Shqiptaret ne Mal te Zi - Midis jetes dhe vdekjes!

E VËRTETA MBI SHQIPTARËT NËN MALIN E ZI


Hapja e ambasadave të Kosovës është një dardhë me bishtin prapa: po na vihen gjithfarë kushtesh vetëm për një ambasadë. Pas paralajmërimeve plot poterë në mediat malazeze të Fatmir Sejdiut për hapjen e njëfarë ambasade të Kosovës në Podgoricë reagoi menjëherë presidenti malazez Filip Vujanoviq i cili tha se hapja e ambasadës së Kosovës në Mal të Zi bëhet atëherë kur Kosova ta njohë në territorin e saj ‘pakicën malazeze’. Fatmiri më nuk e hapi gojën. Dhe heshtja e Fatmirit vërteton se malazezët nuk e kanë me hajgare këtë kushtëzim. Por ka edhe diçka tjetër në këtë mes; edhe po të çirrej me njëmijë JO e mospranime Fatmirit prapëseprapë nuk do t’i shkrepte pushka. Aq sa ka pasur ‘sukses’ në ‘ndaljen’ e 6 pikëshit, aq edhe mund të ketë ‘sukses’ në ‘ndaljen’ e kushtit malazez.
Arsyeja kryesore e Malit të Zi mbi njohjen e ‘pakicës malazeze’ në Kosovë është që të pamundësohet problematizimi (edhe ashtu i paproblematizuar) i shqiptarëve në Mal të Zi, të cilët ndodhen nën qarkun e një aparteidi politik e kulturor. Në politikë po nuk kushtëzove tjetrin, tjetri do të kushtëzojë ty. Është ky një mësim i pamësuar që nuk po e fut dot në mentalitet as politika e Shqipërisë as ajo e Kosovës. Prandaj, edhe po mbetemi përjetësisht të kushtëzuar nga të tjerët.
Shqipëria qe një ndër të parat vende që njohu pavarësinë e Malit të Zi përmes aktit normativ të 9 qershorit 2006. Njohja e Malit të Zi u bë pa kurrfarë kushti nga ana e Shqipërisë e cila ose harroi se qenëson një popull shqiptar në Mal të Zi në pozita të mjerueshme politike e shoqërore ose se sheh ëndërra syhapur se demek Mal i Zi do të europianizohet pas pavarësimit. Përkundrazi, Mali i Zi pas pavarësimit nuk është europianizuar siç pandehin disa por është malazezizuar edhe më shumë që po kushton në rrënimin e mëtutjeshëm të shqiptarëve në këtë vend. Shkurt, në Mal të Zi nuk po përvijon një politikë që do të përmisonte gjendjen e shqiptarëve por po përvijon një politikë e cila shquhet nga malezezocentrizmi. Shirley Cloyes DioGuardi, Këshilltare e Lidhjes Qytetare Shqiptaro-Amerikane për Ballkanin në një analizë të mirfilltë politike me titull ‘Çështja e papërfunduar e të drejtave të shqiptarëve në Mal të Zi’ me 17 maj 2006 shkruante se: ‘Shqiptarët rëndom nuk e dinë faktin se shumica e zyrtarëve në Bashkimin Evropian dhe në SHBA dinë shumë pak për Malin e Zi sepse ky vend edhe pas shpërbërjes se ish-Jugosllavisë nuk është shndërruar asnjëherë në ‘pikë të nxehtë’’. Deri para pak kohësh, shqetësimet e Perëndimit për Malin e Zi janë përqëndruar kryesisht në mbajtjen e tij bashkë me Serbinë me çfarëdo çmimi dhe parandalimin e shpërthimit të krimit të organizuar dhe trafikimit të njeriut nga blloku lindor në Evropën Perëndimore’ .
