GJIROKASTRA "EMBRIONI" NEPRAVISHTE NGA SHEZAIR KOKO

Anxhela Nazëraj
…për të të zbukuruar
Fshati im i bukur, fshati im malor,
Fushat me lule, malet me dëborë,
Në shkollën e bukur fëmijët mësojnë,
fshatarët si flutura jetën e ndërtojnë
Nepravishta jonë, rrëzë malit ndërtuar,
Të gjithë punojmë, për të të zbukuruar.

Steliana Sinani
Gjuha shqipe
N a mëkoi qumështi i gjirit,
na ushqeu gjuha e shpirtit
Na gjumoi ndër përralla
Më e ëmbël shqipe fjala.
Dhe kur flisnin çapra- çupra,
ishin rrokje, fjalë të bukura,
Ishin vetë kuptimi i jetës,
Shqiptarisht dhe asgjë tjetër.
Dhe në ka pak atavizma,
mbetet gjuhë më fisnikja,
Dhe në mes të ...
Mbetet firma e Shqipërisë..

Briselda Çobani


Vendlindja ime
Fshati im i dashur,
me një bukuri të rrallë,
Në një majë, në një bregore
ngjan si zana në përrallë.
Vendlindja ime e dashur,
jetën nga ti e kam,
Largohem një ditë prej teje
dhe më duket si një javë..

Jonida Beqiri
Një tablo tjetër jetësore për Nepravishtën
Një këndvështrim
Nepravishta e thërmuar,
Gropa- gropa e rrënuar,
Nepravishta e mejtuar
Varre , varre, e copëtuar.
Pati rënë, pati ka pitur,
pati vdekur, pati lindur
Është vrarë dhe plagosur,
pati ngjethur e gjakosur...
Ah, moj Nepravishtë e mjerë,
qenke mbrojtur disa herë,
je damkosur, shenjtëruar,
je reckosur e dënuar!
*

Lefteri Pondikati
Alegoria e ditëve tona…
Bukuria e Nepravishtës e madhe:
male,
kodra,
livadhe,
gjithë vendi i gjelbëruar,
Oh, sa bukur, zbukuruar!
Pemë , shtëpi, plot bukuri,
pemë të panumërta....
Në verë dalin barinjtë,
Koha, kur dalin dhe gjarpërinjtë,
gjarpërinj shumë të frikshëm,
por njëkohësisht të mërzitshëm..
Njeriu në botë ka skalitur
shtatë mrekullira,
Mrekulli i tetë është Nepravishta...
Shih se ç’bën natyra!

Anisa Halili
Shqiptar
Rrugët more nëpër botë,
Nuk ndryshove jetë e mot,
Fe pate : Shqiptarinë,
Besa e shenjtë në çdo fis.
Nderi yt dhe pika e dobët
Ka qenë, është, do jetë « motra ».
Nuk ndryshove jetë e mot,
Shqipëri, Shqiponjë Zonjë !
Rrugët mirë nuk të pritën,
Me përbuzje seç të panë,
Por ti kurrë s’e mohove,
Jetë e mot the : « Jam shqiptar !

Funksionimi i rretheve në shkollën tonë
Për të shtuar më shumë dijet e nxënësve e rëndësishme është që të funksionojnë të gjitha rrethet e lëndëve në shkollë. Në këtë kuadër edhe në shkollën tonë funksionojnë këto rreth , të cilat, nën drejtimin e lmësuesve të lëndëve kanë programime të caktuara dhe objektiva për të arritur. Edhe nga përvoja e viteve të kaluara në shkollën tonë funksionimi i këtyre rretheve ka realizuar përfshirjen e mjaft nxënësve në to dhe kjo ka sjellë dhe ka shtuar dashuria ndaj lëndeve. Punime janë afishur në stenda të veçanta dhe ka pasur dhe aftësi konkurruese. Për të shtuar më tepër zellin në funksionimin e këtyre rretheve, ne po tërheqim vëmendjen me botimet e mëposhtme, të cilat shtojnë kuriozitetin dhe janë gjetje...

Punime nga Rrethi i gjeografëve dhe historianëve të rinj

nga Adela Kulla
Fakte historike për Nepravishtën
Nepravishta është një fshat malor i vogël, por i madh në mbrojtjen e kulturës dhe të traditave të hershme. Ai shtrihet rrëzë malit Bureto. Popullsia e saj arrin rreth 1000 banorë. Bukuria dhe krenaria e këtij fshati është Teqeja e Melanit. Ajo gjendet në jug të fshatit dhe ka një pamje tepër tërheqëse. Hidtoria e saj daton shumë kohë më përpara, kur pranë saj ndodhej qyteti i Melanit. Qyteti antik i Melanit, në ditët e sotme nuk ekziston, sepse, ndër shekuj, mjedisi ka ndryshuar dhe nga erozioni ky ky qytet ka humbur. Të vetmet kujtime, që kanë ngelur nga ky qytet antik janë vetëm disa mozaikë të vegjël të zbuluar nga arkeologët. Përveç ”Teqesë së Melanit” dhe qytetit antik të Melanit në këtë fshat ndodhen disa xhami të vogla, të cilat datojnë disa shekuj më parë. Dy prej këtyre xhamive kanë hapur dyert e tyre për të ndihmuar në përhapjen e arsimit në Nepravishtë. Këto xhami janë fakt i ekzistencës së pushtimit osman. Xhamitë janë treguesetë prezencës së fesë myslimane, por kjo nuk do të thotë se këtu nuk ka njerëz me fe të ndryshme.

