GAZETA "FERMERI" NR. 4 PEGASI, KESHILLI KOORDINATIV

Kush mbjell një “pemë”, mbjell një të ardhme të lulëzuar…

“FERMERI”

gazetë e pavarur periodike kulturoro- historiko - letrare, e përtremuajshme
e fermerëve
Botohet nën drejtimin e KËSHILLIT KOORDINATIV TË SHOQËRISË CIVILE TË TREVAVE TË JUGUT TË SHQIPËRISËLidhjes së Krijuesve “PEGASI” Gjirokastër
Viti i tretë i botimit, Nr.1 (003) muaji maj 2011 Çmimi 30 lekë Euro 1

Vijon rrugëtimin shkëndija e respektuar,
Nisma e Këshillit Koordinativ të Shoqërisë Civile të Trevave të Jugut të Shqipërisë


Të nderuar fermerë!
Kërkoni të drejtat tuaja me rrugë demokratike për përmirësimin tuaj jetësor, të kushteve tuaja të punës, të trajtesës së fuqisë punëtore, por njëkohësisht luftoni para te të kërtkoni të drjtat të kryeni dhe të gjitha detyrat tuaja që burojnë nga ligji themeltar‚Kushtetuta e Republikës së Shqipërisë. Zbatoni të gjitha të drejtat tuaja për aplikim që burojnë nga përparësitë e dhëna. Zbatoni aplikimet e garantuara dhe të sanksionuara me vendime përfituese në Bujqësi, Blektori, duke dorëzuar dokumentet përkatëse në Drejtorinë Rajonale dhe Zyrat përkatëse të Bujësisë në rrethe për të përfituar të drejtat. Zyrat e Bujqësisë nqëqpr rrethe kanë nxjerrë kujtesa për këto aplikime dhe përftimet përkatëse edhe ëpr mbjlejen eul;linjve, për vreshtat, pemët frutore (arroret) , pemët e tjera frutore; fermat e mabarështrimti të lepujve, të gjedhit, të bletës, nëj thundrakëve, duke njohur më së miri kriteret e përfitimit.

Horizonti ynë...
Ç’është 1 maji?

1 maji është dita nderkombëtare e punëtorëve. Ajo e ka origjinën e lindjes së saj nga një protestë e madhe e punëtorëve ndaj punëdhënësve për të mbrojtur të drejtat e tyre në [ikago të SHBA. Në sistemin e mëparshëm kjo ditë e klasës punëtore u transformua në një festë të vërtetë mbarëpopullore, e cila organizohej si e tillë me një program të madh festiv, me parakalime të mëdha ceremoniale që zhviilloheshin jo vetëm në bulevardin “Dëshmorët e Kombit“, por edhe në të gjitha qytetet shqiptare. Ky trajtim ishte i uniformuar në të gjitha vendet e Lindjes. Po në Perëndim çfarë trajtë ka marrë? Trajtesa reale. Manifestime edemostrime për të kërkuar të drejtat e mohuara. Ky organizim demokratik natyrisht ishte dhe është i drejtuar nga Sindikatat. A ka të tilla në Shqipëri, a janë funksionale , apo vetëm sa ekzistojnë si fantazma nëpër letra. Ku jan ëprotestat? Si përballen punëtorët me punëdhënësit e tyre, apo si ndihmohen fermerët nga shteti etjera. Në këtë drejtim është ekotë të flitet, pasi ekziston ajo që motivohej „aristokracia e klasës punëtore“ nuk lot rol, veçse pret ndonjë „kockë“...
Është e nevojshme që të ketë ekzistencë të Sindikatave, të cilat të udhëheqin veprimtaritë për të drejtat e punëtorëve , të cilat shpesh herë fashiten. Demokracia e kërkon këtë „organizëm’ oponent dhe që pa të ka mangësi të madhe, denyrarilizm.
Paçka se flitet që kriza ekonomike në Shqipëri ende s’ka mbërritur, kjo edhe për faktin që ende ekonomia shqipar nuk është formatuar në sistemin kapitalist, pasi ka nevojë për reforma të thella, sidomos në Bujqësi, blegtori e tjerë.
Të gjithë merren dhe presin 1 majin, ku qevveria e kryesuar nga kryeministrii vendit Sali Berisha ka shpallur rritjet e pagave dhe të pensioneve në qytet dhe në fshat. Qeveria i merr vete këto masa, por Sindikatat heshtin. Nuk ka një rubrikë të veçantë edhe në TV qoftë publik apo privat që të trajtojnë probleme të kësaj natyre.
Pavarësisht se përfundoi katërmujori i parë i vitit 2011, ne si staf gazete duam t’ju urojmë:Le të jetë pjesa e mbetur e vitit 2009 një viti i mbarë! Shëndet dhe lumturi në familjet tuaja!

Ju të arrini suksese në bizneset tuaja, duke u dhënë gjallëri atyre. Le të jetë viti 2011 një vit ndryshimi e transformimi në thyerjen e koncepteve në aspektin fermer , (bujqësor e blegtoral) e në dhënien parësi të prodhimit vendas!
Për Shqipërinë të jetë një vit i begatë dhe i Demokracisë së Mirëfilltë.
Shqipëria të afrohet më afër Evropës! Këtë e vërtetoi edhe pranimi i Shqipërisë në strukturat e Natos

Editorial
Pse shfaqet zëri “Fermeri“?

Nga Kristaq F. Shabani, Kryetar i këshillit Koordinativ
Ne filimisht bëmë një përpjekje vitale: krijuam një lidhësi fermerësh në një shoqatë të quajtur Shoqata “FERMERI“. Ky është një gjest demokratik dhe një veprimtari me synim të paracaktuar. Por kërkohet që kjo shoqatë të ketë njerëz profesionistë, të ditur, profesionalë , organizatorë dhe kësaj tashmë po i afrohemi mendërisht dhe praktikisht. Kjo Shoqatë do të jap impulsin e duhur. Por krahas Shqatës duhet të jetë dhe zëri mediatik i saj.

Në numrin e parë të gazetës “Fermeri“ u shprehëm:

