Pellazgët

Arbër aka ndoj mundsi të pëkthen kto shkrime , se jan shum me vler që ti kuptojm më mir .

une përafërsisht e shkruajta titullin për ckas bëhet fjalë :

Cito :

"Pellazgët dhe pasardhesit e tyre" (1894) një lekslon të hollësishëm teknik, ku gjuha shqipe paraqitet sl "tingëllimi me i pastër e me besnik l gjuhës pellazge".

Për fat të keq nuk e zotoj gjuhen franqeze, po të ishe gjermanisht apo anglishtë me gjith qef do e përktheja por sidoqoftë është libër dhe historian i njohur në botë që ka shkruar ne favorit të kombit shqiptar.

Hyrje

Historianët flasin dhe shkruajnë për kulturat e krijuara nga popuj prehistorik dhe historik, por në lidhje me etnicitetin e popujve që krijuan këto qytetërime, ata flasin pak ose aspak. Me ose paqëllim ata e trajtojnë problemin e etnisë së këtyre popujve si çështje jo parësore. Duke lënë pas dore një temë të tillë, shpesh janë bërë edhe gabime trashanike në histori, pasi nuk janë studiuar kultura dhe gjuha e kombeve, që janë pasardhës direkt të këtyre popujve antik, me qëllim që të nxirret në pah e vërteta historike.
Kanë qënë historianët e huaj dhe veçanërisht austriakët, gjermanët dhe së fundmi amerikanët, që i kanë mëshuar me të drejtë rolit të etnisë më të vjetër evropiane. Kjo çështje fatkeqësisht nuk është parë fare nga historiografia shqiptare, pasi historianët shqiptarë janë marrë më tepër me vërtetësinë se shqiptarët janë pasardhësit e ilirëve, gjë që nuk diskutohet fare nga qarqet e historisë botërore, duke lënë pas dore shtrirjen dhe rolin etnik pellazgo-ilir dhe kulturën e tyre.
Historianët shqiptar duhet të jenë të parët që të shkruajnë, pasi një mangësi e historianëve të huaj është mosnjohja e gjuhës shqipe, e cila është çelësi i zbërthimit të kësaj historie. Edhe nëse ata do të dinin shqipen, nuk do njihnin dot dialektet dhe nëndialektet e saj të cilat edhe unë që jam shqiptare, nuk i njoh në nivelin e duhur.
Sigurisht që historianët dhe gjuhëtarët e huaj, nuk dinë se shqipja gjendet në të gjitha gjuhët e Evropës dhe në të dy gjuhët klasike antike, të cilat pa shqipen shpesh nuk kanë kuptim. Kjo gjetje e shqipes në këto gjuhë është justifikuar nga disa historianë që nuk dinë asnjë fjalë shqip, si huazim që ka bërë shqipja dhe në mënyrë tepër naive edhe gjuhëtarët e Shqipërisë, vazhdojnë t’u mbajnë këngën duke mos bërë asnjë studim serioz në lidhje me këtë çështje.
Fakti që shqipja, ndodhet në të gjitha gjuhët evropiane dhe në të gjitha gjuhët e quajtura nga studiuesit si indo-evropiane, tregon se është gjuha mëmë e tyre. Ajo gjendet kudo dhe ka rolin shpjegues të kuptimit të këtyre gjuhëve, të emrave të vendeve, maleve dhe lumenjve.
Të dhënat arkeologjike kanë treguar se kultura e bronzit në Evropë ka qënë uniforme. Varrimi me tuma dhe sëpata dytehëshe dhe shumë materiale arkeologjike, gjenden në të gjithë Evropën dhe Azinë Qëndrore, madje gjurmë të tyre janë gjetur deri në kontinentet Amerikane dhe Aziatike. Sipas të gjitha të dhënave historike, arkeologjike, gjuhësore dhe antropologjike, popullsia që krijoi këtë kulturë të bronzit ishte e etnicitetit pellazgo-ilir.
Edhe në Bibël thuhet për një popull që lundron të gjitha detet e botës dhe që lidhet me një popullsi të racës evropiane, e thënë më qartë atë pellazgo-ilire, që themeloi edhe kulturën më të vjetër evropiane. Pa frikë mund të thuhet se epoka e bronzit, ishte periudha e dominimit të kësaj popullsie në të gjithë territoret e zhvilluara të botës antike, nga Gjibraltari deri në Indi e ndoshta më tej. Ata janë krijuesit e qytetërimeve të para etnike evropiane si atij të Kretës, Trojës, Mikenës dhe Etrusk. Të dhënat tregojnë se janë ata që kanë themeluar dhe ngritur qytetërimet e para në Egjipt dhe Mesopotami, pasi antropologjia, arkeologjia dhe historia, tregojnë për praninë e kësaj popullsie në këto vende.
Pothuajse të gjitha kombet antike evropiane janë me origjinë nga substrakti pellazgo-ilir. Këtu, nuk bën përjashtim as Greqia e Roma, pasi të dhënat tregojnë se popullsia paragreke, por edhe ajo antike greke, ka qënë e një prejardhje pellazgo-ilire, po ashtu dhe ajo romake. Qytetërimi greko-romak, do ishte më drejtë që të quhej një nga fazat e zhvillimit të qytetërimit pellazgo-ilir. Ai nuk është gjë tjetër, veç fundi i këtij qytetërimi mijëravjeçar. Njihet qytetërimi antik, pasi ai ishte më afër historisë dhe kështu të gjitha mrekullitë e një kulture mijëra vjeçare etnike Evropiane, me pa të drejtë mbështillen në një epokë, në atë greko-romake.
Kombet antike evropiane, janë krijuar mbi bazën e këtij substrakti pellazgo-ilir, nga lëvizjet e fiseve të njëjta etnikisht brenda këtij territori, gjatë epokës së bronzit, por edhe të hekurit. Nga Atlantiku deri në Kaukaz, Evropa e bronzit ka folur një gjuhë pellazgo-ilire, nga trungu i së cilës do krijoheshin dialekte dhe më pas gjuhë dhe kombe.
Ky substrakt ka luajtur rol vendimtar në krijimin e kombeve moderne evropiane. Emigrimi në masë, i popullsisë ilire, drejt perëndimit, njihet në histori me emrin dyndjet gjermanike. Territoret që popullsia ilirike u detyrua të lë bosh, u mbushën nga dyndjet e popullsive iraniano-mongoliane, të cilat janë quajtur si avare, sllave, turke dhe që përfunduan në pjesën lindore të Evropës vetëm në shekujt XIII.
Ajo që kam trajtuar në këtë studim, është roli i ilirëve në krijimin e kombeve të Evropës, si dhe roli i gjuhës shqipe në lindjen e gjuhëve evropiane.
Pra katër janë tezat që kam si qëllim të vërtetoj:

1 – Substrakti pellazgo-ilir i Evropës prehistorike dhe antike.
2 – Origjina pellazgo-ilire e kombeve antike evropiane duke përfshirë atë romake dhe atë para-greke dhe antike-greke.
3 – Origjina ilire e shumë kombeve moderne evropiane.
4 – Shqipja apo dialektet e saj, ka qënë gjuha që ka folur ky substrakt evropian, nga u krijuan gjuhët moderne.

Për të vërtetuar këto teza kam shfrytëzuar të gjitha burimet historike që vijnë nga antikiteti si dhe kronikat mesjetare. Jam mbështetur dhe në të dhënat arkeologjike dhe antropologjike, për të nxjerrë ngjashmëritë kulturore dhe antropologjike. Risia e këtij studimi është fakti se kam analizuar edhe gjuhët më kryesore evropiane antike dhe moderne për të nxjerrë në pah, ngjashmëritë që ato kanë me shqipen dhe kam shpjeguar kuptimin e fjalëve të tyre me anë të shqipes.
Këto përkime dhe përkthime gjuhësore i kam realizuar nga gjuhët letrare aktuale të këtyre kombeve, se nëse do të njihja dialektet e tyre pa frikë mund të thuhej se nga ato mund të dilnin thesare. Siç do e shikojmë, shqipja luan rol kryesor në formimin e këtyre gjuhëve, pasi ajo është pasardhësja direkte e substraktit pellazgo-ilir të Evropës. Fal maleve dhe krenarisë së shqiptarit, sot bota ka të gjallë gjuhën substrakt, që mendon se është zhdukur, por që për shumë gjuhëtar dhe historianë, ashtu si dhe për mua, ajo është e gjallë dhe ruhet tek gjuha shqipe dhe atyre që dyshojnë iu themi ta mësojnë shqipen dhe pastaj të flasin.
Manjani e quan shqipen si: “... ajo gjuha e mrekullueshme që i përngjan një vendburimi të pasur, mbi të cilin mjafton të përkulesh dhe të mbledhësh kokrriza ari filologjik” (Z.Manjani, Fund i Misterit Etrusk, 1973, f.69)

Pjesë nga libri “Roli Pellazgo-Ilir në krijimin e kombeve dhe gjuhëve Evropiane”

VIDEO 1. https://www.youtube.com/watch?v=ggp4EsGsTNU&feature=player_embedded
VIDEO 2. https://www.youtube.com/watch?v=BQfxJGeqMz4&feature=player_embedded
VIDEO 3. https://www.youtube.com/watch?v=jLTI7omQP7c&feature=player_embedded

Libri nga autori Von Xylander i ka kopjet origjinale te dokumenteve që Greqishtja e re nuk kuptohet me ate te vjetren...folet per perkthimin e bibles nga greqishtja e re ne te vjetren edhe pamundesia e kuptimit te saj.dhjata e u pershtat ne gjuhen shqipe edhe nga shqipja u perkthye ne greqishten e re.

