Rrëza- prolog,vendlindja e Elena Gjikës

Të njohim Shqipërinë. I fokusuar tashmë Përmeti...

Fshatrat e tua si: Kalludhi, Stërmbeci, Pëllumbari, Kanikoli, Draçova, Zhepa, Biovizhda e Vllahu do të jenë, pa dyshim, me historinë dhe kulturën e tyre burim i shkrimeve tona. Por ne nuk mund të ndajmë e të veçojmë edhe fshatrat e tjerë të krahinës së Çarshovës si: Çarshova, Iljari e Mumushtiri, me të cilët kemi punuar e jetuar bashkë dhe që kemi të njëjtin fat historik. Krahina e Rrëzës, në koncept, përmblidhte edhe fshatrat: Petran, Gjinkar e Delvinë e natyrisht edhe këto fshatra do të kenë vendin e tyre në shkrimet dhe aksionet tona kulturore. Ne kemi një histori të vjetër dhe të re. Por ne nuk mund të lëmë pa hulumtuar e shkruar edhe historinë e shumë fshatrave të vjetër që, për arsye të ndryshme historike, janë rrënuar dhe boshatisur përfundimisht dhe me historinë e tyre kanë lënë vulën në kujtesën historike të kësaj krahine madhështore nga natyra, shpirti e sakrtifica njerëzore.

E si mund të lëmë pa përmendur Lëkursin e Stërmbecit, Kryeqendrën e Rrëzës së vjetër, Furkëzën, dikur të lulëzuar, këtë qytezë që bënte tregti me francezët e Korfuzit; Dardhësin e Toranikun, Janinzën e Mircëqin, Stojanin me fushën e Pirros, udhëheqësit të madh të Epirit. Ne nuk mund të lëmë pa përmendur Seranin e Peratin, Misarenë e dikurshme me 300 shtëpi, Misarenë e piktorit të famshëm Qenam Misarea e Tasim Misarea, Gjeneralit e Komandantit të Selanikut, në kohën e Perandorisë Osmane. Ne shpresojmë e besojmë se me potencialin e madh historiko- kulturor gazeta “RRËZA” do të njohë lulëzim dhe do të bëhet një mjet i kërkuar mediatik në Rrëzë dhe në vendet, ku kanë emigruar rrëzjotët, të cilët do të “prodhojnë” vlera të reja të pakonstetueshme, duke ndjekur shembullin e Elena Gjikës (Dora D’Istra), princeshës së paharruar me origjinë rrëzjote.

Mirëmëngjes, krahinë jonë e dashur!

Jo më kot Zoti të vendosi pranë kufijve evropianë, në konceptin e izolimit komunist, sepse ai e dinte dhe kishte bindjen biblike se, ti do të sakrifikoje çdo gjë për ëndrrën dhe jetën evropiane. Jo më kot Zoti të dhurojë një bukuri të rrallë me vlera të jashtëzakonshme turistike.

Ti e meriton bekimin e Zotit dhe Perëndisë së lavdishme!

Faqja historike e Rrëzës

Nga Edi Pecollari , mësues i histori- gjeografisë, Janaq Papa Tiranë, Dhoskë Ilia.



Etimologjia e fjalës “Rrëzë”, në fjalorine e sotëm të gjuhës sotme shqipe, do të thotë krahinë që shtrihet në brezin e fundit të një mali ose vargmali. Pikërisht se ka një vendosje të tillë edhe zona e banuar nga Gryka e Këlcyrës e deri në Vllah, në rrëzë të dy maleve Dhëmbel e Nemërçkë, duke përfshirë fshatrat: Kaludh, Stërmbec, Pëllumbar, Kanikol, Draçovë, Zhepë, Biovizhdë e Vllah. Kjo krahinë shtrihet nga pikpamja gjeografike në jugperëndim të rrethit Përmet, në krahun e majtë të rrjedhjes së sipërme të lumit të Vjosës. Banorët e kësaj krahine quhen “rrëzjotë”.