Është shumë i padurueshëm dhe i paskrupullt ky keqidentifikim dhe mosnjohje e Perëndimit për Malin e Zi sepse nuk është problemi as te krimi i organizuar as te trafikimi por është realiteti i padrejtë politik brenda këtij shteti ku shqiptarët si e vetmja popullsi jo sllave gjenden para asimilimit dhe asgjësimit krejtësor. Pavarësia e Malit të Zi i veshi me pushtet të hekurt malazezët por gjendja e shqiptarëve nuk ndryshoi asnjë grimë nga ajo e mëparshmja sepse shqiptarët vazhdojnë te jetojnë të përbuzur e nëpërkëmbur si qytetarë të dorës së dytë. Edhe pse vota e shqiptarëve ishte e rëndësisë vendimtare në fitoren e referendumit për pavarësi, shqiptarëve nuk u ndryshoi aspak gjendja e tyre politike e ekonomike. Kushtetuta e re e Malit të Zi e miratuar në tetor të 2007’ës nuk mund të quhet dot barazim dhe përmirësim i popullsive në Mal të Zi; ajo më shumë është një përpjekje për t’i forcuar pozitat elementi i flashkët malazez që po lëkundet nga kërcënimi i vazhdueshëm i elementit proserb që vazhdon të qëndrojë si ‘Shpata e Damokleut’ mbi Malin e Zi. Kështu që manteli i ri kushtetues i Malit të Zi nuk ia ndryshoi aspak karakterin kundërshqiptar të këtij shteti. Edhe pse në Kushtetutën e re të Malit të Zi shqiptarët përmenden krahas serbëve, boshnjakëve e kroatëve, aty nuk saktësohet se çfarë statusi kanë shqiptarët në këtë shtet: a janë popull pakicë apo pakicë kombëtare? Dhe a është i padrejtë ligjësimi dhe madhërimi i malazezëve si ‘popull shtetformues’? Përgjigjjen e gjejmë nëse i hedhim një sy atlasit demografik të Malit të Zi ku ka mungesë të mbizotërimit të një populli shumicë dmth nuk ka popull që kapërcen 50% dhe mjafton pikërisht ky fakt që të përfundojmë se nëse malazezët njihen si komb me tipare shtetformuese, një e drejtë e tillë duhet t’u takojë edhe shqiptarëve. Sipas vetë statistikave malazeze të vitit 2003 malazez janë 40.64% (ose 273.366 banorë) kurse shqiptarët arrijnë 7.09% (47.682 banorë). Sa i përket shifrës së shqiptarëve, kjo duhet marrë me kursim sepse qarqet malazeze orvaten të japin një numër sa më të vogël të shqiptarëve. Shto kësaj edhe një numër shqiptarësh që janë të detyruar të deklarohen si malazez a boshnjak vetëm për bukën e gojës. Nuk ka sesi të mos nënvizohet fakti se popullsia shqiptare e Malit të Zi është vetëm sa gjysma e popullsisë që ishte në fund të Luftës së Dytë Botërore. Shqiptarët jetojnë në tërë rripin tokësor të kufirit jugor në një sipërfaqe prej afro 2.000 km² duke filluar nga Tivari, Ulqini, Kraja, Tuzi me Malësi, Gucia, Plava dhe Rozhaja. Veçmas në Tivar, Plavë e Guci dhe Rozhajë kemi të bëjmë me një situatë mizore ku po rritet elementi sllav në kurriz të zvogëlimit të shqiptarëve dhe tjetërsimit të tyre në boshnjak. Janë pikërisht trevat shqiptare me të varfërat në Mal të Zi ku nuk ka fare ekonomi a investime gjë që po ysht pandalshëm një emigrim me përmasa kanosëse e shqetësuese. Shirley Diogardi ka të drejtë kur shkruan: ‘Mali i Zi ia doli t’i detyronte shqiptarët të iknin nga tokat e tyre pa shkrepur asnjë fishek, por falë praktikave antinjerzore siç janë, fjala vjen, mohimi i shërbimeve themelore të jetesës, si mungesa e ujit të pijshëm, e rrymës, e telefonit, pastaj mungesa shumë e theksuar e shkollimit, papunësia, mospjesmarrja në jetën politike, konfiskimi i mijëra hektarëve tokë në pronësi të shqiptarëve, dhënia e dokumenteve të shumta ilegale për inkurajimin e imigrimit jashtë vendit, persekutimin dhe burgosja e disidentëve dhe akordimi i lehtësirave dhe përfitimeve të shumta për ata shqiptarë që tregoheshin të gatshëm të hiqnin dorë nga gjuha dhe historia e tyre’
Fill pas pavarësimit Mali i Zi nisi mësymjen egërshane për të shtypur shqiptarët. Aksioni famëkeq policor ‘Fluturimi i Shqiponjës’ rrjedhoi me arrestimin e 19 shqiptarëve të Tuzit dhe terrorizimin psikologjik e fizik të shqiptarëve të Malësisë (rrethina e Tuzit). Madje, zyrtarë të policisë malazeze u patën shprehur se këto arrestime ishin mbështetur edhe nga policia shqiptare. Preteksti i kësaj mësymje policore u gjet tek armët që u gjenden në shtëpitë e të arrestuarëve, ndonëse vetë shteti malazez me vetëdije u ka shprëndarë shqiptarëve e boshnjakëve armë sepse blloku pro-pavarësisë i trembej reagimit të mundshëm të ushtrisë serbe të dislokuar në Mal të Zi dhe elementëve të shumtë proserb. Çaramatimin e shqiptarëve Milo Gjukanoviq e shihte si një mundësi për të vazhduar në të ardhmen me aksione e mësymje të tilla. Të arrestuarëve iu ngritën akuza satanike për gjoja terrorizëm e çkamos tjetër, kurse popullsisë së terrorizuar të Malësisë as nuk iu kërkua falje publike as nuk iu dha dëmshpërblim. Madje, policia malazeze ka anuluar protestën e familjarëve të të arrestuarëve e paraparë të bëhej me 14 dhjetor 2006 para konsullatës amerikane në Podgoricë. Por, për dikë gjërat nuk duken kështu. Në nëntor të vitit 2008 gjatë vizitës së kryemnistrit Gjukanoviq në Shqipëri, kryeministri shqiptar Sali Berisha u shpreh me një emfazë skandaloze se: ‘Shqiptarët kanë pasur dhe kanë tek Milo Gjukanoviq një mik të çmuar dhe mik të ditëve të tyre të vështira. Ndihma e çmuar që ai personalisht dhe kombi i tij iu dhanë shqiptarëve në ditët e tyre më të vështira, njohja që qeveria dhe vendi i tij i bënë pavarësisë së Kosovës, përbëjnë një bazë për marëdhënie të shkëlqyera midis dy vendeve’.