At Nikolla Marku,kryepeshkop i kishes ortodokse autoqefale k

Nenshtetesia e Janullatosit, nenshtrim i kishes


Bisedoi: Fatos Salliu
KOHA JONE- E Marte, 11 Mars 2008

EKSKLUZIVE/ At Nikoll Marku flet per arsyet qe sipas tij Presidenti i Republikes nuk duhet t'ia jape nenshtetesine Hiresise se Tij, Janullatos. Prapaskena qe fshihet pas nenshtetesise dhe ndikimet mbi Shqiperine e Jugut

Nikoll Marku, prift i kishes ortodokse "Shen Maria", ne lagjen Kala, ne Elbasan, njekohesisht perfaqesues i kishes ortodokse autoqefale kombetare shqiptare tregon pwr "Koha Jone" arsyet sipas tij, pse Presidenti i Republikes nuk duhet t'i jape nenshtetesine Hiresise se tij, Janullatos. Marku jep alarmin duke i kujtuar Presidentit Bamir Topi se "pas dhenies se nenshtetesise fshihet perjetesia e nenshtrimit te kishes ortodokse shqiptare dhe varesia e saj nga kisha greke". Njekohesisht, At Nikolla parashikon ringjalljen e levizjeve per Vorio-Epirin ne Shqiperine e Jugut. Prifti ortodoks kerkon nderhyrjen e shtetit per te ndihmuar kishen, duke e pastruar nga prifterinjte greke
Cila eshte e verteta sipas jush, e Kishes Ortodokse Autoqefale Shqiptare?

Gjithe shqiptaret duhet te dine se kisha e vertete eshte Kisha Ortodokse Autoqefale Kombetare Shqiptare dhe simboli i saj eshte kisha "Shen Mari", ne lagjen Kala, ne Elbasan. Kisha "Shen Maria" mbeshtetet ne dy statuse te hartuara nga Kongresi i Beratit ne vitin 1922, nga Kongresin i Korces ne vitin 1929, si dhe nga vendimi i Patriarkanes se Stambollit i marre ne vitin 1936. Ne mbeshtetemi ne keto vendime duke cituar nenin 34 te Patriakanes, qe citon se "cdo komb ka te drejte te kete kishen e tij te pavarur dhe Kryepeshkopin e races se vet". Mund te theksoj ketu se kisha ortodokse shqiptare e mori pavaresine e vet ne kohen e Mbretit Zog. Ne kete kohe kisha u mbeshtet thellesisht ne tabanin kombetar. Per vite te tera kisha greke nuk ka reshtur ta kete vasalen e saj. Kjo per arsye se ortodokset shqiptare kane luajtur rol shume te rendesishem ne Pavaresine e vendit dhe familje shume fisnike dhane kontribut ta pacmuar. Eshte ky binomi qe ka mbajtur gjalle frymen patriotike dhe ekzistencen e shtetit shqiptar. Nuk eshte e rastit ardhja e ekzarkut grek ne vitin 1991.

Ne cilin dokument bazohet veprimtaria e kishes qe ju perfaqesoni?

Dokumenti ku bazohet veprimtaria e kishes eshte Tamusi i dale nga Patriakana e Stambollit. Si pasoje e veprimtarise mbytese te kishes greke, Kryepeshkopi Visarion Xhuvani dha doreheqjen pikerisht ne kohen kur ai e kishte derguar kishen ortodokse kombetare ne oborret e kishave evropiane. I gjithe amaneti i martireve te kishes dhe baballareve te Kombit ishte se "kushdo mund te vije te drejtoje kishen ortodokse shqiptare, por jo nje klerik grek". Ironia e fatit ishte se na erdhi Janullatos.
Po Kryepeshkopi Janullatos, me cfare statuti mberriti ne Shqiperi?

Janullatos e bazoi veprimtarine e kishes ortodokse shqiptare ne statusin e vitit 1950, i cili nuk u pranua nga Patriakana e Stambollit, pasi ishte nje status komunist dhe nderhynte ne punet e brendshme te kishes. Ky status permban dy pika negative. Ne nenin 3 thuhet se gjuha zyrtare eshte shqipe, por mund te futen edhe gjuhe te tjera dhe nene te vecanta mund te modifikohen sipas rastit. Duke ardhur ne kete pike une i bej disa pyetje te gjithe klases politike ne Shqiperi: Perse duhet ta besojne kete njeri i ardhur nga kisha greke, ndersa shtetaret shqiptare nuk kane informacionin e duhur per kete njeri? Perse shkon ne gjithe kishat ortodokse te botes dhe thote se shqiptaret akoma nuk jane te zote dhe vetem nepermjet kishes greke mund te gjejne besimin dhe qetesine e shpirtit? A nuk u duket se nje zoteri i tille eshte duke ulur vlerat e Kombit?
Perse gjithe kjo armiqesi me Hiresine e Tij?