Të dhënat arkeologjike dëshmojnë se, krahina e Rrëzës ka qenë e populluar qysh nga lashtësia dhe popullsia e saj ka pasur nivel shumë të lartë kulturor e artistik, dëshmi e kësaj është edhe vendbanimi i fortifikuar i Dedejanit, në perëndim të fshatit Draçovë, në rrëzë të malit Nemërçkë. Në Dedejan janë gjetur shumë fragmente qeramike, dëshmi kjo e kulturës materiale. Interes të veçantë paraqet edhe gjetja e një koke të vogël e punuar me mermer, në fshatin Pëllumbar.

Nga pikëpamja fetare Rrëza, përgjithësisht, është e besimit të krishterë ortodoks, me një numër të konsiderueshëm kishash, në të gjithë fshatrat e saj. Familje të pakta në numër në Stërmbec, Zhepë, Biovizhdë janë të besimit mysliman. Pavarësisht nga kjo, Rrëza dallohet për tolerancë të lartë fetare dhe respekt reciprok. Dëshmi e kësaj janë martesat që janë bërë midis dy besimeve fetare, brenda dhe jashtë fshatrave të Rrëzës. Mbas viteve ’90 kemi një gjallërim të madh të besimit, pasi të mos harrojmë se diktatura komuniste, jo pa qëllim, i shembi Rrëzës të gjitha kishat fshat më fshat, duke i shndërruar ato në magazina e vatra kulture. Por rrëzjotët kurrë nuk e humbën besimin e tyre ortodoks dhe vazhdonin të ndiznin qirinj në vendet e shenjta si dhe të festonin fshehur, disa herë, dhe duke hapur kremtimin e festave ortodokse.

Nga pikëpamja e martesave rrëzjotët dallohen për martesa brenda krahinës, brenda fshatit dhe midis fshatrave, por një vend të rëndësishëm zënë martesat e rrëzjotëve me Dropullin e Gjirokastrës si dhe me fshtatrat minoritare të Sarandës dhe Delvinës. Pastaj vijnë martesat me Kolonjën dhe sidomos me Leskovikun, me të cilin kanë pasur marrëdhënie të shumta e të herëshme. Por nuk mungojnë martesat dhe me fshatrat e tjerë të rrethit të Përmetit si dhe me ato të Skraparit.

Shumë rrëzjotë janë larguar nga Rrëza, sidomos para e pas çlirimit dhe jetojnë në Tiranë, Korçë, Kolonjë, Durrës, Fier, Përmet, Leskovik e tjerë. Historikisht këto fshatra kanë ardhur duke u rritur si numër në popullsi ashtu dhe shtëpish. Në shekullin e XIX Kaludhi kishte 20 shtëpi, më 1928 28 shtëpi;Stërmbeci 15 shtëpi më 1928 63 shtëpi, Kanikoli nga 4 shtëpi në 14 shtëpi në vitin 1928, Draçova nga 20 në 24, Zhepa nga 39 në 56 dhe Pëllumbari më 1928 kishte 20 shtëpi. Si numër banorësh në vitin 1928 fshatrat e Rrëzës kishin: Kaludhi 173, Stërmbeci 361, Kanikoli 97, Draçova 142, Zhepa 266, Pëllumbari 128, Biovizhda 246. Në vitin 1995 krahina ka pasur këtë popullsi: Kaludhi 412,Stërmbeci 565, Kanikoli 166, Draçova 287, Zhepa 392, Pëllumbari 208 dhe Biovizhda 171. Sot fshatrat: Kaludh, Stërmbec, Pëllumbar, Kanikol kanë zbritur në fushë, pranë rrugës automobilistike; dy fshatrat Kanikoli dhe Pëllumbari janë braktisur plotësisht. Fatkeqësisht shtëpitë e vjetra të këtyre fshatrave janë rrënuar, prandaj u bëjmë apel djemve e vajzave të këtyre fshatrave të kujdesen për fshtrat e vjetra për të mos zhdukur historinë e tyre. Të bëhen fotografi dhe video, sepse vetëm kështu do të ngelet e gjallë historia.