Gjuha e Shqipës ,





Linku nga e gjithë libra këtu : http://books.google.com/books?vid=OCLC31628139&id=7v6I_zvsMkYC&pg=PA3&lpg=PA3&dq=Die+Sprachen+Albanesen+oder+Schkipetaren#v=onepage&q=&f=false

Giuseppe Catapano linguisti më i njohur në botë i të gjitha
kohërave


Giuseppe Catapano : Ky popull ende nuk e di se kush eshte...ndaj dhe ka
skepticizem.



Thoti ishte edhe krijues i shkencës antike. Ai
dhe dijetarët tjerë, flitnin shqip qysh para 12.000 vjetëve, meqë ajo
periudhë historike konsiderohej si erë apo kuturë pellazgjiko - ilire e
shqiptarëve të lashtë.


Giuseppe Catapano, Thoti Fliste Shqip

Ní = tani Asht = asht-i
Ata = ati,
baba Maje = ngritje, rritje
Mat = mas, matje Njoj = njoh
Wit =
vit-i Ane = anë,-a
Gjun = gju-ri Qend = qind
ili = yll-i, zoti
Bait = oborr,-i
Et = etj:e,-a; etjeje Lule = lul:e,ja
Est = është
Dor = dorë
Gurta = kala, fortifikatë Mial = mjaltë
Wesha =
veshj:e,-a Miel = miell,-i
Shur = ranë, ranishtë Urirn = urim,-i
Turija
= turi,-ri Nakt = natë
Ara = të lashtat Sojoti = sit:ë,-a
Shkal =
shpoj, shërthej Hur = uri.-a
Leiht = lehtë (i,e) Lissi =
lis,-i,sh.-a



Sipas G. Catapanos edhe vet Moisiu e ka
folur shqipen e Thotit dhe se emri hebrej- jevrej, për izraelitët rrjedh
nga shqipja iliro hitite: JHVE = Tl JE VET: JE VE(T). H e cekur, në
hebraishten e vjetër është shqiptuar edhe si E.

Disa historianë
arabë mendojnë se shqiptarët dhe arabët kanë prejardhje të përbashkët
qysh nga kohët më të hershme. Kurse Elvia Çelebiu (1611 - 82) vë në pah
se nga fisi Kurejsh, nga i cili rrjedh Muhamedi, profeti i islamizmit,
rrjedhin edhe shqiptarët. Mirëpo, origjinën e përbashkët të shqiptarëve
dhe të arabëve, nëse këto pohime kanë bazë shkencore, duhet kërkuar qysh
nga koha e lashtë ilire, së paku para 4000 vjetëve, d.m.th. qysh nga
koha e profetit Ibrahim, prej të cilit, thuhet në botën arabe e
hebreite, rrjedhin arabët dhe hebrejt. Ndërsa Willy Borgeaud-i thotë se
palestinezët (filistinët) kanë emër ilir, dhe se Argolida dhe Elida në
Greqi janë vatra të rëndësishme ilire në pjesën e Mesdheut. E sipas
mendimit të Faik Reshit Unatit, palestinezët (filistinët) u tërhoqën nga
Kreta për në Palestinë rreth vitit 1200 para e.s. Palestinezët ishin
banorët e ish qytetit ilir Paleste - Palasa e sotme në Himarë.

Në
fund do t'i vë në pah edhe disa konstatime të Giuseppe Catapanos lidhur
me lashtësinë e gjuhes shqipe. Sipas tij, kërkimet e ndërgjegjshme apo
studimi komparativ i gjuhëve të vjetra të llojilojshme, na shpien te
"ESKUERA" baskisht (E - SHKUERA, që në shqipen do të thotë gjuhë e
shkuar - e kaluar), d.m.th. na bien te shqipja, hititishtja,
hebraishtja, arabisht- ja, arameikishtja (gjuhë semite perëndimore e
folur në kohën e lashtë në Siri, Mesopotami, Palestinë) dhe koptishtja -
gjuhë liturgjike e të krishterëve të Egjiptit, që do të thotë gjuhë e
THOTIT.

Këtë e dëshmojnë edhe faktet që vijojnë:

-
Shprehja PAN - AMEN, përbëhet nga Zoti Amon, emër i përbërë nga fjalët
shqipe:
A = AT = babë
M = MË = mëmë
ON = Onë = Yn = Yni (joni)
-mos
të harrohet se është NJË ZOT

Kjo shprehje përdoret te të gjithë
popujt dhe në të gjitha gjuhët në dy forma: AMEN ose AMIN.
- THOTI,
që është atribut i të gjitha shkencave antike, nga Nili e shtriu dritën
në gjithë botën, sepse në Egjipt u krijua civilizimi i përparuar.
-
Prania e ilirëve në Egjipt mund të datohet para 12000 vjetëve, peridhë
kjo që përputhet me zhdukjen e Atlantidës, e cila u përshkrua nga
Platoni në dialogun e "TIMEO"-s dhe të "CRIZIA"-s.
-Shqipja flitej
para 12000 vjetëve, jo vetëm në tokën e Nilit, por edhe gjetiu, duke
qenë se:
1. Ilirishtja ishte shumë më e vjetër se sa që mendohej deri
më sot.

2. Kultura e lashtë e POPULLIT TË LIRË (ilir) në Egjipt
ishte e vjetër, së paku 12000 vjet.

- Emri POSEIDON, emërtim i
zotit të deteve dhe të tërmeteve i cili qe vëllau i Zeusit (ZOTIT),
shpjegohet me shqipen: PO Sl - E - DON = me kuptim: shumë e dëshiron.

-
Emri FARAON, me kuptim I NJERËZISHËM, poashtu rrjedh nga shqipia: FARA -
JONË.

- THOTI është lajmëtar i perëndive.

- THOTi
konsiderohet gjithashtu si personalitet më i ditur, "më i urti prej të
urtëve" i të gjitha kohëve më të vjetra, nga doktrina e të cilit dolën
fillet e mëdha të humanizmit, sikurse RAMA, KRISHMA, MOISIU, ORFEU,
PITAGORA, PLATONI, të gjithë: lajmëtarë, sub velo, të DRITËS SË
ARDHSHME, ekzistues të përhershëm, DIVIN LOGOS FIGLIO di DIO (ARSYEJA
HYJNORE BIRIT TË ZOTIT), që do të mishërohej për çlirimin e njeriut dhe
shpëtimin e botës.

THOTI është themelues i religjionit të DRITËS
dhe i shkencave sekrete (okulte) të mistereve dhe është gfithashtu në
përgjithësi shpikës i shkrimit.

Prandaj, bazuar në shënimet e
sipërshënuara mund të konkludohet:

- se pellazgët - ilirët ishin
stërgjyshët e shqiptarëve;

- se pellazgët - ilirët, me emra të
ndryshme, d.m.th. me emra të fiseve pellazgo - ilire (gegë, toskë,
albanë, arbër, arnautë, dardanë, maqedonë, hetitë a hititë, trojanë,
ejiptianë, etruskë, etj. etj.) jetonin në një sipërfaqe shumë më të
gjerë në tri kontinente: në Evropë, Afrikën Veriore dhe në Azi, deri në
Iran dhe Indi;

- se ilirishtja - shqipja, si degë më e vjetër e
familjes së gjuhëve indoevropiane, është çelës i qytetërimit njerëzor;
-
se nga gjiri i ilirëve dolën shumë perëndi, profetë, perandore e
dijetarë;

- se stërgjyshët e shqiptarëve, pellazget-ilirët, me
kulturën e tyre të lartë kontribuan jo vetëm në civilizimin e popujve
tjerë, të cilët i sundonin, por, me anë të vetë asimilimit, kontribuan
në krijimin e shumë kombeve dhe kulturave (feve, gjuhëve, shkrimeve) të
veçanta në tri kontinente;

- se shkatërrimi i pellazgëve -
ilirëve të shumtë dhe të kulturuar u shkaktua jo vetëm nga katastrofat
natyrore, por edhe nga luftat e brendshme që u zhvilluan mes fiseve të
tyre, luftë kjo që vazhdoi, tradicionalisht, deri në ditët tona;

-se
nga bërthama e pellazgëve -Ilirëve shumë të lashtë - vetëm shqiptarët
mbetën pa u shkrirë në popuj apo kombe të tjera - në grekë, hebrej,
arabë, italianë, austriakë, sllavë të jugut, turq, etj.;

- se
vetën gegët, në një masë të konsiderueshme, e kanë ruajtur shqiptimin e
ilirishtes - shqipes së lashtë;

- dhe se fjalën vendimtare,
përkitæi me çështjet e shtruara, duhet ta japin, në radhe të parë,
filologët, arkeologët dhe etnologët.

...........................
Iliada
dhe Odisea

jane shkruar ne gjuhen shqipe, gjuhe e cila ishte e
vetmja ne te gjithe konitnentin europian ne ate kohe.
Kjo gje
vertetohen sa here qe nje studiues, merr ne analize dhe Iliaden dhe
Odeisene, pervec studiuesve, qe shume prej te cileve e kane quajtur
veten gjuhetare dhe nuk kane ditur shqipen.

Odisea = udhe-sheu.