Nuk kam asgje personale me te. Por sulmi i pare qe ai i beri kishes, ishte heqja e pamjes dekorative te kishave tona, qe shpalosnin kulturen dhe historine e popullit tone dhe besimtareve ortodokse. Se dyti, ai ndertoi nje rrjet administrativ me nje kuader enigmatik dhe te manipuluar, i perzgjedhur nga Greqia. Askush prej tyre nuk eshte per kishen ortodokse shqiptare. Ata jane rrogetare te thjeshte qe servilosen per nje kore buke. Se treti, u krijua Sinodi i Shenjte kleriko-laik nga dhespote greke dhe renegate qe me devocion i sherbejne Janullatos dhe kishes greke, duke harrur interesat kombetare. Prandaj me te drejte shprehim shqetesimin tone pasi kisha shqiptare nuk eshte gje tjeter vecse nje filial i kishes greke. Ne vitin 1994, plaku Janullatos, ndersa ishte duke udhetuar drejt Selanikut, i jep nje interviste gazetarit amerikan, Fred Reid, te cilit i deklaron se "Shqiperia eshte nje shtet islamik ne gjirin e Evropes se perparuar dhe Islami e quan kishen ortodokse shqiptare si nje arre gunge qe duhet shtypur". Ai shton me tej dhe thote se Perendimi duhet te kuptoje se Islami eshte ne thelb nje fe politike. A nuk eshte e rrezikshme kjo? A i sherben Shqiperise nje deklarim i tille? Ne vitin 1998 po ky plak kontradiktor, pasi i u sulmua per deklarimet e tij antishqiptare, mbrojti doktoraturen ne shkencat islamike. Shikoni sa cinik qe eshte. Ndoshta eshte i semure, sepse nje njeri normal nuk do e bente nje gje te tille duke rene ne kundershti me veten. Pergjigjen per c'ka bere e jep vete populli. Tregojani popullit kete gje dhe merrni mendimin per gjendjen e tij. Por e keqja me e madhe eshte se politika e sotme i ka dhene shume krah ketij njeriu antishqiptar.

Si e komentoni dhenien e nenshtetesise nga Presidenti nese ai e merr vendimin?

Kam ndjekur me vemendje gjithe cfare po flitet ne media dhe shtyp keto dite rreth kesaj ceshtjeje. Lidhur me dhenien e nenshtetesise Janullatosit, une do te thosha se per t'i dhene nenshtetesine Janullatosit dhe klerit te huaj ka disa kritere. Ne asnje nen te statusit nuk perfshihet dhenia e nenshtetesise klerit te huaj. Edhe pse ka shume vite qe sherben ne Shqiperi, ai mund te konsiderohet si nje mik i nderuar, por jo te jete kuader kishtar. Por kur vihet re se veprimtaria e tij bie ndesh me ceshtjen Kombetare dhe ate te besimit, ai kategorikisht eshte i padeshiruar. Me sa jam i informuar, ai ka hartuar nje status te ri me nene dhe ligje, sipas oreksit te kishes greke dhe interesave greke. Me kete statut, ai perjeteson varesine e kishes ortodokse shqiptare nga kleri i huaj. Prandaj kerkesa e marrjes se nenshtetesise eshte me shume dinakeri . Nese e merr nenshtetesine ai ka te drejte te miratoje kete statut qe ne thelb eshte antishqiptar, anti-ortodoks duke e varrosur njehere e pergjithmone kishen ortodokse shqiptare. Me pas, ne do te mbetemi te vegjel dhe do te kapemi pas dore nga kisha greke per te shkuar te Perendia. Por ka akoma me keq, pasi prapa ketij skenari fshihen gjera te rrezikshme. Ne Shqiperine e Jugut kisha ortodokse, minoriteti dhe shoqata "Omonia" nen drejtimin e Janullatosit do te kerkojne flamurin e Vorio-Epirit, duke i dale ne krah kishes ortodokse serbe, e cila nuk po pushon se luftuari qe Kosova te mos e fitoje Pavaresine. Vini re kohet e fundit. Per flamurin e Vorio-Epirit ka shume zera ne Jug dhe kisha ortodokse dhe mitropolia e Gjirokastres eshte kthyer ne Mitrovice.
Me falni qe po e perseris pyetjen, por nuk ju duket se ka nje armiqesi te hapur mes jush?

Ju thashe. Nuk kam asnje mendim personal per Janullatosin. Por thjesht i bej pyetje: Edhe sa detyra te mbeten per te permbushur ne interes te kishes dhe shtetit grek? Si munde te shkosh ne Amerike dhe te besh nje meshe ne gjuhen shqipe me rastin e 100- vjetorit te mbajtjes se kesaj meshe nga Noli i madh? A nuk ju duket nderhyrje ne punet e brendshme te kishes shqiptare? I drejtohem at Artur Liolinit, ketij lepiresi kockash, qe ka turperuar dhe tradhtuar kishen shqiptare me qendrimet e tij si kelysh besnik i Janullatos. Perse at Artur zemerove shqiptaret? I bej thirrje Presidentit. "Zoti President! Ju lutem largojeni menjehere kete njeri mos e prano nenshtetesine e tij pa e dhene verdiktin populli". Zoti Kryeminister! Ju thate se nuk eshte pune e imja. Mund te dilni me kontributin tuaj per te qartesuar Presidentin. Nuk eshte vone te korrigjoni. vazhdon...

At. Nikolla Marku mallkon Artur Liolinin

Me keqardhje drejtuar personalisht
At Arthur Liolinit: Drejtues i Kryepeshkopates Ortodokdse
Shqiptare ne Amerike
Për dijeni tere shqiptareve ne mbare boten!