Profesioni kryesor i rrëzjotëve ka qenë “sharrëxhi”. Ata kishin edhe epitetin “Lovidharë” dhe njihen si njerëz të bredhur në të gjithë Shqipërinë dhe që njohin mirë historinë e shumë krahinave. Këta “lovidharë” kanë punuar jashtë dhe brenda Shqipërisë. Kaq e vërtetë është kjo, sa që Egjua, qytet grek, në afërsi të Patrës, mbahej si vend takimi i sharrëxhinjve rrëzjotë. Sot historia përsëritet: Egjua sot është mbushur me rrëzjotët, por ata sot nuk janë sharrëxhinj, por mjeshtra të gurit, muratorë, kallupaxhinj, suvaxhinj, pllakaxhinj, hidraulikë. Ata dallohen, jo vetëm si mjeshtra, por edhe si njerëz të edukuar e të kulturuar. Brenda vendit takimi i hershëm i sharrëxhinjve ka qenë qyteti i Fierit. Atje rrëzjotët rregullonin njëri - tjetrin në ekipe me 3-4 veta. Ky profesion vazhdoi edhe pas çlirimit dhe ende vazhdon të ruhet edhe sot, por që rrezikon të humbasë dhe që duhet një kujdes i madh për të ruajtur këtë traditë me vlera historike, pasi industrializimi i vendit nxjerr mënjanë aktivitetet artizanale.

Zona e Rrëzës ka tradita të pasura në luftën për liri dhe pavarësi, emancipimin shoqëror, kulturor dhe arsim. Që herët, pas vdekjes së Skënderbeut, fshatrat e Lëkursit u ngritën në kryengritje kundër sundimit otoman dhe iu rezistuan tri ekspeditave turke. Shtypja e saj çoi në rrëzimin e këtij fshati dhe në largimin e popullsisë. Më 1700, sipas dokumenteve, kullotat e pasura të fshatrave Kaludh e Gjinkar u grabitën nga bejlerët e Libohovës. Kjo i detyroi fshatarët të ngrihen në kryengritje kundër bejlerëve që hynë në procesin e Çiflikut. Këtij fenomeni fshatarët e Stërmbecit, Draçovës e Zhepës, në vitet 30 të shekullit XIX, nuk i shpëtuan dhe u kthyen në çifligje të bejlerëve të Biovizhdës.

Edhe në Luftën e madhe Antifashiste Nacionalçlirimtare kjo zonë ka dhënë kontributin e vet. Më 1943 u formua çeta e Rrëzës, që më 16 gusht 1943, në Poliçan të Gjirokastrës, u inkuadrua në batalionin “Naim Frashëri”, por u terrorizua jo pak nga bisha naziste. E si mund të harrohet gjaku i djemve dhe burrave të Zhepës e Draçovës si dhe djegia e shtëpive, plevicave dhe arave me grurë, në prag të korrjes?

Lufta Antifashiste Nacionalçlirimtare ka edhe dëshmorët e vet rrëzjotë: Çome Mandi, Koço, Spiro Nika dhe heroi i Popullit Skënder Neki Caci (Biovizhdë), Islam Xhafer Lamçe (Stërmbec), Petro Lefter Thanasi (Kanikol).

Intervista

me
Ligor Thanasin



Unë mendoj se kjo gazetë ka një sërë tematikash për të pasqyruar, por më e domosdoshme është pasqyrimi i anës patriotike, kulturore dhe sidomos të fokusojë njerëzit e punës, të cilët, me përpjekjet e tyre, e kanë bërë një zonë të dëgjuar, i kanë dhënë vlerë vetë individit, si njerëz të punës dhe mikpritjes.


Si e vlerësoni ju përpjekjen për daljen e gazetës?



Përgjigje: “Është një domosdoshmëri për pasqyrimin e vlerave patriotike, kulturore e historike të këtij populli punëtor, liridashës dhe tolerant. Unë vlerësoj të gjithë ata persona, që u morën me organizimin dhe botimin e kësaj gazete, si përpjekje që edhe kjo zonë të pasqyrojë punën, përpjekjet, për të zhvilluar demokracinë dhe jetën e kësaj krahine”.
Ç’tematikë do të mendonit të pasqyrohet në këtë gazetë?



