AstroFizikë

Ju pershendes.

Ne kete teme mund te postoni gjithcka qe ka te beje me studimin e dukurive fizike ne trupat qiellor.
AstroFizka eshte nje dege shume e rendesishme e astronomise e cila merret me studimin e trupave qiellor, ne nderlidhje te drejtperdrejt me ligjet themelore te fizikes, pra nder vetit kryesore qe i studion kjo shkence jane : Levizja e trupit rreth nje qendre, trajktoria e levizjes, kendi i levizjes, shpejtesia e levizjes, faktoret e levizjes, pozita e trupit ne hapsire, largesia e tij prej nje trupi ne trupin tjeter etj etj.
Kjo eshte shkenca qe une personalisht kam deshire ta studijoj, sepse relativisht kam njohuri ne Fizike e Astronomi.

Me poshte do te paraqes faktoret e levizjes se nje trupi rreth nje qendre (toka dhe planetet rreth diellit)...

Kalofshi mire.

Graviteti universal, dhe forcat centrifugale, dhe centri petale.

Graviteti.

Faktori kryesor qe bene nje trup te sillet rreth nje qendre ne kete rast rreth nje dielli siq e dime eshte forca me me ndikim ne Univers, pra Graviteti. Graviteti eshte force dhe njesi themelore e cdo grimce, qe ka veti terheqese. Sipas Njutonit kjo force eshte e pashmengshme, ne cdo pike ne hapsire, sikur brenda tokes ashtu edhe jashte, vetem se jashte saj ndikimi i tij eshte shume i vogel. Kjo eshte nje energji qe nuk perceptohet dot direkt nga shqisat tona, por mund te perceptohet rezultati i ndikimit te tij. Kjo force bene qe toka te sillet rreth diellit, por neqofse nuk do te ekzistonin dy forcat e tjera qe do t'i permendim tash, toka thjeshte gradualisht do t'i afrohej diellit dhe do te perplasej, apo fuzinohej me te....


Graviteti nuk ndikon vete ne trupin e vogel dhe me pak masiv, por edhe tek trupat e medhenje. Ne fotografine qe solla jane te paraqitur toke dhe hena. Ndikimi i henes ne toke eshte shume i madhe, duke u nisur nga oqeanet tek te cilet ndodhin dite per dite batice dhe zbatica te cilat jane rrjedhoj e drejtperdrejt e gravitetit henor. Por ndikimi i saj eshte shume shume i vogel qe ta terheq nje gjethe ne malin e alaskes, prandaj ndikimi i saj mund te verhet vetem tek lengjet.


F.centrifugale, dhe F.centripetale.

Edhe nga vete fjale Cnetri-fugal, nga gjuha latine (nuk jam i sigurte se nga cila gjuhe) do te thot qender afrues, pra qe synon te afrohet rreth qendres qe e terheq.
Dhe forca tjeter qe ndikon eshte forca cenctripetale qe do te thot qender largues, pra synon largimin nga qendra.
Pra ne kete rast trupi gjendet ne nje gjendje stabile, qe eshte e pamundur te levize nga orbita e saj, duke perjashtuar faktoret e jashtem.
Edhe keto dy forca i posedon cdo grimce. Vetit e ketyre forcave jane verejtur duke u nisur nga elektronet qe sillen rreth protoneve dhe neotroneve, e gjer tek planetet duke u sillur rreth diellit.

Do te sjelli edhe material tjeter me vone...

Me falni sepse paskam gabuar, Forca centripetale eshte qender afruese, kurse centrifugale qender larguese, ma falni.



Forca centripetale.

Forca centripetale.

E shini sesi pika m apo trupi m tenton t'i afrohet qendres.
Pra formula per kete force qenka, perpjestimi i mases se trupi dhe shpejtesise ne katror, ne perpjestim te zhdrejte me largesine ndermjet tyre.

Forca centripetale.

Pra ne kete rast toka tenton ti largohet henes, Shembulli nuk eshte paraqitur shume i kjarte, sepse duhej te ndodhe e kunderta pra hena tenton t'i largohet tokes, por ne nje mase te caktuar edhe toka henes.
Formula per shprehjen e forces sentrifugale eshte kjo:

Forca Centrifugale dhe Centri petale duke vepruar bashkerisht...

Fale te qofte vec njerez mos qo, ahahah

Hahahaha, MUHAMET mos ke frike bre burre, hahaha.

Fusha magnetike ne planete.

Pervec forces se gravitetit, masa e nje planeti ndikon edhe ne formimin e nje fushe te ashtuquajtur magnetizem.
Siq e dime magnetizmi paraqitet me ane te vijave te paramenduar, ne toke keto vija jane te dendura me shume ne polin jugor dhe ate verior se sa ne ekuator.
Magnetizmi ne planete varet direkt nga masa e trupit dhe kontribon ne ruajtjen dhe mbrojtjen e planetit jo nga trupa por nga energji e fotone, siq jane rrezet ultra, e iks te diellit.
Dime se edhe kjo eshte fushe e jo lende e cila deri me tani eshte perceptuar vetem ne menyre indirekte.