Te nderuar vellezer e motra shqiptare e bij me zotin. Mora
mundimin qe t'ju bej te ditur duke marre shkas qe At Arthur
Liolini ka dhene nje interviste tek gazeta "Koha Jone" mbi
dekorimin e peshkopit grek "Anastas Janullatos" qe ka
uzurpuar kreun e kishes ortodokse te Shqiperise, ti jap nje
pergjigje dinjitoze, aq edhe burrerore ketij frikacaku qe
mohoi atdheun e tij për hir te grekeve te mallkuar.
Te gjithe e dime nga lajmet qe ka shkruar media ne Shqipëri se
kryepeshkopit Anastas i eshte akorduar çmimi "Athenagoras"
për te drejtat e njeriut, çmim qe i jepet padrejtesisht ne
nje nga ambientet e hotel "Hilton" ne Nju Jork ne segmentin
e rruges "Amerika" dhe për ironi te fatit. Ar Arthuri e mban
për krahu ne momentin qe i vihen dekorat e ketij urdhri për
bemat e tij ne Shqipëri, por qe te gjithe e dime qe ai
realisht nuk ka bere asgje ne te mire te Shqipërise dhe
Kishes Ortodokse Autoqefale Kombetare Shqiptare.
Atehere lind pyetja, kujt i sherben ky qendrim i At Arthurit,
mos ka marre urdher nga Athina?
Ç'bere keshtu more At. Arthur, kujt ia plotesove deshiren
dhe zemerove me kete qendrim tere boten shqiptare?
Si munde te mbash perkrahu njeriun me veladonin e zi qe i ka
sjelle atdheut tend mijera telashe e kobe te zeza, qe
udhehoqi revolucionin e vitit 1997 ne jug te vendit (siç e
quajne greket Vorio-Epir) dhe organizoi grupe e banda te
panumerta për te shkaterruar çdo gje demokratike ne Shqipëri?
Përse zgjodhe gazeten famekeqe "Koha Jone" për botim kur
kjo gazete me shkrimet e saj e destabilizoi vendin ne menyre
te tille aq sa arriti vellai te vrasi vellane? Kjo ishte e
preferuara e juaj, apo kete shkrim nuk do pranonte ndonje
gazete tjeter?
Te eshte kerkuar nga keshilli i kishes "Shen Maria" te
Elbasanit te prononcohesh për qendrimin kombetar e dinjitoz
qe mban kjo kishe ne lufte te panderprere shtrirjen e
helenizmit grek ne Shqipëri, te jepni kontributin tuaj si
nga ana shpirterore ashtu edhe ne tere veprimtarine e saj,
por ju as qe nuk keni denjuar ta beni nje gje te tille sepse
teresisht keni rene ne prehrin e helenizmit grek, ju keni
harruar atdheun e te pareve tuaj qe eshte Shqipëria.
Une At Nikolla Marku duke u gjendur perballe veshtiresive
te medha te shtriva doren e priftit e te kam kerkuar
personalisht nje kopje te veçante te "Ungjillit Hyjnor" te
Theofan Stilian Nolit me fjalet me te embla te gjuhes shqipe,
perseri ju nuk denjuat te ma sillni, gjithashtu ju kerkova
edhe nje pale rroba prej kleriku, perseri ju nuk i sollet;
dhe kjo ndodhi sepse jo se nuk i kishit apo nuk i keni
mundesite, por juve ju urdherojne qe te silleni si sherbetore
te bindur ndaj padroneve tuaj greke dhe se e fundit qe Kisha
"Shen Maria" te deshtoje ne tere veprimtarine e saj, vetem e
vetem se mbron te drejtat tona kombetare e historike,
megjithate ne qe ti kerkuam ne po ju themi perseri nuk ta
kemi nevojen sepse u gjenden shqiptare zemer-mire qe
trashegojne vlera te medha kombetare e na ndihmuan me shume
seç kerkuam. Ketu gjej rastin dhe i përgezoj me shume dashuri
sepse ky veprim eshte bere ne sherbim te atdheut.
Si merr guximin te shprehesh me fjale te tilla se shqiptaret
"me fjale zemerake dhe grafike" me shajne për kete qendrim?
Duhet ta dini mire se tashme te gjithe e dine mire se
ç'qendrim mbani ju ne teresi, me kete te fundit ju vuloset
aktin me te padrejte e me te paturpshem, tradhetar dhe se nuk
keni te drejte te fyeni me sarkazma e satira ne pergjigje te
shkrimeve vellezerve tuaj shqiptare te cilet nepërmjet
ketyre artikujve te ndergjegjesuara, por qe ju nga ana e
kundert nuk i doni perkundrejt qendrimit qe reflektuat ndaj
Janullatosit.
Fjalet, mendimet dhe shembujt e tu ne interviste jane sa
diplomatike aq edhe djallezore dhe se une vete mendoj se për
kete pergjigje qe keni dhene tek gazeta "Koha Jone" patjeter
keni pasur prane ndonje avokat grek si Likurezias, apo
Anastasios Janullatos me shoke.
Ju arritet te beni paralelizma duke na dhene shembuj te
deshtuare hipokrite për te cilet do te flasim me poshte.
1. Ju thoni se Fan Noli paska thene qe "Qendro ne kembet
tuaja dhe vendos sipas mendimit tend dhe jo si thote
tjetri". Dakort duhet te qendrojme ne kembet tona, por ne
cilin vend (ne vendin e pushtuar teresisht nga te huajt?) si
mund ti lutemi Zotit te na sjelle paqe e dashuri kur atdheu
eshte i pushtuar?
2. Ju thoni:"Vleresoje mikun apo armikun jo nga prejardhja,
feja apo rraca, por nga veprat!"
Dihet qe dashuria hyjnore kapercen çdo mangesi njerezore,
por si mundemi te jemi me ju te njerezishem e hyjnor kur ju
lavderoni veprat e armikut me te madh te kombit shqiptar
Anastas Janullatos, i cili për dijenine e te gjithe po
pregatit nje kongres "Pan-ortodoks me tere shqiptaret
renegate te shitur, për te hedhur poshte e ta ç'vleresoje
statutin e vitit 1929, ku neni 15 i ketij statuti, te aprovuar
njezeri nga Patrikana e Stambollit me vendimin e saj te
quajtur "Tomos" ne vitin 1936 vendim ky sa i shenjte aq edhe
historik përjetesoi pavaresine e kishes ortodokse shqiptare,
e nxjerr jashte kufinjve te atdheut tone kete agjent te
asfalise gereke, qe ç'kombetarizoi tere popullin shqiptar, i
tjetersoi ne besim, duke çuar ne vend amanetin e dhespoteve
greke për Vorio-Epirin e enderruar, qe u prononcua duke
dhene interviste ne agjensine "Itar-Tas" te Moskes se Natoja
po vret barbarisht serbet e pafajshem, ne nje kohe qe populli
i Kosoves si asnjehere ne historine Biblike e pagoi aq
shtrenjte sa edhe lumenjte e gjakut qe u derdhen nuk dolen
për te shkruar kete çmenduri barbarie serbe.
A e dini ju qendrimin e intelektualeve me ne ze te
Shqipërise, te patrioteve, historianeve, shkencetareve dhe
shkrimtareve për Janullatosin? A thua se nuk ju ka dale koha
te lexoni shtypin shqiptar për te gjitha keto qendrime?
Pse përdor shprehjet hyjnore duke i kthyer ne satire e duke
iu shprehur shqiptareve jemi ne kohen e kreshmeve te medha
duke thene "Kreshme te lehta e fasule te nxehta" besoj dhe
s'ma do mendja se ju mund te beni pjese ne ndonje trup
teatrale atje ne Amerike.
Sa për shprehjen tende gazmore sipas jush "kreshme te lehta"
hajde e po e pranojme, por fasule te nxehta keni ju ne ate
koken tende boshe qe i eshte vene ne dispozicion helenizmit
grek.
Ne qofte se miqte qe ju rrethojne sipas jush jane shqiptare e
patriote e ju paskan thene mos iu përgjigj kritikave, une po
ju them se ato nuk ju duan, ato nuk ta duan te miren, ato
nuk jane shqiptare e patriote sipas jush, por jane ithtaret e
kishes greke qe ju mesojne ju te imitoni si dikur diktatorin
Enver Hoxha kur shprehej "Qente le te lehin e karvani te ece
perpara", kete po beni edhe ju, shqiptaret le te lehin se
ti nuk don t'ia dish edhe kur thua pa piken e turpit "keshtu
dita e keshtu bera" tamam sikur po luan ne lojen e pokerit e
jo se lendove me kete qendrim tere velelzerit e tu shqiptare.
Me vjen keq e me shume lutje përpara altarit te shenjte po i
drejtoj lutjet e mia drejt Zotit qe edhe pse jam munduar t'ju
ndergjegjesoj për nje qendrim kombetar atdhetare ndaj fronit
te shenjte te kishes sone ortodokse për dijeni tere
shqiptareve ne mbare vendin, duke pare se ju nuk keni
reflektuar e nuk doni te reflektoni si mbeshtetes i paster
vella me Krishtin si nje shqiptar qe i do te miren vendit te
tij, po leshoj ne emer te Zotit duke te pare ju ne prehrin e
djallit Janullatos për tere keto mbrapshti nga kisha e "Shen
Marise" mallkimin tim si prift personalisht mbi ju e te
ndjekte vala e zemerimit e tere shqiptareve kudo qe ndodhen
ne bote për balten e zeze qe i hodhe atdheut tend ne keto
momente te veshtira. Te te ndjekte mallkimi për plaget qe i
shkaktove atdheut si ne kete bote, ashtu edhe ne boten e
pertejme.