Etimologjia
e ketij emri eshte direkt per nje njeri i cili nuk sheh rrugen,
ngatarrohet etj.
Dhe e verteta eshte se Odisea, u end neper dete per
nje kohe te gjate, pasi nuk gjente rrugen e kthimit ne Atdheun etij.
Kjo,
ka perseri lidhje dhe me Poseidonin,(perendia e deteve) i cili ishte
babai i Polifemit, qiklopit, te cilit Odisesa i nxorri syrin e vetem.

Sa
per emrin Iliada.

Ne kete emer, nuk kemi asgje tjeter vetem
fjalen shqipe ''yll''. Sot greket diellit i thone Ilios. Kurse yjeve u
thone ''asteri''.
Ne shqip atyre qe dalin naten dhe ndricojne u thone
''yje''. Atij qe na ngroh dhe na jep jete i thone ''Diell''. Ne
dialekt, kemi dhe fjalen ''dill''
Shtesa e germes ''d'' ka bere qe
dielli te ndahet nga yjet e zakoshme qe dalin vetem naten, sepse rrenja e
fjales tek termi ''dill'' eshte ''ill''
Pikerisht kete fjale gjuha
greke e ka marre duke emertuar diellin pra = ilios.
Nga ketu dalim se
dhe vete titulli i Iliades (ylliades) nuk eshte asgje tjeter vetem nje
titull shqip.
Po perse qenka shqip ky titull? Sepse pikerisht shqipja
ka qene gjuha e atehershme. Dhe vete poeti Homeri (i mjeri) ka kenduar
ne gjuhen e tij amtare, e cila ka qene shqipja.

Fakte qe flasin
vetem shqip.



Iliada dhe Odisea u kendua ne pellazgjisht.
Origjinali i vepres fillon me fjalen shqipe mëni = mëri
.
Aty tek
origjinali i vepres kemi fjalet; Tin mëni
Pjesa ''tin'' eshte
artikull, ashtu sic e kane italianet ''la'' apo anglezet ''the''
Por,
sidomos ne dialektin e jugut, thuhet edhe ne ditet tona permeri vetor i
vetes se dyte ... ti = tinë ose ty = tyja = tynë
Por fjalen nuk e
kemi ketu.
E kemi tek fjala mëni qe ti edhe une e perdorim edhe sot e
kesaj dite.
Por, cfar kishte pra poeti Homeri = (I mjeri) qe e
filloi keshtu kete kryeveper? ( Homeri = I mjeri...ka qene i verber. )
Mos
valle ne ketu na duhet te sjellim te gjithe librin dhe ta nalizojme?
E
kane bere te tjeret kete pune.
Librin e Homerit qe e kane grekizuar
komplet, blegerima e deleve te Polifemit eshte...Vi...vi....vi...vi, ne
nje kohe qe e dime shume mire se delet nuk blegerine ne kete menyre,
por, beee be beee ose...bëë...bëë...bëëë...bëë.
Si shpjegohet qe
emrat e heronjve tek Homeri, zberthehen me shqipen?
Kush kane qene
shume emra te kesaj bote, ne lashtesi dhe se cfar gjuhe kane folur ata.
Kjo gje, jo e shpikur nga mendja ime.
Qe nga Cezari, qe fliste shqip,
dhe i vuri emrin kryeqytetit te Rumanise Bukur-eshte ( Bukureshti)
Ka
folur shqip Cezari djem....mos t'ju duket hiperbole kjo gje. Nuk eshte
Cezari si Perendia...por, ka qene nje njeri qe hante buke dhe pinte uje.
Nuk duhet idealizur si mbi njeri, si figure e pa kapshme, jashte fuqive
njerezore...haha...ishte si ne edhe ai! Si dhe shume te tjere keshtu.
Ndoshta,
shume ketu, nuk jane dakort me mua, sepse kane nje te keqe...nuk u
besohet qe i perkasin nje populli te lashte, nga i cili kane dale shume
emra qe atyre iu duket si te larget dhe te mistershem, te huaj dhe
legjendare...deri ne mitike dhe ne kete menyre, nuk kane guximin dhe
fuqine ta mbajne kete peshe kaq te madhe, kaq te vjeter, kaq te forte,
kaq madheshtore.
Kjo vjen nga shtypja psikike qe i kane bere ketij
populli qe ende flet pellazgjishten e vjeter. Qe ende zona ''toske =
etruske'' ka si dialekt te saj etruskishten, qe studiues te pa afte nuk
ngurruan te thonin qe ; etrusket nuk kane egzistuar.
Pasi ata nuk
kishin as idene me te vogel te gjuhes shqipe.
Shume nuk jane dakort,
por, asnjeri nuk po me hedh poshte...te kuptohemi...jo mua, por,
studiuesit e afte ne kete fushe, qe ne baze te fakteve te pa
kundershtueshme e kane sjelle si ne pjate te verteten duke deshifruar
''rebuse'' te vjetra mijera vjecare vetem me kete gjuhen e mallkuar
shqipe.
Ky popull ende nuk e di se kush eshte...ndaj dhe ka
skepticizem.

Gjuha Shqipe rrjedh nga Pellazgjishtja.







Shqiptarët flasin dhe shkruajnë një gjuhë që është shumë e veçantë dhe ndër gjuhët më të vjetra të Ballkanit dhe të Evropës. I takon familjkes së gjuhëve Indoevropjane që kishte lidhje diku më të afërt dhe diku më të largët me gjuhë të tjera të gadishullit Balkanik dhe jashta tij. Jënë konstatuar elemente të përbashkëta sidomos me thrrakishten.

Nga shumë teori që jënë përmendur deri më tani mbi origjinën e ilirëve dhe ilirishtes, padyshim teorija më e përhapur është ajo të cilën më së qarti e formuloi Alojz Benac nga Sarajeva. Ai thotë se nga Pellazget dhe pelazgjishtja rrjedhin parailirët, protoilirët, ilirët e lashtë dhe ilirët me gjuhën e tyre ilirishten. Ky ka qenë një priqes shumë I gjatë I lindjes së ilirëve dhe ilirishtes thotë ai.[1]

Kjo vërtetohet duke studjuar hulumtuar dhe analizuar mbeturinat materijale të zbuluara në varrezat dhe themelet e objekteve të lashta që i kanë përdorur Ilirët dhe duke studjuar gjuhët të cilat gjuhë i kanë përdorur popujt e lashtë dhe së bashku me ta edhe gjuhën e Ilirëve.

Shkënctarët si Straboni, Julius Pokorni, Qiro Truhellka duke hulumtuar origjinën e Ilirëve kan ardhur në përfundim se Ilirët kan origjinën nga Pellazgët dhe ata nga një popull shumë i lashtë parapellazgjik që kanë jetuar në Azinë Qëndrore ose Veri të Indisë- Arianët, të cilët në fillimi te kohës së Bronxit kanë filluar të shkëputen nga vendbanimi i parë dhe të dynden drejt perëndimit. Në Evropën Perëndimore dhe Jugore takohen me popullatë vendase dhe pas një kohe të gjatë vjen deri te përzierja e tyre, dhe lindja e një populli të rinjë që në histori njihet me emrin Pellazgët.

Gjuhtarët mendojnë se Arianët në gjuhën e tyre kanë përdorur fjalë që jënë të gjuhëve japetike e që jënë të ngjajshme me të shqipes, kuptojmë se të njejtën gjuhë e kanë përdorur pellazget dhe Ilirët.

Duke u mbështetur në vërtetimet gjuhësore dhe dëshmitë historike, vërtetohet se shqiptarët bëjnë pjesë në bashkëfisërinë Japetike dhe nga ana tjetër, se jënë pasardhës të vërtetë të Arianëve prej të cilëve lindin Pellazget dhe prej tyre Ilirët.

Gjeografi i njohur Straboni ka thënë se Pellazgët kanë qenë një fis i madh ose një shtet i madh e që kanë qenë stërgjushërit e shqiptarëve të sotëm dhe kanë qenë të përhapur edhe në Azinë e vogël, në Thrraki, Maqedoninë antike, Epir, tërë Ilirinë. ishujt e Detit Mesdhe, Greqi, e Itali.

Historiani bizantin Julius Pokorny mendon se Ilirët kanë lindur dhe jënë formuar në fillim rreth lumit Iler në Gjermani dhe me vonë dynden në Ballkan, dhe nga ky lum e marrin edhe emrin Ilirë dhe gjuha e tyre Ilirishte.

Arkeologu nga Bosna, Qiro Truhelka mendon se emri Ilir spjegohet me fjalën shqipe të jeshë i lirë dhe se gjuha shqipe ka qenë ajo që e kanë përdorur ilirët dhe se emri Ilir është i kohës pellazgjike ose edhe ariane.[2]

Një varg dietarësh të shquar, historianë, arkeologë e gjuhtarë kanë sjellur një sërë argumentesh historike dhe gjuhësore për origjinën e shqiptarëve dhe të gjuhës së tyre. Sintezën më të plotë, të shoqëruar me vështrimin kritik të mendimeve për origjinën e gjuhës shqipe e ka dhën gjuhtari jonë I shquar, Eqrem Qabej i cili ka sjellur edhe argumente të fuqishme shkencore në mbështetje të tezës ilire.[3] Ai në studimet e tija ka dhën tri teori rreth origjinës së shqipes e që jënë këto:

-Shqiptarët rrjedhin nga Ilirët dhe shqipja nga Ilirishtja

-Shqiptarët dhe gjuha shqipe rrjedhin nga Thrrakët dhe thrrakishtja

-Shqiptarët jënë përzierje Ilirothrrakase dhe gjuha shqipe është përzierje ilirothrrakishte.

