani, vitet e para të jetës jep rozetë me gjethe, ndërsa vitin e dytë dalin kërcejtë lulembajtës. Kërcejtë e vegjël janë të shumtë, deri në dyzet vitin e parë, ndërsa në vitin e dytë ato rriten dhe dyfishohen në numër.
Vjelja e prodhimit
Çaji ka një periudhë të gjatë lulëzimi. Kjo fillon nga fundi i muajit qershor, intesifikohet në muajin korrik dhe gusht dhe fillon të bjerë në ditët e para të shtatorit. Në fillim lulëzojnë lulëritë e degëve kryesore, pastaj në periudhat e mëvonshme, nga degëzimet e dyta dalin lulëri të tjera. Kështu dhe vjelja e lulërive duhet të kryhet periodikisht me lulëzimin e plotë duke i prerë me gërshërë deri në nivelin e kaçubes. Lulet e prera lidhen në tufa të vogla dhe dërgohen për t’u tharë në vendin e caktuar. Ekonomikisht nuk mund të përcaktojmë leverdinë e kultivimit të çajit, pasi kërkesat e tregut të jashtëm janë të pakta, por mjafton të themi se nga një ha tokë të mbjellë me çaj merren rreth 10000 tufëza lulërie (nga 1 tufëz për çdo m2). Çdo tufë lulërie çaji në tregun e brendshëm shitet rreth 30 lek, kështu që i bie që për çdo ha të merren mbi 300 mijë lekë të ardhura.

Marrë nga libri “Zagoria Perla Profil i biskuar” i Kristaq F. Shabanit

BARI I PEZMIT

Akchillea millefolium L.

BARI I PEZMIT
Radhitet si një ndër ilaçet më të njohur dhe më të përdorshmit si nga brenda dhe nga jashtë. Ai është i shijes së hidhur.. Dikur në shkollat mjekësore përjetonte zë tonik të lartë, stimulant, kundërspazmodik. Ka një ndikim të fuqishëm kundër hemioroideve. Përdoret për shumë lloj sëmundjesh. Barin e pezmit e përdorim edhe të shtypur nëpër plagët të llojeve të ndryshme (përshkak të ndikimit shërues të taninit që përmban, azulentit si dhe cinertës), por e gjithë kërkon kërkim. Është i këshillueshëm të jepet për luftën kundër ndezjes së lukthit dhe të zorrëve, kundër ngatërresave në veshka, mëlçi e tjerë. Populli ka besim në aftësitë kurative të të kësaj bime. Ng prakticiteti është vërteuar se kjo bimë mjekuese është një nga bimët mjekuese më efekprurëse.
Bari i pezmit ka një karakteristikë tipike se nuk mbart veti helmuese, nuk le £shprehi” dhe mund të përdoret çdo ditë për forcimin e organizimit. Ai hyn në numrin e madh të bimëve për çajra të kombinuara, me shije të hidhur e të athët si dhe ka erna të ndryshme. Përdoret për forcimin e organizmit, për shtimin e oreksit. Pihet nga një lugë tinture....

POETIKA


Venka Capa Tiranë

Jam grua

Hedh vështrimin,
Zbehtësisë së dritës…
Jam cung, drutharë,
Përplasur nga fati,
Rrahur nga mëshira,
Në stinë hipokrizie.
Malli që baris për jetën,
Më dhuron këmbët e lisit,
Lutem para Shën Mërisë:

Jam grua, kam shpresa,
Më vlon dëshirë e shenjtë,
Më hidh një degë të pafaj

Throwing a glance at ghastly light,
I feel like a dried up stump,
Stranded by fate,
Beaten by mercy,
In a hypocrisy season.
Longing for life,
Donating me the oak’s roots,
Praying to Saint Mary:
I am a woman,
I’ve hopes,
The holy desire is hetaing up,
Throë to me an innocente branch,
For binding ëith it,
the maternal love!



Pema e dashurise

nga Lindita Prenga

Gdhenda në vetmi pemën e dashurisë,
stolisun me diamantin e zemrës.
Rrethuar me zogjtë e ndjenjave të mia
e qendisur me merakun e ndjenjës .

Bukuria e saj me mahniti shpirtin,
yjet shkëlqimvezullues shpërndanë.
Natyra lëshoi të madhin kushtrim,
jeta më dha ëndrrën, dikur të vrarë.