Amin

Famulltari i Kishes Ortodokse "Shen Maria"
Elbasan
At. Nikolla Marku

Gazeta 55, Tirane - 5 prill 2001

At Nikolla Marku i Elbasanit akuzon Kryepeshkopin grek të Kishës Ortodokse Shqiptare


Sipas LajmiShqip

Elbasani ka përkujtuar dje 100-vjetorin e mbajtjes së meshës së parë në gjuhën shqipe. Peshkopi i Kishës Autoqefale Kombëtare, në lagjen “Kala” të Elbasanit, At Nikolla Marku, ka kremtuar sipas riteve fetare këtë përvjetor të rëndësishëm.
“Kemi kënaqësinë të përkujtojmë me nder e lavdi kombëtare të madhin Fan Noli, i cili si sot, një shekull më parë, mundi të mbajë në gjuhën e mëmës meshën e parë”, tha At Nikolla Marku, prifti i kishës së Shën Mërisë në Elbasan. Marku, modest e patriot, ka dhënë dje për mediat një deklaratë, sido që me doza fetare, por në përmbajtje me vlera atdhetare kombëtare.
Ai ka vlerësuar aktin historik të Fan Stilian Nolit, i cili 100 vjet më parë, me shqiptarët e diasporës në Amerikë, arriti të mbajë meshën e parë në gjuhën shqipe, me shqiptarët që jetonin e punonin në Boston të shtetit Masaçuset. Sipas tij, mesha ishte dhe ka mbetur themeli i Kishës Autoqefale Kombëtare, për të cilën prifti elbasanas ka afro 20 vjet që lufton ta bëjë kishë mbizotëruese në Shqipëri. “Dua të denoncoj publikisht me këtë rast, aktin barbar dhe antifetar ortodoks të Hirësisë së tij Janullatos, që këto ditë ka hequr nga Kisha Shqiptare Ortodokse e Bostonit fotografinë e të madhit Fan Noli, emri dhe vepra e të cilit nderon të gjithë bashkëkombësit kudo që ndodhen e në çdo këndvështrim që e shohim sot”, ka shtuar At Nikolla Marku. Ai ka ftuar të gjithë ortodoksët elbasanas dhe të gjithë besimtarët e feve, që respektojnë dhe vlerësojnë figurën komplekse të Nolit, që të jenë sot të pranishëm në meshën e mbajtur për nder të 100- vjetorit të këndimit në shqip të këtij riti fetar ortodoks, mbajtur në Boston të Amerikës. Nga ana tjetër, edhe Kisha Ortodokse Autoqefale e Shqipërisë, me Kryepeshkop Anastas Janullatosin ka dalë dje me një deklaratë për shtyp, ku njofton për aktivitetet e planifikuara për 100-vjetorin e meshës së parë në gjuhën shqipe.