Tashmë që rrjeti mediatik është zgjeruar dhe jep kontribut në ecurinë totale të vendit, morëm një nismë, që duhej të ishte marrë më parë: “Fermerët e të gjithë kategorive duhet të kenë zërin e tyre për një ecuri progresive“. Shpesh thuhet se duhet përfaqësuar me zërin vetiak, duhet stimuluar progresi. Në ecurinë tonë gjatë këtyre vjetëve të demokracisë së brishtë, krahas arritjeve, ndryshimit të mentalitetit dhe përqafimit aktiv për një ndryshesë politike, e cila sjell pa dyshime dhe rritjen e mendimit demokratik, rritjen e mirëqenies, nëpërmjet lëvizjes gjallësore të nisiativës krijuese individuale dhe kolektive, miratimit të një legjislacioni për këtë drejtim që t’u lihet fushë aktive e hapur investimeve, por ende nuk po ndihet epërsia e kësaj mënyre gjetjeje dhe zgjedhjeje. Ç’është bërë deri tash për ecuri p. sh. të bujqësisë, për futjen e metodave të reja agroteknike, e teknikave të reja për procesin tërësor bujqësor? Për ndihmesën e organizuar dhe të kualifikuar të fermerëve në drejtim të punimit të tokës apo të shërbimit agroteknik për kulturat kultivuese për bazën ushqimore. Si ndihmohen ata me plehëra kimike dhe cila është kostoja e kësaj ndihmese? Si ndihmohen gjithashtu për të siguruar tregje shitjeje të prodhimit vendas dhe ç’raporte ka në konkurrimin me prodhimet bujqësore të importuara. A do të ndihmohen fermerët për të shitur prodhimet e tyre? Si përdoren format aplikuese për krijimin e fermave të vogla e tjerë? Si ndihmohen me karburant e tjera. Ministria e Bujqësisë dhe Ushqimit gjithmonë tregon angazhimin e saj dhe publikon rezultatet, por ecja është stonuese dhe jo në parametra. Përsëri tokë e shumtë djerrë, e kthyer në livadhe, tokë e pashfrytëzuar, e lënë si me dashje, si i thonë fjalës. Gjithë kjo tokë e bollshme, kualitative kthehet në tokë kullusore dhe humbet “përvoja“e akumuluar. Në asnjë sistem të mëpërparshëm toka nuk është trajtuar në këtë mënyrë dhe më këtë gjest arbitrar. Në vend të prodhimeve bujqësore lulëzon gjembi, i cili me kalimin e kohëve rritet dhe tejkalon vetveten, duke u bërë i rrezikshëm. Sipas informacioneve që kemi ne që merremi me trajtesë të tilla edhe në sundimin otoman ka patur ligje dhe rregulla të forta për tokën, përdorimin, punimin dhe kthimin e saj në një burim të madh material burimore jetese. Projekte të shumta, skicime, objeksione dhe s’lëvizet nga vendi, duke u nisur nga ajo që tashmë ne do të importojmë nga fqinjët. Fqinjëve u hapet hapësirë dhe treg shitjeje me dashje. Ne me çmime të larta, ata me çmime përfituese. Në shtetin maqedon çmimet e prodhimeve bujqësore janë më të ulta dhe malli i tyre tregtohet në hapësirën e lirë të krijuar më dashje të vendit tonë. Ç’politikë bujqësore e blegtorale përfaqësuese është kjo? Kush e gatuan këtë politikë në magje “primitive“? Kujt i intereson? Fermerit, bujkut, blektorit shqiptar apo...?

Thuhet në praktikën e rëndomtë se unë jam fermer. Kam këtë pasuri, por kur shkon dhe viziton këto fermerë vë duart në kokë, duke u nisur nga kushtet që punojnë, mënyra se si punojnë, si i përgatisin për treg prodhimet e tyre blektorale dhe bujqësore, si realizojnë mbarështrimet e kategorive të ndryshme të gjësë së gjallë poseduese, si i zbatojnë rregullat e vaksinimeve e tjera e tjera probleme si këto.
Është koha që të bëhet një reflektim i përgjithshëm dhe të shkëmbehen përvojat dalluese, që realizojnë ecurinë edhe në këtë fushë të rëndësishme, kyçe jetësore. Ndaj themi se është i nevojshëm ky organ mediatik që fermerët të merren vesh njëri me tjetrin, të organizohen dhe të shtojnë aktivitetin e tyre. Ne pa dyshimin më të vogël do të marrim edhe aftësinë nxitëse për zhvillim dhe brezat do të na lavdërojnë për këtë sipërmarrje të nxehtë...
Udhë të mbarë gazeta jonë “FERMERI”!

Koha për të ndihmuar fermerët
Nga Islam Kalemi

Vijimi i daljes së gazetës “FERMERI” me qendër pozicionimi në Gjirokastër. Kjo nismë i është dedikuar biznesmenëve të bujqësisë dhe të blegtorisë. Ndjehet ardhja e një momenti, në të cilin duhet që kjo nismë e inicuar të marrë frymë, të sigurojë një përkrahje të sigurt e shoqëruar me një akt konkret, siç është krijimi i Shoqatës së Fermerëve, ngritja, funksionimi i saj dhe në rrethin e Përmetit me specialistë të profesioneve agronomë, veterinerë, zooteknikë dhe që sigurisht duhet të funksionojnë në mënyrë të tillë që t’ju vijnë në ndihmë të gjithë fermerëve që operojnë në çdo fshat. Ashtu, si në çdo vend, edhe në rrethin e Përmetit vihet re ekzistenca e minifermave blegtorale me bagëti të imëta dhe gjedhë. Nuk duhet lënë pa përmendur se dhe në sektorin e bujqësisë janë ngritur sipërfaqe të mëdha me vreshta, pemëtari, perimore si dhe me drithëra të bukës. Bëhet fjalë për një periudhë kohore, ku ndeshesh në mënyrë intensive me përpunimin e tokave, për kultivimin e të vonave, si misër, fasule e tjerë. Mbjellja e perimeve në fushë kërkon një punë intensive. Prodhimet janë të ndërvarura nga shërbimet që ju kryhen atyre që nga mbjellja, procesi i plehërimit, i prashitjes si dhe procesi i harrjes si dhe marrja parasysh e masave profilaktike me spërkatjet, të cilat janë të domosdoshme për marrjen e prodhimeve, ku vetë nocioni kohë është përcaktues i tyre. Aspekt trajtese është rrushi, i cili kërkon një kujdes të veçantë duke realizuar spërkatjet në kohën e duhur, duke kaluar mandej në harrjen e procese të tjera aplikative për marrjene rendimenteve të larta. Kujdes të veçantë kërkon punimi i tokës duke vlerësuar, duke aplikuar konkretisht disa kushte që duhen marrë parasysh për të marrë prodhime sa më të mira. Gjithashtu në blektori kërkohet një kujdes i veçantë se prodhimi i qumështit dhe i nënprodukteve të tij janë të domosdoshme në funksion të nevojave të familjes, pra konsumatorit dhe tregut. Minifermat e gjedhit kërkojnë të realizohet një bazë ushqimore përcaktuese me rëndësi për të katër stinët e vitit. Duhet përmendur fakti se këta fermerë, me gjithë punën intensive, që i karakterizon dhe bëjnë në shërbimet e tyre specifike në bujqësi, vreshtari, blegtori,pemëtari, kërkojnë medoemos ndihmën e specializuar të vet specialistëve të sektorit përkatës pranë Drejtorive bujqësore rajonale e zyrave të bujqësisë të rretheve përkatës. Këta specialistë duhet të qëndrojnë më afër fermerëve, duke krijuar një urë bashkëpunimi të fortë sipas specialitetit përkatës që karakterizon secilin prej tyre. Fermerët e ndjejnë të nevojshme praninë dhe kontaktin me specialistët, sepse ata kanë nevojë për mendimet, këshillat apo sugjerimet e tyre dhe së bashku mandej bëjnë të mundur trajnimin e shërbimeve në bujqësi për përdorimin e herbicitet, spërkatjeve si dhe në blegtori, vaksinimin e bagëtive të imëta dhe gjedhit për të luftuar infeksione të ndryshme, duke i vaksinuar me një programim të rregullt. Një grup nga redaksia e gazetës “FERMERI” së bashku me specialistë të blegtorisë shkuam në komunën e Picarit për të vizituar nga afër minifermën e zotit Dari Koko, i cili posedonte një kapital të caktuar. Ai kishte në zotërim 45 krerë