Eqrem Qabej thotë se shqiptarët banojnë sot në një pjesë të trojeve, ku në periudhën antike kanë banuar popullsi ilire dhe nga ana tjetër në burimet historike nuk njihet ndonjë emigrim i shqiptarëve nga viset e tjera në trojet e sotme dhe një pjesë e elementeve gjuhësore si emra vendesh, fisesh, njerzish etj, janë njohur si ilire, dhe gjejnë shpjegim vetëm me anë të gjuhës shqipe. Format e toponimeve të lashta të trojeve Ilire-shqiptare të krahasuara me format përgjegjëse të sotme, provojnë se ato janë zhvilluar sipas rregullave të fonetikës historike të shqipes, dmth. kanë kaluar pa ndërprerje nëpër gojën e një popullsie shqipfolse dhe marrëdhëniet e shqipes me greqishten e vjetër, latinishten, tregojnë se shqipja është formuar dhe është zhvilluar në fqinjësi me këto dy gjuhë këtu në brigjet e Adriatikut dhe të Jonit.. Edhe të dhënat arkeologjike dhe materijale e shpirtërore dëshmojnë se ka vijimsi kulturore nga Ilirët antikë tek Arbërit dhe Shqiptarët e sotëm.




[1], Alojz Benac, “Iliri, Protoiliri, paleoiliri i Iliri” Sarajevo, 1966


[2], Ilmi Veliu, Autotët antik që shkruan per Iliret”, Kërçovë, 1994.


[3], Eqrem Qabej, Elemente tw gjuhwsisw e tw literaturws shqipe, Tiranw, 1976,

kam të pyetje Z.Ilmi Veliu pasi qenke online ,
Për ''Grekët e lashtë '' , sepse hitori më duket shum e përzier dhe e fllsifikume
Nëse janë Pellazgët njerëzit e parë , atëher kush janë ''GREKËT E LASHTË'' ?
Ku jetonin ?
Shkrimi i tyre po mendohet që është shkrim Pellazgë e jo ''Greqishtja e lashtë '' , dhe si i njeh shkenca këta , si më të vjetër se Pellazgët ?
Ku jetonin këta , topinimet ne ''Greqin asnjë nuk është ''Greqisht'' , dhe a mundet të jenë shpifur në shkencë si të lashtë ?

Nejse , FLM për përgjigje

BashKom shkruajti:

Arbër aka ndoj mundsi të pëkthen kto shkrime , se jan shum me vler që ti kuptojm më mir .

Atë që pyete para ca ditesh nël lidhje me librin e E.Schneider , e gjeta shkurtimisht në Shqip ndoshta të ndihmon pak :

Parathanja
e librit të E. Schneider "Pellazgët e pasardhësit e tyre"

“...Si
një dhuratë të bukur,
toka krijoi së pari
njeriun, dhe
Arkadia krijoi “
Pellasgët Hyjnorë ”,
shumë ma përpara se të
krijohej Hana.”
Pindari,
“Carmina Selecta”



PARATHENIE

Duke
përshkuar faqet e këtij libri lexuesi patjetër se do të befasohet nga
përshkutimi i një të huaji, në këtë rast të një francezi, çështjes së
origjinës së popullit shqiptar, që ai e konsideron si popullin ma të
veçantë dhe ma të vjetër ndër popujt e tjerë të kontinentit europian ku
ai ban pjesë.

Nuk asht as i pari as i
fundit i huaj, që duke pasë qëndrue për një kohë të gjatë në Shqipëri,
të ketë arritë në këtë përfundim. Kujtojmë Pokevilin, Hahnin, Mis
Durhamin, Bayronin, Nopçen, Baldaçin, Zef Valentinin, e sa të tjerë,
austriakë, gjermanë, francezë, italianë, anglezë, etj. arkeologë,
gjuhëtarë, historianë, diplomatë, etnografë, paleografë, gjeologë,
shkrimtarë e piktorë. Të gjithë pa përjashtim kanë arritë në përfundimin
që shqiptarët i përkasin asaj race të konsideruar e humbur, racës së
PeIlasgëve të motit, siç thotë Fishta, me të cilët i lidh gjuha,
monumenti i gjallë i identitetit të shqiptarve si popull ma i vjetër në
viset ku jetojnë akoma e në shumicën e viseve të tjera europiane, qysh
nga zanafilla e qytetërimit njerëzor në këtë kontinent.

Nuk janë të pakët studiuesit e huej që duke i hy gjurmimeve në
drejtimin të zbulimit të misterëve e të sekretëve të lashtësisë, për të
ndërtuar një histori sa më të vërtetë të formimit të popujve dhe të
qytetërimeve që ato kanë zhvilluar, kur kanë ardhur të çeshtja shqiptare
janë gjetur para një problemi të madh : ky popull paskej ruajtur të
pacenuar një gjuhë disa mijavjeçare, e vetmja që mund t'i jepte një
shpjegim atyre problemeve të mbetura pezull, mbi origjinën e zhvillimin e
qytetërimit njerëzor në Europë. Disa studiues nuk munden me shkue ma
tutje dhe mbeten në pozitat e tyre, pa sjellë diçka të re, sepse nuk i
ishin futur punës të studimit e përvetësimit të gjuhës shqipe, pa të
cilën përfundonin në qorrsokaqe pa dalje. Akoma dhe sot e kësaj dite,
gjuhëtarët, edhe nga ata ma të shquarit, nuk kanë as një njohje sado të
përciptë të shqipës, për mos me thanë hiç fare, për të mbështetur
hipotezat ose tezat e tyre.

Por, pati dhe nga ata,
që ia kuptuen vlerën dhe iu vunë punës për të hulumtue e për të studiue
seriozisht atë gjuhë të përveçme, që flitej në atë kënd jug perëndimor
të Ballkanit, gjuha e Pellasgëve, që ruhej akoma në dialektet e gjuhës
shqipe, e posaçerisht në të folurit e malësisë së veriut të Shqipërisë.
Këta gjuhëtarë dhe albanologë, meritojnë nderim e respekt të madh prej
nesh shqiptarve, që askush nuk ua dha deri me sot, sikur një dekoratë,
një titull nderi, një pervjetor të lindjes apo të vdekjes. Emrat e
Shuflait, Joklit, Majerit, Shlajherit, Bopit, duhet të shkruhen me gërma
t'arta në institucionin ma të lartë të vendit, siç është Akademia e
Shkencave, sepse pikërisht prej tyre u ringjall interesimi për vendin ku
banojnë akoma pasardhësit e vërtetë të Pellasgëve.

Jo
se lexuesit nuk i dinë këto punë, por po i përmendim për të hyrë në
përmbajtjen e këtij libri dhe në përfundimet që do të nxirren nga lëximi
i tij.

Se pari na duhet të themi
dy fjalë për autorin. Duke lexue librin e kuptojmë se kemi të bajmë me
një njeri të brymosur me dije dhe me kulturë të fortë, ku spikat
zotërimi i gjuhëve të hueja të gjalla e të vdekura, dhe sidomos njohja e
shqipes me themel.

Si kryeinxhenier për
qeverinë turke në Shqipëri me banim në Shkodër, në vitet 1885 - 19 ....
(?) ku edhe u martua e pati dy vajza, me qëndrim të gjatë në vendin
tonë, ai e ndieu tërheqjen e këtij populli fisnik aq të vjetër dhe aq të
pasur ma zakone e tradita të trasheguara e të ruajtura nga lashtësia. E
kuptoi se gjuha shqipe ishte një nga veçoritë ma të ralla të këtij
populli, dhe se lidhej me origjinën e saj qysh nga kohrat e humbura të
parahistorisë, si gjuha e padiskutueshme e popullit të madh Pellasg.
Shqiptarët pra, ishin trashëgimtarët e drejtpërdrejtë të Pellasgëve.
Duhej punuar për këtë problem të jashtëzakonshëm. Ai u gjet para një
race autoktone shqiptare, që identifikohej me malësorët e veriut, që të
ngujuar në malet e tyre të ashpra, larg botës së qytetëruar, kishin
ditur të vetqeverisëshin e të mbijetonin, duke ruajtur traditat,
zakonet, ligjet e gjuhën, pa përfillur pushtimet e hueja të vazhdueshme,
që ata i ndiqnin nga lartësitë e paarritshme të maleve të tyre, si
shqipet, e prandaj u quejtën bijt e Shqipës.

Dëmi
ma i madh i erdhi shqiptarve nga pushtimi i gjatë turk, sepse ky
pushtim e izoloi vendin nga bota e qytetëruar e nuk e la që të
zhvillohej në barazpeshë me të. E kur pavarësia erdhi më 1912, bota
europiane kishte përparuar dhe kishte arritë një zhvillim të përkryer.
Shqiptarët që i ishin ngjitur malevc të tyre, qëndruan atje gjatë 500
vjetëve të detyruar të kultivonin vetëm injorancën dhe analfabetizmin e
të rrinin në po atë gjendjc prapambetje siç kishin qëndruar prej
shekujsh të tanë. Kjo, po të vështrohet nga një pikëpamje reale, krahas
t'ardhurit keq për këto padrejtësi të historisë, nga ana tjetër, falë
prapambetjes ku e katandisi vendin pushtimi otoman, u ruejtën të
pacenuara cilësitë e tyre zanafilIëse, si një popull që trashëgonte nga
lashtësia ato veçori që e radhitnin me popujt ma të vjetër të
kontinentit dhe pasardhës të Pellagëve, ku gjuha merrte rëndësi të
jashtëzakonshme. Pikërish këtu e përqëndron studimin e tij autori, i
cili përmatëpër e ndien veten gjithashtu të përfshirë në racën
pellasgjike, sepse sipas tij, gjithë popujt europianë e kishin origjinën
prej asaj race, por duke i pasë humbur lidhjet gjuhësore me Pellasgët,
kjo përparësi u takonte shqiptarvc. Ai asht i shtyrë edhe nga lidhja që
kishte ba në vendin tonë duke u martuar me një Skodrane. Librin ia
kushton vajzës së vet Matilda, ku paraqet edhe bindjen edhe krenarinë e
tij për njohjen e këtij populli të vjetër fisnik, dhe e quen edhe veten
se përket kësaj race proto-europiane.