At Nikolla Marku: "Dhjetë telefonata anonime më kërcënojnë mua dhe femijet e mi

Ndodhi ajo që nuk pritej rreth qëndrimeve publike të priftit të kishës së Shën Mërisë në lagjen "Kala" të qytetit të Elbasanit. Anonimët nëpër telefona kërcënojnë njeriun që mori guximin të akuzojë Kryepeshkopin e Shqipërisë, Hirësinë e Tij Anastas Janullatos, për uzurpimin e Kishës Ortodokse Autoqefale të shqiptarëve nëpërmjet emërimit në postet e larta të shtetasve grekë. Një ditë pas publikimit në media të deklaratave të priftit At Nikolla Marku për shtrirjen e pavarësisë së kishës ortodokse në gjithë Shqipërinë, ai është kërcënuar në telefonin e shtëpisë dhe me numra të panjohur në telefonin celular të tij.

"Telefonatat kërcënuese kanë ardhur të nesërmen e asaj dite që unë duke folur në media kam kërkuar që kryepeshkopi Janullatos të largohet nga Shqipëria", tregoi për "Shqip" At Nikolla Marku. Sipas tij, kanë qenë rreth dhjetë telefonata që kanë kërcënuar jetën e tij, të familjes dhe të banesës private ku jeton, në lagjen "Kala" të qytetit të Elbasanit.

"Do të të hedhim shtëpinë në erë!", "Do të të marrim peng fëmijët!", "Do të bëhemi kamikazë për të shuar jetën tënde!", mësohet se kanë qenë fjalitë kërcënuese që i kanë thënë telefonuesit anonimë At Nikolla Markut.

Prifti thotë se nuk ka mundur të identifikojë telefonuesit qoftë nga telefoni i shtëpisë së tij, qoftë edhe nga celulari. I pyetur nëse telefonuesit mund të ishin misionarët e kishave të "Shën Thanasit" , "Shënkollit" apo "Shën Johan Vladimirt" në Elbasan, prifti i kishës së "Shën Mërisë" në lagjen "Kala" thotë se nuk mund ta përjashtojë këtë mundësi, por kurrsesi nuk mund të vërë gishtin se cili person apo prift i këtyre kishave mund të jetë autor i telefonatave kërcënuese.

"Si shumëkush në Shqipëri, edhe unë nuk mund të ndihem i sigurt, qoftë në misionin që kam, qoftë dhe si qytetar i këtij shteti", ka shtuar At Nikolla Marku.

Prifti i kishës së Shën Mërisë në Elbasan është mësuar tashmë me kërcënimet telefonike. Në vitin 1999, kur ai vendosi të nxjerrë kishën e tij nga juridiksioni i Kishës Autoqefale të Shqipërisë, një lumë telefonatash anonime i bënë kërcënime nga më të ndryshmet. Që në atë kohë prifti u ka kërkuar organeve që po të jetë nevoja edhe ta përgjojnë telefonin e tij, në mënyrë që të mbërrijnë tek anonimët që e kërcënojnë.

Për këtë arsye ai nuk ka marrë mundimin që kësaj radhe të shkojë e të bëjë denoncim në polici për kërcënimet. "Telefoni im është depozituar që para shumë kohësh në organet e policisë dhe nëse telefonatat kërcënuese do të vazhdojnë, nuk do të hezitoj të denoncoj dhe të kërkoj mbrojtjen e jetës time dhe të tërë familjes nga shteti", tha At Nikolla Marku.

Ai përcakton si motiv të kërcënimeve deklaratën me shtatë pika të nënshkruar nga këshilli i kishës me në krye vetë At Markun, që mes të tjerash i ka kërkuar parlamentit hartimin e një ligji për administrimin dhe drejtimin e institucioneve fetare në Shqipëri si dhe Presidentit të Republikës që të largojë nga Shqipëria "skuadrën e priftërinjve grekë, me në krye Anastas Janullatosin".

At Nikolla Marku është i vetmi prift ortodoks në Shqipëri që nuk pranon pushtetin e kryepeshkopit Janullatos. Pas debateve të shumta, që kishin në thelb ruajtjen e karakterit shqiptar të kishës ortodokse, në vitin 1999 At Nikolla Marku inicioi shkëputjen zyrtare të kishës së tij nga autoriteti i Anastas Janullatosit.

Kisha e Shën Mërisë në lagjen "Kala" të Elbasanit funksionon që nga ai vit si e pavarur me këshillin e saj dhe me kryepeshkop Nikolla Markun. Statuti i kësaj kishe është ai i hartuar nga Fan Stilian Noli në fillim të shekullit të shkuar.

http://www.gazeta-shqip.com/artikull.php?id=7480

At-Nikolla Marku: Janullatos, betohu para Zotit dhe
përgjigju për 16 pyetjet e mia