“Unë mendoj se kjo gazetë ka një sërë tematikash për të pasqyruar, por më e domosdoshme është pasqyrimi i anës patriotike, kulturore dhe sidomos të fokusojë njerëzit e punës, të cilët, me përpjekjet e tyre, e kanë bërë një zonë të dëgjuar, i kanë dhënë vlerë vetë individit, si njerëz të punës dhe mikpritjes. Zona ka vende turistike krahinore, por edhe me vlera kombëtare, gjë që këto do të rritin edhe më shumë interesin për krahinën tonë nga shqiptarët dhe të huajt. Zona jonë ka nxjerrë njerëz të shkolluar, që kanë shërbyer në të gjithë rrethin me të gjitha profesionet, të cilët, pa dyshim, do të jenë në qendër të shkrimeve të kësaj gazete për kontributin e madh që kanë dhënë për zhvillimin e rrethit. Një pasqyrë të mirë do t’i bëjë emigracionit që me punën dhe investimet e emigrantëve e kanë bërë zonën të lulëzuar. Fshatrat tona, jo vetëm që nuk kanë lëvizur, por me financat janë faktori më oligarkik në zhvillimin e Përmetit”.

4 .

Për demokraci rrëzjotët kanë dhënë shumë e deri edhe jetën e tyre. Ne kemi lindur opozitarë dhe do të jemi të tillë, sepse vetëm kështu krahina jonë do të zhvillohet më shumë.


Ligor Ristani



“Dalja e kësaj gazete është një ngjarje me rëndësi të madhe për vlerat e krahinë sonë. Si kryetar i fshatit Stërmbec në interes të fshatit dhe të zonës sime, njëkohësisht jam plotësisht dakort dhe falenderoj të gjithë ata, që u përpoqën për krijimin e shoqatës dhe botimin e gazetës së saj. Falenderoj, veçanërisht, drejtorin e kësaj gazete, z. Dhoskë Ilia, i cili ka kontribuar me shpirt për vlerat e krahinës sonë. Duke marrë shkas nga ky eveniment, ju bëj thirrje të gjithëve bashkëfshatarëve të mi dhe gjithë komunitetit të Rrëzës, të kontribuojmë për mbarëvajtjen e kësaj gazete dhe të ndihmojnë me shkrimet e tyre në pasqyrimin e realitetit historik të krahinës sonë. Krahina jonë është një krahinë, që ka vuajtur shumë, me shumë të përndjekur politikë dhe ajo e do shumë demokracinë. Për demokraci rrëzjotët kanë dhënë shumë e deri edhe jetën e tyre. Ne kemi lindur opozitarë dhe do të jemi të tillë, sepse vetëm kështu krahina jonë do të zhvillohet më shumë”.

Ju falenderoj edhe një herë dhe rrugë të mbarë gazetës sonë!”

Elena Gjika (Dora D’Istra), figurë poliedrike dhe përfaqësuesja e vlerave dhe unikalitetit të krahinës së Rrëzës

Nga Agron Shele, shkrimtar, Kryetar i Lidhjes së Krijuesve “PEGASI” , dega Përmet