gjedhë, kishte ngritur stalla të kohës, kishte siguruar bazë ushqimore , kishte bërë të mundur sjelljen e ujit, sigurimin e tij nga një distancë prej tre km dhe kishte punësuar 5 veta nga fisi i tij.
Përveç mbarështrimit të të imtave kishte disa fermerë të suksesshëm në prodhimet mish dhe qumësht. Më afër duhet të qëndrojnë specialistë pranë Drejtorisë rajonale të bujqësisë, ku puna e tyre vlerësohet dhe matet me rezultatet e fermerëve të shumtë të Dëshnicës. Nuk lihet pa përmendur se dhe në fshatin Katundishtë vihet re ekzistenca e tyre, por prania duhet të ketë bazë funksionale duke pasur parasysh dhe ndihmesën vijuese në mënyrë të tillë që, në ardhmen të stimulohet shtimi, pra rritja e numrit të fermerëve dhe zgjerimi i bizneseve të tyre. Vitin e kaluar është hedhur në dritë ideja e ngritjes, krijimit, organizimit dhe funksionimit të shoqatës së fermerëve, duke marrë parasysh faktin që brenda saj të vihet re prania konkrete e specialistëve përkatës të çdo sektori.Gazeta “Katundishta” do ta ndriçojë emrin e kësaj shoqate, do ta ngrejë emrin e saj në vendin që i takon, kjo e bashkëngjitur me kërkesën e vet fermerëve. Kjo gazetë duhet të përcaktojë statusin e saj, detyrat, të drejtat dhe liritë e fermerit dhe të specialistit. Kjo nxitje stimuluese ka nevojë për përkushtim, vemendje të rregullt dhe përkrahjen e domosdoshme nga vetë Drejtoria e Bujqësisë që funksionon në rrethe të ndryshme. Në statut do të përcaktohen kontratat e shitjeve të prodhimeve të tyre si dhe detyrat që ka shteti me nevojat e domosdoshme, siç mund të përmendet këtu detyrat që ka shteti ,për nevojat e domosdoshme si për vaksinimet për blegtorinë që kanë fermerët, fonde të deleguara për ngritjen e stallave, krijimi i ujësjellësave për vaditje të tokave për foragjere, jonxhë etj. Me rastin e daljes në qarkullim të gazetës “FERMERI” duhet të ndihmohet redaksia, t’i kushtohet vëmendje, të botohen artikuj që i shërbejnë fermerëve të bujqësisë dhe të blegtorisë. Ngritja e shoqatës së fermerëve synon të thithë sa më shumë investime, të cilat do ta ndihmojnë shumë që kjo shoqatë të funksionojë në përmasa të nevojshme.Të mirëpritur janë emigrantët, të cilët mund të gjejnë disa rregulla që mund t’i ndihmojnë dhe t’jua bëjnë jetën më të lehtësuar duke investuar diçka nga kursimet e tyre. Fshati ka shumë probleme në vetvete, përmbledh shumë sektorë, të cilët kanë nevojë për t’u ngritur, për të krijuar biznese të ndryshme si në artizanat, tregti e etj. Duke vënë re ndryshimet për përmirësim në këto aspekte ofrohen kushte lehtësuese që njerëzit të mos largohen nga vendlindja, të mos gjejnë arsye, shkak, motiv. Individë të ndryshëm, që kanë shumë vjet që janë larguar nga vendi i tyre, në rast zhvillimi sërish kthimin po këtu e kanë. Kthimi i tyre do të jetë i motivuar së tepërmi me burimin për të ngritur vatanet e tyre, sepse është në përmirësim të ndjeshëm infrastruktura. E nesërmja do të na premtojë shumë. Kjo siguri vjen nga shtimi i numërit të fermerëve, shtimi i prodhimeve në sasi dhe me cilësi për prodhimet e fshatit. Stafi i gazetës “Katundishta” i mirëpret fermerët dhe specialistët e të gjitha fushave të bujqësisë, blegtorisë, frutikulturës, tregtisë dhe artizanatit, për arsye se duhet përkrahur nisma e shoqatës së fermerëve gjirokastritë. Kjo shoqatë do t’i krijojë mundësi secilit që të gjejë vetvetën, të marrë pjesë në biznese të ndryshme, të krijojë biznese, të menaxhojë prodhimin e servirur në sasi dhe me cilësi, në mënyrë që të plotësohen nevojat familjare dhe ato të tregut.

Kryeredaktori i gazetës « FERMERI», Gaqe Gumi apelon

Të nderuar fermerë, të nderuar biznesmenë!

Ne duhet të krenohemi që tashmë kemi zërin tonë funksional të shkruar, kjo falë edhe përkushtimit intelektual të ndërmarrë qysh në fund të vitit 2007 nga intelektualë seriozë dhe me vizion. Kjo gazetë, tashmë, do të jetë e pranishme, jo vetëm në rrethin tonë të Gjirokastrës, por në të gjithë trevën e Jugut të Shqipërisë. Nëpërmjet kësaj gazete do të merret informacion se çfarë ndodh, si është ecuria e zhvillimit të bujqësisë e blegtorisë dhe cila është perspektiva e saj. Ajo në substratin e saj do të pasqyrojë kulturën, traditat, zakonet, profesionalizmim, rrokjen e kulturës profesionale të vendeve të përparuara, ku për to kërkohet detyrimisht mendimi specialist. Gazeta do të portretizojë njerëzit aktiv të kësaj fushe të rëndësishme dhe gjithçka. Por që të mbahet ndezur kjo gazetë e formatit të vogël, që për të nxjerrë këtë gazetë punohet në mënyrë vullnetare edhe nga specialistë dhe krijues që kërkojnë dhe nxitin zhvillimin. Por kërkohen fonde, kërkohen sponsorizime, ndihmë ekonomike që të mbahet në këmbë. Kjo gazetë, ky organ i zërit tonë periodik, që po na mbledh në komunitetin tonë dhe do të përhapë gjithashtu zërin e fermerëve dhe komunitetit të tyre do të njihet me veprimtarinë tonë. Ne duhet të japim kontribut që të mbijetojë kjo gazetë, e cila, pa më të voglin dyshim, do të bëhet shumë e dashur, ku do qajmë edhe hallet tona dhe do të njihemi me gëzimet edhe mundësitë e krijuara. Është e mira të kontribojmë. Është e mira të dërgojmë materiale me postë , por edhe me postë elektronike në adresën E- mail fermeri@yahoo.com
Ne do të fillojmë të punojmë të përkushtuar për këtë objektiv të ndërmarrë tonin. Për këtë ju ftojmë edhe juve. Unë po jap shembullin tim duke nisur udhëtimin e këtij numri.
Kryeredaktori i gazetës
Gaqe Gumi

A dëgjohet zëri i fermerëve?

Duke filluar nga ky numër do të vijojmë të të pasqyrojmë disa nga fermerët më me zë të Trevave të Jugut, por kjo s’do të thotë që s’ka vend për të gjithë, pasi çdo njeri, që ka marrë një nismë vetiake është një nismë e mirë e përbashkët për ecuri të vendit dhe transformimin e tij. Në fokus qëndron sot individi, i cili përpiqet për vetveten në pronën e tij dhe duke dhënë kontribut në pronën vetiake jep maksimumin në ecurinë totale të vendit. Një shtet me individë të pasur krijon një fizionomi ndryshe. Shqipëria është një vend i virgjër, por ende nuk po shfrytëzohet kjo virgjëri e saj, që fsheh flori dhe progres. Njerëzit janë ata që e përdorin në favor të vendit këtë virgjëri po këto nisma dhe “kontribute pronash me objket të caktuar” janë të gjata në Shqipëri. Ne do të tregojmë gjithashtu si përballohet konkurrenca e tjera pyetje si këto…. Ndaj në lidhje me këto që parashtruam më lart kemi formuluar pyetësorin emëposhtëm, i cili kërkon angazhimin tuaj.