At-Nikolla Marku, kreu i Kishës Orthodokse Autoqefale
Kombëtare Shqiptare, “Shën-Maria”, me qendër në Elbasan, ka
folur sërish për gazetën “SOT”, lidhur me problematikën dhe
përpjekjet e tij qysh prej 13 vitesh, për të arritur
shkëputjen dhe indipendencën e Kishës Orthodokse Shqiptare,
nga ndikimi grek, i përfaqësuar nga Hirësia e tij
Janullatosi.
Z. At-Marku, prej vitesh njiheni si “luftëtari” i vetëm në
përpjekjet për shkëputjen e ndikimit helen ndaj autonomisë
së Kishës Autoqefale Shqiptare, cili është motivi ?
A ka motiv më të bukur dhe më të besueshëm para besimtarëve
dhe para Zotit, kur e di përse punon dhe lufton, për
çështjen kombëtare, për interesat dhe virtytet shqipëtare,
duke i çliruar ato nga rreziku i përhershëm grek. Por unë
në vazhdim dua t’i kërkoj Janullatosit përgjigjet e 16
pyetjeve të cilave ai vetëm i shmanget.
1- Ç’na kujton viti 1908, kur në Boston Kisha greke refuzon
të varrosë një djalë shqiptar 25 vjeç, a thua nuk ishte ky
bir i Zotit, ky refuzim u bë sepse kishte zëra dhe ishin
hedhur alternativat për të ndërtuar Kishën e parë Shqiptare
siç është ajo e Shën-Gjergjit ne Boston?
2- kush i dha urdhër kishës Siriane të Bostonit për të mos
e varrosur djaloshin shqiptar? 3-Ç’mund të na thoni z.
Janullatos, mbi ekzistencën e statutit të Kishës Orthodokse
Shqiptare, të hartuar në Korçë në vitin 1929 dhe të
miratuar në vitin 1937 nga Patrikana e Stambollit, po për
sakrifikimin e Kryepeshkopit të pare të Shqipërisë At
Visarion Xhuvani, i cili në kulmin e karrierës së tij,
kleri grek i kerkoi të largohej nga detyra pasi kishte
kerkuar forcimin e Kishës Shqiptare?
4-A mbetet në fuqi sot ky Statut, dhe si njihet nga bota
Orthodokse mbarëbotërore, po spjegimi i nenit 16 të këtij
statusi dhe rëndësia e veçantë e tij?
5-Si shpjegohet ardhja juaj z. Janullatos, me titullin
Eksark ( i përkohshëm) dhe qëndrimi i tij jashtë çdo kakuni
juridik në krye të Kishës?
6- Përse veprat teologjike fetare të përkthyera nga Fan
Noli, u zëvëndësuan me përkthime greke, ku spikat në
literature, kulturë e përzierë me ndikim helenist, ndaj
përse nuk rikthehen veprat tona kishtare të shkruara në
gjuhën e nënës e me diksionin e ëmbël të gjuhës shqipe?
7- Përse ju z. Janullatos, gjithmonë prezantoheni dhe
deklaroni në media se, “Shqiptarët nuk janë të zotë të
drejtojnë Kishën Shqiptare”, duke na quajtur edhe të
papjekur për të drejtuar?
8- Me ç’të drejtë morale dhe fetare ju duhet të përfaqesoni
orthodoksinë shqiptare në Shqipëri, kur bijtë e këtij vendi
janë më burra dhe më të zotë se ju?
9-Hirësi, ju pyes nga i merrni paratë ju, cilët janë
njerëzit që ju financojnë, tregoni dokumenta dhe motivimin
e tyre legal, përse fshihen ndihmat, cilët janë emrat e
njerëzve që ju financojnë ju, pse hezitoni apo është Kisha
dhe shteti grek pas jush?
10- A ju ka kontrolluar shteti shqiptar deri sot lidhur me
financimet?
11- Hirësi, duhet të dini se, një nga veprat më madhore të
kombit shqipetar është shkolla Kostandin Kristoforidhi, ju
e keni ndryshuar atë me pak para nga pamja e jashtme dhe e
brëndshme, kush ju mësoi të ndryshoni historinë tone, kur
dihet se ajo u ndërtua tre shekuj më parë nga patriotët
elbasanas për dije dhe mësim të gjuhës shqipe?
12- Kujt i shërben ndërhyrja juaj dhe ju?
13-Përse kërkoni ta ndryshoni destinacionin e shkollës
K.Kristoforidhi, çfarë planesh ke kurdisur për atje?
14-Sa i paligjshëm keni qenë deri sot në Shqipëri, betohuni
para Zotit?
15- A e njihni ju hirësi ligjet dhe kanunet Teologjike , që
i kanë lënë amanet martirët tanë dhe historia jonë?
16- A keni dëshirë të vdisni në territorin shqiptar dhe të
bëheni Shenjtor?
Z. At-Marku, a keni patur mbështetjen e politikës në rrugën
tuaj të vështirë dhe betejat me Hirësinë e Tij?
Në pozicionin ku ndodhem unë vërej me keqardhje se forca të
mbrapshta edhe nga politika, nuk kanë dhënë aq sa duhet por
edhe kanë penguar në misionin tim kombëtar të çlirimit të
ndikimit grek mbi Kishën Orthodokse shqiptare. Në krye të
Kishës Orthodokse Autoqefale Shqiptare qëndron prej 13
vitesh një i huaj në mënyrën më ilegjitime, duke punuar dhe
forcuar interesat helene në Shqipëri. Ne kurrsesi, nuk mund
të harrojmë kontributin e Kostandin Kristoforidhit, Petro
Nini Luarasit, Papa Kristo Negovanit, Visiarion Xhuvanit,
Luigj Gurakuqit, Aleksandër Xhuvanit, Eqerem Çabejt apo të
Kostaq Cipos e Mahir Domit, shumica e tyre martirë të
periudhës së Rilindjes Kombëtare, që bënë plejadën e
ndritur të ngritjes së gjuhës Shqipe, të çështjes kombëtare
shqiptare, që rrojtën e vdiqën faqendritur para Perëndisë e
Kombit.
Bisedoi ARTUR AJAZI