Këtu intervista me Nikos Stylo
https://www.youtube.com/watch?v=vfVzYYphTEg&feature=player_embedded

Gjuha shqipe ka qenë e ndaluar në ''Greqi'' , mendoj për Arvanitët , kurse Qamët siq e din i larguan nga vendi i vet shqiptarë .
Edhe pse ishtin gjithë luftëtarët me orgjine Shqiptare , edhe pse ata e çliruan ''Greqin'' përsëri arirtën ti asimalojnë ata që ka ngelur atje . më së shumti Arvanitët/Orthodox ..

Cito :

Arber, jan shkime shum interesante keto qe ti po sjell.Ama keto
gjera duhte diture cdo njeri ,

Këto libra janë që mësohen gjithandej botës , në shumicën e univerziteteve të botës , këto shkrime të vjetra në Gurrë e në murë u mungojnë popujve tjerë që pallin ditë e natë se gjoja qenkan popull të lashtë , tregojnë mbishkrimet .

Edhe une shpesh pyeti për ''Grekët'' , por nuk mari kurë përgjigje të qartë .
1.Nëse mbishkrimet kuptohen në gjuhën e shqipnjave , pse nuk kuptohen në gjuhën e ''grekëve'' ?
2.Nëse plisi , tirqit i mbajnë si veshje tradiocanle shqiptarët , pse nuk u takon ''Grekëve'' ? Nga janë këta pra ?
3. Nëse fustanella është e dokumentuar anemban botes që është vjeshje Shqiptare , ku janë ''Grekët'' ?
4.Gjuha e tyre është gjuhë nuk i përngjan këtyre trojeve , i përngjan gjuhës zyrtare së kishës- Orthodoxe , cfarë gjuhe flitnin pra ''Grekët'' nëse nuk kuptohet me atë gjuhe të lashtësi ?


Une nuk jam as historian e as dijetar por , të më dalin 1000 historijan nuk u besoj që kanë ekzistuar najher as këta ''Grekët'' por jam edhe shumë i dyshimtë që kishte edhe ''Grek' të lashtë ndonjëher .

Albanologu Mathieu Aref: "Shqiptarët, më të lashtë se grekët në
Ballkan"


Ekskluzive/ Mathieu Aref, studiuesi i njohur
francez, rrëfehet për "Shqip" pas botimit të librit të tij, "Shqipëria,
odiseja e pabesueshme e një populli parahelen"


Shqiptarët, më të lashtë se grekët në Ballkan

Ekskluzive/
Mathieu Aref, studiuesi i njohur francez, rrëfehet pas botimit të
librit të tij, "Shqipëria, odiseja e pabesueshme e një populli
parahelen"


A mos është i mbivlerësuar roli i grekëve në
historinë e Gadishullit Ballkanik? Pas kaq shekujsh, pas imazhit të
mrekullueshëm që grekët i kanë dhënë së kaluarës së tyre, është pak e
vështirë të ngresh pikëpyetje për kulturën e madhe klasike të helenëve.
Por, prej kohësh, studiues të ndryshëm nuk kanë ngurruar të ngrenë
pikëpyetje mbi qytetërimin e lashtë grek. Vetëm pak kohë më parë, një
studiues amerikan botoi librin "Athina e zezë", ku perëndesha e bardhë
me sy ngjyrë deti, perëndesha e diturisë, mbrojtëse e Athinës, sipas tij
ka një të kaluar afrikaneve Mathieu Aref, një studiues, që tashmë ka
tentuar t‘i kthejë përgjigje me studimin e tij prej vitesh këtyre
pikëpyetjeve, nuk denjon të vihet në qendër të diskutimeve akademike,
duke thënë se "është Shqipëria, ajo çfarë ai e quan odiseja e
pabesueshme e një populli parahelen". Dhe ky popull i vogël, sipas tij,
ka qenë populli i madh që ka ekzistuar para grekëve. Duket si një guxim
nga ana e Aref, një "guxim" të cilin ai e argumenton me prova shkencore,
të cilat kërkojnë të hapin një debat, që, sipas tij, synon rishkrimin e
historisë. Historia e pabesueshme e pellazgëve, që, sipas tij, janë
ilirët e mëvonshëm, të cilët u hodhën në një cep të historisë dhe shumë
pak studiues u rrekën të merreshin me ta. Por, pikërisht nga pellazgët
nis shpjegimi i gjithë asaj historie "të shkruar keq", sipas Aref, që e
bën rolin e grekëve të mbivlerësuar ende në ditët e sotme. Më poshtë,
Aref, pas debateve që ka ngjallur në nivele të ndryshme akademike,
rrëfen disa nga tezat, që, sipas tij, vërtetojnë studimin e nisur kohë
më parë, që i bën të ndihen mirë shqiptarët, por që "trazon" kulturën
tashmë të konsoliduar greke.

"Shqipëria,
odiseja e pabesueshme e një populli parahelen". Libri juaj sapo është
përkthyer në shqip. Mund të na rrëfeni se çfarë do të thotë kjo për ju?



Qëllimi
kryesor i këtij libri është vënia në vend e së vërtetës. Asaj të
vërtete, mbi të cilën rëndojnë plumb 2500 vjet. Nuk kemi të bëjmë asfare
me trallisje dhe teka personale, as me fantazime fluturake, aq më pak
me shovinizëm, por me një tezë të përpunuar shkencërisht, me argumente
të forta, në mos të patundshme, fakte historike të shënjuara, analiza
dhe hulumtime të thelluara në disa fusha shkencore, bazuar në referenca
të verifikueshme. Ky libër më ka kushtuar vite të tëra studimesh, mjaft
mund e djersë, gjithashtu para. Pra, nuk e kam bërë këtë vëllim të madh
pune për të bërë sensacion apo për lavdi vetjake.


Çfarë e shtyu Aref të merret me një studim të
tillë, që në shumë qarqe letrare është quajtur edhe si një provokim, që
ju kërkoni t‘i bëni historisë greke?



Si dhe për
çfarë e kreva gjithë këtë punë? Para së gjithash, natyra më pajisi qysh
fëmijë me një shpirt kritik, të zhvilluar dhe me kureshti të madhe. Të
jetuarit në Egjipt, në një shoqëri kozmopolite, më ka dhënë përparësinë e
vështrimit elektrik. Në themel ishte terreni pjellor dhe premisat e një
rrugëtimi që do ta nisja disa vite më vonë. Njohja e gjuhës shqipe, e
folur qysh në djep (sidomos dialekti gegë) e që zura ta shkruaj fare i
ri, më dha shumë dorë. Studimet në gjuhën frënge (letërsi, filozofi,
greqisht, latinisht, artet e bukura, gjuhët e huaja, arabe, angleze,
italiane) po ashtu nuk janë të huaja ndaj këtyre lloj studimesh e
kërkimesh. Shkëndija fillestare ishte dalja në dritë e librit të parë të
Za////çharie Mayani, "Etruskët nisin të flasin", në 1961-in, pasuar nga
i dyti, "Fundi i misterit etrusk" në 1970-ën. Ja një dijetar,
joshqiptar, që ia mbërriti të hedhë dritë mbi misterin e popullit të
madh etrusk, falë gjuhës shqipe, që për më tepër nuk ishte as gjuha e
tij mëmë. Kjo gjë më tundoi, më befasoi dhe mbi të gjitha më mrekulloi.
Qysh atëherë, e përgjatë tridhjetë vjetëve, jam vënë në përndjekje të
këtij populli misterioz parahelenik, që, nga zbulimi në zbulim, më ka
udhërrëfyer kah shqiptarëve. Pas kësaj periudhe të gjatë më është dashur
më shumë se pesë vjet për të kryer pareshtur studime e hulumtime të
thelluara në fusha nga më të larmishmet: histori antike, arkeologji,
antropologji, etnologji, gjuhësi dhe mitologji. Të thuash të vërtetën
nuk përbën në asnjë rast provokim. Ajo mund të lëndojë, të fyejë, por
gjithnjë ia vlen ta thuash. Këtu, veçse vë në vend këtë të vërtetë,
çiltërsisht pa paragjykime dhe me rigorozitetin më të madh intelektual.
S‘kemi të bëjmë me larje hesapesh apo me sulme të paramenduara kundër
Greqisë dhe popullit grek, për të cilin ruaj sqimën më të lartë. Një
kërkues duhet të mbetet krejt i paanshëm. Ajo që kam bërë është një punë
vetëm shkencore dhe jo keqdashësi ndaj cilitdo qoftë. A mos vallë është
faji im që shqiptarët rrjedhin prej pellazgëve, të cilët për mendimin e
të gjithë autorëve të Antikitetit kanë pararendur grekët në Ballkan,
Egjipt e në Azinë e Vogël dhe që këta të fundit u detyrohen për një
pjesë të madhe të qytetërimit të tyre? Ta quash këtë një provokim përbën
në vetvete një provokim.