Një pyetësor i domosdoshëm
për ty fermer
# Mendo dhe ti si pjesë e komunitetit fermer se ç’duhet të bëjmë në të ardhmen për grupimin tonë për ecuri progresive.
# Bëj propozime konkrete dhe ndërmerr nisma për për përsosjen kokrete të sistemit fermer. A duhet të bëjmë takime midis fermerësh për të shkëmbyer mendime dhe si duhet t’i zhvillojmë ato?
# Jep mendime për gazetën “Fermeri”, rubrikat e saj dhe problemet trajtuese. Çfarë duhet të pasqyrojë në ardhmërinë e saj? Si duhet ta plotësojë ajo objeksionin dhe misonin e saj mediatik dhe si duhet të japë kontribut në ndryshimin dhe ecurinë e kthesës me lajtmotivin: “Për një ndryshim të gjendjes në favor të zhvillimit !” Ndihmo dhe ti me mendimet e tua dhe kontributin tënd. Kështu ke filluar të ndjesh vetveten dhe të përpiqesh për vetveten dhe për vendin”.
#Si duhet ta aktivizojmë potencialin intelektual që kemi në dispozicion dhe që është real dhe i pranishëm?
# A duhet të krijojmë një grup nisiator që t’i përkushtohet totalisht dhe të përcaktojë se ç’nisma të përbashkëta duhet të marrim në të gjitha drejtimet e punës sonë?
#Kë propozoni që mund të jetë në Këshillin botues, përveç atyre që janë, edhe në redaksi?
#Si duhet të kombinojmë punën dhe veprimtarinë tonë për lidhësi me të gjithë fermerët, bujqërit, blegtorët, të gjithë ata që kanë prona, por shpesh herë i lënë djerr pa i përdorur në favor të jetës së tyre?
Si duhet të harmonizojmë punën me organet e qeverisjes qendrore, deri te Ministria e bujqësisë dhe Ushqimit, me rangjet e tjera të qeverisjes Bashki, Komuna dhe kryesi fshatrash?
Si duhet të angazhohemi totalisht që të ekzistojë “oponenca “konstruktive dhe përfaqësimi ynë të jetë standartor, duke ngritur gjithmonë zërin për të favorizuar fermerët, bujqërit, blektorët e shumtë?
Si duhet të propogandojmë në gazetën tonë dh etë zbërthejmë vendimete shumta të marra në këtë fushë?
Çfarë pune duhet të bëjmëqë të evidentojmë arritjet e mjaft fermerëve dhe të tregojmë përvojat e tyre.
# Çfarë vlerësimi i bëni punës së sapofilluar apo nismës për të pasur një zë të veçantë përfaqësues edhe fermeri?
I nderuari fermer! Është e mira që këto mendime t’i përgatitësh dhe t’i dorëzosh në Këshillin Botues te Kryeredaktori i gazetës“Fermeri” z.Gaqe Guma, apo t’i dërgosh me E-mail (postë elektronike)- gazeta fermeri@yahoo.com .

Intervistë me z. Dino Çiço, ekonomist


Dino Çiço

A është e domosdoshme prezenca e Shoqatës « Fermeri » n ë veprimtarinë e përditshme të fermerëve ?
Shoqata « Fermeri » është një domosdoshmëri jetike e zhvillimit ekonomik - kombëtar. Fatkeqësia e këtyre 20 vjetëve të tranzicionit qëndron pikërisht tek Ligji 7501, i cili e shndërroi veten si reformë agrare, duke u bërë në baza komuniste për një shoqëri të re kapitaliste. Si ekonomist unë e shikoj tokën si pronë private, por mbi të gjitha si pasuri kombëtare dhe në shumicën dominuese ata, që përfituan nga kjo tokë e lanë atë djerrë, siç është deri më sot. Mjafton të themi se nga fondi i tokës arë në rrethin tonë dhe në Qark punohet dhe kultivohet vetëm 29 % të saj dhe nga ky 29% rreth 70% janë me jonxhë dhe hasëlle. Specifika e rrethit tonë, por edhe e Qarkut është se duke qenë zonë malore rendimentet e bimëve të arave janë shumë të ulta. Ato që japim më efektivitet është shpërdorimi i tokës në funksion të bazës ushqimore të blektorisë si të loliumit, jonxhës dhe hasëlleve. Dhe po të jetë se do të ndërtohet një strukturë shkencore ushqimore për blektorinë e imtë dhe për gjedhin, duke pasur parasysh mbarështrimin stallor, numri i blektorisë së imtë dhe gjedhit do të rritet si nga pikëpamja numerike, por duke futur raca elitare të pranueshme për klimën dhe mikroklimën tonë dhe si rrjedhojë do të ketë një prodhimtari të shumtë, jashtëzakonisht.

Cila është gjendja e blektorisë gjatë këtyre 20 vjetëve ?
Pothuajse nuk ka asnjë ndryshim, kemi vetëm një zhvillim numerik të një blektorie nga pikëpamja ekstensive, por nuk kemi pothuajse asnjë planifikim të mirëfilltë shkencor të racave në prodhim të lartë. Ato pak lopë të racës Hollandeze që u shpërndanë në vitin 1991, me shkatërrimin e fermave dhe të kooperativave bujqësore, janë trajtuar dhe vazhdojnë të trajtohen jo me mënyra shkencore dhe, për pasojë, raca e tyre është e denigruar. Vitet e fundit po merren masa si për vaksinimet nga ana e shtetit, matrikullimet e blektorisë si gjithëmonë në tentaivë të mirë ka pasur edhe të meta, por kanë ardhur fondacione dhe shoqata, të cilat kërkojnë të programohen nevojat e të financiohen si nga: Holanda, Suedia, Franca e deri te Japonia. Por jemi ne fermerët që duhet t ’ju bëjmë prezent nevojat tona, jemi ne fermerët që duhet të programojmë, jo vetëm nevojat, por edhe mundësitë që të tjerët të besojnë dhe të na ndihmojnë. Ne vetë e pranojmë që individët, mudësitë i kanë shumë të vogla. Për pasojë duhet gjetur një mundësi, një formulë që të rritin anën numerike të bektorisë, të prodhimeve dhe të jemi në gjendje t’ju shërbejmë. Kjo bëhet bashkërisht, duke bashkuar forcat, pra duke krijuar ferma të tipit kapitalist për blektorinë e imtë dhe të gjedhit. Secili të bëjë punën e tij, secili të marrë të ardhurat, sipas kontributit të tij dhe të realizimit qarkun e plotë e prodhim përpunim, tregtim. Natyrisht duhet të kihet parasysh plotësimi i nevojave fshat- qytet me qumësht të freskët, të përpunuar ose të fabrikëzuar në garanci të plotë shëndetësore si dhe për nënproduktet e qumështit si kos, gjalp, djath, gjizë, dhallë. Por mos, o Zot , këto kooperativa të jenë si të tipit socialist, por duhet të jenë të tipit kapitalist , ku fjalën dhe veprimin e kanë elementë të sistemit kapitalist kooperativist.
Nuk ka të tilla as në rrethin tonë, as në qark, as në Shqipërinë e Poshtme. Deri tashti është përdorur me metoda vetëm një element kapitalist ajo e përzitësve (bashkimit). Kjo përfaqëson një kohë të kaluar. Duhet të mendojmë se rinia e sotme kërkon një jetesë shumë më të lartë nga blektoria para 100 vjetëve ose edhe që sot po aplikohet, ndjehet më shumë mbarështrimi…

Me gjithë organizmat e krijuara nga shteti si i shpjegon gjithë këto të meta ?