At Nikolla Marku: “Janullatosi bleu prifterinjte per te hartuar statusin e ri”

Intervistoi:Petrika GROSI

Famullitari i Kishës Ortodokse të Pavarur Kombëtare Shqiptare, “Shën Maria”. Elbasan, At Nikolla Marku, deklaron në intervistën që botohet sot,se hirësia e tij, kryepeshkopi i Kishës Ortodokse Autoqefale Shqiptare, Janullatos, është i jashtëligjshëm. Gjithashtu, kreu i Kishës Ortodokse të Elbasanit denoncon marrjen e hipotekës të Shkollës Normale të Elbasanit nga Janullatosi, si dhe hartimin e një statuti të ri, hartuar po nga kryepeshkopi, që sipas At Markut bie ndesh me interesat kombëtare shqiptare.

At Nikolla, kohët e fundit po bëni publike një tjetër përplasje mes kishës suaj dhe kryepeshkopit Janullatos. Për çfarë bëhet fjalë më konkretisht?

Janë dy çështje kryesore, hipotekimi i “Mësonjëtores së parë shqipe”, ndërtuar 300 vjet më parë në Elbasan me kontributin e qytetarëve për të mësuar shkrim e këndim në gjuhën shqipe fëmijët e të gjitha besimeve, dhe së dyti hartimi i një statuti të ri të Kishës Ortodokse Shqiptare nga z.Janullatos, gjë që bie në kundërshtim me kanonet e Kishës Ortodokse shqiptare. Përsa i përket Mësonjëtores, dihet që çdo krahinë ka monumentet e veta historike dhe kulturore. Një nga këto është dhe Shkolla Normale e Elbasanit, që është arkitektja e arsimit kombëtar shqiptar, nga ku kanë dalë gjithë kuadrot e parë të përgatitur në themel me shpirt shqiptari, metodikë arsimore shqiptare dhe kulturë historiko-shqiptare. Prej 10 vjetësh jemi në konflikt me z. Janullatos, i cili e ka hipotekuar në mënyrë të padrejtë dhe jo të ligjshme, me thënie gojore shkollën, këtë margaritar të arsimit kombëtar shqiptar. Çudia qëndron se unë si prift duhet ta mbështes, po ta arsyetojmë si pronë, por, meqenëse unë jam qytetar i atij qyteti, ku babai im ka mbaruar Shkollën Normale, i bashkohem mendimit qytetar elbasanas që kjo shkollë është pronë e qytetarëve të Elbasanit. Në librin “Burime historike të zgjedhura të Shqipërisë” ekziston një shkrim ku thuhet se “ne qytetarët e Neokastrit, (Elbasani i sotëm) u mblodhëm të tërë në oborrin e kishës Shën Maria, ku mblodhëm 35 000 aspra dhe ndërtuam një shkollë në vitin 1736, ku do të mësojnë fëmijët shkrim e këndim...”. Paratë që do të mbeteshin nga ndërtimi i shkollës do t’i jepeshin si pagë mësonjësve që do të jepnin shkrim e këndim në këtë shkollë me devizën e përjetshme “trashëgimlënësit e sotëm e ndërtimit të shkollës do ua lënë trashëgimlënësve shkollën për edukim dhe mësim të gjuhës shqipe”. Atëherë lind pyetja: me ç’të drejtë dhe ku bazohet z.Janullatos që rrëmben një pronë qytetare pa dokumente trashëgimie? A nuk përbën kjo një pushtim dhe eliminim të njohjes së historisë të arsimit kombëtar shqiptar duke përvetësuar këtë shkollë?

Pra z. Janullatos, sipas jush, ka shkelur amanetin e ndërtuesve të Normales së Elbasanit?

Janullatosi do ta përdorë këtë shkollë si shkollë për murgjit, duke e ndryshuar historinë e arsimit, që është gur themeli në traditën kombëtare shqiptare. Ky është vallë misioni i tij si kryepeshkop i dërguar nga Patriarkana Ekumenike e Stambollit dhe Kisha Greke? Ky është lidershipi për të cilin ka nevojë populli shqiptar? Nuk po bëj fare koment se për këto flet vetë historia! Duke rrëmbyer institucione të tilla siç është shkolla normale, emrin e tij, më vjen që ia them publikisht, por ai e ndryshon në “pushtues”, që do të eliminojë historinë tonë kombëtare.

Po me statutin e kishës çfarë shkelje ka bërë kryepeshkopi Janullatos?

Në Ministrinë e Turizmit dhe Kulturës kemi informacion se po hartohet drafti i ligjeve për bashkësitë fetare në Shqipëri, pra mbi mënyrën se si do të veprojnë bashkësitë fetare në marrëdhënie me shtetin. Historikisht kemi statutin e vitit 1929 i miratuar nga Patriarkana e Stambollit më ’37-n, që njeh pavarësinë e Kishës Ortodokse të pavarur kombëtare shqiptare, firmosur nga patriarku Beniamin. Me ardhjen e komunizmit në Shqipëri shumë figura të klerit ortodoks u eliminuan dhe më i diskriminuari ishte kryepeshkopi, hirësia e tij, i madhërishmi At Visarion Xhuvani, i cili e ngriti Kishën Ortodokse shqiptare në nivelet më të larta me kishat ortodokse në oborret e Europës, një kishë e fuqishme që rezatonte ligje, respekt, dashuri dhe unitet. Ky statut nuk ka pse të ndryshojë, është i përjetshëm dhe njihet nga e gjithë bota ortodokse. Z.Janullatos harton një statut të ri, të firmosur nga 100 priftërinj që i ka veshur ai vetë duke qenë edhe padron i tyre, duke i paguar për të hartuar një statut të ri, të cilin e bëri sipas mënyrës dhe interesave që dikton kisha greke.