Altina Beqari
Fshati ynë i lashtë
Fshati ndodhet në faqen e malit të Buretos. Sa vendosje e bukur, që bie në sy. Ky fshat i lashtë me tradita të veçanta. Bukurinë fshatit ia shton Teqeja e Melanit, e cila, sipas kronikanëve të kohës dhe përcjellshmërisë në breza, është ndërtuar rreth vitit 1880. Nga ndërtesat më të lashta dhe më me vlerë arkitektonike shquhet shtëpitë e Emin Kadro (Beqarit), e Bahri Beqarit dhe e Femi Kullës. Kryesisht fshati është marrë me blektori, bujqësi dhe me emigrime jashtë vendit. Me fillimin e Luftës ANÇl fshatarët e Nepravishtës u lidhën tërësisht me lëvizjen antifashiste. Në radhët e çetave partizane u bashkuan dhe shumë fshatarë të Nepravishtës, prej të cilëve 14 ranë në këtë luftë. Me çlirimin e Atdheut Nepravishta u integrua tërësisht në jetën shqërore. Shumë prej tyre u vendosën në qytete kryesore të Shqipërisë, ku u shkolluan dhe morën dije. Shteti shqiptar i dërgoi ata jashtë shtetit për studime si në ish Bashkimin Sovjetik, Francë e tjerë. Nga këto shkolla kanë dalë inxhinierë, mësues dhe oficerë shumë të zotë. Midis tyr përmendim: Neim Veiz Çarçani dhe Tamaz Bahri Beqari. Naim Veiz Çavani punoi si arkitekt ndërtimi në Egjipt dhe, më pas, në Tiranë. Vlerat më të rënda i mori me ndërtimin e ujësjellësit të Nepravishtës. Tamaz Bahri Beqari i shërbeu shtetit të tij, duke duke i “marrë” njëj arkiv të shtetit Italian dhe ia dorëzoi vendit të vet. Për këtë veprim atij ju kushtua edhe filmi “ Nga mesi i errësirës”.

Njohuri mbi Teqenë e Melanit…
nga Seit Mushi
Ne, pa dyshim, krenohemi me Teqenë e Melanit, si dëshmitare e shënjtësimit të fshatit tonë, Nepravishtë. Qiparizët, të cilët e rrethojnë teqen e e Melanit janë mbjellur në mënyrë të tillë që, nëse shiheshin nga larg, lexohet fjala “Allah”. Gjurmët e qytetit të lashtë, muret rrethues dhe majft objekte të tjera që mendohet se i përkasin qytetit të lashtë ilir i shekullit të IV para Krishtit, të paidentifikuara dhe, ndoshta, shtrihen në një sipërfaqe prej 234 ha. Babai i Teqesë, Baba Skënderi, tregon se ai është një projekt i ardhur prej 600 vjetësh, përpara nga Izmiri dhe u ndërtua nga baba Aliu, në vitin 1827. Thuhet se kjo është vendosur mbi pjesën e Akropolit të vjetër të qytetit të vjetër ilir. Në të nëjtin territor mendohet se, gjatë periudhës historike të Bizantit ka ekzistuar një Manastir i krishterë. Kjo teqe është nga më të njohurat në Ballkan, në vitet 1967-1990.

Disa të dhëna për Nepravishtën
hulumtuar nga nxënësi: Bajo Mushi
Rruga që të shpie për në fshat ka qenë e shtruar që në kohën e Mbretëreshës ilire Teuta. Liqeni i Doftisë përdorej dhe përdoret akoma për të vaditur gjithë luginën e Drinos. Më parë Nepravishta kishte, siç quheshin, dy mëhalla. Mëhalla e sipërme dhe e poshtme, të cilat janë të lidhura organikisht me njëra tjetrën. Në Nepravishtë ka qenë qyteti i Melanit. Kur grekëte lashtë e vizituan qytetin e Melanit ata e quajtën “MELLANI”, që në gjuhën greke do të thotë “vendi i bojërave”. Në krye të qytetit të Melanit ndodhej parmenda prej ari, që simbolizonte punë e melanotëve. Melani ishte një qytet me rreth 8000 banorësh. Sipas mendimit tonë fshati Nepravishtë e ka marë emrin nga fjala “nepra” (spanjisht) që do të thotë fshatë “rrëzë kodre”.