Po ta shikosh programin e qeverisë një shtysë, prioritet e mëtejshme i jepet bujqësisë dhe degës së saj blektorisë. Por të gjitha organizmat dhe drejtues të veçantë nuk mund të jenë efikasë, nëse nuk është interes i ndërsjelltë i blektorëve dhe fermerëve. Nuk e zgjidh dot këtë Ministria të krijojë mundësinë e tregut duke e grumbulluar për dhënien sikur të ketë edhe 10 drejtori bashkë të saj. Atë e krijojnë vetë fermerët, organizimi i tyre i brendshëm, i prodhimit cilësor, i përmirsimit cilësor, i tregtimit duke hapur edhe tregje të ardhshme. A nuk është fatkeqësi që ne të importojmë edhe bar edhe jonxhë, kur tokat janë djerrë ?! Ç’e pengon Ministrinë e Bujqësisë në këtë drejtim ? Ç’e pengon Parlamentin që të nxjerrë ligje për tokën ? Asgjë vetëm ca sharlatanë, ca antikombëtarë dhe që përfaqësojnë interesat e borgjezisë kompradore, duke thënë se toka nuk mund t’u hiqet (merret pronarëve të rinj) se është prekje e pronës dhe që harrojnë pronarët e vërtetë që janë të tjerë dhe nuk e quajnë dhunim të nenit 42 të Kushtetutës. Duke pasur një sipërfaqe toke në zonën fushore të rrethit tonë prej 1000 ha mund të mbarështrohen 2500 lopë të rendimentit të lartë që këto japin deri 625.000 litra qumësht, por në këtë sipërfaqe mund të mbarështrohen edhe 2000 dhën, pa bërë shtesë në strukturën ushqimore.

Nga e kaluara ç’mund të mbajmë?
Përvoja të mëdha dhe ajo që është më thelbësore është dëshira e fermerëve për blektorinë dhe të një blektori me rendimente të larta. Mendimi progresist për mbarështrimin e bagëtisë së imtë dhe i ndarjes kullusore ato për dhën ato për dhi është ëmse i drejtë. Fermerët tanë kanë ditur të përdorin frutikulturën për delet dhe nuk e pengon që zonën kodrinore ta mbjellim me frutikulturë, në zonën mbikodrinore dhe malore të përdorim dhinë aq më tepër racën franceze që ka rendiment të lartë dhe lopën e vendit. Progrmi qeveritar për mbjelljen e 200 milionëve rrënjë ullinj është vërtët një revolucion në shtimin dhe kultivimin e kësaj bime produktive, por nuk ka ndonjë program për zhvillimin e zonave malore për frutikulturën, siç është qershia, kumbulla, gështenja, pra s’ka asnjë program qeveritar për zhvillimin e vreshtarisë, siç janë zonat e tjera, ku ullliri është më pak i pranishëm, ashtu siç nuk ka dhe një program për agrumet e për përpunimin e tyre në mënyrë që të intesifikohet sa më shumë përfitimi dhe zhvillimi. Por a e kanë bazën teknike dhe materiale për të ecur e për t’ju përgjigjur zhvillimit të sotëm. Nuk e kemi. Ne kemi vërtet specialistë të mrekullueshënm agronomë, veterinerë, zooteknikë, elemente që janë në gjendje t’i përgjigjen këtij zhvillimi dhe që sot, për fat të keq, s’kanë punë, por merren me punë të rëndomta jashtë specialistet të tyre. Mendimi im, ndoshta do të duhej një trajnim i pjesshëm, por do të jetë me kaq interes dhe të përdoret kjo forcë e madhe të inteligjencës së arsimuar që është e mundur të përballojë me dinjitet.

A s’duhet nxitur kultivimi dhe impulsuar fermerët ekzistues?

* * *
Rëndësi varieteteve vendase
Nga Vasil Zëra

Labovitët kujdesen që të ruajnë varietetet e vendit, të cilat kanë shije shumë më të mirë dhe janë tejet cilësore. Në këtë kuadër duke bërë një krahasim analitik midis domateve të importuara, që kanë mbushur tregun dhe atyre vendase, varietetet e vendit janë prioritare dhe shumë cilësore. Kjo ndodh veçanërisht me varietetet e vendit të domateve, të cilat janë me aftësi më të madhe kalorike. Është arritur që një domate ka shkuar edhe në peshën 900gr. “Nëse do të ruhet tradita jonë e kultivimit të varieteteve të vendit, ne do të bëjmë një detyrë të madhe në interes të shëndetit të njerëzve,”- shprehen kultivuesit. Këto janë nisma të mira, që duhet të përkrahen, pasi ka shumë vjet që kjo çështje është harruar, por njerëzve, që u dhimbset varieteti cilësor i vendit kultivojnë.
*

Shoqëria ka nevojë për njerëz të shëndetshëm
Cilat janë disa nga problemet që shqetësojnë sot FERMERËT?

1. Vaksimimet për plasjen bëhen nga shteti falas për momentin, kurse për vaksinimet e tjera as që mund të bëhet fjalë për falas. Nëse bëjnë një përllogaritje për 200 krerë, një blegtori në vit i duhen 50000 lekë të rinj minimum; punimet e tokës, si rrjedhojë edhe e rritjes së çmimit të naftës janë si më poshtë: 1 dylym tokë koston 2500 lekë të rinj me të gjitha proceset agreguese, kur ka qenë 15 -1700 lekë. Kështu që vetëm për punimin e tokës duhet për 2 ha me foragjere dhe mbjellje, supozim vetëm punimi 50000 lekë të rinj. Nëse bëhet nëj llogaritje thjeshtë dy këto procese punim + vaksimin = 100.000 lekë , pa futur këtu proceset e ndryshme agroteknike dhe të shërbimit për marrjen e prodhimit blegtoral dhe bujqësor.

2. Në lidhje me dhënien e kredive afatgjata
Duhet të jepen kredi afatgjata deri 10 vjeçare për fermerët, të cilët duhet të pajisen me mjete e agregate punuese, të cilat kanë vlerë shumë të madhe dhe kështu që proceset mbeten në aspektin primitiv, pasi mundësitë financiare për pajisje me këto mjete mungojnë.
3. Një nga shqetësimet më pikante është dhe konkurrimi i prodhimit vendas me atë të huaj. Prodhimi vendas shquhet për cilësitë dhe natyralitetin e tij, por nuk i jepet parësi, por edhe pengohet tregtimi i tij. Në këtë aspekt duhet që shteti të tregohet i kujdesshëm për të impulsuar prodhimin vendas.

Shtrojmë problemin zgjidhës uljes e aksizës punuese, dhe ndihmës së shtetit subvecionim i fermerit sipas ligjeve, përmisimit ligjëror.
Në këtë kuadër pëshëndesim nismën e Ministrit të Bujqësisë dhe Ushqimit për aksizën dhe subvecionimin e blegtorëve....