Elena Gjika u lind në Konstancë të Rumanisë më 22 janar 1828. Të parët e saj me origjinë ngaPëllumbari, krahina e Rrëzes, kishin emigruar në shekullin e XVII në Rumani. Inteligjenca e saj ra shpejt në sy dhe kjo u përsos më pas me studimet e larta në Vjenë të Austrisë dhe Drezden të Gjermanisë. Si studiuese dhe krijuese ajo do të publikonte punimet e saj dhe do të shpaloste vlerat e saj, idetë më përparimtare të kohës, në gazetat më prestigjioze të Evropës në Itali, Francë, Austri, Gjermani e tjerë. Me gjithë përkushtimin e saj pas studimeve, ajo nuk e harroi kurrë atdheun e saj, por me gjithë autoritetin e saj personal do të bëhej epiqendra e djepit të shpirtit dhe kulturës së një kombi të tërë. Letërkëmbimet e saj me atdhetarët më në zë të kësaj periudhe, jo vetëm që i nxitën patriotët për të punuar për pavarësinë e Shqipërisë, por edhe i integruan ata në jetën e tyre politike dhe kulturore në vendet ku jetonin. Mjafton të përmendim vetëm një fakt në lidhje me dashurinë e saj të madhe që kishte për gjuhën kombëtare, ku vetëm publikimi që kjo i bëri Gramatikës Shqipe të hartuar nga i biri i Jeronim de Radës, do të përbënte një tjetër kulm dhe vendosmëri personale për të hapur rrugën e studimit të kësaj gjuhe të vjetër, por edhe një fushë të re në studimin e albanologjisë shqiptare. Elena Gjika, si aktiviste e palodhur e lëvizjes kombëtare, bëri të mundur edhe njohjen dhe botimet e autorëve shqiptarë për të demonstruar para Evropës, jo vetëm kulturën tonë, por edhe vitalitetin që kishsim si komb. Falë përkujdesjes së saj, por edhe interesimit të drejtpërdrejt,ajo jo vetëm që do të mbante në koherencë të plotë lëvizjet patriotike, por do t’u sugjeronte atyre me shumë kujdes dhe me shumë përkushtim në mbrojtjen e vlerave dhe përsosjen e mëtejshme të traditave tona si: bujaria, besa, fisnikëria e tjerë. Ajo çka është më e rëndësishme për këtë figurë të shquar është se ajo, jo vetëm që mbështeti studiuesin Lui Benler për origjinën e shqiptarëve nga pellazgët, por me trajtimin special që i bëri kësaj çështjeje, Elena hapi një debat të madh në qarqet evropiane, por nxiti dhe përhapi këtë frymë edhe te rilindasit tanë. Nxitja që i dha lëvizjeve të ndryshme, megjithëse të paorganizuara mirë dhe hera - herës sporadike, do të konsolidonin bindjen se, bashkimi kombëtar për mbrojtjen e të drejtave ishte shumë pranë dhe kjo lëvizje ishte gatuar dhe falë punës, ndërgjegjes dhe nxitjes që kjo figurë madhore kishte dhënë me të gjithë format e saj, qoftë diplomatike, qoftë kulturore, qoftë në formë studimesh dhe publikimesh.

Entuziazmi i tepëruar për lëvizjet e Abdyl Frashërit nëpër dyert e kancelarive Evropiane, do të transformoheshin nga ajo si fillim dhe zgjim i ndjenjës kombëtare dhe se ajo me krenari do të shprehte e do të jepte mbështetje maksimale për këtë nismë të madhe.

Elena Gjika ose Dora D’Istra, nderon dhe respekton jo vetëm kulturën dhe traditën e një kombi të tërë, por ajo përbën dhe gurin e themelit të mbrojtjes dhe konsolidimit të këtij shteti, prandaj ne si qytetarë të këtij vendi ndihemi krenarë për figura dhe zëra të këtyre përmasave që i bëjnë nder jo vetëm kulturës shqiptare, por edhe asaj evropiane.

Të njohim kulturën dhe historinë e krahinës sonë



Çdo nismë në fushën e medias është e vështirë, por ne besojmë se, gazeta “Rrëza” do të jetë një nga gazetat më të kërkuara në tregun e medias së shkruar në krahinë, në vend dhe jashtë vendit, sepse rrëzjotët e kanë në substancën e mënyrës së jetesës të lexuarit; ata e kanë ushqim informacionin dhe kulturën.