Cilat
janë pikat e forta, që, sipas jush, argumentojnë atë që shqiptarët janë
më të vjetër se helenët?



Ju më pyesni përse i
konsideroj shqiptarët një popull më të lashtë se grekët! Thjesht sepse
ata rrjedhin prej pellazgëve, të cilët, sipas vështrimit unanim të
autorëve më të vjetër grekë (Hekateu i Miletit, Helanikos i Mitilenës,
Herodotit, Tuqididit, për të përmendur këtu më të shquarit), u
transmetoi grekëve mitologjinë, kultet, si dhe një pjesë të madhe të
kulturës e gjuhës së tij. Do më kthehen e të më thonë se përse ata
rrjedhin prej pellazgëve e jo prej ilirëve. Sepse, në fakt, s‘është
veçse i vetmi dhe po i njëjti popull. Për shumë shqiptarë dhe për një
pjesë të mirë të specialistëve të epokës komuniste, shqiptarët mund të
rridhnin vetëm e vetëm prej ilirëve! Faktikisht, e për çudi, pak
specialistë kanë ndërmarrë udhën e studimeve mbi pellazgët. Edhe pas
pothuaj njëqind vjetësh vetëm tre shqiptarë kanë shkruar mbi këtë
popull, Adhamidhi, Spiro Konda dhe Dhimitër Pilika. Dhe është shumë pak!
Kur shumë studiues të huaj kishin kuptuar ndërkohë rolin dhe rëndësinë e
pellazgëve para mbërritjes së grekëve. Përse pra ilirët e kanë
prejardhjen prej pellazgëve? Këta të fundit kishin trevat e tyre nga
Atlantiku deri në Detin e Zi dhe prej dy brigjeve të Danubit deri në
Egje dhe në Azinë e Vogël. Emri i pellazgëve mbetet "një emërtim
përgjithësues", duke qenë i përshkruar si popull i lashtë parahistorik, i
quajtur emërtim përgjithësues" dhe duke qenë i përshkruar si popull i
lashtë parahistorik i quajtur "shpellagji", që do të thotë njerëzit e
guvave. Egjiptianët i quanin "pelesët" dhe hebrenjtë "peleshtim". Këto
etnonimi na kujtojnë filistinët (pellesh...et, peleshet…im, domethënë
"shpellagji"), që nuk është gjë tjetër veçse emri që u është dhënë prej
semito-egjiptianëve. Ky popull i përbërë nga tribu të shumta mbante
mjaft emra, por fliste të njëjtën gjuhë dhe kishte të njëjtat tradita:
trojanët, dardanët, ligurët, lelegët, karientë, likenët, iberët,
frigjanët, moskët, filistinët, trakët, ilirët, pikenët, daunientët etj.
Për këtë arsye, (autorët modernë) i kanë konsideruar si popuj të
ndryshëm. Sidoqoftë, ne do të gjejmë prova të shumta përmes emrave të
mitologjisë (të shpjegueshme prej shqipes) dhe miteve parahelenike, që
grekët i kanë pronësuar dhe përshtatur sipas nevojave të tyre prej
kolonizatorësh, duke i bërë elementet themelore të qytetërimit të tyre:
Zeusi u lind në një "shpellë" në Kretë. "I pari njeri" qe "pelazgos" i
pjellë prej dheut, "kurerët" ishin rojet e foshnjës Zeus (ku u rrita
Zeusi), emri "autochone" shpjegohet sipas shqipes "Tokët tonë), Jonët
(Herodoti) ishin pellazgë të shndërruar në helenë pas mbrujtjes me
gjuhën greke etj. Për sa i përket emrit "Ilir", ai e ka bazën ashtu si
dhe për Palasges prej "një emërtimi të përgjithshëm", që i përket të
vetmit e të njëjtit popull me "tribu të panumërta": Peonët, Dardanët,
Tribalët, Pelagonët, Penestët, Autoriatët, Enkelët, Thesprotët, Molosët,
Kaonët, Panonët, Istrianët, Venetët (Enetët e Herodotit), Dalmatët etj.
Faktikisht, autorët e antikitetit, si Herodoti i kanë klasifikuar
banorët e Veriut të Greqisë si një "popull i pavarur" (popull i lirë).
Ky emërtim është përgjithësuar për të na dhënë përshkrimin e kësaj mase
të madhe tribuje, siç kanë qenë "ilirët", që do të thotë "libres": I
lirë, të lirët? A nuk ka rrëfyer Plini i lashtë se populli ilir përbëhej
nga më se 300 kombësi?! Herodoti, a nuk ka thënë për trakët (degëzimi
lindor i pellazgëve): Trakët janë, pas Induve, populli me numër më të
madh në botë, i cili, nëse do të ishte bashkuar mesvedi do të kishte
dominuar botën. E kjo nuk është një stisje: ka fakte historike të
pakundërshtueshme. E vetmja provë flagrante e ekuacionit
pellazgë=ilirë=shqiptarë është gjuha. Nëse shqiptarët e sotëm do t‘ia
mbërrinin të deshifronin shumë prej emrave të mitologjisë, toponime dhe
gojëdhëna që qarkullojnë në Evropë, ky do të ishte përfaqësimi më i mirë
i kësaj trashëgimie mijëvjeçare. Ilirët (degëzimi perëndimor i
pellazgëve) kanë qenë kësisoj pellazgët e vërtetë, për sa që gjuha e
këtyre të fundit është përcjellur te pasardhësit e tyre të
drejtpërdrejtë, ilirët e mandej shqiptarët, ku gjuha (sidomos dialekti
gegë) flitet ende sot e kësaj dite, qysh prej më se 3000 vjetësh. Për sa
i përket "mikenasve" hipotetikë, në fakt ata ishin veçse pellazgë, për
sa grekët ende nuk ishin shfaqur. Ky emërtim u krijua artificialisht nga
Schliemann gjatë shkarjeve të tij për "mikenët". Në fakt, nëse ai do të
kishte zbuluar gjurmët e tyre në Athinë, ata do të ishin quajtur
"Qytetërim Athinas". Nuk ka asgjë shkencore në një të tillë përshkrim të
një populli, që nuk ka ekzistuar kurrë nën këtë emërtim. Ndërsa për sa i
takon linjës B, deshifruar prej Ventris e Chadwick, ajo bën fjalë për
"pellazgjishten e lashtë" të ngatërruar me greqishten antike. Veç të
tjerash, në një farë mase mund të thuhet se greqishtja antike (sidomos
jonike, meqë jonët ishin pellazgë) ka rrjedhur drejtpërsëdrejti nga
pellazgjishtja e lashtë me prurje greke, domethënë semito-egjiptiane. Ja
sesi është sajuar historia e Greqisë parahelenike.


Idetë e hedhura nga ju janë interesante për
shqiptarët. A mund të ketë iniciativa të tjera, jo thjesht libra, të
cilat do të mund të bënin një ndryshim të historisë së shkruar?



Unë
mendoj që aktualisht ka argumente të mjaftueshme, prova dhe elemente të
spikatura, që u lejojnë historianëve, studiuesve dhe dishepujve të tyre
të rishkruajnë historinë e Greqisë parahelenike. Nëse mund të them
Greqia "parahelenike", kjo ndodh sepse historia e Greqisë "strico sensu"
(ajo para shekullit VIII para Krishtit) është e njohur dhe e
klasifikuar pothuajse saktë. Praktikisht është thënë gjithçka për atë
Greqi "strico sensu", të cilës unë nuk mund t‘i shtoj dot asgjë. Pra,
unë nuk kam absolutisht asgjë çka të them mbi këtë lloj Greqie (atë të
Solonit, atë të Pizistratit apo Perikliut), veç faktit të të qenit të
admirueshme dhe se njerëzimi i detyrohet për gjithë çka më të bukur e më
me vlerë. Mirëpo pellazgët diç kanë lënë aty. Pikërisht këtë diçka
historianët, linguistët dhe arkeologët tanë modernë nuk kanë denjuar ta
shquajnë. Madje, një Greqi e tillë (pas shekullit VIII: arkaike,
klasike, e helenistike) as nuk bën pjesë në studimet dhe hulumtimet që
unë kam kryer në dy librat e mi. Kështu, nuk ka asnjë tregues që të
provojë se Greqia ekzistonte para shekullit VIII para Krishtit. Ndërtimi
i "tempujve", shfaqja e qytezave ("Polis"), konfederatat religjioze
(amfiktionet), shpalosja e stileve arkitekturore (dorik, jonik,
korintas), zhdukja e mbretërimeve dhe shfaqja e tiranisë, ekspansioni
kolonial (emporion=tregje dhe apoikoi=koloni), krijimi i tempullit të
Delfit, shfaqja e alfabetit dhe e të parave shkrime greke, shfaqja e
lojërave olimpike, shekulli i artë i thënë i "Perikliut": gjithë këto
ngjarje marrin jetë pas shekullit VIII. Sa për Homerin, të shumtë janë
ata që mendojnë se nuk ka ekzistuar ose që nuk ka shkruar kurrë asgjë.
Fakti thotë se ai nuk ka shkruar, pasi gjuha greke është shkruar vetëm
nga fundi i shekullit VII. para Krishtit. Ai mundi të ekzistojë si
rapsod. Për rrjedhojë, poemat e Homerit ("Iliada" dhe "Odiseja") mundën
të shkruhen vetëm në shekullin VI, në epokën e Pizistratit. Këto poema
epike kanë për origjinë traditën gojore, të përçuar nga brezi në brez
prej rapsodëve pellazgë. Grekët i morën dhe i kënduan (duke i përpunuar
për kauzën e tyre) me rapsodët e tyre. Keqkuptimi vjen prej faktit se
ngatërruam gjithçka: Greqinë parahelenike (para shekullit VIII) me
Greqinë në bllok (pas shekullit VIII). Le të mos harrojmë as faktin se
studimet mbi pellazgët jo vetëm sikur u harruan, por edhe u mënjanuan
plotësisht. Le të themi se disa studiues modernë (historianë, arkeologë
dhe gjuhëtarë) kanë vënë në dukje se pellazgët përbëheshin prej popujsh
të ndryshëm, mandej të zhdukur trup e shpirt, pa lënë as më të voglën
gjurmë: etni e gjuhë! Ndërkohë që kjo etni vijoi me ilirët në Perëndim
dhe trakët në Lindje. Ndërkohë që të gjithë autorët e lashtë lanë gjurmë
të shkruara, sipas të cilave ky popull parahelenik ka pas qenë shumë i
lashtë (njerëzit e parë) dhe që në kohën e Herodotit në shekullin V para
Krishtit popullonin ende krahina të tëra (Arkadia, Argolida, Atika,
Tesalia, Lakonia etj.), të kuptojmë ishujt (Kreta Lemnos, Lezbos dhe
veçanërisht Samosin)!