Një sfidant në prodhimin e tregtimin e mishit të derrit
Përvojë nga Dropulli

Ashtu sikundër gjithë zonat e Gjirokastrës shquhen për mbarështrimin e derrit edhe Dropulli zë një vend prioritar. Në këtë shkrim të shkurtër duam të evidentojmë një nga mbarështruesit e derrave të zonës së Dropullit. Në hyrje të fshatit Llongo, në Dropullin e Sipërm shfaqet një stallë moderne, ku mbarështrohen derrat, e cila posedohet nga fermeri Timoleo Mitro. Ky fermer ka bërë përpjekje të vijueshme dhe gjatë këtyre vjetëve ka arritur në një stad të tillë. Dihet mjaft mirë që një nga parësitë kryesore që mbarështrohet derri është produkti i mishit, i cili është i konsumueshëm dhe mjaft i përdorshëm për vetë vlerën kalorifike që ka. Timoleo ka arritur që të ketë emrin e tij në tregtimin e mishit të derrit, jo vetëm në rrethin e Gjirokastrës, por në të gjithë rajonin e Jugut. Ai ka arritur që të ngrejë stalla moderne me të gjithë elementët e nevojshëm edhe funksionalë. Ai mund të quhet edhe një sfidant në këtë prodhim. Si rrjedhojë e formave funksionale dhe aplikative ai së toku me zonjën e vet Konstandina ka arritur që, jo vetëm të ketë një gjendje të mirë të ardhurash, por edhe të punësojë sipas kritereve të punësimit edhe punëtorë për të realizuar aktivitetin e tij bindës.. Për të realizuar tregtimin ai ka organizuar veprimtarinë kooperuese dhe gjithashtu ka hapur njësi të veçanta të tregtimit të mishit përkatësisht në qendrën e Vriserasë si dhe një dyqan me të gjithë elementët funksionalë në qytetin e Gjirokastrës, në lagjen “18 Shtatori”, afër, Supermarketit “Stroka” Nr.2. Duke bërë një sondazh me klientelën e tij, klientët vlerësojnë cilësinë e mishit të derrit dhe falënderojnë pastërtinë si dhe shërbesën e kulturuar në njësitë tregtare të tij. Ne duhet të përkrahim veprime të kësaj natyre, ndërmarrje të tilla individuale private, të cilat krahas të tjerash sfidojnë prodhimin e jashtëm, sjelljen e tij nga vendet e tjera. Mishi i prodhuar nga fermeri Timole është i freskët dhe cilësor, vitaminoz, ndaj respektojeni atë dhe impulsojeni për këtë traditë të ngritur në art.
Doni të komunikoni me Timoleo Mitron? Komunikoni me Tel Mobil ++355693037171, ++306945257323

Një nismë e spikatur

Gaqe Gumi ka lindur në Krinë të Lunxhërisë së Gjirokastrës dhe banon në qytetin e Gjirokastrës .
Është një nga veterinerët më me emër të rrethit Gjirokastër, për të mos thënë që është nga më të mirët e trevës së Jugut. Në periudhën 1955-1959 ka përfunduar Teknikumin Veterinar të Shkodrës. Mandej vijoi studimet në Institutin e Lartë Bujqësor në Kamëz duke u titulluat mjek veteriner.
Ushtroi profesionin e mjekut veteriner pothuajse në të gjithë rrethi e Gjirokastrës që nga Valareja në NB “Muzo Asqeri”, Bulo, Goranxi, Odrije, Nepravishtë; në Kooperativën Bujqësore të Cepos, mandej shërbeu si ekspert veteriner në Thertoren e Gjirokastrës dhe doli në pension duke qenë në këtë profesion në bashkinë e qytetit të Gjirokastrës. Gjatë gjithë përvojës së tij të punës është karakterizuar nga niveli i lartë profesional, nga shërbesa e motivuar, nga zbatimi i kërkesave veterinare si dhe nga një pjesëmarrje aktive në gjetjen e metodave dhe praktikave veterinare. Po kështu është shquar edhe në drejtim të dhënies së mendimeve në fushën veterinare duke botuar herë pas herë shkrime e studime të fushës së veterinarisë në revistën e e njohur për Bujqësinë. Vendosja e tij në krye të redakasisë së kësaj gazete bën që të arrihet të ngrihet niveli i saj në parametra shkencorë dhe të jepet një kontribut i veçantë për fermerët dhe zhvillimin, reklamimin në të gjithë trevën e jugut.

Redaksia e gazetës “Fermeri” e falënderon Gaqe Gumi për përgjigjen pozitive që dha për të qenë në krye të këtij zgjimi fermer si dhe për ndihmesën e tij në daljen e numrit të tretë të gazetës “Fermeri”, së toku me zotin Islam Kalemi duke vijuar këtë udhë të bukur. Duke përfituar nga ky rast i urojmë shëndet, jetë të gjatë aktive si dhe gëzim e lumturi familjare. Po kështu i urojmë: “Suksese në këtë nismë të ndërmarrë mediatike!” duke pasur një kryeredaktor të tillë të plotëformuar si dhe daljes në pah të kuadrove të tjerë të specializuar arrihet që kjo gazetë të ngrejë nivelin e saj shkencor dhe reklamues. Me këtë rast duhet të theksojmë se ata që morën nismën të parët nuk mundën të vijojnë më tej.

Redaksia e gazetës “ Fermeri”...

PËRVOJA TË FERMERËVE

1. Fermeri Lutfi Gjoka
Treva e Kurveleshit gjithmonë është shquar për traditën e saj në mbarështrimin e blektorisë të dhënëve dhe dhive , por kryesisht të dhënëve. Kjo ka ardhur për vetë faktin pasi konfiguracioni malor i kësaj treve është më pak i veshur me pemë dhe shkurre. Kjo traditë është përcjellur edhe sot . Në këtë zonë vërehet prezenca e sukseshme e shumë fermerëve. Një ndër ta është dhe zoti Lutfi Gjoka nga fshati Gusmar i Tepelenës. Ai tashmë disponon 200 krerë dele dhe 150 qengja. Në malin e Gusmarit « Gjon Mëhille » në Gusmar, i cili shquhet me prezencën e kullotave mjaft të pasura dhe me kushte të mira për dorëzimin e prodhimit të qumështit në baxhon e Gusmarit. Si rrjedhojë e kësaj pune të organizuar fermeri Lutfi Gjoka i mban këta krerë, ndërsa dimërimin e realizon në zonën e bregdetit të Sarandës.