Forma e tokes rrjedhoje e dy forcave te lartepermendura.

Pra forma e tokes qe eshte relativisht e rrumbullaket dhe e shtypur ne pole eshte rezultat i veprimit te forces F, centrifugale e cnetripetale, domethene nuk eshte rastesi qe planeti eshte ne kete forme.
Pershembulle per ta vertetuar kete, mund ta merrni nje shkop dhe ne te ngjitni (ne mes te shkopit) brumin e bukes, filloni ta sillni shkopin gradualisht dhe me shpjetesi perafersisht te njetrajtshme, dhe e shihni se si copa e brumit ne shkop fillon ta merr formen e rrumbullaket, jo ne menyre absolute.

Forcat centrifugale dhe centri petale sipas mendimit tim jane forcat e stabilitetit per fekt te universit, pasi mjafton ndryshim i vogel i tyre qe trupat qiellor te humbin ne hapsire apo te perplasen me yjet nen gravitetin e te cilve gjenden. Kemi rastin e tokes qe ka nje trajektore te caktuar, dhe sillet rreth diellit per 365 dit qe bene nje vit, dhe gjthmone sillet ne te njejten trajektore, pasi ndryshimi me i vogel ne kete trajektore do sillte shkatrrimin e tokes si pasoj e ndryshimeve klimaterike qe mund te ndodhin. Ta paramendojm token si nje trup i lidhur nga te dy anet me dy sigjima, njerin e terheq dielli, tjetrin e terheq hapsira e pafund, dhe keto dy forca e mbajne token ne trjektoren e caktuar, po u keput njera toka bi ne diell, po u keput tjetra, toka humbet ne hapsire.

Ligjet e Njutonit- Ligjet themeolre te Fizikes bashkohore.
Njutoni shkencetari i madh anglez, dallohet me kater ligjet e tij shkencore fizike...

Ligji per inercion

Ky ligj fizik thot se cdo trup e leng ne hapesire, tenton ta ruaj gjithmone gjendjen e qetesise. Kjo gjendje prishet vetem ne rast se ndikojne forcat e faktoret e jashtem.

Ligji per Levizja

Ky ligj thot se levizja dhe forca shtytese e nje trupi varet direkt nga masa a po atij trup (m), dhe nxitimit nga faktori i jashtem (a). Domethene kjo vlen: F=ma, F= Kg X m\s2, F=N.

Ligji per gravitet

Ligji per gravitet thot se cdo grimce, qe ka nje mase te caktuar (nuk eshte e thene te jete trup fizik) posedon garvitetin konstant- force terheqese, por veprimi i tij eshte i pamundur, duke pasur parasyshe raportin ndermjet intensitetit te grimce dhe Tokes e trupave te tjere.

Ligji i forces (kunderforces)- I verpimit (kunderveprimit)

Ky ligje thot se cdo force qe vepron e ka kunder forcen me intensitetin e baraberte. Pra trupi 1 vepron ne trupin 2 me 8 Njuton, rrjedhimisht edhe verpimi i trupit 2 ne trupin 1 eshte po ma ate intensitet force.

Keto ligje fizike jane shume te rendesishme ne astronomi, e themelore ne fizike.

Ju pershendes

Nuk quhet ligji i forces ky
Lifji i forces eshte F=ma m-masa
a- nxitimi

Ky quhet ligji i aksionit dhe reaksionit ose veprimit dhe kunderveprimit dhe shprehet

A=-A nese skabohem ku merret shembulli i goditjes se topit per muri dhe ky ligj spjegohet me kthimin e tij prapa si pasoj e veprimit te murit ne top.

Ago Muji keshtu kam thene edhe une, ku paskam gabuar nuk po e kuptoj...

Te pershendes

Sje ngaterruar ti po un jam ngateruar, me vje keq qe jam treguar pak si shume i pakujdesshem ne dhenien e mendimit ne raport me ty.

Hahahahahahaha nuk ka problem Ago Muji, mbetesh i respektuar.

veprimi dhe kunderveprimi veprojne te lidhur ngushte me njeri tjetrin .nuk mund te ekzistoje njeri ne mungese te tjetrit .dy trupa bashkeveprojne me njeri-tjetrin me ane te forcave qe shtrihen sipas vijes qe bashkon qendrat e masave te tyre , me kah te kundert me njera - tjetren dhe ne vlere absolute ( ose ne modul ) te barabarta .ky pohim njihet ndryshe si ligji i III i Njutonit

Faleminderit Profesoresha, kalofsh mire.