Lulëzoi pema mrekulli, gjallërim,
lëshoi aromën e ndjenjës fisnike.
Trokiti ëndrra një botë piedestal,
gdhendje ndenjash labirinte romantike .

Romanticizmi ndjek rrugën e vazhdimësisë,
Dashuria rend të gjejë strehën e dashurinë.
Ëndrrat morën të vetmen rrugë të jetës,
Koha besoi ligjërimin, lirshmëri e vetëvetes.


DO JESH NE VARGUN TIM

Me fjalën e heshtur, ritmin e njerëzisë
sodis plot mall, boten përreth meje,
Natyra buzëqesh, dielli psheretin,
hëna gjysmëhark, qëndron në hije.

Dora nis e shkruan, një poezi për ty
ndjenja si tallaz,vargëzim shpërthimi
Unë me heshtjen, heshtja me mua,
tundojmë njëra - tjetrën, kohë meditimi...

Koha rend pas meje, unë pas kohës,
tallazet lëkunden, si varka në dete,
Muzat e jetës malllin ,ruajnë brenda vetes.
rendin drejt meje, si zogu drejt folesë.

Po shkruaj për ty, je në vargun tim,
kurorë vargëzimi i ndjenjave të mia,
Në heshtje do të jesh, në heshtje do të jem,
kala qëndrese kurorëzimi largësia...


SA PAK KËRKON NJE GRUA…

Njw grua s’kërkon shumë…
nga Nexhi Baushi , Tiranë

Pakëz vëmendje,
një përkëdheli.
Lotin t’ia fshijë
Një dorëz e butë,…
Nje shushërimë ëmbëlsirë në vesh.
Tingullin e Bethovenit
ta kthejë në sinfoni…
S’kërkon kostelacion pa fund:
Vetëm një yllësi të zbresë
në gjinjtë e saj.
Sa pakëz kërkon një grua,
sa pakëz…

Ti, mos u kur...se:
Një petal nga trëndafili
dëshirimi saj…
Me aromatizim tërë jetën ta përplotojë.
Një telefonatë të vetme, pritësi me ankth.
Nje dritëz të kuqe sipar përndritur në chat….
Një grua s’ kërkon shumë.
Ta marrësh përdorë ta synosh drejt vetes së saj .
Herët në pranverim tek ajo të shkosh,
Si gonxhe ta vjelësh
Mbështetur në gjoks - rritësi jete.
Një grua s’ kërkon shumë, pak , fare pak:
Nga gryka llavëskuqur e Vezuvit plak,
Pendën ta ngjyesh me zjarr të pashuar.
dhe në mantelin e bardhë të Agimit
Fjalën magjike ta dritëshkruash…
Sa pakëz,
sa pakëz,
kërkon
një
grua!…

Tiranë, 03. Gusht 2011

Lefteri Sema


Folkloristika e bukuruar

Më trete, syzezë…

O, seç e more rrugën,
Drejt, o moj, në Janinë.
Them të vij dhe unë me ty,
Oh, për shoqërinë.

Ç’të bëj unë i mjeri,
Të hodha sevdanë,
Kudo që të jem, moj,
Dua të të kem pranë.

M’i nxitoje, moj, ato hapa,
Ti përpara, unë nga prapa.


Refreni
Të ngela pas te fustani,
M’u dogj shpirti, m’u dogj xhani.
Mendo për mua të mjerin,
Që më trete si sheqerin.
Më trete, syzezë, më trete,
vrapoj ku shkon e ku vete.


Thëllëzë e malit

Mbi gishtat e këmbës
M’i zbrisje sokatët,
Moj thëllëzë e malit,
Të mos zgjosh zambakët.

Refreni
Zambakët e prillit
Mbushur plot aromë.
U shkon pranë e pranë,
Sikur fluturon.

Bilbilat mbi lisa
Këngës seç ia thonë.
U shkon pranë e pranë,
Sikur fluturon.

Bilbilat mbi lisa
Këngës seç ia thonë.
Moj thëllëzë e bukur,
Ku vete ku shkon.

Vetullat si hark,
Më ecën si flutur,
Nuk të lë pa marrë,
Ty, moj belkëputur.