Me zhvillimin e investimit në këtë përmasë dhe trajtimi blektoral fermeri ka punësuar djalin, gruan dhe të afërmit e tij. Duke u nisur nga përvoja e deritanishme fermeri Lutfi në muajt e pikut, qershor, korrik, ai prodhon dhe siguron bulmetin për familjen, produkte të qumështit si : djath, gjalp, gjizë, shëllirë, një produkt ky i fundit, që shquhet për cilësinë dhe shijen dhe që është shumë i kërkuar. Në zonën e Kurveleshit si ky fermer ka dhe fermerë të tjerë, të cilët kanë përftime nga ky ushtrim profesioni dhe produktet mish , lesh dhe lëkurë. Leshi për cilësinë e mirë përdoret për prodhimin e qilimeve, sixhadeve, të cilat janë aq të preferuara , të kërkuara në treg, po kështu dhe sherqeve dhe rrobave të shajakut, traditë kjo kurveleshase në shekuj, të cilat përdorohen edhe sot dhe janë të domosdoshme për klimën e ftohtë. Bashkëshortja e Lutfiut, zonja Vevo, përveç rolit që luan në familje si amvisë është dhe një specialiste e mirë për përpunimin e leshit, duke nxjerrë nga dora e saj qilima, sixhade, sherqe me një cilësi mjaft të mirë.
Fermerët në përgjithësi janë ndihmuar edhe nga shteti nëpërmjet funksionimit të Zyrës së Bujqësisë në Tepelenë me shërbimet veterinare falas si vaksinime, por duke u dhënë dhe një shpërblim për impuls prej 500 lekësh për krerë. Po kështu është bërë një punë e kujdeshme për matrikullimin e dhenëve, dhive dhe gjedheve. Po kështu Lutfiu mban dhe 7 krerë kafshë ngarkese, kryesisht pela, të cilat shërbejnë për riprodhim të ngarkesës, por edhe për ngarkesë gjatë shtegtimeve në rrethin e Sarandës dhe anasjelltas. Lutfiu ka synime të mëdha për të ardhmen për rritjen e të ardhurave dhe për investimin në ecurinë e mbarështrimit të krerëve duke i rritur ato dhe duke u plotësuar të gjitha kushtet e nevoijshme. Ai është shembull edhe për shumë fermerë të tjerë të zonës me aftësi të mëdha kullusore.

Ali Hasan Canaj

2. Intervistë me fermerin Ali Hasan Canaj

Pas vitit 1990, me vendosjen e ligjeve të reja me lindjen e ekonomisë së tregut dhe impulsimit të nismave private, shumë individë dhe specialistë nisën rrugën e suksesshme për të siguruar të ardhura për familjet e tyre për mbarështrimin e krerëve të blektorisë, duke dhënë një kontribut të madh në shtimin dhe kujdesin për zhviillimin e blektorisë. Të shumtë janë specialistët e kësaj fushe që iu drejtuan profesionit të fermerit…
Një nga fermerët më të sukseshëm është dhe zoti Ali Hasan Canaj lindur në Katundishtë dhe sot banues në qytetin e Gjirokastrës. Aliu u shqua qysh në fillesë të ndryshimeve për profesionin e tij të fermerit. Kështu ai me kursimet e tij bleu dhën dhe vit pas viti shtoi krerët dhe sot ai ka 300 krerë, nga të cilat 230 dele në prodhim.
Nuk mund të mos tërhiqte vëmendjen tonë ky fermer i suksesshëm , ndaj realizuam me të një intervistë të shkurtër dhe me objekt.
Sa vjet keni që merreni me blektori?
Kam mbi dhjetë vjet. E nisa me një numër të vogël krerësh dele. Më parë se të nisja këtë punë isha rreth dy vite në emigracion në Greqi. Me punën dhe kursimet e mia u ktheva prej andej dhe bleva 20 krerë. Vit pas viti edhe nën kujdesine djemvetë mi e shtova numrin e tyre dhe sot kam 230 krerë në prodhim. I mjel tri herë në ditë dhe për çdo dele marr 60 - 800 gram qumësht dhe dërgoj 160 litra qumësht, vetkutohet, çdo ditë te « GJIROFARMA ».
Si rrjedhoje e kësaj pune ju sa veta keni punësuar në këtë sipërmarrje?
Jemi të punësuar katër veta, unë, gruaja djali dhe një i afërm. Sezoni ka shumë punë duke kaluar në shumë procese edhe të lodhshme, por edhe të përgjegjshme dhe të kënaqësisë: kullotje, rruajtje, mjelje, kujdesje, marrje e masave shendetësore e tjera. Bashkëshortja ime merret me higjenën, pastërtinë e mjediseve si dhe me bulmetin.
A i keni vaksinuar e matrikulluar dhe ç’shpërblim keni marrë nga shteti?
Po, ne bashkëpunojmë me Drejtorinë e Bujqësisë në Gjirokastër (Sektorin e Veterinarisë). Ata janë të papërtuar. I kemi pranë dhe na ndihmojnë për vaksinimin, matrikullimin. Këtë e realizojnë çdo vit me një dokumentacion model që mbahet nga të dy palët. Vetkuptohet ne jemi të rregullt në pagimin e detyrimeve , taksave shtetit dhe shpërblehemi prej tij 500 lekë të reja për çdo dele dhe kjo ndodh si rregull në fund të vitit. Me këto të ardhura siguropjmë një pjesë të bazës ushqimore për dimër.
Me produktet e qumështit si jeni?
Sigurojmë të gjitha nevojat e familjes sonë. Këto produkte të nevojshme për jetën tonë fillojmë t’i mbledhim nga mesi i muajit qershor. Bëjmë djath cilësor, gjalp, gjizë dhe paksa më vonë edhe shëllirën.
Për produktet mish dhe lesh, lëkurë si veproni për të gjetur treg shitjeje?

Dhëntë pjellin në muajin qershor, qëngjat i ndajmë pas dy muajve duke i bërë në një peshë të gjallë 15 -20 kg, i shesin në treg te kasapët, kurse leshi pothuajse shkon dëm, sepse mungon tregu i shitjes. Një pjesë të tij e bëjmë rroba të leshta për dimër për familjen dhe sixhade, e qilima për nevojat e familjes.
Intervistuan Islam Kalemi dhe Isuf Çela

3. Fermeri Nazmi Muharrem Kabaj

Në rrethin e Tepelenës ka pasur gjithmonë specialistë të mbarështrimti të blektorisë, por zona e Lopsit kanë qenë tepër të suksesshëme në këtë fushë… Ka shumë profesionistë të tillë që e kanë trashëgimi këtë profesion. Njëri prej syresh është dhe Nazmi Muharrem Kabaj nga fshati Dukaj. Ky fermer ka në kopenë e tij 173 dhën dhe prej tyre 150 i ka me qumësht. Ai këtë pasuri e ka vënë me djersë duke punuar dhe jashtë vendit. Në fillim e filloi me pak krerë dhe si rrjedhojë e punës së tij arriti në sasinë e krerëve që ka sot, duke siguruar të gjitha nevojat e tij familjare dhe duke dhënë kontribut në prodhimet blektorale. Cilësi e produkteve të tij vjen edhe si rrjedhojë e shërbimit me nivel të mbarështrimit, por edhe në sajë të kujdesit shëndetësor të tufës së tij duke pasur një lidhje harmoinike me specialistët e Zyrës së Bujqësisë. Nazmi Muharrem Kabaj është një profesionist i zoti, i cili ka regjistra të sakta dhe ka një përvojë që duhet të aplikojnë dhe fermerët e tjerë…