Pra ju po thoni se z. Janullatos i ka blerë priftërinjtë?

Po, madje veç priftërinjve ai është padron edhe i disa familjeve shqiptare që i ka punësuar dhe i mbajnë ison, lëpijnë kockat e hedhura nga tavolina e tij.

Çfarë dëmesh sjell për kishën tuaj ky statut i ri i Janullatosit?

Ai nuk ka tagër moral dhe juridik që të hartojë këtë statut sepse është qytetar i huaj i një shteti tjetër. Që të hartosh një statut duhet të jesh qytetar, shtetas i atij vendi, pra me gjak dhe gjuhë shqiptare. Kjo është e vetmja gjë që nuk shkon? Të tjera ka sa të duash. Janë hartuar ligje sipas dëshirës së tij. P.sh. statuti aktual, në nenin 16 thotë: “Kreu i Kishës duhet të jetë me gjak, me gjuhë shqiptare”. Atëherë, ky njeri me ç’të drejtë harton një statut të ri për këtë gjë? Kjo nuk i shërben Kishës Ortodokse të vërtetë shqiptare. Për këtë problem unë i drejtohem të gjitha institucioneve shtetërore, presidentit, kryeministrit, parlamentit, akademikëve, historianëve, intelektualëve etj., që të mos e pranojnë këtë turp dhe tradhti të madhe kombëtare.

At Nikolla, sipas jush Janullatosi gjithë këto kohë ka qenë dhe është i jashtëligjshëm?

Po. Ai është i jashtëligjshëm dhe kjo s’ka dyshim. Duke iu referuar statutit të vitit 1937 ai është një kryepeshkop i paligjshëm dhe i kërkoj shtetit shqiptar të ndërhyjë për largimin e menjëhershëm të tij. Kjo do të lehtësojë shpirtin e shqiptarëve dhe do ta çojë Kishën Ortodokse në rrugën e vërtetë. Kisha juaj është e vetme në këtë “luftë”? Kisha jonë nuk është jashtë kishës mëmë shqiptare, por ajo nuk pranon administratën, e cila është e jashtëligjshme dhe nuk ka të drejtën që të drejtojë Kishën Ortodokse shqiptare.

At Nikolla Marku: Pushtuesit Grekë s’duhet të nderohen në Shqipëri

Gazeta Sot
16 Maj 2006
Kohët e fundit janë shtuar përpjekje të tjera të filialit grek të Tiranës që pretendon prej vitesh se është Kisha Ortodokse Autoqefale e Shqipërisë, në drejtim të derdhjes së pafundme të lavdisë ndaj ushtrisë pushtuese greke dhe eshtrave që ajo la në vitin 1940 në jugon e Shqipërisë. Pikërisht nga 14 nëntori 1940 e deri në prill 1941 ushtria greke pushtoi tokën shqiptare me dëshirën e madhe se kishte “çliruar Vorio – Epirin”. Edhe kur grekët pushtuan më 22 nëntor 1940 Korçën komanda greke deklaroi se kishte çliruar “Korçën greke”, gjë që shkaktoi kundërveprimin dhe zemërimin e qytetarëve korçarë të shquar për atdhetarinë e tyre në vite.Kudo ku shkeli ushtria greke ngriti flamurin grek dhe shpalli se kishte “çliruar Vorio - Epirin”. Është me vend të kujtohet se vetëm gjatë kësaj kohe nga popullsia çame në Greqi u vranë 1.950 burra dhe 350 gra (gjithsej 2.300 veta), ndërsa vdiqën në tortura 450 veta. Nisur nga pikëpamja humane ne nuk jemi kundër nderimit dhe sistemimin me një varr të këtyre ushtarëve nga vendi i tyre, pavarësisht se çështja që ata u vranë është krejt ndryshe nga çështja jonë. Por nderimi i tyre në Shqipëri, përligj, veprimet pushtuese të ushtrisë greke në Shqipëri, veprimet e saj terroriste mbi popullsinë shqiptare, si dhe pretendimet për të ashtuquajturin “Vorio – Epir”. Eshtrat e ushtarëve grekë, duhet të tërhiqen nga shteti i tyre ashtu si fuqitë e tjera pushtuese në Shqipëri. Pse duhej të krijohej precendenti që Shqipëria të nderojë një ushtri pushtuese dhe pse duhet që i ashtuquajturi kryepeshkop, Anasatasios Janullatos, të bekojë në Shqipëri “shpirtin” apo “trimërinë” e këtyre ushtarëve. Zoti Janullatos si grek që është mund të nderojë bashkëkombasit e tij të vrarë në Greqi, por këtë nuk mund ta bëjë duke pasur mbi shpinë edhe ofiqin e kryepeshkopit.

E MARIA mari ta solli ngusht punen ago muje fakte dhe realitete sa te duash te solli tani moj shqiptare e nderuar lexo dhe bindu se ne i duam ortodokst shqiptare edhe kishen ortodokse shqiptare nuk bej dallime por nuk e duam spiunin grek flliqesinen greke janutallosin e nderuar kalo mire e respekt

E ke thene si s'thuhet me mire o miku im Zeri i Atdheut

MARIA shkruajti:

ME TE VERTETE O AGO? PO ATE ''AT'' MARKUN E ARIAN CANIT PERSE NUK NA I PREZANTOVE.... SA PER IDE THEM EDHE UNE.!

Nuk po mund te kapesh askund tjeter dhe na shurdhove me at arian canin tend qe eshte grek si ti. Mjaft se na qave trapin me dokrra