Nga Janaq Papa, Kryetar i Shoqatës “RRËZA”

Krijimi i shoqatës “Rrëza” nuk ishte një spontanitet. Ajo lindi si domosdoshmëri historike dhe kulturore në “detin“ e madh të shumë shoqatave, që u krijuan në periudhën pluraliste demokratike. Pa dyshim, shoqata “Rrëza” është një valë perëndimore e këtij deti të madh. Unë personalisht, në emër të Shoqatës, do të desha t’i uroja gazetës “Rrëza Prolog”: “Udhë të mbarë e suksese në rrugën e nisur!” Le të jetë datëlindja e kësaj gazete një moment historik, ku duhet të reflektojmë të gjithë, brezat e vjetër dhe brezat e rinj, reflektim që do të na kthejë, pa dyshim, në historinë tonë krenare, në traditat tona të mrekullueshme, në vlerat tona të pakontestueshme, që e bëjnë Shoqërinë e Rrëzës një shoqëri moderne. Krahina jonë ka qenë një shoqëri me karakteristika të veçanta nga pikëpamja etnike. Ky mozaik etnik asnjëherë nuk e ka penguar krahinën tonë të shfaqet edhe si mozaik kulturor, ku po të gërmosh do të gjesh vlerat më të mira, jo vetëm kombëtare, por edhe ballkanike e më gjërë. Tendencat perëndimore të kësaj krahine kanë qenë atribut, jo vetëm i përbërjes dhe organizimit multietnik të krahinës, por edhe i erës perëndimore, që ka fryrë gjithashtu në Rrëzë nga emigrantët e kësaj krahine, në të gjithë Evropën. Unë dhe gjithë kryesia e kësaj shoqate do t’i nderojmë e respektojmë përpjekjet e njerëzve tonë në kohë lufte dhe pune vuajtjesh dhe gëzimesh; përpjekjet e krahinës sonë në diktaturë dhe demokraci. Ne do të jemi të hapur për të gjithë rrëzjotët, kudo që jetojnë brenda dhe jashtë vendit, për të fuqizuar lidhjet shpirtërore, për të ringritur e forcuar pozitat etnografike, muzikën, folklorin, për të zbuluar të fshehtat historike e kulturore të mbuluara qëllimisht e për të modeluar në krahinën tonë sot të lulëzuar përmendoren e unitetit, ndihmës reciproke, bashkëjetesës multikulturore e multietnike. Ne do ta bëjmë krahinën poliglote, një model shembull për parametrat evropiane që ajo gëzon, por edhe që përpiqet të arrijë me punë e ndershmëri, me fuqinë e diturisë dhe të largpamësisë të integrohet sa më parë në hapësirën evropiane. Pa dyshim, çdo nismë në fushën e medias është e vështirë, por ne besojmë se, gazeta “Rrëza” do të jetë një nga gazetat më të kërkuara në tregun e medias së shkruar në krahinë, në vend dhe jashtë vendit, sepse rrëzjotët e kanë në

Rëndësia dhe afirmimi i Shoqatës ‘Rrëza”

“E sotmja është mësuese e së djeshmes!”



Nga Janaq Jano, poet, Kryeredaktor i gazetës “Rrëza prolog”

Një kontracepsion i ndritshëm në këtë fillim shekull, do të qëndrojë dhe do të ndriçojë fuqishëm qiellin e pastër të këtyre maleve, trevën e bukur të vendlindjes sonë të dashur. Shoqata “Rrëza” në panteonin e historisë së saj mijëvjeçare vendos të parën gazetë historiko- kuluturore të Rrëzës. Kënaqësia e madhe në jetë është të arrish atë, të cilën njerëzit e tjerë mendojnë se nuk je në gjendje ta bësh. Shumë njerëz udhëtojnë për të parë majat e maleve, lumenjtë e mëdhenj fantastikë dhe oqeanet e pafund. Por shumë largohen nga kjo botë, pa kuptuar mrekullinë më të madhe që është ekzistenca e tyre. Çdo qytetërim i ri shfaqet me një dashuri e besim të ri. Në një vend në të cilin nuk ka as dashuri as besim, nuk mund të bëhet fjalë për qytetërim. “Për të ardhur te burimi duhet të notosh në drejtim të kundërt me rrymën!” Kjo Shoqatë Atdhetare – Kulturore do të notojë në ujëra të kristalta, siç janë burimet e freskëta të Nemërçkës e Dhëmbelit. Ajo u bën thirrje prometejve të kësaj treve, ta mbajnë ndezur zjarrin e dashurisë për vendlindjen dhe me fjalën e përvëlimit në zemrat e tyre, t’ua ndezim flakë përjetë zemrat fëmijëve, nipërve e stërnipërve të tyre, si dhe gjithë brezave që do të vijnë. Shpirtmadhësia, bukuria, vërtetësia dhe të qenit të virtytshëm, përbëjnë thelbin e kësaj bote. Çfarë do të ndodhë sikur vlerat dhe pasuritë e shpirtit njerëzor të zhduken në zbrastësinë e kotësisë?!…