Fermeri me vlera njerëzore, APOSTOL MIÇI

Apostol Miçi

Kënaqësia është e dyfishtë në takimin me fermerin me vlera njerëzore Apostol Miçi nga fshati Kodër i Tepelenës. Zona e Golikut të Sipërm ka kullota të pëprshtatshme për mbarështrimin e gjedhit dhe këtë përshtashmëri e ka shfrytëzuar fermeri Apostol. Fillimisht ai e filloi nismën e tij private me 5 krerë . Sot pas 10 vjetësh miniferma e tij ka dyzet krerë, lopë me qumësht dhe 28 viça për majmëri. Pra gjithsej 68 krerë. Në Kovaç ka ndërtuar stallat e mbarështrimit në një sipërfaqe 280 m2. Është munduar të sigurojë të gjitha konditat e nevojshme për mbarështrimin. Stallat janë të pajisura me grazhde, me ujë të rrjedhshëm. Për të kryer sa më mirë shërbimin ndaj tyre janë punësuar katër veta, një stallier dhe një çoban, një ekonomist nga familja e tij. Fermeri Apostol Miçi është i evidentuar si fermer i suksesshëm në mbarështrimin e gjedhit për punën pasionante dhe arritjet në produktet e qumështit dhe të mishit. Quimështin Apostoli e tregton në punishtetn e Këlcyrës, me të cilën ka lidhur kontratë shitjeje. Ai tregton 80 litra qumësht në ditë. Gjatë periudhës qershor –nëntor- maj gjedhët i mban në regjim stallor, kohën tjetër nga qershori në nëntor i nxjerr në kullotë, kullotë, të cilën e blen nga shteti.
Ai është një fermer që i paguan rregullisht të gjitha detyrimet ndaj shtetit. Po kështu gjedhët e tij janë të matrikulluar, të vaksinuar me rregullsi. Nga shteti, si rrjedhojë e kësaj pune sistematike ka marrë reegullisht shpërblimin e caktuar dhe si me keto siguron dhe ½ e bazës ushqimore.
Apostoli shprehet: ”Jam shumë i kënaqur nga shërbimi veterinar i Zyrës së Bujqësisë Tepelenë. Po kështu jam shume i kanaqur edhe edhe nga çobani që kam nga Tepelena, Buajr Islami dhe stallpunonjësen Mediana Jarazi.
Ai shpreh edhe mendimine tij për gazetën ”Fermeri” si një gazetë që do të shërbejë për njohjen e përvojës së fermerëve në treven e Jugut dhe me gjerë dhe do të japë ndihmesë në njohjen e problemeve me të cilat ndeshet sot fermeri.

Qyteza e Blektorit

Vizita jonë në Qytezën e Blektorit koicidoi me një moment tepër të rëndësishëm: kthimi i të imtave nga kullotat verore. Shprehja apo motivimi « Qytezë e Blektorit » ka një motivim të caktuar, rrjedhës… Këtu në Votucë, para disa kohësh, nuk kishte shtëpi banimi, nuk kishte një ide arkitektuese për një fshat të ri… Në sistemin e mëpërshëm asqë mund të shkohej ndërmend për një vendqëndrim, apo banim të ri pa një miratim deri në organin më të lartë vendimmarrës… Por shkreptimat e lirisë të dhëna në fillesën e proceve demokratike e mundësuan një krijim të ri të një stacionimi të ri vendosës…
Çelo Mahmuti, një picariot me tarbietet etij të bukura dhe të traditës në blektori . Një shkollë e re mbarështrimi e guximshme e pasuar nga Haxhi Mahmuti, Detar Mahmuti, Strazimir Mahmuti, Shefqet Mahmuti
Në vitin 1990në fillesat epara të ekonomisë së tregut 300 dhën dhe dhi… Po tani mbi 1000 krerë .
Prezenca e Stallës me kushte : grazhde, baleta, jonxhë, … Hasëlle të mbjellura
Të flasin për të gjitha problemet. Kanë merak të brendshëm. Diçka kanë arritur, por dhe dinë që janë larg asaj që duhet të kishin arritur. Gjithçka e kanë bërë me forcat e tyre, pa asnjë ndihmë.
Kështu të flet edhe Yzeir Goxhaj, nipi i Çelos, një burrë i qetë dhe plot mirësjellje.
*
Çajupi është vendi i kullotave verore të këtyre tufave. Një klimë e përshtatshme për verimin e bagëtive. « Kemi kaq vjet që verojmë atje dhe jemi shumë të kënaqur. Qumështin eçojmë në baxhon e [ajupit »- na thotë Strazimiri.
Yzeiri Goxhaj : « Qumështin e çojmë te baxhoja e Picarit tek Siri Murroja, i cili ka aftësi të mira përpunuese qumësht , djath, urlë ».
Ngordhjet në këtë tufë janë rreth 10%. Ndihma e vogël deri tani.
Vaksinimet janë realizuar për militencën, plasjen (Yzeiri, Çlirim Seferi)
Matrikullimi te të imtat i vonuar . Ka përfunduar te gjedhët.
E rëndë paraqitet mbjellja e hasëlleve, pa asnjë ndihmë të domosdoshme.

*
Në këtë familje të madhe blektori ndesh me emra të bukura me kuptime dhe përkime : Bajraktar, Kardak, Brati, Geraldina, Majlinda, Bruno, Sinani, Diamanti, Artemisa, Eleni, Gëzua, Bukuroshja, Alketa , Marjeta.
Mirela, Alketa, Mirjeta, Luljeta, Axhemi, Detari, Strazimiri.

SË AFËRMI
Projekt program « VOTUCË 2011 « Qyteza e blektorit »

Qëllimi i këtij takimi :
E ardhmja e jetës dhe si ndryshohet ajo me atë ç’ka kemi, ç’kemi nevojë dhe çfarë duhet të arrijmë , nëpërmjet përzgjedhjes të rrugëve efikase të arritjes.
Marrin pjesë : fermerët, shoqata e fermerëve, përfaqësues vendorë

Fjala hyrëse : Roli i Shoqërisë Civile në inicimin e problemeve të sotmenë fushën bujqësore dhe blektorale
Kryetari i këshillit koordinativ të Shoqërisë civile të Shqipërisë së Poshtme
Kristaq F. Shabani
Fjala e mirëseardhjes në Votucë
Blektori Çelo Mahmuti
Referencë : « Rëndësia e Shoqatës « Fermeri » dhe natyrshmëria e një kooperative të sistemit kapitalist

Kumtime
« Sistemi aplikativ, kërkesa e kritere përbujqësinë dhe blektorinë »
« Masat profilaktike dhe kurative të mbarështrimit të blektorisë
« Mundësitë e sigurimit të bazës ushqimore duke përdorur teknologji të veçanta »
« Raporti i drejtë për mbarështrimin stallor e gjedheve dhe e blektorisë së imtë për të ndërtuar një strukturë ushqimore efektive ».
« Menaxhimi i prodhimit blektoral dhe mundësitë e mbylljes së ciklit të plotë : prodhim- përpunim- tregtim ».
« Nevojat për investime që t’i përgjigjen rritjes së prodhimit nga fermerët; krijimi i një fondi të veçantë për përballimin e këtyre investimeve.
Mendimet e auditorit, përshëndetje , përvojë…
Një përvojë fermere në mbarështrimin e të imtave dhe të gjedhit
(Stallat, elementët përbërës, mbarësishtrimi ; Sigurimi, mbajtja e bazës ushqimore, ushqimi)

Sponsorë të gazetës Nr. 3 APOSTOL MIÇI, mundësuan daljen e këtij numri, duke vijuar rrugëtimin e kësaj gazete .

Drejtor dhe botues: Kristaq F. Shabani Mobil 0693846682
Zëvendësdrejtor: Islam Kalemi 081422092
Kryeredaktor: Gaqe Guma
Zëvendkryeredaktor: Kristo Stoja 084265956
Redaktor përgjegjës: Isuf Çela

Këshilli botues: Dino Çiço(kryetar), Kleanth Mandi, Nikο Gjoni, Apostol Miçi, Thanas Xhumba, Filip Zëra, Vasil Zwra, Pirro Nasi, Aristotel Milaqi, Kristo Basho, Ziso Basho, Genci Kutra, Apostol Miçi,