Si e
shihni historinë e Ballkanin sot?


Ka pak kohë që u
konfirmua shprehja "baruti i Ballkanit" me luftën dhe problemin e
Kosovës (e mbetur ende pezull). Mendoj se shpirtrat dhe mendësitë kanë
evoluar ndopak dhe fantazma e luftës po largohet gjithnjë e më tepër,
veç nëse qëllimësitë dhe pozicionet politike të Fuqive të Mëdha, sidomos
Bashkimit Evropian, ashpërsohen ose ndryshojnë. Aktualisht, Kosova
është një nga problemet më të thekshme në Ballkan. Pa rregullim paqësor,
të barabartë dhe të drejtë, ndoshta s‘do të ketë kurrë paqtim në rajon.
Sa për vete, jam për pavarësinë e Kosovës, sepse pas gjithë atyre
fatkeqësive dhe krimeve (le të themi etnocid) dhe urrejtje mes dy
popujve (serbë e kosovarë) nuk mund të bashkëjetojnë dhe të ndërtojnë së
bashku një /////shtyhet që të mund të funksionojë. Me t‘u rregulluar ky
problem, Ballkani mund të përfytyrojë në gjirin e Evropës së bashkuar
një forcë dinamike dhe ndërtimtare për ardhmërinë e këtij rajoni të
mbetur fatkeqësisht pa trashëgimi, i shqyer, i tollovitur dhe i izoluar
pas shumë shekujsh pushtimi otoman dhe dekadash komuniste.

Shumë njerëz mendojnë se e kaluara nuk duhet
trazuar për hir të së ardhmes, ndërsa ju e trazoni atë. Për çfarë
shërben kjo?



Sigurisht që do të më bëhet pyetja se
përse i trazoj kujtimet e vjetra, kur e ardhmja ka vlerë më tepër? Po,
por e ardhmja është gjithherë e lidhur me të shkuarën. Nëse ne
ekzistojmë, kjo ndodh sepse të tjera kanë ekzistuar para nesh dhe na
lejuan të jemi ata që jemi, duke na dhënë atë që kemi më të çmuar. Kur
kjo e shkruar mbetet në hijen ku është degdisur, e ardhmja mbetet e
errët. Për çfarë shërben të zgjosh të shkuarën? Sigurisht për të kuptuar
më mirë të ardhmen. Çështja që na intereson këtu, nuk është të flasim
për një të kaluar të qartë dhe të kthjellët, por për një të shkuar që na
mbahet e fshehur dhe që manipulohet për një kauzë të njëanshme.


Në kohët e sotme, idetë ndryshe apo
përgënjeshtrimi i historisë është bërë si në modë. A keni pasur frikë se
do të paragjykoheshit, kur nisët ta shkruanit këtë libër?



Jo,
unë nuk jam tipi që ndjek modën. Kam aq karakter dhe personalitet sa
për t‘u bërë ballë sirenave të demagogëve, paragjykimeve apo "publikisht
e mirënjohur", sidomos kur përpiqen të të largojnë prej së vërtetës.
S‘ndiej asnjë influencë në lidhje me këtë çështje. Një proverb francez
thotë: "Me ba çka duhet, me ngja çka mundet". Kur nisa të shkruaj
librat, mendova fill rezultatin përfundimtar dhe i thashë vetes: nëse
gabohesh, nëse argumentet e tua nuk janë bindëse, nëse referencat nuk
janë të verifikueshme, do të pësosh kundërshtinë dhe poshtërimin! Ndaj
fillova të kërkoj "provën e së kundërtës", atë çka mund të vinte e të
shqetësonte tezën dhe vërtetimet e mia shkencore. E pasi shkoqita
gjithçka hollë-hollë, s‘gjeta provë për të kundërtën. Trondita qetësisht
një seri të tërë studimesh dhe kërkimesh. Me ndërgjegje të lehtë dhe
zemër të qetë, karvani im vazhdon më tej bindshëm.




Cili është Aref, jeta që ju bëni?


Është
e vështirë për të folur për veten. Gjithë ç‘mund të them është se jeta
ime s‘ka të bëjë me veprën time. Gjithsesi, do të flas qartë, veç për të
thënë se përherë kam qenë ndër ata "të drejtët", në kuptimin më të
fisëm të fjalës. Në jetën time private dhe profesionale e kam dënuar
gjithnjë padrejtësinë prej nga vinte dhe cilado që të ishte. Integriteti
dhe këmbëngulja ime, lehtësitë në përshtatje, bagazhi kulturor, guximi
dhe korrektësia në punë më mundësuan të ushtrojë funksione interesante e
të rëndësishme. Posti i fundit ishte drejtor i një filiali të një
shoqërie të madhe franceze. Kam lindur në Kajro (ku kam kaluar njëzetë e
tre vitet e para të jetës sime dhe kam kryer pjesën më të madhe të
studimeve. Prindërit e mi kanë lindur në Shqipëri në krahinën e Matitm,
më saktë në Rrembull. Kam dy vëllezër dhe një motër. Gjithashtu katër
fëmijë, nga mosha 33 deri në 39 vjeç (tre djem dhe një vajzë). Jam
pensionist që prej 1999-ës. Kam pasur disa probleme shëndeti ndaj dhe
bëj kujdes. Merrem me administrimin e publikimeve të mia, me
letërkëmbime e marrë pjesë herë pas here në konferenca. Kam shkruar dhe
disa ese metafizike e filozofike (të pabotuara). Merrem, jo me shumë
vrull me pikturë dhe poezi klasike (rreth 250 poema të pabotuara).


Mund të na flisni pak për lidhjet me
Shqipërinë?


Lidhjet e mia me Shqipërinë kanë qenë të
dobëta (ne kemi vetëm lidhje epistolare me familjen, veç nëse posta
përgjohej prej autoriteteve shqiptare dhe nuk mbërrinte në destinacion)
për arsye të largimit e të këputjes së shkaktuar prej komunizmit në
Shqipëri dhe që nuk lejonte kollaj të vizitonte vendin. Sjell ndërmend
kujën e nënës, kur mori lajmin e vdekjes të nënës së saj, motrës,
vëllait e të të tjerëve. E s‘mund të rrija pa qarë bashkë me të. Por
mbeta shumë i lidhur me mëmëdheun, për shkak të edukimit, rrënjëve dhe
me gjithë ç‘mban barku. Në Egjipt, komuniteti shqiptar ka qenë mjaft i
rëndësishëm (shpesh në përmbajtje kish njerëz me vlera të larta). Babai
im ka pas njohur poetët Çajupin, Asdrenin, shkrimtarin Ernest Koliqi,
kumbar i vëllait tim të vogël, Isa Boletinin (një nga heronjtë e
pavarësisë së Shqipërisë), Mbretin Zog dhe familjen e tij etj. Mos
mendoni as edhe një çast që i shkruaj librat e mi i ngarkuar me ndonjë
ndjenjë shovinizmi. Po e përsëris atë që thashë më sipër, puna ime është
para së gjithash shkencore dhe nuk përket brenda aspak prej ndjenjave. E
dua Shqipërinë, por jam i drejtë dhe i paanshëm me historinë e saj,
intransigjent me të.


A keni
pasur kërcënime pas botimit të librit?


Pasi kam botuar
dy librat e mi (2003-2004) nuk kam marrë asnjë kundërshti zyrtare për
sa u përket tezave prej ndonjë sektori universitar apo shkencore.
Sigurisht që asistoj shpesh andej-këtej me ndonjë reagim epidermik
personash dyshues e madje armiqësorë, por pa nivelin e duhur e të
mjaftueshëm kulturor për të debatuar mbi këto çështje të mprehta.
Kritika është e thjeshtë, por arti i vështirë, thotë një proverb i
famshëm. Zakonisht mbizotëron habia. Por, përmbajtja e librave të mi del
prej shtigjesh të rrahura. Pedagog universiteti apo studiues rishtar
është shumë normale që ata të shqetësohen prej këtij subjekti që i
tejkalon: se kanë ndeshur në amfiteatrot e tyre universitarë këtë lloj
teze. Ç‘nuk është normale është të kundërshtosh tezën pa sjellë as më të
voglën "provë" të së kundërtës".