MATEMATIKA
Trekëndshi i Bermudës, zona misterioze.
Vendi ku janë zhdukur pa shkak anijet që kanë hyrë në të. Thuhet se në këte zonë janë zhdukur dhe aeroplanë që kanë fluturuar mbi të.
Përpjekje për zbulimin e këtij misteri kanë qenë të shumta por asgjë konkrete nuk është arritur. Hipoteza edhe ne kemi, sa të duash, por fakte jo, ende si ata.
Për mendimin tim, kam bindjen se aty dikur moti para 100 milion vitesh trekëndshi i bermudeve ishte Poli i Veriut. Kështu që ka ngelur ende në atë vend fusha magnetike e polit të moçëm, derisa të çmagnetizohet, aty aeoroplanët nuk guxojnë të fluturojnë se i tërheq.
kjo eshte e vetmja teori !

Njohuri
Rrethi i Matematikës…
Material i lashtë matematike që daton prej vitit 1417.

(Shkruar sipas origjinalit)
Njësitë kryesore. Shumfishat dhe nënshumfishat.
Sistemi metrik përfshinë masat e gjatsive, të sipërfaqeve, të volumeve dhe sistemin e monedhave. Njësia themelore e sistemit asht metra, qi asht njisija e gjatsisë e qi i ka njitë emnin e vet atij sistemi.
Metra asht po thuaj e dhiet-milionta pjesë e katërshit të mesditsit të tokës.

Mesditsi i tokës asht një rreth i madh i vizuem mi lamshin e dheut e qi përqënsrak ka vijën e poleve, katërshi i mesdisit asht pjesa që gjindet nëpërmjet njanit prej dy polesh e mbarasit.
Për me gjetë gjatsinë e metre, që pa e nevojshme të baheshin të matuna toke për me u qit në shesh gjatsija e një harku të mesditsit, ato të matuna filluën me u ba nën drejtimin e Delamberit e të Mechainit më 1792 e muern fund më 1799. Kta dy dijtarë matën drejt për drejt gjatsinë e harkut të mesditsit të tokës qi gjindet nërmjet Dunkerkukut e Mont - Jouy-it afër Barcelonës. Me kta dy dijtarë thuhet se ka qenë dhe dijtari i përmendur qi quhet Arago.
Si do qi të jetë, veprimet e kso dore të tyne caktuen vjeftën e metr dhe atë të kilogramit : po me gjithë ktë, s’ka dyshim se kto dy masa sa do që janë caktuë shumë mirë, prap se prap nuk mund të thuhet se janë fare të drejta. Ligjisht ( me ligjën 11

korrik 1908 e me dekretin 28 korrik 1908 vjefta e metres dhe e kilogramit janë caktuë në Francë si mbas formave themeltare qi përmbajnë njehsimet e atyne dijtarve e qi janë të ruajtuna në Arkivat Kombtare.

Biologji
'''Qeliza''' është njësia themelore, funksionale dhe strukturale e të gjitha organizmave të gjalla; është njësia më e vogël mbartëse e jetës. Ky përkufizim u formulua nga Robert Hooke, shkencëtar anglez, i cili ishte edhe i pari që vëzhgoi ekzistencën e qelizës në vitin 1665. Vetë fjala qelizë vjen nga latinishtja, cellula, që do të thotë « dhomë e vogël“. Organizmat ndahen në një qelizore, si psh bakteriet, që përbëhen nga një qelizë e vetme dhe shumëqelozore (si, psh, njerëzit, ku shumë qeliza bashkëveprojnë si një njësi funksionale. Trupi i njeriut përbëhet prej rreth 220 lloje të ndryshme qelizash dhe indesh. Madhësia e qelizave zakonisht varion nga 1 deri në 30 mikrometër. Por ka edhe raste të veçanta si, psh, veza e strucit, madhësia e së cilës shkon deri në 7 centimetra. Qeliza më e madhe e njeriut është, gjithashtu, veza madhësia e së cilës shkon nga 110 në 140 mikrometra dhe e cila mund të vezhgohet edhe me sy të lirë. Si rregull, qelizat shtazore janë më të vogla sesa ato bimore. Pesha e një qelize llogaritet rreth 1 nanogram. Qeliza përbëhet nga membrana citoplazmike dhe citoplazma, në të cilën gjenden organelet qelizore, të cilat përmbushin funksione të ndryshme jetësore. Qelizat janë të formave të ndryshme. Tek qelizat shtazore gjejmë qeliza në formë drejtkëndëshi, pllakore dhe cilindrike (qelizat epiteliale), zgjatore (qelizat muskulore), yjore (qelizat e kockave), të degëzuara (qelizat nervore).

Fjalë të urtësuara
nga Shezair Koko
1. Mësues do të thotë
me sukses atë që di, ta aktrosh.

2. Budallai dhe shkencëtari
përfaqësojnë dy botë të pafundme,
që ndahen nga një plan
jo fort i patundshëm.

3. Shkolla të jep zanat,
por vështirësia të pjek
dhe të mat.

4. Puno me e njeriun kokë më kokë,
pra guxo e thuaj vetëm dy fjalë për të.

5. Njerëz, kujdes
më kujdesin.

6. I mësueshëm - i talentuar
=durim në fuqi të dhjetë.

7. I varfëri viktimë e injorancës.

8. Pavarësia mjalt i ëmbël,
por do kokë,
monedhë e zemër.

9. Lufta humbet
vetëm kur pushon
dhe jo kur fitore
nuk shijon.