Secilit prej nesh i jepet mundësia të dimensionohet sipas vlerave të moralit të vet në të mirën e kësaj zone të virgjër e të begatë. Nëpërmjet gazetës sonë do të shpalosen vlerat më të mira të potencialit njerëzor pa përdorur kthetrat e kufijve gjeografikë. Shoqata jonë do të konkurrojë, nëpërmjet gazetës së saj “Rrëza” me dinjitet të plotë, përmes vlerave ideore me simotrat esaj në Trevën e Jugut dhe në mbarë Shqipërinë. Ëndrrat më të bukura do të marrin jetë nëpërmjet kësaj shoqate. Atë që historianët nuk kanë arritur ta nxjerrin në dritë për vite të tëra, në studimin e mirëfilltë të historisë të kësaj zone, shoqata jonë me potencialin e vet intelektual do të drejtojë rrezen edritës drejt fakteve të reja të mbuluara nga pluhuri i kohëve. Ju bijtë e Rrëzës, do ta ndieni veten krenarë, kudo që të ndodheni. Gazeta “Rrëza prolog” do të lëshojë rreze të ngrohta dashurie për çdo zemër rrëzjoti, qoftë ky edhe në anën tjetër të rruzullit. Ne do të shpalosim bukurinë dhe madhështinë e maleve tanë kranarë për këtë amfiteatër të bukur vullkanik si dhe për njerëzit e mrekullueshëm e fisnikë të këtyre maleve. Ne jemi pjesë e kulturës përmetare, këtij tempulli që ka rrezatuar e rrezaton kulturë. Lulishtja përmetare ka nevojë për kopshtarë të zotë, të cilët do t’i shtojnëasaj lule e trëndafila të bukur nga mozaiku i luleve të të gjithë botës. Po e mbyll me një fjalë të urtë azerbaxhanase: “E sotmja është mësuese e së djeshmes!”

Eldjona Shukollari



Kalërim në shpresë

Kam dëshira shumë në jetë,

por nuk dua të ndiej zhgënjim.

Ndaj, mbi krahë shpresë,

do të ngjitem majave në fluturim.



Thua vetëm dëshirë



Kam dëshirë t’i jap fund

ligësisë,

trishtimit,

gjakësisë.

T’i jap rrugë:

Drejtësisë,

Gëzimit,

qetësisë.

Larg zhytjes

në vorbull të ligësisë,

më pranë vlerës së Mirësisë.

Maria Shukollari



Nëna ime



Më dhe jetë, dritën e vërtetë,

më rrëmbeje në krahë,

më ledhatoje,

veç të gëzuar të ardhmen time

mendoje…

Më vije në gjumë me përralla,

më thoshe: “Mos qaj se zgjohet halla… “

Sytë i mbyllja ngadalë - ngadalë,

si nëpër ëndrra thoshja :

“Më fal, moj hallë!”

më rrite, o nënë me dashuri,

falmë edhe ndonjë prapësi.

T’i m’i mësove sekretet e kësaj jete,

s’deshe të gaboja,

të vuaje dhe ti pas meje.

Doja



Doja t’ia hidhja dhimbjen shiut,

por shiu nuk pranoi,

shumë dhimbje kishin hedhur mbi të

dhe ai nuk duronte më.

Doja t’ia hidhja dhimbjen diellit,

as dielli dhimbjen nuk e pranoi;

më tha: “Mos hidh trishtimin mbi mua,

nga rrezet e mia jeta ka buruar!”

Doja t’i hidhja trishtimin detit,

ai e solli përsëri në anë,

dhimbja vinte si valë mbi mua,

në rërë mbeta pa fjalën : “Të dua!”