Të flasësh për Shqipërinë sot, në një moment kur ajo ende nuk e
ka marrë veten nga plagët e komunizmit, kur ecejakja e saj drejt vendeve
perëndimore sa vjen e bëhet më e vështirë, çdo të thotë ta paraqesësh
këtë popull të vogël, si një popull nga më të hershmit e njerëzimit?


Mendoj
se në mënyrë të tërthortë iu përgjigja kësaj çështjeje përgjatë kësaj
interviste. Sipas gjithë asaj çka thashë, ripohoj se nëse Shqipëria
është një nga vendet më të vogla, më pak e qytetëruara ose më e
shpronësuara e Evropës, s‘duhet harruar se është "një popull i madh".
(Shtet i vogël, por popull i madh!) S‘kemi aspak antinomy. Mund të jesh i
varfër, por i fisëm. Së fundi, mund të thuhet se vijimësia etnike (me
gjithë përzierjet) kulturore dhe gjuhësore (me gjithë ndërfutjet dhe
neologjizmat) nuk reshti kurrë në këtë zonë ballkano-danubiane, me
gjithë mësymjet e ndryshme dhe pushtimet romake, bizantine e otomane:
shqiptarët jetojnë bash aty ku kanë qenë të paktën qysh prej neolitit.
Por, fatkeqësisht historia shtangu në atë çka deshën të na bënin të
besonim.

Louis Benloew: Shqiptarët, kombi më i vjetër i kontinentit

Në vitin 1877 filologu i shquar francez Louis Benloew shkruajti
një vepër që tronditi rangjet shkencore e historike. Ky libër i
titulluar “Greqia përpara grekëve” sapo është sjellë në
shqip përmes botimeve “Plejad”. Benloew, na intrigon që në krye të
librit, ndërsa shkruan: “Duke filluar punën time, kam besuar se trajtoj
thjesht një çështje gjuhësore dhe etnografike, gjithashtu më duket se
kam prekur edhe një çështje të qenësishme, madje drithëruese, një
çështje kombësie. Dhe çfarë kombësie! Kombësia më e vjetër e kontinentit
tonë, së bashku me atë të Baskëve”. Benloew flet per kombin shqiptar.


Greece Before the Greeks, Louis Benloew

[1877]

“Greqia përpara grekëve” është një studim linguistik dhe etnografik i
shkruar përpara një shekulli. Autorë të shumtë të huaj e kanë trajtuar
çështjen pellazge dhe shqiptare dhe njëkohësisht kanë komunikuar midis
tyre, por edhe me intelektualët shqiptarë të kohës, kudo që ata
ndodheshin nëpër botë si andej edhe këtej Adriatikut.
Benloew
shkruan: “prej shumë vitesh kam besuar se në një numër emrash
gjeografikë dhe historikë apo parahistorikë të Greqisë së lashtë, kam
hasur tregues të një popullsie zanafillore më të hershme se Helenët. Një
ditë, ndërsa shihja fjalorin e shqipes të Xylanderit hamendësimet e
mia, sipas mendimit tim, arritën një farë shkalle gjase, për të mos
thënë edhe më shumë. Gjuha shqipe dukej se i jepte kuptim disa emrave të
përveçëm, të cilët nëpërmjet rrugësh të tjera ishin të pashpjegueshëm,
të tillë si Male, Pilos, Andani, Olimpi”. Sipas tij pista që mendonte se
kishte zbuluar, kishte qenë ndjekur edhe nga të tjerë dhe se një ndihmë
të madhe i dha Dora d`Istria, duke e njoftuar për punimet e
bashkatdhetarëve të saj, me vendbanim në Itali, të shoqërurar me
këshillat, të dhënat, botimet filologjike dhe historike si dhe broshurat
e të gjitha llojeve. Gjithashtu arriti të njihej edhe me gramatologjinë
shqipe të Demetrio Camardas, të gramatikës së De Radës dhe të shkrimeve
të Vincenzo Dorsa.
Mendimi i autorit është se tashmë kishte ardhur
momenti për të sakatosurit e historisë, për të harruarit e familjes së
madhe europiane, për t‘i bërë të ditura ankesat e tyre, për të vlerësuar
meritat e tyre në interes dhe madje për mirënjohje nga popujt e
qytetëruar, se duhej admiruar forca e gjakut të fisit që triumfon edhe
mbi urrejtjet fetare dhe jep mësime tolerance për të gjithë anëtarët e
të njëjtës racë.
Idenë qendrore të këtij libri apo boshtin i tij,
autori e paraqit qartë dhe me prova nëpërmjet thënies: “Sot ka dalë
sheshit se në një epokë që nuk mbahet mend, Greqia nuk ka qenë e banuar
nga grekët; kur këta të fundit depërtuan në vendin, të cilin ata duhej
ta paraqisnin me emrin e tyre, ky vend nuk ka qenë shkretinë. Në tokën e
Greqisë ka gjurmë të shumta të një qytetërimi më të hershëm në kohë
sesa qytetërimi i grekëve. Stralli, veglat dhe sëpatat e një formë krejt
zanafillore, të cilat gjenden aty me shumicë e provojnë këtë, ndërkohë
që Grekët nuk kanë pasur asnjë kujtim të zanafillës së tyre dhe se në
periudhën më të bukur të historisë së tyre ata nuk ngurruan që ta
shpallin veten autoktonë.
Autori shprehet se grekët ishin të tretët
në rradhë, të mbërritën në këtë tokë dhe se emrat e vendeve, maleve,
lumenjve, personazheve legjendarë, të cilët nuk shpjegohen nëpërmjet
mitologjisë greke dhe që duket se bëjnë pjesë në fjalorin e një idiome
të huaj. Shumë nga këto qytete u përkisnin Pellazgëve, Lelegëve,
Kaukonëve dhe Dardanëve. Deri më sot një gjuhë e vetme duket se arrin të
na i bëjë të kuptueshëm emrat e këtyre viseve: kjo është gjuha shqipe.
Prandaj autori i veprës është i prirur të mbështesë tezën se shqiptarët e
ditëve të sotme janë pasardhësit e popullsive, të cilat përpara
mbërritjes së grekëve, zinin viset që shtrihen nga deti Adriatik deri në
Halis.

Nermin
Vlora
Falaschi (1921-2004)






Nermin Vlora – Falaschi lindi më
18 Prill të vitit 1921 në
Tiranë. Filloi nxënien e diturive fillestare në

shkollën Motrat Qiriazi dhe mëtej të mesmet
gjithëmonë
në Tiranë pranë Institutit Femënor Nana Mbretneshë.
Në
moshë mjaftë re (17 vjeçe), njohu oficerin italian Enzo Flaschi me
të
cilin u martua dhe para ardhjes se komunistëve në pushtet ajo u
largua
me bashkëshortin e vet për në Itali.





Nermin Vlora filloi të meret me shkrime
dhe përkthime që në bangat
e shkollës së mesme kur përkthente poezi nga gjuha frënge dhe
italiane
për radion e Tiranës.





Në Itali ajo studjoi shkencat juridike
në
dhe kështu u pajis me dituri të gjëra. Fliste disa gjuhë
dhe
kjo qe një pasuri tejet e vlefshme që i ndihmoi sidomos në
gjurmimet e
saja njëzet vjeçare mbi çeshtjen etruske ku bëri
deishifrime-përkthime
të kësaj gjuhe nëpërmjet të idiomave të gjuhës shqipe dhe pohonte
se kjo gjuhë mund të
spjegohet vetëm nëpërmjet të tyre. Kjo çështje u bë temë e rrahur
nga shumë shkencëtarë të kesajë lëmie nga të cilët një pjesë
pajtohej me Zonjën Nermin, disa shprehnin bindje të tyre pas anuar
për
ose kundër et disa e hidhnin poshtë plotësisht tezën e parashtruar
të
"përkthimit shqip". Puna
dhe interesimi saj zgjërohet me shum sukses në lamitë
e letërsisë, arkeologjisë,
historisë dhe gjuhësisë dhe antropologjisë (Rëndësia e
figurës
së gruas në Iliri dhe Profili i grave shqiptare në
histori). Shkruan në shqip
dhe italisht dhe përkthen përpos nga italishtja (Ismail Bej
Vlora)
edhe nga anglishtja (Kujtime (Ismail Qemali).





Përndryshe, ndër veprat më të njohura
përmenden (sipas vitit të
botimit) :





1967 Zotëruesi i kohës ;


1973 Nga gjysëmhëna tek hëna ;


1979 Momente kolombiane ;


1971 Enesërmja e Kohës ;


1972 Kina ;


1979 Konsiderime mbi civilizimin Çibça ;


1984 Pellazgët, Ilirët, Etruskët, Shqiptarët ;


1989 Etruskishtja gjuhë e gjallë etj.





Nermin Vlora Fallaschi vdiq më 2004 duke
lënë pas vehtes një
pasuri, një monument të gjallë shkrimesh me një vlerë të
jashtëzakonshme.

Libri quhet "Qyteterime te lashta Mesdhetare" , eshte edhe ne gjuhen shqipe siq po e shifni ;

vazhdon..

Bashkangjitje: